Nr. 119/2018 Úrskurður
KÆRUNEFND ÚTLENDINGAMÁLA
Þann 8. mars 2018 er kveðinn upp svohljóðandi
úrskurður nr. 119/2018
í stjórnsýslumáli nr. KNU17110012
Beiðni […] og barna hennar um endurupptöku
I. Málsatvik
Þann 5. október 2017 staðfesti kærunefnd útlendingamála ákvörðun Útlendingastofnunar, dags. 9. ágúst 2017, um að synja umsóknum […], fd. […], ríkisborgara Kósovó (hér eftir nefnd kærandi), og barna hennar, […], fd. […], […], fd. […] og […], fd. […], um alþjóðlega vernd hér á landi ásamt því að synja þeim um dvalarleyfi á grundvelli 74. gr. laga um útlendinga nr. 80/2016. Niðurstaða kærunefndar var birt kæranda þann 10. október 2017. Þann 6. nóvember 2017 barst kærunefnd beiðni kæranda um að nefndin endurskoðaði úrskurð sinn ásamt fylgigögnum. Viðbótargögn bárust kærunefnd þann 9., 19. og 20. febrúar 2018.
Beiðni kæranda um endurupptöku máls hennar byggir á 1. mgr. 24. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993.
Kærandi óskaði eftir því að fá að koma fyrir nefndina og gera grein fyrir sjónarmiðum sínum. Kærunefnd taldi ekki ástæðu til að gefa kæranda kost á að koma fyrir nefndina, sbr. 7. mgr. 8. gr. laga um útlendinga. Viðtal var tekið við dóttur kæranda, […], í Barnahúsi þann 28. desember 2017 og bárust kærunefnd minnispunktar úr framangreindu viðtali þann 9. febrúar sl. Jafnframt barst upptaka af viðtalinu til kærunefndar þann 16. febrúar 2018 Var það mat kærunefndar að ekki væri ástæða til að kalla dóttur kæranda einnig til viðtals hjá nefndinni.
II. Málsástæður og rök kæranda
Kærandi óskar eftir endurupptöku á máli sínu hjá kærunefnd á grundvelli 1. tölul. 1. mgr. 24. gr. stjórnsýslulaga þar sem að íþyngjandi ákvörðun í máli hennar og barna hennar hafi byggst á ófullnægjandi eða röngum upplýsingum um málsatvik.
Í sameiginlegri greinargerð kæranda og fjölskyldu hennar er því haldið fram að þau uppfylli skilyrði 2. mgr. 37. gr. laga um útlendinga. Kærandi og fjölskylda hennar tilheyri þjóðarbrotinu Ashkali sem sé minnihlutahópur í heimaríki þeirra sem sæti stöðugum ofsóknum auk þess sem þau séu í mikilli hættu vegna blóðhefndar. Kærandi og fjölskylda hennar hafi ítrekað leitað til lögreglu í heimaríki vegna ofsókna og ofbeldis í þeirra garð en vegna ónógra sannana og þess minnihlutahóps sem þau tilheyri hafi yfirvöld ekki veitt þeim aðstoð. Þrjár elstu dætur kæranda þjáist allar af miklu þunglyndi og streitu jafnframt sem þær hafi allar lýst því yfir að þær muni fremur svipta sig lífi en að snúa aftur til heimaríkis. Dóttir kæranda, […], hafi verið í sálfræðimeðferð á vegum þjónustu hælisleitendateymis Reykjavíkurborgar. Þá muni tvær eldri dætur kæranda, sem séu báðar yfir 18 ára aldri, einnig fá slíka aðstoð vegna þeirrar vanlíðanar og sjálfsvígshugsana sem þær glími við. Dóttir kæranda, […], hafi þurft að sækja sér aðstoð á Barnaspítala Hringsins þar sem hún hafi fengið næringu í æð þar sem hún glími við næringarskort í kjölfar mikillar andlegrar vanlíðanar. Í beiðni kæranda kemur jafnframt fram að bróðir eiginmanns kæranda hafi mikil völd yfir fjölskyldunni og krefjist þess m.a. að fjölskyldan gangist við múslimatrú, styðji ISIS, fari í mosku og að konurnar í fjölskyldunni gangi með höfuðslæðu. Þá hafi hjónaband kæranda og eiginmanns hennar aldrei hlotið samþykki fjölskyldna þeirra. Eiginmaður kærandi fái ekki atvinnu vegna uppruna síns og því hafi fjölskyldan búið í húsnæði bróður hans. Dætur kæranda hafi orðið fyrir ofbeldi af hálfu eldri bróður eiginmanns kæranda og sonum hans, þá sérstaklega þeim elsta.
