27. ágúst 2020 Dómsmálaráðuneytið

Nr. 287/2020 Úrskurður

KÆRUNEFND ÚTLENDINGAMÁLA

Þann 27. ágúst 2020 er kveðinn upp svohljóðandi

úrskurður nr. 287/2020

í stjórnsýslumáli nr. KNU20040021

Kæra [...]

á ákvörðun

Útlendingastofnunar

I. Kröfur, kærufrestir og kæruheimild

Þann 17. apríl 2020 kærði [...], fd. [...], ríkisborgari Úkraínu (hér eftir nefnd kærandi) ákvörðun Útlendingastofnunar, dags. 18. mars 2020, um að synja henni um alþjóðlega vernd á Íslandi ásamt því að synja henni um dvalarleyfi á grundvelli 74. gr. laga nr. 80/2016 um útlendinga.

Kærandi krefst þess aðallega að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi og að henni verði veitt staða flóttamanns með vísan til 1. mgr. 37. gr. laga um útlendinga. Til vara er þess krafist að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi og henni verði veitt viðbótarvernd með vísan til 2. mgr. 37. gr. laga um útlendinga. Til þrautavara er þess krafist að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi og henni verði veitt dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða með vísan til 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga. Til þrautaþrautavara er þess krafist að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi og að umsókn kæranda verði tekin til nýrrar meðferðar hjá Útlendingastofnun.

Fyrrgreind ákvörðun er kærð á grundvelli 7. gr. laga um útlendinga og barst kæran fyrir lok kærufrests.

II. Málsatvik og málsmeðferð

Kærandi sótti um alþjóðlega vernd hér á landi þann 1. júlí 2019. Kærandi kom í viðtal hjá Útlendingastofnun þann 5. júlí 2019 ásamt talsmanni sínum. Með ákvörðun, dags. 9. september 2019, synjaði Útlendingastofnun kæranda um alþjóðlega vernd ásamt því að synja henni um dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða. Var sú ákvörðun kærð til kærunefndar útlendingamála þann 20. september 2019. Með úrskurði, dags. 28. nóvember 2019, felldi kærunefnd útlendingamála ákvörðun Útlendingastofnunar úr gildi og lagði fyrir Útlendingastofnun að taka mál kæranda til nýrrar meðferðar.

Kærandi kom aftur í viðtal hjá Útlendingastofnun þann 15. janúar 2020 ásamt talsmanni sínum. Með ákvörðun, dags. 18. mars 2020, synjaði Útlendingastofnun kæranda um alþjóðlega vernd ásamt því að synja henni um dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða. Var sú ákvörðun kærð til kærunefndar útlendingamála þann 17. apríl 2020. Kærunefnd barst greinargerð kæranda þann 5. maí 2020 og frekari gögn þann 7. maí 2020. Þá bárust frekari athugasemdir frá kæranda þann 13. júlí 2020. Í greinargerð óskaði kærandi eftir því að faðir hennar fengi tækifæri til að koma fyrir nefndina og tjá sig fyrir hönd kæranda. Kærunefnd taldi ekki ástæðu til þess að gefa föður kæranda kost á að koma fyrir nefndina, sbr. 7. mgr. 8. gr. laga um útlendinga.

III. Ákvörðun Útlendingastofnunar

Í ákvörðun Útlendingastofnunar kemur fram að kærandi byggi umsókn sína um alþjóðlega vernd á því að faðir kæranda og kærandi séu í hættu í heimaríki sínu vegna þess að aðilar tengdir Viktor Yanukovych, fyrrum forseta Úkraínu, séu á eftir föður kæranda.

Niðurstaða ákvörðunar Útlendingastofnunar í máli kæranda var sú að kærandi sé ekki flóttamaður og henni skuli synjað um alþjóðlega vernd á Íslandi skv. ákvæðum 37. og 40. gr. laga um útlendinga. Þá taldi stofnunin að ákvæði 42. gr. laga um útlendinga stæði endursendingu til heimaríkis ekki í vegi.

Samkvæmt ákvörðun Útlendingastofnunar í máli föður kæranda, dags. 25. mars 2019, sem staðfest var af kærunefnd útlendingamála, var föður kæranda synjað um réttarstöðu flóttamanns og viðbótarvernd skv. 37. gr. laga um útlendinga. Þá var honum einnig synjað um dvalarleyfi hér á landi skv. 74. gr. laga um útlendinga.

