Útlit fyrir aukinn kaupmátt heimila á árinu
Þetta er niðurstaða greiningar fjármála- og efnahagsráðuneytisins sem ráðherra fjallaði um í ríkisstjórn í dag. Þar kemur fram að launahækkanir umfram þær spár sem hafa legið til grundvallar hagstjórnarákvörðunum séu til þess fallnar að valda meiri verðbólgu en ella. Engu að síður er nú útlit fyrir að kaupmáttur ráðstöfunartekna á mann, áður en tekið er tillit til vaxtagjalda, aukist nokkuð á árinu og að kaupmáttarrýrnun undanfarinna missera verði meira eða minna endurheimt.
Útlit fyrir mestu hækkun launa á almennum vinnumarkaði frá 2016
Miðað við niðurstöður nýrra kjarasamninga er útlit fyrir að hækkun launavísitölu á almennum vinnumarkaði í ár verði sú mesta frá 2016. Um áramótin tóku jafnframt gildi uppfærð viðmið í tekjuskattskerfinu þar sem persónuafsláttur og þrepamörk hækka um 10,7%. Persónuafsláttur er nú um 60 þús. kr. á mánuði eða 6 þús. kr. hærri en 2022. Áætla má, miðað við niðurstöður launarannsóknar Hagstofunnar og með hliðsjón af niðurstöðum kjarasamninga, að ráðstöfunartekjur meðaleinstaklings á almennum vinnumarkaði verði u.þ.b. 50 þús. kr. meiri í hverjum mánuði í ár en í fyrra, þar af 8 þús. kr. meiri vegna uppfærðra viðmiða tekjuskatts.Tilfærslutekjur heimilanna frá ríkinu, þ.m.t. bætur almannatrygginga, húsnæðis- og barnabætur, hækka einnig. Taka má dæmi um einstæðan, barnlausan öryrkja sem ekki hefur aðrar tekjur en greiðslur almannatrygginga. Einstaklingur í slíkri stöðu fær nú 366 þús. kr. í örorkulífeyri á mánuði eða 25 þús. kr. (7%) meira en fyrir áramót og 35 þús. kr. (11%) meira en í upphafi síðasta árs, en greiðslur almannatrygginga voru hækkaðar á miðju ári í fyrra. Einstaklingur í slíkri stöðu er með 30 þús. kr. meiri ráðstöfunartekjur frá almannatryggingum í hverjum mánuði en í upphafi síðasta árs. Þar til viðbótar koma áhrif af auknum húsnæðisstuðningi og öðrum aðgerðum stjórnvalda í tengslum við gerð kjarasamninga sem kynntar voru í síðasta mánuði.