Kærandi telur jafnframt að skilyrði 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga séu uppfyllt í máli fjölskyldunnar og bendir m.a. á andlega og líkamlega vanheilsu dóttur hennar. Með beiðni kæranda fylgdi m.a. greinargerð félagsráðgjafa hjá þjónustumiðstöð Vesturbæjar, Miðborgar og Hlíða dags. 1. nóvember 2017 auk annarra fylgigagna varðandi læknis- og sálfræðiþjónustu fyrir […]. Í greinargerð framangreinds félagsráðgjafa kemur m.a. fram að fjölskyldan hafi reglulega mætt í viðtöl og þegið læknis -og sálfræðiþjónustu. Fjölskyldan hafi rætt reynslu sína í heimaríki og þær ofsóknir sem þau hafi orðið fyrir vegna uppruna síns. Þá hafi þrjár elstu dætur kæranda tjáð sig um ofsóknir og ofbeldi sem þær hafi orðið fyrir í heimaríki vegna þess minnihlutahóps sem þær tilheyri og þeirrar ákvörðunar sinnar að ganga ekki með höfuðslæðu. Dætur kæranda hafi orðið fyrir neikvæðu umtali og mannorð þeirra svert í heimaríki. Þá hafi þær greint frá kynferðislegri áreitni sem þær hafi reglulega orðið fyrir í heimaríki og nágrenni. Þá hafi dætur kæranda hætt að mæta í líkamsrækt og sund hér á landi vegna ótta við frænda sinn sem einnig hafi dvalið hér á landi. Enn fremur fylgdi með beiðni kæranda bréf sálfræðings Reykjavíkurborgar dags. 2. nóvember 2017 þar sem fram kemur m.a. að dóttur kæranda, […], líði ekki nógu vel og að foreldrar hennar hafi lýst yfir áhyggjum af henni. Dóttir kæranda hafi greint frá kvíða, depurð, svefnvanda og erfiðleikum með að innbyrða mat vegna magaverkja. Grunur hafi verið um átröskunarsjúkdóm en hún hafi líklega þróað með sér slík einkenni vegna streitukenndra aðstæðna og óvissu um framtíð sína og fjölskyldunnar í heild. Í bréfi sama sálfræðings kemur fram að […] komi illa niður mat auk þess sem hún megi ekki neyta ákveðinna fæðutegunda vegna nýrnasjúkdóms. Rætt hafi verið við hana varðandi að leita til sérfræðings í átröskun á Landspítalanum sem hún hafi þegið en æskilegt væri að mati sálfræðings að hún fengi viðtal sem fyrst hjá sálfræðingi sem sérhæfi sig í átröskunarsjúkdómum.
Í sjúkraskrá frá sálfræðingi á Göngudeild sóttvarna dags. 19. febrúar 2018 kemur m.a. fram að dóttir kæranda, […], hafi greint frá áreitni í heimaríki sem hún hafi orðið fyrir í tvígang af hálfu ókunnugra manna. Hún óttist mjög að fjölskylda hennar verði send aftur til heimaríkis en þau hafi flúið vegna deilna við tvær fjölskyldur. Þá hafi kærandi lagt fram myndir af dóttur sinni þar sem hún dvelur á spítala og er sjáanlega bólgin í andliti. Í bráðamóttökuskrá frá Landspítalanum sem kærandi lagði einnig fram kemur fram að grunur hafi verið um ofnæmi en dóttir kæranda hafi áður sýnt ofnæmisviðbrögð við sýklalyfjum. Dóttir kæranda eigi sögu um nýrnasjúkdóm, ofsakláða og ofsabjúg.
Í ljósi alls framangreinds telji kærandi tilefni til þess að mál hennar og fjölskyldu hennar verði tekið upp að nýju og að uppfyllt séu skilyrði 1. tölul. 1. mgr. 24. gr. stjórnsýslulaga þar sem íþyngjandi ákvörðun hafi byggst á ófullnægjandi eða röngum upplýsingum um málsatvik. Er því farið fram á að mál kæranda og barna hennar verði tekið upp að nýju og að þeim verði veitt alþjóðlega vernd hér á landi skv. 2. mgr. 37. gr. laga um útlendinga. Endursending kæranda og fjölskyldu hennar til heimaríkis brjóti gegn 1. mgr. 42. gr. laga um útlendinga. Til vara er þess krafist að kæranda og börnum hennar verði veitt dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða skv. 1. mgr. 74. gr. útlendingalaga.
