Frestun réttaráhrifa ákvörðunar Lyfjastofnunar

Miðvikudaginn 16. júní 2010 var í heilbrigðisráðuneytinu kveðinn upp svohljóðandi

ÚRSKURÐUR:

Með bréfi, dags. 27. maí 2010, kærði A. (hér eftir kærandi) þá ákvörðun Lyfjastofnunar frá 19. apríl 2010 að hafna umsókn B um tímabundið leyfi fyrir lyfjaútibúi í flokki 2 í C í forföllum og leyfum lyfjafræðings.

Kröfur

Kærandi krefst þess að ráðherra heimili B að reka lyfjaútibú í flokki 2 í C í forföllum og leyfum lyfjafræðings en til vara er þess krafist að ógild verði ákvörðun Lyfjastofnunar, dags. 19. apríl 2010, þar sem hafnað var umsókn B um tímabundið leyfi fyrir lyfjaútibú í flokki 2 C. Þá er þess krafist „... að ráðuneytið fresti réttaráhrifum á höfnun Lyfjastofnunar þangað til leyst hefur verið úr málinu og heimili þannig að í sumarleyfum og öðrum fjarvistum lyfjafræðings verði lyfjaútibúið C rekið sem útibú í flokki 2, a. m. k. þangað til leyst hefur verið úr málinu“, eins og segir í kæru.

Er einungis sá hluti málsins er lýtur að kröfu um frestun réttaráhrifa til meðferðar í úrskurði þessum.

Málsmeðferð ráðuneytisins

Kæran var send Lyfjastofnun til umsagnar með bréfi dags. 4. júní 2010 með afriti til kæranda. Umsögn Lyfjastofnunar, er lýtur að kröfu kæranda um frestun réttaráhrifa, barst ráðuneytinu 10. júní 2010. Ráðuneytið óskaði eftir frekari rökstuðningi frá kæranda fyrir kröfu um frestun réttaráhrifa 14. júní 2010 og bárust svör kæranda 15. júní 2010.

Málavextir

Málavextir verða hér raktir eins og þeir koma fram í kæru og einungis að því marki sem þörf er á vegna úrlausnar um þá ósk kæranda að frestað verði réttaráhrifum hinnar kærðu ákvörðunar.

Í kæru kemur fram að kærandi hafi til margra ára rekið lyfjaútibú í C sem útibú í flokki 2 þegar upp hafi komið veikindi, frí eða önnur forföll. Þann 16. febrúar 2010 sótti kærandi um endurnýjun á leyfi til starfrækslu útibús í flokki 1 í C. Með bréfi, dags. 5. mars 2010, óskaði Lyfjastofnun eftir frekari upplýsingum um mönnun útibúsins. Kærandi svaraði því með bréfi dags. 18. mars 2010, þar sem upplýst var að afleysingar vegna veikinda eða leyfa hafi verið leystar með þeim hætti sem samræmdist rekstri í útibúi í flokki 2. Í bréfinu var því lýst að ekki væru aðrir rekstrarkostir og af efni bréfsins má ráða að óskað hafi verið eftir heimild til að reka útibúið í veikindum eða leyfum lyfjafræðings sem útibú í flokki 2. Með bréfi Lyfjastofnunar, dags. 19. apríl 2010, var veitt heimild til reksturs lyfjaútibús í flokki 1 í C til 1. maí 2014 en lyfjaútibúið C ekki talið uppfylla skilyrði fyrir því að vera flokkað sem lyfjaútibú í flokki 2 í fjarveru starfandi lyfjafræðings.

Málsástæður og lagarök kæranda vegna kröfu um frestun réttaráhrifa

Kærandi færir í kæru fram þau rök fyrir kröfu um frestun réttaráhrifa á grundvelli 2. mgr. 29. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 að ákvörðun Lyfjastofnunar sé haldin verulegum og augljósum annmörkum. Rétt málsmeðferð og úrlausn Lyfjastofnunar hefði leitt til þess að umsókn kæranda hefði verið samþykkt. Tilgangur með frestun réttaráhrifa sé að komast framhjá eða takmarka tjón vegna ólögmætrar ákvörðunar. Þar sem umsókn kæranda sé nauðsynleg til þess að reka útibúin um helgar sé óskað eftir því að gefið verði út leyfi til bráðabirgða á meðan málið er í kærumeðferð. Slíkt bráðabirðaleyfi sé í samræmi við tilgang laganna og einnig í samræmi við meðalhófsreglu stjórnsýsluréttar, sbr. 12. gr. stjórnsýslulaga.