Var það niðurstaða Útlendingastofnunar, með vísan til niðurstöðu í máli föður kæranda, að gættum ákvæðum barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna, barnaverndarlaga og laga um útlendinga, að hagsmunum kæranda sé ekki stefnt í hættu með því að hún fylgi föður sínum til Úkraínu.

Kæranda var vísað frá landinu á grundvelli d-liðar 1. mgr. 106. gr. laga um útlendinga. Útlendingastofnun tilkynnti kæranda jafnframt að kæra frestaði réttaráhrifum ákvörðunarinnar, sbr. 1. mgr. 35. gr. laga um útlendinga.

IV. Málsástæður og rök kæranda

Í greinargerð kemur fram að kærandi hafi óskað eftir alþjóðlegri vernd hér á landi þann 1. júlí 2019. Faðir hennar, [...], hafi áður sótt um alþjóðlega vernd hér á landi en með ákvörðun Útlendingastofnunar, [...], hafi honum verið synjað. Sú ákvörðun var staðfest af kærunefnd útlendingamála [...]. Þann 5. júlí 2019 hafi kærandi verið boðuð til viðtals hjá Útlendingastofnun þar sem komist hafi verið að þeirri niðurstöðu að kærandi væri ekki fylgdarlaust barn heldur væri hér í fylgd með föður sínum. Þann 31. júlí 2019 hafi kærandi verið boðuð til viðtals á ný hjá Útlendingastofnun þar sem hún hafi greint frá því að hún vilji ekki snúa aftur til Úkraínu. Kærandi hafi lýst því að hún hafi í þrígang fengið smáskilaboð í síma sinn þann 25. júní 2019 frá úkraínsku símanúmeri sem hún hafi ekki þekkt. Hún hafi fengið þessi smáskilaboð þegar hún hafi verið í Kænugarð að flytja ákveðin gögn á milli staða fyrir föður sinn. Í skilaboðunum hafi m.a. komið fram að kærandi hafi gögn sem gætu komið ónefndum mönnum illa og hafi hún verið hvött til að eyðileggja þau. Aðspurð kvaðst kærandi ekki vita um hvaða skjöl hafi verið að ræða eða hvað væri í þeim en að faðir hennar hafi beðið hana að flytja þau til Íslands og að þau væru nú í hans vörslu.

Í greinargerð kæranda er vísað til viðtals hjá Útlendingastofnun 15. janúar 2020. Í viðtalinu hafi kærandi m.a. notað orðið „hótanir“ til að lýsa fyrrgreindum skilaboðum. Hennar skilningur hafi verið sá að ef hún flytti gögnin hingað til lands gæti það komið henni og fjölskyldu hennar í lífshættu. Þá hafi móðir kæranda fengið skilaboð af sama meiði tveimur mánuðum áður. Í viðtalinu hafi auk þess komið fram að móðir hennar hafi ekki áhyggjur af henni hér á landi en að hún hafi haft meiri áhyggjur þegar kærandi hafi verið stödd í Úkraínu. Þegar kærandi hafi búið í heimaríki hafi menn ítrekað komið á heimili hennar í leit að föður hennar og hafi hún verið hrædd og óörugg. Þá hafi komið fram í viðtalinu að kæranda liði vel hér á landi, sé byrjuð í skóla og upplifi öryggi hér á landi.

Kærandi gerir ýmsar athugasemdir við ákvörðun Útlendingastofnunar, m.a. við þá staðhæfingu stofnunarinnar að henni standi til boða viðeigandi úrræði í heimaríki. Auk þess telji kærandi að það hafi verið brot á rannsóknarreglu stjórnsýslulaga að föður kæranda hafi ekki verið heimilað að koma til viðtals hjá Útlendingastofnun. Þá gerir kærandi athugasemd við lengd kærufrests sem hafi ranglega verið fimm dagar en skuli réttilega vera fimmtán dagar. Telur kærandi mistökin vera til marks um óvandvirkni stofnunarinnar og skort á góðum stjórnsýsluháttum í málsmeðferð í máli hennar.

Kærandi vísar til greinargerðar til Útlendingastofnunar, dags. 31. janúar 2020, hvað varðar málsástæður fyrir aðal-, vara- og þrautavarakröfu. Enn fremur er vísað til sjónarmiða sem fram hafa komið í endurupptökubeiðni föður kæranda til kærunefndar útlendingamála, [...] . Þar komi fram að faðir kæranda hafi verið beittur fjársvikum og orðið fyrir barðinu á spillingu og að kærandi sé m.a. í hættu vegna aðgerða sem faðir hennar hafi gripið til í kjölfar þess.