III. Niðurstaða kærunefndar útlendingamála
Samkvæmt 24. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 á aðili máls rétt á því að mál sé tekið upp á ný ef ákvörðun hefur byggst á ófullnægjandi eða röngum upplýsingum um málsatvik eða íþyngjandi ákvörðun um boð eða bann hefur byggst á atvikum sem breyst hafa verulega frá því að ákvörðun var tekin. Í athugasemdum við ákvæðið í frumvarpi því sem varð að stjórnsýslulögum kemur fram:
Samkvæmt 1. tölul. 1. mgr. á aðili máls rétt á því að mál verði tekið til meðferðar á ný ef stjórnvaldsákvörðun hefur byggst á ófullnægjandi eða röngum upplýsingum um málsatvik. Hér verður því að vera um að ræða upplýsingar sem byggt var á við ákvörðun málsins en ekki rangar eða ófullnægjandi upplýsingar um atvik sem mjög litla þýðingu höfðu við úrlausn þess.
Samkvæmt 2. tölul. 1. mgr. á aðili rétt á því að mál sé tekið til meðferðar á ný ef íþyngjandi ákvörðun um viðvarandi boð eða bann hefur byggst á atvikum sem breyst hafa verulega frá því ákvörðun var tekin. Ef atvik þau, sem talin voru réttlæta slíka ákvörðun, hafa breyst verulega er eðlilegt að aðili eigi rétt á því að málið sé tekið til meðferðar á ný og athugað hvort skilyrði séu fyrir því að fella ákvörðunina niður eða milda hana. Ákvæði þetta hefur náin tengsl við meðalhófsregluna í 12. gr.
Eins og áður hefur komið fram kvað kærunefnd upp úrskurð í máli kæranda og barna hennar þann 5. október 2017 þar sem kærunefnd staðfesti ákvörðun Útlendingastofnunar, dags. 9. ágúst 2017, um að synja þeim um alþjóðlega vernd hér á landi ásamt því að synja þeim um dvalarleyfi á grundvelli 74. gr. laga um útlendinga nr. 80/2016.
Kærunefnd fékk, við meðferð málsins, afhenta minnispunkta og upptöku af viðtali við dóttur kæranda, […], sem fram fór í Barnahúsi dags. 28. desember 2017. Þar kemur m.a. fram að hún glími við mikinn kvíða vegna aðstæðna fjölskyldunnar í heimaríki. Dóttir kæranda óttist afleiðingar blóðhefndar sem fjölskylda hennar eigi í og áreitni sem hún verði fyrir vegna Ashkali uppruna síns. Dóttir kæranda greindi frá því að hún hafi fengið takmarkaða menntun vegna uppruna síns auk þess sem ókunnugir menn hafi gert tilraun til að taka hana og systur hennar upp í bifreið á leið þeirra í matvörubúð. Þá óttist hún föðurbróður sinn og syni hans þar sem þeir hafi hótað henni og systrum hennar ofbeldi ef þær snúi aftur til heimaríkis jafnframt sem þeir hyggist neyða þær til að nota höfuðslæðu. Þá hafi dætur kæranda orðið fyrir hótunum af hálfu frænda sinna hér á landi. Dóttir kæranda hafi verið mjög stressuð, hrædd og einangruð í heimaríki. Frá komunni hingað til lands hafi kæranda liðið betur en hafi glímt við streitu, martraðir og kvíða í kjölfar synjunar á umsókn fjölskyldunnar um alþjóðlega vernd. Dóttir kæranda greindi í viðtalinu einnig frá nýrnaveikindum sem hún hafi glímt við en hún hafi undirgengist aðgerð í heimaríki vegna nýrnasteina og fengið sýkingu í kjölfarið. Þá sé hún með höfuð- og bakverki jafnframt sem hún fái útbrot og kláða vegna streitu.
