18. mars 2005 Félags- og vinnumarkaðsráðuneytið

Afgerandi stuðningur almennings við sameiningu sveitarfélaga

Niðurstöður viðhorfskannana sem IMG Gallup hefur unnið fyrir félagsmálaráðuneytið gefa vísbendingar um að meirihluti almennings sé hlynntur sameiningu sveitarfélaga. Rúmlega 66% svarenda eru mjög eða frekar hlynnt sameiningu sveitarfélaga. Ríflega 22% svarenda eru mjög eða frekar andvíg. Rúm 11% eru hlutlaus. Í öllum landshlutum er meirihluti svarenda hlynntur sameiningu. Í öllum aldurshópum mælist mikill meirihluti með sameiningu. Könnunin var umfangsmikil og voru 1.745 einstaklingar spurðir á þriggja mánaða tímabili. Svarhlutfall var 66,1%. Svarendur voru á aldrinum 16 til 75 ára og var notast við slembiúrtak úr þjóðskrá.

Áberandi er að stuðningur við sameiningu sveitarfélaga er afgerandi í sveitarfélögum sem hafa verið sameinuð á síðustu árum, en í Reykjanesbæ, Fjarðabyggð, Skagafirði, Árborg og á Fljótsdalshéraði er alls staðar yfir 70% svarenda hlynnt sameiningu sveitarfélaga. Þær niðurstöður gefa vísbendingar um að íbúar þeirra sveitarfélaga séu ánægðir með sitt sameinaða sveitarfélag.

Tillögur sameiningarnefndar

Í tillögum sameiningarnefndar sem kynntar verða á XIX. landsþingi Sambands íslenskra sveitarfélaga í dag er gert ráð fyrir því að flest sveitarfélög í landinu myndi heildstætt atvinnu- og þjónustusvæði og verði nægilega öflug til að sinna helstu lögbundnu og venjubundnu verkefnum sveitarfélaga.

Ef allar tillögur nefndarinnar ganga eftir mun meirihluti sveitarfélaga hafa fleiri en 1.000 íbúa og aðeins 9 sveitarfélög hafa færri en 500 íbúa í stað 51 í dag. Tillögur nefndarinnar gera ráð fyrir að í landinu verði 46 sveitarfélög frá og með sveitarstjórnarkosningum 2006 en þau eru nú 101 talsins. Meðalíbúafjöldi í sveitarfélagi hækkar þannig úr um 2.800 íbúum að meðaltali í sveitarfélagi í um 6.400.

Tillögur sameiningarnefndar eru bindandi, þ.e. íbúar munu greiða um þær atkvæði í samræmi við sveitarstjórnarlög, nr. 45/1998, með síðari breytingum.
Sveitarstjórnir sem sameiningartillaga varðar skulu tilnefna tvo fulltrúa hver í samstarfsnefnd sem undirbýr atkvæðagreiðslu um tillöguna og gerir kynningarefni um áhrif hugsanlegrar sameiningar.
Íbúar hvers sveitarfélags skera úr um hvort sveitarfélag þeirra verði sameinað öðrum á grundvelli tillögu sameiningarnefndar.
Gert er ráð fyrir að atkvæðagreiðslur um sameiningartillögur fari fram þann 8. október næstkomandi.