Alþjóðlegur dagur til varnar ósonlaginu
Ávarp Ban Ki-moon, framkvæmdastjóra Sameinuðu þjóðanna, á alþjóðlegum degi til varnar ósonlaginu.
Markaðsórói, efnahagsleg niðursveifla og krepputal hafa yfirleitt boðað ótíðindi fyrir umhverfið. Þegar gefur á bátinn er það yfirleitt talinn munaður að standa vörð um framtíð jarðarinnar og slíkt talið Þrándur í götu efnahagslegs viðsnúnings og þróunar. Dagurinn í dag er helgaður baráttunni til varnar ósonlaginu. Sú merka barátta sýnir raunar og sannar að staðhæfingarnar af þessu tagi eiga ekki við rök að styðjast.
Skeleggar fjölþjóðlegar aðgerðir gegn umhverfisvá og ógnunum geta verið félagslega- heilsufarslega- og efnahagslega ábatasamar. Montreal samningurinn um efni sem eyða ósonlaginu, hefur ekki aðeins stuðlað að varðveislu þessarar viðkvæmu varnar jarðarinnar, heldur einnig eflt baráttuna gegn loftslagsbreytingum. Í ljós hefur komið að mörg þeirra efna sem Montreal samningurinn nær til, stuðla einnig að hlýnun jarðar. Með því að gera útlæg klórflúorkolefni (CFC) – sem eitt sinn voru notuð í ísskápa og nú síðast að draga úr notkun hydroklórflúorkolefna (HCFC), hafa tvær flugur verið slegnar í einu höggi.
Ég vona að ríkisstjórnir gaumgæfi þennan árangur og sannfærist um að leggja til atlögu við umhverfisvá – ekki aðeins á uppgangstimum. Þegar gripið er til slíkra aðgerða ætti einnig að hafa í huga að beita sameiginlegum slagkrafti hinna ýmsu fjölþóðlegu sáttmála á sviði umhverfismála.
Á næsta ári munu ríkisstjórnir hittast á mikilvægum fundi um Rammasáttmála Sameinuðu þjóðanna um loftslagsbreytingar í Kaupmannahöfn. Markmið okkar er að komast að nýju tímamótasamkomulagi sem feli í sér vegvísi fyrir heiminn til að stöðva aukningu gróðurhúsalofttegunda í andrúmsloftinu. Slíkt samkomulag verður að fela í sér fjármögnun til að berskjölduð ríki geti aðlagast loftslagsbreytingum. Þess konar samningur myndi ekki aðeins marka tímamót í að mæta einni helstu ógn okkar tíma, heldur einnig stuðla að því að minnka loftmengun, draga úr ágangi á skóglendi, stöðva fækkun tegunda og efla fjölbreytileika lífríkisins, svo eitthvað sé nefnt.
Eftir margra áratuga útblástur skaðlegra efna, kann það að taka fimmtíu ár til viðbótar fyrir Ósonlagið að ná sér að fullu. Montreal samningurinn hefur sýnt okkur að þegar við spillum umhverfi okkar, er leiðin til baka löng og skammtímaaðgerðir duga skammt. En sá lærdómur sem við getum dregið af samningnum er að ef við leggjumst öll á til að mæta tiltekinnni ógn, fylgir margt annað í kaupbæti. Með áframhaldandi árangri og hugsanlega tímamótasamkomulagi í Kaupmannahöfn, munum við einnig stuðla að árangri í að ná Þúsaldarmarkmiðunum um þróun. Á þessum alþjóðlega degi skulum við heita því að slá margar flugur í hverju höggi þegar tækifæri gefast og gera allt sem í okkar valdi stendur til að leggja nú þegar grunninn að grænu hagkerfi framtíðarinnar.
Heimasíða Umhverfisstofnunar Sameinuðu þjóðanna.
Umfjöllun Umhverfisstofnunar um ósonlagið og ósoneyðandi efni.