Kærunefnd hefur farið yfir beiðni kæranda um endurupptöku á framangreindum úrskurði ásamt þeim fylgigögnum sem bárust með beiðninni og aðrar upplýsingar um aðstæður í Kósovó, einkum skýrslur varðandi heilbrigðisþjónustu þar í landi (Kosovo: Helsevesenet (Landinfo ,14. ágúst 2014)) og Access to Healthcare in Kosovo ((Kosovo Women‘s Network, 2016). Í ofangreindum gögnum kemur fram að grundvallarheilbrigðisþjónusta sé til staðar í Kósovó fyrir alla borgara sem óski eftir læknisfræðilegri meðferð. Líkt og að framan greinir kemur m.a. fram í læknisfræðilegum gögnum sem kærandi lagði fram við meðferð málsins að dóttir hennar, […], glími við kvíða, streitu, nýrnaveiki, ofsakláða og ofsabjúg. Kærunefnd barst jafnframt greinargerð um fjölskyldu kæranda frá félagsráðgjafa í teymi umsækjenda um alþjóðlega vernd í Þjónustumiðstöð Vesturbæjar, Miðborgar og Hlíða, dags. 1. nóvember 2017, en efni greinargerðarinnar er rakið að framan. Af ofangreindum gögnum má sjá að dóttur kæranda standi til boða heilbrigðisþjónusta í Kósovó vegna andlegra og líkamlegra veikinda hennar, reynist þau fyrir hendi eftir heimkomu. Þær læknisfræðilegu upplýsingar sem kærandi hefur lagt fram eru, að mati kærunefndar, ekki þess eðlis að þær geti breytt fyrra mati kærunefndar. Kærunefnd telur að gögn málsins beri ekki með sér að heilsufarsvandi dóttur kæranda sé þess eðlis eða nái því alvarleikastigi að skilyrði séu fyrir hendi til endurupptöku á máli kæranda á grundvelli 1. mgr. 24. gr. stjórnsýslulaga.
Kærunefnd telur að í þeim gögnum sem kærandi hafi skilað inn í tengslum við beiðni kæranda um endurupptöku sé að mestu að finna ítarlegri upplýsingar um það sem þegar lá fyrir þegar úrskurður í máli kæranda var kveðinn upp þann 5. október 2017. Kærunefnd áréttar að í úrskurði í máli kæranda og barna hennar hafi, í samræmi við 5. mgr. 37. gr. laga um útlendinga, verið litið sérstaklega til hagsmuna barna kæranda og komist að þeirri niðurstöðu að öryggi þeirra, velferð og félagslegum þroska væri ekki búin hætta fylgi þau foreldrum sínum til heimaríkis. Jafnframt var sérstakt tillit tekið til barna kæranda við mat á því hvort skilyrði 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga væru uppfyllt í málinu og í kjölfarið komist að þeirri niðurstöðu að þær aðstæður sem bíði fjölskyldunnar í heimaríki næðu ekki því alvarleikastigi að sýnt hafi verið fram á að börn kæranda hefðu ríka þörf á vernd hér á landi. Þá er það afstaða kærunefndar að þau gögn sem kærandi hefur lagt fram varðandi heilsufar dóttur sinnar séu hvorki þess eðlis að nefndin telji að þau gætu haft áhrif á efnislega niðurstöðu málsins né með þeim hætti að talið verði aðstæður kæranda og barna hennar hafi breyst verulega í skilningi 1. tölul. 2. mgr. 24. stjórnsýslulaga.
Eins og að framan hefur verið rakið er það niðurstaða kærunefndar að í beiðni kæranda um endurupptöku hafi ekki komið fram nýjar upplýsingar eða gögn um aðstæður fjölskyldunnar sem benda til þess að aðstæður þeirra hafi, frá því að úrskurður nefndarinnar var kveðinn upp, breyst nægilega til að rétt kunni að vera að endurupptaka mál kæranda og barna hennar. Þá er það afstaða kærunefndar að þau gögn sem kærandi hefur lagt fram og aflað hefur verið við meðferð málsins hjá kærunefnd, greinargerð félagsráðgjafa, bréf sálfræðings, sjúkraskrá frá sálfræðingi á Göngudeild sóttvarna, upplýsingar úr bráðamóttökuskrá auk viðtals við eina dóttur kæranda í Barnhúsi, séu ekki þess eðlis að hægt sé að fallast á að úrskurður kærunefndar frá 5. október 2017 hafi byggst á ófullnægjandi eða röngum upplýsingum um málsatvik, sbr. 1. tölul. 1. mgr. 24. gr. stjórnsýslulaga. Því sé jafnframt ekki hægt að fallast á endurupptöku málsins á þeim grundvelli. Við það mat hefur verið litið til hagsmuna barna kæranda í samræmi við 2. mgr. 10. gr. og 3. mgr. 25. gr. laga um útlendinga.
Kærunefnd telur samkvæmt framansögðu að skilyrði 1. mgr. 24. gr. stjórnsýslulaga séu ekki uppfyllt . Kröfu kæranda um endurupptöku máls hennar og barna hennar hjá kærunefnd er því hafnað.
Úrskurðarorð
Kröfu kæranda og barna hennar er hafnað.
The request of the appellant and her children is denied.
Hjörtur Bragi Sverrisson
Þorbjörg Inga Jónsdóttir Pétur Dam Leifsson