Ávinningur af endurútreikningi 80.000 lána kominn fram samkvæmt lögum

voru sett í desember sl. í þeim tilgangi að færa öllum lántökum gengistryggðra lána ávinning til samræmis við dómsniðurstöðu Hæstaréttar um ógildi gengistryggðra lána. Með löggjöfinni lækkaði skuldastaða heimilanna um 50 milljarða króna.
Í kjölfar setningar laganna hefur þurft að endurreikna um 80 þúsund lánasamninga. Embætti umboðsmanns skuldara var falið eftirlit með framkvæmd endurútreikninga fjármálastofnana og hefur umboðsmaður nú skilað skýrslu um athugunina. Eftirfarandi kom fram í skýrslunni:

• Íbúðalán. Ekkert misræmi hefur fundist í endurreikningum gengistryggðra íbúðalána.
• Bílalán. Munur er á endurreikningi bílalána milli fyrirtækja. Hann liggur í því að flest fjármálafyrirtækin leggja ógreidda vexti við höfuðstól skuldarinnar með árs millibili og reikna síðan vexti af nýjum höfuðstól þannig reiknuðum. Þrjú fyrirtækjanna leggja hins vegar vexti við höfuðstól bílalána við hvern áfallinn gjalddaga og má því til einföldunar segja að vaxtavextir reiknist mánaðarlega. Áfallnir vextir geta verið hærri með síðarnefndu aðferðinni.

Þótt þessar tvær útreikningsaðferðir geti leitt til mismunandi niðurstöðu er mikilvægt að hafa í huga að ekki skeikar miklu í öllum þorra uppgjöra.

Ekki verður betur séð en að hvor aðferðafræðin um sig geti rúmast innan ákvæða laga nr. 151/2010, enda fólu þau lög ekki í sér að felld væru úr gildi önnur samningsákvæði en þau sem tengjast gengistryggingu með beinum hætti. Því ráða samningsákvæði því hvort leggja megi vaxtavexti við hvern áfallinn gjalddaga. Um leið er ljóst að fyrirtækjum er heimilt að endurreikna lánin á þann veg að komi skuldurum betur.

Sérstakt ánægjuefni er að ekki virðast dæmi um að endurreiknað hafi verið í ósamræmi við ákvæði laganna. Ástæða er til að þakka starfsfólki fjármálafyrirtækja og embætti umboðsmanns skuldara fyrir vel unnin störf að þessu mikilvæga verkefni.