Til þrautaþrautavara krefst kærandi þess að ákvörðun Útlendingastofnunar verði felld úr gildi og að umsókn hennar verði tekin til nýrrar meðferðar hjá Útlendingastofnun, sbr. 3. mgr. 23. gr. laga um útlendinga og 10. og 22. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993. Útlendingastofnun hafi ekki gefið föður kæranda tækifæri til að koma til viðtals hjá stofnuninni. Þar sem umsækjandi um alþjóðlega vernd sé barn í fylgd foreldris sé venjan sú að frásögn foreldra sé lögð til grundvallar við ákvarðanatöku Útlendingastofnunar. Þó er það ætíð kynnt fyrir foreldrum í hverju máli að börnin hafi rétt til að tjá sig um málið hjá stofnuninni. Viðtöl við börn í fylgd séu oftast stutt og aðeins til þess fallin að fá fram sjónarmið barnanna af þeim aðstæðum sem foreldrar þess beri fyrir sig. Þar sem faðir kæranda hafi greint frá því að kærandi hafi ekki haft forsendur til að tjá sig um atvik máls eða þá hættu sem hún kunni að vera í hafi Útlendingastofnun borið að boða föður kæranda til viðtals hjá stofnuninni.

V. Niðurstaða kærunefndar útlendingamála

Lagagrundvöllur

Í máli þessu gilda einkum ákvæði laga um útlendinga nr. 80/2016, reglugerð nr. 540/2017 um útlendinga, ákvæði stjórnsýslulaga nr. 37/1993, stjórnarskrá lýðveldisins Íslands nr. 33/1944 og mannréttindasáttmáli Evrópu, sbr. lög nr. 62/1994. Jafnframt ber að líta til ákvæða alþjóðasamnings um stöðu flóttamanna frá 1951, ásamt viðauka við samninginn frá 1967, og annarra alþjóðlegra skuldbindinga Íslands á sviði mannréttinda eftir því sem tilefni er til.

Auðkenni

Í ákvörðun Útlendingastofnunar kemur fram að til að sanna á sér deili hafi kærandi framvísað úkraínsku vegabréfi. Telur kærunefndin því ljóst að kærandi sé úkraínskur ríkisborgari.

Réttarstaða kæranda

Staða barna á flótta ræðst af viðeigandi reglum í þjóðarétti og landsrétti. Í 22. gr. samnings Sameinuðu þjóðanna um réttindi barnsins, sbr. lög nr. 19/2013, segir í fyrsta lagi að aðildarríki skuli gera viðeigandi ráðstafanir til að tryggja að barn sem leiti eftir réttarstöðu sem flóttamaður, eða sem talið sé flóttamaður samkvæmt viðeigandi reglum eða starfsháttum þjóðaréttar eða landslaga, fái, hvort sem það sé í fylgd foreldra eða annarra eða ekki, viðeigandi vernd og mannúðlega aðstoð við að nýta sér þau réttindi sem við eigi og kveðið sé á um í samningnum.

Í 2. mgr. 10. gr. laga um útlendinga nr. 80/2016 segir að ákvarðanir sem varði barn skuli teknar með það sem því sé fyrir bestu að leiðarljósi, því tryggður réttur til að tjá skoðanir sínar í málum sem það varði og tekið tillit til skoðana barnsins í samræmi við aldur þess og þroska. Í 3. mgr. 25. gr. laga um útlendinga kemur fram að við ákvörðun sem sé háð mati stjórnvalds skuli huga að öryggi barns, velferð þess og félagslegum þroska og möguleika þess til að sameinast fjölskyldu sinni.

Sérstaklega er fjallað um mat stjórnvalda á umsóknum barna um alþjóðlega vernd í 5. mgr. 37. gr. laga um útlendinga. Þar segir að við mat á því hvort barn teljist flóttamaður samkvæmt lögunum skuli það sem barninu sé fyrir bestu haft að leiðarljósi. Við mat á því hvað barni sé fyrir bestu skuli stjórnvöld líta til möguleika barns á fjölskyldusameiningu, öryggis þess, velferðar og félagslegs þroska auk þess sem taka skuli tillit til skoðana barnsins í samræmi við aldur þess og þroska. Við ákvörðun í máli er varðar hagsmuni barns skuli stjórnvöld taka skriflega afstöðu til þessara atriða.

