Inga Sæland, félags- og húsnæðismálaráðherra, mælti í dag fyrir frumvarpi til laga um breytingu á lögum um fjöleignarhús. Frumvarpið felur í sér að samþykki annarra eigenda verður ekki lengur skilyrði fyrir því að einstaklingur megi halda hund eða kött í fjölbýli, jafnvel þótt íbúðir deili sameiginlegum stigagangi.
Frumvarpinu er þannig ætlað að liðka fyrir hunda- og kattahaldi fólks, óháð efnahag og búsetu, en gildandi reglur fjöleignarhúsalaganna hafa leitt til þess að íbúar fjöleignarhúsa hafa átt minni möguleika á slíku dýrahaldi en fólk sem býr í sérbýli.
„Réttlátt og skýrt regluverk sem styður bæði fólk og dýr“
Ráðherra undirstrikaði í framsöguræðu sinni að verði frumvarpið að lögum muni það auka jafnræði gæludýraeigenda hvað varðar húsnæðisvalkost ásamt því að stuðla að auknu húsnæðisöryggi þeirra.
Hún benti á að í Danmörku, Noregi, Svíþjóð og Finnlandi gangi reglur um hunda- og kattahald í fjölbýli út á að dýrahaldið sé leyft nema sérstakar og málefnalegar ástæður mæli gegn því. Húsfélög þar gætu sett dýrahaldi skorður, en þyrftu þá að rökstyðja þær með tilvísun í hagsmuni íbúa – til dæmis vegna ofnæmis eða ónæðis. Á Íslandi væri málum öfugt farið og hér þyrfti fólk að fá samþykki fyrir því að halda hund eða kött. Með lagasetningunni myndi Ísland því færast nær þeirri sanngirni sem tíðkaðist annars staðar á Norðurlöndum.
„Með þessu frumvarpi er stigið sanngjarnt og málefnalegt skref í átt að nútímalegri löggjöf um gæludýrahald. Við tökum mið af því hvernig fólk býr og lifir – og við treystum fólki til að axla ábyrgð,“ sagði ráðherra.
„Við gerum ekki lítið úr áhyggjum nágranna sem eru með ofnæmi, eða sem óttast ónæði – en við lítum til þeirra úrræða sem lögin veita nú þegar. Við ætlum okkur að setja réttlátt, skynsamt, heilbrigt og skýrt regluverk um dýrahald – sem styður bæði fólk og dýr.“
Húsfélög geta sett nánari reglur um umgengni og annað fyrirkomulag dýrahalds
Húsfélög munu samkvæmt frumvarpinu geta sett reglur um gæludýrahald, svo lengi sem þær eru málefnalegar, eðlilegar og byggðar á jafnræði. Með þeim geta eigendur sammælst um nánara fyrirkomulag dýrahaldsins, svo sem um umgengni og afnot á einstökum hlutum sameignar. Slíkar reglur geta þó eðli máls samkvæmt ekki gengið svo langt að þær girði fyrir hunda- eða kattahald í fjölbýlishúsinu enda væri það andstætt markmiði laganna.
Áfram er gert ráð fyrir að húsfélög geti lagt bann við dýrahaldi ef dýrið veldur verulegum ama, ónæði eða truflunum og eigandi bregst ekki við áminningum húsfélagsins og ræður bót þar á. Þannig gæti til dæmis húsfélag bannað einstök tilvik dýrahalds ef ofnæmi væri á svo háu stigi að sambýli við dýrið yrði óbærilegt og ekki væri hægt að finna lausnir til að ráða bót þar á.
Í því sambandi er þó lagt til að samþykki 2/3 hluta eigenda þurfi fyrir slíku banni í stað einfalds meiri hluta eins og er í dag. Hið sama gildir um tilvik þar sem eigandi dýrs brýtur verulega eða ítrekað gegn skyldum sínum samkvæmt lögunum eða reglum húsfélagsins, þrátt fyrir áminningar húsfélags. Getur húsfélagið þá bannað viðkomandi dýrhald með samþykki 2/3 hluta eigenda og gert honum að fjarlægja dýrið úr húsinu. Dæmi um slíkt brot er lausaganga hunda í sameign eða á sameiginlegri lóð, sem telst alvarlegt brot í þessum skilningi samkvæmt lögunum.
Unnið gegn einmanaleika og félagslegri einangrun
Ráðherra minnti í framsöguræðu sinni á vitundarvakningu um félagslega einangrun sem ráðuneyti hennar ýtti úr vör í síðustu viku undir yfirskriftinni
Tölum saman.
„Á undanförnum árum hafa áhrif gæludýra á líðan fólks fengið aukna athygli. Fjöldi rannsókna hefur sýnt fram á að nærvera gæludýra eykur vellíðan, dregur úr einmanaleika og ýtir undir hreyfingu og útiveru,“ sagði Inga Sæland. „Margir líta á hund eða kött sem fjölskyldumeðlim og mikilvægan félaga þeirra sem búa einir – ekki síst eldra fólk og ungt fólk í viðkvæmri stöðu.“
