Mál nr. 7/2017
Hinn 27. apríl 2017 var á fundi endurupptökunefndar tekið fyrir mál nr. 7/2017:
Beiðni um endurupptöku
hæstaréttarmáls nr. 356/2016;
Íslandsbanki hf.
gegn
Hlédísi Sveinsdóttur
og kveðinn upp svohljóðandi
ÚRSKURÐUR:
I. Beiðni um endurupptöku
Með erindi, dagsettu 10. febrúar 2017, fór Hlédís Sveinsdóttir þess á leit að hæstaréttarmál nr. 356/2016, sem dæmt var í Hæstarétti Íslands 14. júní 2016, yrði endurupptekið.
Með vísan til 34. gr. laga nr. 15/1998 um dómstóla, sbr. 2. gr. laga nr. 15/2013, fjallar endurupptökunefnd um endurupptökubeiðni þessa. Nefndina skipa Ásgerður Ragnarsdóttir, Björn L. Bergsson og Þórdís Ingadóttir.
II. Málsatvik
Með dómi Hæstaréttar í máli nr. 356/2016 var felldur úr gildi úrskurður Héraðsdóms Reykjavíkur frá 18. apríl 2016 þar sem aðfarargerð sýslumanns, sem lauk með árangurslausu fjárnámi hjá endurupptökubeiðanda, var felld úr gildi. Endurupptökubeiðandi, eiginmaður hennar og annar maður gengust í sjálfskuldarábyrgð fyrir skuld samkvæmt veðskuldabréfi sem jafnframt var tryggt með veði í fasteign endurupptökubeiðanda og eiginmanns hennar. Vegna vanskila bréfsins var fasteignin seld nauðungarsölu 14. mars 2012 og var kaupandi gagnaðili, Íslandsbanki hf., sem fékk aðeins úthlutað að hluta upp í kröfu sína.
Endurupptökubeiðandi hefur áður óskað eftir endurupptöku á þessum dómi Hæstaréttar. Þeirri beiðni var synjað 19. október 2016 með úrskurði endurupptökunefndar í máli nr. 3/2016. Í kjölfar niðurstöðu endurupptökunefndar gerði endurupptökubeiðandi þá kröfu með bréfi, dags. 8. nóvember 2016, að nefndin tæki málið aftur til efnislegrar umfjöllunar þar sem umfjöllun nefndarinnar hafi verið ábótavant og að formanni nefndarinnar hafi borið að víkja sæti. Með bréfi endurupptökunefndar, dags. 29. nóvember 2016, var endurupptökubeiðanda gerð grein fyrir að ekki væri grundvöllur til þess að taka málið aftur til efnislegrar umfjöllunar þar sem þau atriði sem endurupptökubeiðandi vísaði til hefðu þegar verið til umfjöllunar fyrir endurupptökunefnd í máli nr. 3/2016 og eða fjallað um þau efnislega fyrir dómstólum. Þá var því hafnað að störf formanns endurupptökunefndar sem setts ríkissaksóknara á árinu 2009 hafi valdið vanhæfi í málinu þótt eiginmaður endurupptökubeiðanda, sem ekki átti aðild að endurupptökumálinu, hafi sætt rannsókn hjá embætti sérstaks saksóknara.
III. Grundvöllur beiðni
Endurupptökubeiðandi telur skilyrði 1. mgr. 167. gr. laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála vera fullnægt til endurupptöku málsins. Í fyrsta lagi byggir endurupptökubeiðandi kröfu sína um endurupptöku á því að málsatvik hafi ekki verið leidd réttilega í ljós þegar málið var til meðferðar og endurupptökubeiðanda verði ekki kennt um, sbr. a-lið 1. mgr. 167. gr. laga um meðferð einkamála. Telur endurupptökubeiðandi það leiða af II. kafla laga nr. 150/2007 um fyrningu kröfuréttinda að krafa á hendur endurupptökubeiðanda í hæstaréttarmáli nr. 356/2016 hafi verið fyrnd. Þá telur endurupptökubeiðandi að með vísan til laga nr. 32/2009 um ábyrgðarmenn að sjálfskuldarábyrgð endurupptökubeiðanda sé fallin niður og gagnaðila því óheimilt að krefjast þess að bú endurupptökubeiðanda verði tekið til gjaldþrotaskipta. Jafnframt hafi gagnaðili ekki í samræmi við fyrrgreind lög látið fara fram greiðslumat á útgefanda umrædds veðskuldabréfs, sem endurupptökubeiðandi ásamt eiginmanni hennar og öðrum manni gengu í sjálfskuldarábyrgð fyrir. Þá telur endurupptökubeiðandi að lagður hafi verið til grundvallar rangur útreikningur á kröfu gagnaðila og vísar til ákvæða laga um ábyrgðarmenn. Endurupptökubeiðandi leggur fram sundurliðaðan útreikning á kröfu gagnaðila sem nýtt gagn í máli þessu.
