Mál nr. 2/2017

Hinn 10. mars 2017 var á fundi endurupptökunefndar tekið fyrir mál nr. 2/2017:

Beiðni um endurupptöku
héraðsdómsmáls nr. S-460/2016

Ákæruvaldið

gegn

Svavari Þór Georgssyni

og kveðinn upp svohljóðandi

ÚRSKURÐUR:

I. Beiðni um endurupptöku

Með erindi, dagsettu 11. janúar 2017, lagði ríkissaksóknari fram beiðni til endurupptökunefndar um að heimiluð yrði endurupptaka máls nr. S-460/2016 sem dæmt var í Héraðsdómi Reykjavíkur 21. september 2016.

Með vísan til 34. gr. laga nr. 15/1998 um dómstóla, sbr. 2. gr. laga nr. 15/2013, fjallar endurupptökunefnd um endurupptökubeiðni þessa. Nefndina skipa Ásgerður Ragnarsdóttir, Björn L. Bergsson og Þórdís Ingadóttir.

II. Málsatvik

Með dómi Héraðsdóms Vesturlands í máli nr. S-161/2013, sem kveðinn var upp 22. nóvember 2013, var Svavar Þór Georgsson dæmdur til að sæta fangelsi í sex mánuði, en fullnustu þriggja mánaða refsingarinnar var frestað og skyldi sá hluti hennar falla niður að þremur árum liðnum héldi hann almennt skilorð 57. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Um ákvörðun refsingar segir í dómi Héraðsdóms Vesturlands:

Samkvæmt sakavottorði ákærða Svavars hefur hann frá árinu 2007 hlotið fimm dóma og sjö sinnum gengist undir lögreglustjórasátt fyrir brot gegn almennum hegningarlögum, umferðarlögum, vopnalögum og lögum um ávana- og fíkniefni. Það mál sem skiptir máli hér er dómur frá 26. júní 2012 en þar var ákærði dæmdur fyrir […] brot gegn almennum hegningarlögum. Var refsing ákveðin fjögurra mánaða fangelsi skilorðsbundið í þrjú ár.

Með þeim brotum sem ákærði hefur verið sakfelldur fyrir rauf hann skilorð fyrrgreinds dóms. Með vísan til 60. gr. almennra hegningarlaga ber að taka upp refsingu samkvæmt þeim dómi og dæma með í þessu máli þannig að ákærða verði gerð refsing í einu lagi að teknu tilliti til 77. gr. laganna.

Við ákvörðun refsingar ákærða verður litið til eðlis og umfang brots hans. Á hinn bóginn verður að hafa í huga við ákvörðun refsingar að ákærði játaði greiðlega brot sitt. Að öllu þessu gætu þykir refsing ákærða hæfilega ákveðin fangelsi í sex mánuði, en rétt þykir að fresta fullnustu þriggja mánaða af refsingunni og falli sá hluti hennar niður að liðnum þremur árum frá uppkvaðningu dómsins haldi ákærði almennt skilorð 57. gr. almennra hegningarlaga, með síðari breytingum.

Mál á hendur Svavari Þór Georgssyni var höfðað með ákæru, útgefinni 21. júní 2016, fyrir umferðarlagabrot með því að hafa, föstudaginn 27. nóvember 2015, ekið bifreið sviptur ökurétti. Með dómi Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. S-460/2016, sem kveðinn var upp 21. september 2016, var Svavar dæmdur til að sæta fangelsi í sjö mánuði, en fullnustu sex mánaða af refsingunni var frestað og skyldi sá hluti hennar falla niður að tveimur árum liðnum héldi hann almennt skilorð 57. gr. almennra hegningarlaga. Um ákvörðun refsingar segir í dómi Héraðsdóms Reykjavíkur:

Samkvæmt framlögðu sakavottorði, dagsettu 15. júní 2016, á ákærði nokkurn sakaferil að baki. Ákærði hefur nú í þriðja sinn verið fundinn sekur um að aka bifreið sviptur ökurétti. Með dómi Héraðsdóms Vesturlands, uppkveðnum 22. nóvember 2013, var ákærða gert að sæta fangelsi í sex mánuði, skilorðsbundið í þrjú ár, fyrir brot gegn almennum hegningarlögum. Með broti því sem ákærði er sakfelldur fyrir í þessu máli hefur hann rofið skilorð framangreinds dóms. Ber nú að dæma skilorðsdóminn upp og er ákærða dæmd refsing í einu lagi, sbr. 60. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940, sbr. og 77. gr. sömu laga. Með hliðsjón af sakarefni þessa máls þykir refsing ákærða hæfilega ákveðin fangelsi í sjö mánuði en fresta skal fullnustu sex mánaða af refsingunni og falli sá hluti hennar niður að liðnum tveimur árum, frá uppkvaðningu dóms þess að telja, haldi ákærði almennt skilorð 57. gr. laga nr. 19/1940.

