Fullgilding samnings SÞ um réttindi fatlaðs fólks samþykkt samhljóða á Alþingi

Alþingi samþykkti í dag samhljóða þingsályktunartillögu Lilju Alfreðsdóttur utanríkisráðherra um að fullgilda samning Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks. Þá ályktaði Alþingi jafnframt að valkvæður viðauki við samninginn skuli einnig fullgiltur fyrir árslok 2017. Samningurinn og valkvæði viðaukinn voru undirritaðir af hálfu Íslands 30. mars 2007, en markmið þeirra er að fatlað fólk njóti allra mannréttinda og mannfrelsis til fulls og jafns við aðra.

„Þetta er mikill áfangi í réttindabaráttu fatlaðs fólks. Ég er þess fullviss að þessi samþykkt hvetur okkur enn frekar til góðra verka og til þess að ýta á breytingar á íslenskri löggjöf, svo fatlað fólk njóti fullra mannréttinda,“ sagði utanríkisráðherra. Við fullgildingu verður hægt að hefja verkefni tengd vitundarvakningu, þjálfun og fræðslu. Þá kveður eftirlitskerfi samningsins á um skýrslugjöf til nefndar á vegum Sameinuðu þjóðanna en það er mikilvægur spegill á störf stjórnvalda og vettvangur fyrir réttindabaráttu fatlaðs fólks. Við fullgildingu samningsins virkjast þetta eftirlitskerfi. Loks er það viðvarandi verkefni stjórnvalda að þróa og útfæra réttindin sem samningurinn kveður á um, óháð einstaka lagabreytingum.

Fullgilding samningsins kallar á lagabreytingar til að aðlaga íslenska löggjöf að fullu að ákvæðum samningsins, m.a. lögum um þjónustu við fatlað fólk og lögum um félagsþjónustu sveitarfélaga. Þegar hafa verið gerðar ýmsar breytingar á íslenskri löggjöf til undirbúnings fullgildingar hans. Þar má nefna að 2011 samþykkti Alþingi lög um réttindagæslu fatlaðs fólks, m.a. með hliðsjón af 12. gr. samningsins. Þá má einnig nefna breytingar á lögræðislögum, lögum um kosningar til Alþingis og lögum um kosningar til sveitastjórna, auk þess sem sáttmáli Sameinuðu þjóðanna um réttindi barnsins verið lögfestur. Frá árinu 2011 hefur verið starfrækt tilraunaverkefni um notendastýrða aðstoð (NPA) á grundvelli bráðarbirgðaákvæðis IV við lög um málefni fatlaðs fólks. Samkvæmt bráðabirgðaákvæðinu skal festa ákvæði um NPA í lög fyrir árslok 2016.