Skilgreining málefnasviðs
Starfsemi á þessu málefnasviði er á ábyrgð menningar- og viðskiptaráðherra og fjármála- og efnahagsráðherra. Einn málaflokkur heyrir undir málefnasviðið sem sjá má í eftirfarandi töflu. Þar má jafnframt sjá fjárhagslega þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024. Helstu áherslum, framtíðarsýn og meginmarkmiðum á málefnasviðinu er lýst í fjármálaáætlun.
Útgjaldarammi - heildaryfirlit og breytingar eftir tilefnum
Myndin hér á eftir sýnir sundurliðaðar breytingar á útgjaldaramma málefnasviðsins eftir helstu tilefnum, sem nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða.
Heildargjöld málefnasviðs 16 Markaðseftirlit og neytendamál árið 2024 eru áætluð 3.866,2 m.kr. og hækka um 270,1 m.kr. á föstu verðlagi fjárlaga 2023, eða sem svarar til 7,6%. Þegar tekið er tillit til áhrifa af almennum launa- og verðlagsbreytingum hækka útgjöldin um 317,7 m.kr. milli ára, eða sem svarar til 9%.
Myndin endurspeglar þá útfærslu og forgangsröðun sem unnin er út frá stefnumótun málefnasviðsins. Sú niðurstaða getur eftir atvikum vikið frá þeim viðmiðum sem sett voru í fjármálaáætlun, t.a.m. þannig að nýju útgjaldasvigrúmi hafi að einhverju leyti verið jafnað á móti aðhaldsmarkmiði. Aðhaldsmarkmiðið felur m.a. í sér sértækar afkomubætandi aðhaldsráðstafanir á málefnasviðum og er nánar fjallað um þær í kafla 5 Gjöld ríkissjóðs.
Útgjaldarammi - hagræn skipting útgjalda
Í eftirfarandi töflu eru útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2022 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu, eins og nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. Hagræn skipting útgjalda niður á málaflokka birtist í fylgiriti með fjárlögum.
16.10 Markaðseftirlit og neytendamál
Starfsemi málaflokksins er í höndum menningar- og viðskiptaráðuneytisins, Samkeppniseftirlitsins, Neytendastofu og Fjármálaeftirlits Seðlabanka Íslands. Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.
Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.
|
Helstu verkefni 2024 |
Framkvæmdaraðili |
Breyting á fjárveitingu til verkefnis |
|
Markmið 1: Aukið gagnsæi og skilvirkni, virk samkeppni og heilbrigðir viðskiptahættir fjármála- og viðskiptalífs |
||
|
Endurskoða heildarlöggjöf á sviði neytendamála. |
Menningar- og viðskiptaráðuneyti |
Innan ramma |
|
Auka neytendavernd á sviði fasteignakaupa og fjármálaþjónustu. |
Menningar- og viðskiptaráðuneyti |
Innan ramma |
|
Neytendastofa hafi skilvirkt og hagkvæmt eftirlit ásamt því að sinna útgáfu leiðbeininga til almennings og fyrirtækja (t.d. varðandi lánamál). |
Neytendastofa |
Innan ramma |
|
Endurskoða stjórnsýslu neytendamála og stefnumótun á sviði neytendamála. |
Menningar- og viðskiptaráðuneyti |
Innan ramma |
|
Meta þekkingu stjórnenda fyrirtækja á meginreglum samkeppnislaga og efla almenna fræðslu um áhrif markaðseftirlits, þ.m.t. neytendaverndar, á efnahagslífið. |
Menningar- og viðskiptaráðuneyti |
Innan ramma |
|
Þróa rafrænar lausnir í samskiptum og gagnamiðlun til málsaðila. |
Samkeppniseftirlitið |
Innan ramma |
|
Vinna úr og framkvæma ábendingar í FSAP-skýrslu AGS á sviði fjármála- eftirlits og fjármálastöðugleika. |
Fjármála- og efnahagsráðuneyti og Seðlabanki Íslands |
Innan ramma |
Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 3.866,2 m.kr. og hækkar um 270,1 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 47,6 m.kr.
Ekki er um miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða.
Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:
- Fjárheimild málaflokksins hækkar um 321,6 m.kr. í samræmi við rekstraráætlun Fjármálaeftirlitsins sem send var fjármála- og efnahagsráðuneytinu í byrjun árs. Fjárveiting úr ríkissjóði er jafnhá áætluðum tekjum af eftirlitsgjaldi og tekjum af skilavaldi. Sjá nánari umfjöllun í frumvarpi til laga um breytingar á ýmsum lögum vegna fjárlaga fyrir árið 2024.
- Fjárheimild málaflokksins lækkar um 22 m.kr. þar sem tímabundin millifærsla til eins árs gengur til baka.
- Aðhaldskrafa málaflokksins nemur 32,4 m.kr. sem er skipt hlutfallslega niður á stofnanir og verkefni málaflokksins.