Skattabreytingar á árinu 2024

Um áramót taka gildi ýmsar skattabreytingar sem snerta bæði heimili og fyrirtæki í landinu. Í flestum tilfellum er um að ræða verðlagsuppfærslur, almennt minni en samsvarar verðbólgu liðins árs, en einnig má nefna að stigin voru fyrstu skref að nýju fyrirkomulagi gjaldtöku ökutækja og þá er barnabótakerfið eflt. Hér er fjallað um helstu efnisatriði breytinganna en nánari upplýsingar um einstakar breytingar má finna í greinargerðum viðkomandi lagafrumvarpa á vef Alþingis.

Tekjuskattur einstaklinga

Breytingar verða á tekjuskatti einstaklinga og útsvarsprósentum sveitarfélaga um áramótin í kjölfar þess að undirritað var fjórða samkomulag ríkis og sveitarfélaga um breytingu á fjármögnun lögbundinnar þjónustu sveitarfélaga við fatlað fólk. Í breytingunni felst varanleg tilfærsla fjármuna sem nema 6 ma.kr. árlega frá ríki til sveitarfélaga. Gagnvart einstaklingum verður því engin breyting á skattbyrði, að því gefnu að sveitarfélag breyti útsvari sínu til samræmis við hækkun hámarksútsvars.

Samkvæmt lögum um tekjuskatt í upphafi hvers árs hækka persónuafslátt og þrepamörk tekjuskatts einstaklinga sem nemur hækkun á vísitölu neysluverðs næstliðna tólf mánuði að viðbættu mati á langtímaframleiðni. Miðað er við 1% árlega aukningu framleiðni og er það mat tekið til endurskoðunar á 5 ára fresti, næst fyrir áramótin 2027-2028. Hækkun vísitölu neysluverðs liggur nú fyrir og nemur hún 7,7% á 12 mánaða tímabili. Heildarhækkun viðmiðunarfjárhæða verður því 8,8%.

Í töflunni hér að neðan má sjá skattprósentur, skattleysismörk, persónuafslátt og þrepamörk fyrir árin 2023 og 2024, en þær eru birtar með þeim fyrirvara að ekki liggur fyrir endanlegt meðalútsvar.

*að teknu tilliti til lögbundinnar iðgjaldsgreiðslu launþega í lífeyrissjóð
• Gögn málsins á Alþingi

Tekjuskattur lögaðila

Um áramótin hækkar álagningarprósenta tekjuskatts allra lögaðila um eitt prósentustig. Hækkunin er tímabundin fyrir tekjuárið 2024 og mun koma fram í álagninu lögaðila árið 2025.

• Gögn málsins á vef Alþingis 

Barnabætur

Umfangsmiklar breytingar verða á barnabótum um áramótin en þá tekur gildi síðari hluti kerfisbreytinga sem samþykktar voru á haustþingi 2022. Fyrri hluti breytinganna tók gildi síðastliðin áramót þegar stuðningur var aukinn, sér í lagi til einstæðra foreldra, og jafnaður milli frumburða og annarra barna. Dregið var úr skerðingum með afnámi efri skerðingarmarka en viðbótarbarnabætur til barna undir sjö ára voru aftur á móti lækkaðar.

Síðari áfangi kerfisbreytinganna tekur gildi nú um áramótin og felur í sér hækkun fjárhæða barnabóta og skerðingarmarka en frekari lækkun viðbótarbarnabóta vegna barna undir sjö ára aldri. Sú breyting verður samhliða að í stað ólíkra skerðingarhlutfalla eftir barnafjölda verður einungis eitt skerðingarhlutfall með öllum börnum, einnig börnum yngri en sjö ára.

Nú þegar báðir áfangar hafa komið til framkvæmda munu um 3.000 fleiri fjölskyldur fá barnabætur vegna breytinganna, auk þess sem að grunnfjárhæðir og skerðingarmörk eru hærri. Til síðari áfangans tilheyrðu einnig samtímabarnabætur sem gert var ráð fyrir að tækju mið af barnastöðu eftir ársfjórðungum og var stefnt að gildistöku þeirra í ársbyrjun 2024. Það hefur hins vegar ekki gengið eftir og verður fyrirkomulag greiðslu barnabóta óbreytt á árinu 2024 frá því sem verið hefur. Barnabætur verða því greiddar fjórum sinnum á ári vegna tekna ársins 2023 þar sem tvær greiðslur eru fyrirframgreiddar upp í álagningu ársins og við álagningu er fyrirframgreiðslan gerð upp í tveimur greiðslum. Áfram verður unnið að upptöku og útfærslu samtímabarnabóta. Í frétt á vef ráðuneytisins frá árinu 2022 er nánar fjallað um breytingarnar.

• Gögn málsins á vef Alþingis

Vaxtabætur

Engar breytingar verða á kerfi vaxtabóta frá fyrra ári en um síðustu áramót voru eignaskerðingarmörk hækkuð um 50%.