Í öðru lagi byggir endurupptökubeiðandi beiðni sína um endurupptöku á því að sterkar líkur séu leiddar að því að ný gögn muni verða til breyttrar niðurstöðu í mikilvægum atriðum, sbr. b-lið 1. mgr. 167. gr. laga um meðferð einkamála. Í öðru máli gagnaðila á hendur endurupptökubeiðanda, nr. X-14/2015 fyrir Héraðsdómi Reykjaness, sem úrskurðað var í 25. janúar 2017, hafi gagnaðili lagt fram óþinglýst og ódagbókarfært handhafaskuldabréf. Með framlagningu þessa gagns telur endurupptökubeiðandi að gagnaðili sé að rangfæra sönnunargögn í máli nr. X-14/2015 í því skyni að hafa áhrif á niðurstöðu héraðsdóms. Hafi málsatvik í máli nr. X-14/2014 því ekki verið leidd réttilega í ljós, líkt og í hæstaréttarmáli nr. 356/2016.
Í þriðja lagi rekur endurupptökubeiðandi á hvern hátt stórfelldir hagsmunir hennar séu í húfi, sbr. c-lið 1. mgr. 167. gr. laga um meðferð einkamála. Jafnframt er vísað til þeirrar umfjöllunar sem lá til grundvallar í máli endurupptökunefndar nr. 3/2016 og til úrskurðar Héraðsdóms Reykjaness í máli nr. X-14/2015.
Að lokum telur endurupptökubeiðandi að tveir dómarar málsins í Hæstarétti hafi verið vanhæfir til úrlausnar þess og vísar til umfjöllunar sinnar í máli endurupptökunefndar nr. 3/2016. Jafnframt telur endurupptökubeiðandi að formaður endurupptökunefndar hafi verið vanhæfur til að úrskurða í máli endurupptökunefndar nr. 3/2016. Lögmannsstofa í eigu formanns endurupptökunefndar hafi til meðhöndlunar ágreiningsmál sem gagnaðili í máli þessu reki gegn eiginmanni endurupptökubeiðanda.
IV. Niðurstaða
Af hálfu endurupptökunefndar er leyst úr máli þessu á grundvelli XXVII. kafla laga nr. 91/1991 um meðferð einkamála. Í 1. mgr. 169. gr. laganna segir að endurupptökunefnd samkvæmt lögum um dómstóla geti leyft samkvæmt umsókn aðila að mál sem dæmt hefur verið í Hæstarétti verði tekið þar til meðferðar og dómsuppsögu að nýju ef fullnægt er þeim skilyrðum sem greinir í 167. gr. laganna. Kveðið er á um það í 2. mgr. 169. gr. laganna að aðili geti ekki sótt um endurupptöku máls samkvæmt 1. mgr. nema einu sinni. Þá segir í 3. mgr. 169. gr. laganna að ákvæði 1. – 3. mgr. 168. gr. skuli gilda um umsókn um endurupptöku, meðferð umsóknar, ákvörðun um hana og áhrif endurupptöku. Í 2. mgr. 168. gr. laganna er kveðið á um að endurupptökunefnd skuli synja þegar í stað um endurupptöku ef beiðni er bersýnilega ekki á rökum reist.
Fyrir liggur að endurupptökubeiðandi hefur áður beðið um að hæstaréttarmál nr. 356/2016 yrði endurupptekið. Endurupptökunefnd synjaði þeirri beiðni 19. október 2016 eins og áður greinir. Málatilbúnaður endurupptökubeiðanda er lýtur að því að formaður endurupptökunefndar hafi verið vanhæfur á ekki við rök að styðjast. Hann tengdist ekki á neinn hátt ágreiningsmáli sem eiginmaður endurupptökubeiðanda átti aðild að sem endurupptökubeiðandi vísar til. Þar sem einungis er unnt að sækja um endurupptöku einu sinni, sbr. 2. mgr. 169. gr. laga um meðferð einkamála, skortir lagaskilyrði til að fjalla um endurupptökubeiðni þessa og er henni því hafnað þegar í stað, sbr. 2. mgr. 168. gr. laganna.
Úrskurðarorð
Beiðni Hlédísar Sveinsdóttur um endurupptöku dóms Hæstaréttar í máli nr. 356/2016, sem kveðinn var upp 14. júní 2016, er hafnað.
Björn L. Bergsson formaður
Ásgerður Ragnarsdóttir
Þórdís Ingadóttir