III. Grundvöllur beiðni

Í fyrrgreindu erindi frá 11. janúar 2017 kveðst ríkissaksóknari hafa orðið þess áskynja að dómfellda í máli nr. S-460/2016 hafi að öllum líkindum verið gerð mun þyngri refsing en efni stóðu til. Megi rekja það til þess að dómfelldi hafi í því dómsmáli ranglega verið ákærður fyrir að aka sviptur ökurétti í stað þess að vera ákærður fyrir að aka án þess að hafa öðlast ökuréttindi. Einnig megi rekja þyngd refsingar dómfellda til þess að tilkynning Héraðsdóms Vesturlands til sakaskrár ríkisins 10. desember 2013 hafi verið röng og því hafi framlagt sakavottorð í máli nr. S-460/2016 ranglega borið með sér að hann hefði hinn 22. nóvember 2013 verið dæmdur í sex mánaða fangelsi skilorðsbundið til þriggja ára þegar hann hafði í raun verið dæmdur til að sæta fangelsi í sex mánuði en fullnustu þriggja mánaða af refsingunni frestað skilorðsbundið í þrjú ár.

Með vísan til 4. mgr., sbr. d-lið 1. mgr. 211. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála setji ríkissaksóknari fram þá beiðni að heimiluð verði endurupptaka máls nr. S-460/2016.

Beiðni ríkissaksóknara fylgdu endurrit framangreindra dóma og sakavottorð útgefin 15. júní 2016 og 11. janúar 2017.

IV. Niðurstaða

Af hálfu endurupptökunefndar er mál þetta tekið til úrlausnar á grundvelli XXXII. kafla laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Í 4. mgr. 211. gr. laganna segir að ríkissaksóknari geti beiðst endurupptöku máls, til meðferðar og dómsuppsögu að nýju, til hagsbóta fyrir dómfellda ef hann telur atvik vera með þeim hætti sem greinir í 1. mgr. 211. gr.

Í 1. mgr. 211. gr. laganna er kveðið á um að hafi héraðsdómur gengið í sakamáli sem ekki hafi verið áfrýjað og áfrýjunarfrestur liðinn þá geti endurupptökunefnd samkvæmt lögum um dómstóla orðið við beiðni manns, sem telur sig ranglega sakfelldan eða sakfelldan fyrir mun meira brot en það sem hann hefur framið, um að málið verði endurupptekið í héraði ef einhverju skilyrða greinarinnar í stafliðum a-d er fullnægt.

Skilyrði stafliða a-d 1. mgr. 211. gr. laga um meðferð sakamála eru svohljóðandi:

a. fram eru komin ný gögn sem ætla má að hefðu verulega miklu skipt fyrir niðurstöðu málsins ef þau hefðu komið fram áður en dómur gekk,
b. ætla má að lögregla, ákærandi, dómari eða aðrir hafi haft í frammi refsiverða háttsemi í því skyni að fá fram þau málalok sem orðin eru, svo sem ef vitni eða aðrir hafa vísvitandi borið ranglega fyrir dómi eða fölsuð skjöl verið lögð fram og það hefur valdið rangri niðurstöðu málsins,
c. verulegar líkur eru leiddar að því að sönnunargögn sem færð voru fram í máli hafi verið rangt metin svo að áhrif hafi haft á niðurstöðu þess,
d. verulegir gallar hafa verið á meðferð máls þannig að áhrif hafi haft á niðurstöðu þess.

Fyrir liggur að dómfellda var gerð refsing með dómi Héraðsdóms Reykjavíkur í máli nr. S-460/2016, sem kveðinn var upp 21. september 2016, með vísan til refsingar sem honum var gert að sæta með dómi Héraðsdóms Vesturlands í máli nr. S-161/2013.

Ákæranda ber samkvæmt 1. mgr. 227. gr. laga um meðferð sakamála að leggja sakavottorð ákærða fram í sakamáli við þingfestingu máls nema hann telji óþarft að líta til sakaferils hans við úrlausn málsins. Við þingfestingu málsins fyrir Héraðsdómi Reykjavíkur 21. september 2016 lá fyrir sakavottorð útgefið 15. júní 2016. Sakavottorðið bar ranglega með sér þyngd refsingar sem ákveðin var með dómi Héraðsdóms Vesturlands sem kveðinn var upp 22. nóvember 2013. Jafnframt liggur fyrir að dómfelldi var ákærður og dæmdur í máli nr. S-460/2016 fyrir að hafa ekið sviptur ökurétti en hann var í reynd án ökuréttinda sem ætla má að hefði leitt til vægari viðurlaga, sbr. reglugerð nr. 930/2006 um sektir og önnur viðurlög vegna brota á umferðarlögum og reglum settum samkvæmt þeim, með síðari breytingum. Verður því að telja að á málsmeðferðinni hafi verið verulegir gallar í skilningi d-liðar 1. mgr. 211. gr. laga um meðferð sakamála sem er líklegt að hafi haft áhrif á niðurstöðu málsins.

Með vísan til framangreinds eru skilyrði til að verða við beiðni ríkissaksóknara um endurupptöku á máli nr. S-460/2016, sem dæmt var í Héraðsdómi Reykjavíkur 21. september 2016, og er hún því samþykkt.

Úrskurðarorð

Beiðni ríkissaksóknara um endurupptöku máls nr. S-460/2016, sem dæmt var í Héraðsdómi Reykjavíkur 21. september 2016, er samþykkt.

Björn L. Bergsson formaður

Ásgerður Ragnarsdóttir

Þórdís Ingadóttir