Í kæru kemur jafnframt fram í almennum röksemdum að notast hafi verið við hið umbeðna fyrirkomulag í nokkur ár. Hafi sú framkvæmd verið látið óátalin enda gengið vel. Lyfjastofnun hafi þó ekkert tillit tekið til þess í ákvörðun sinni að með synjun umsóknarinnar væri verið að víkja frá áralangri framkvæmd. Bendir kærandi á að breyting á stjórnsýsluframkvæmd verði að taka tillit til þeirra réttmætu væntinga sem fyrri framkvæmd hafi skapað. Þannig sé mikilvægt að kynna breytinguna fyrirfram og láta synjun ekki taka gildi þegar í stað heldur gefa kæranda kost á að gera viðeigandi ráðstafanir.

Það er ítrekað í athugasemdum kæranda til ráðuneytisins 15. júní 2010, í tilefni af fyrirspurn ráðuneytisins 14. júní 2010, að umrætt fyrirkomulag hafi verið venjubundið og útibúið verið rekið á grundvelli munnlegs samkomulags við Lyfjastofnun. Með ákvörðun stofnunarinnar sé nú verið að banna núverandi fyrirkomulag.

Málsástæður og lagarök Lyfjastofnunar vegna kröfu um frestun réttaráhrifa

Í tölvubréfi Lyfjastofnunar til ráðuneytisins, dags. 10. júní 2010, er ekki gerð athugasemd við að réttaráhrifum hinnar kæru ákvörðunar verði frestað.

Niðurstaða ráðuneytisins

Krafa kæranda um frestun á réttaráhrifum hinnar kærðu ákvörðunar er reist á 29. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993. Þar er í 1. mgr. kveðið á um þá meginreglu að stjórnsýslukæra fresti ekki réttaráhrifum ákvörðunar. Undantekningu frá þeirri reglu er að finna í 2. mgr. þar sem segir að æðra stjórnvaldi sé þó heimilt að fresta réttaráhrifum hinnar kærðu ákvörðunar meðan kæra er til meðferðar þar sem ástæður mæla með því. Tilgangur þessarar heimildar er fyrst og fremst að koma í veg fyrir að aðili kærumáls verði fyrir réttarspjöllum eða tjóni meðan það er til meðferðar hjá æðra stjórnvaldi.

Ákvörðun æðra stjórnvalds um frestun réttaráhrifa kærðrar ákvörðunar byggir ávallt á heildstæðu mati á aðstæðum og þeim hagsmunum sem um er að ræða hverju sinni. Eins og mál þetta liggur fyrir ráðuneytinu á þessu stigi virðist sem það verklag og sú framkvæmd, sem hin kærða ákvörðun beinist að, hafa verið við lýði í nokkur ár og án athugasemda eða afskipta Lyfjastofnunar af því er ráða má af kæru. Ráðuneytið telur því rétt að fallast á kröfu kæranda um frestun réttaráhrifa á grundvelli 2. mgr. 29. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 á meðan málið er til efnislegrar meðferðar í ráðuneytinu.

Ráðuneytið vill taka fram að varhugavert er að fresta réttaráhrifum hinnar kærðu ákvörðunar í heild sinni þar sem hún er í raun tvíþætt og í ákvörðuninnni felst heimild til að reka lyfjaútibú í flokki 1 til 1. maí 2014. Ráðuneytið leggur því áherslu á að frestun réttaráhrifa á einungis við um þann þátt hinnar kærðu ákvörðunar er lýtur að höfnun á heimild til að reka viðkomandi útibú í flokki 2 við tilteknar aðstæður.

Í umfjöllun í kæru um frestun réttaráhrifa er jafnframt óskað eftir að gefið verði út bráðabirgðaleyfi til handa kæranda á meðan málið er til efnismeðferðar í ráðuneytinu. Að mati ráðuneytisins felst í þessari kröfu að tekin sé efnisleg afstaða til málsins umfram það sem falist getur í umfjöllun um frestun réttaráhrifa kærðrar ákvörðunar. Ráðuneytið bendir á að með því að fallist er á kröfu um frestun réttaráhrifa verður það réttarástand sem ríkti áður en hin kærða ákvörðun var tekin aftur við lýði og verður að telja að með því séu hagsmunir kæranda tryggðir á meðan málið er til efnislegrar meðferðar á æðra stjónsýslustigi. Bráðabirgðaleyfi til tiltekins tíma getur hins vegar komið til skoðunar í endanlegum efnisúrskurði ráðuneytisins.

Ráðuneytið tekur fram að í framangreindri niðurstöðu um frestun réttaráhrifa felst ekki efnisleg afstaða til röksemda kæranda sem fram koma í kæru eða þeirra sjónarmiða sem lágu til grundvallar ákvörðun Lyfjastofnunar.

Ú R S K U R Ð A R O R Ð

 
Réttaráhrifum ákvörðunar Lyfjastofnunar, dags. 19. apríl 2010, að því er varðar höfnun á umsókn kæranda um tímabundið leyfi fyrir lyfjaútibú í flokki 2 í C í forföllum og leyfum lyfjafræðings, er frestað meðan málið er til efnismeðferðar í heilbrigðisráðuneytinu.