Almennt er viðurkennt að eðlilegur þroski barns sé best tryggður með því að vernda fjölskylduna. Sé ólögráða barn í fylgd annars eða beggja foreldra sinna eða annars úr fjölskyldunni sem hefur það á framfæri sínu og sá fer fram á réttarstöðu flóttamanns, ber að fara með málin í samræmi við meginregluna um einingu fjölskyldunnar.

Landaupplýsingar

Kærunefnd útlendingamála hefur lagt mat á aðstæður í Úkraínu m.a. með hliðsjón af eftirfarandi skýrslum:

2016 Annual Report of UHHRU (Ukrainian Helsinki Human Rights Union, 16. ágúst 2017);
2019 Country Reports on Human Rights Practices – Ukraine (US Department of State, 11. mars 2020);
Access to Justice and the Conflict in Ukraine (Organization for Security and Co-operation in Europe, desember 2015);
Amnesty International Report 2017/2018: Ukraine (Amnesty International, 22. febrúar 2018);
Association Implementation Report on Ukraine (European Commission, 14. nóvember 2017);
Can people afford to pay for health care, New evidence on financial protection in Ukraine (World Health Organization (WHO), 2018);
Conscientious Objection – Factsheet (European Court of Human Rights, október 2017);
Country Policy and Information Note – Ukraine: Actors of protection (UK Home Office, maí 2019);
Fact Finding Mission Report (Austrian Federal Office for Immigration and Asylum (BFA), Country of Origin Information Department & French Office for the Protection of Refugees and Stateless persons (OFPRA), maí 2017);
Freedom in the World 2020 - Ukraine (Freedom House, 6. mars 2020);
Human Rights Observance in Ukraine: The Situation Analysis (UNDP Ukraine, 13. nóvember 2018);
Nations in Transit 2018 – Ukraine (Freedom House, 11. apríl 2018);
Report on the human rights situation in Ukraine (Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights, 15. apríl 2014);
Report on the human rights situation in Ukraine (Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights, 19. september 2014);
Report on the human rights situation in Ukraine 16 August to 15 November 2019 (Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights, 12. desember 2019);
Report on the human rights situation in Ukraine 16 November 2019 to 15 February 2020 (Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights, 12. mars 2020);
Social Security Programs Throughout the World: Europe, 2018 (Social Security Administration, september 2018);
Temanotat Ukraina: Domstolene – korrupsjon og manglende uavhengighet (Landinfo, 6. júlí 2015);
Temanotat Ukraine: Korrupsjonsbekjempelse og beskyttelse for varslere av korrupsjon (Landinfo, 21. febrúar 2018);
Temanotat Ukraina: Korrupsjonsbekjempelse og beskyttelse for varslere av korrupsjon (Landinfo, 2. mars 2020);
Ukraine: Country Background Note (UK Home Office, maí 2019);
Ukraine: Whether a victim of a crime can request that the Public Prosecutor's Office or another public agency initiate an investigation into the alleged crime if the police have failed to act (January-November 2017) (Immigration and Refugee Board of Canada, 27. nóvember 2017);
UNICEF Annual Report 2017 Ukraine (UNICEF, 11. júní 2018);
Upplýsingar af vef United States Agency for International Development (USAID) - https://www.usaid.gov/where-we-work/europe-and-eurasia/ukraine/global-health og
World Report 2020 – Ukraine (Human Rights Watch, 14. janúar 2020).

Úkraína er lýðræðisríki með um 44 milljónir íbúa og eru mannréttindi almennt talin virt af úkraínskum stjórnvöldum á þeim svæðum sem lúta stjórn þeirra. Úkraína gerðist aðili að Evrópuráðinu árið 1995 og fullgilti mannréttindasáttmála Evrópu árið 1997. Landið gerðist aðili að flóttamannasamningi Sameinuðu þjóðanna 10. júní 2002, alþjóðasamningi um borgaraleg og stjórnmálaleg réttindi 12. nóvember 1973 og samningi Sameinuðu þjóðanna gegn pyndingum og annarri grimmilegri, ómannlegri eða vanvirðandi meðferð eða refsingu þann 24. febrúar 1987. Meirihluti íbúa landsins eru af úkraínskum uppruna eða um 78% en um 17% íbúa eru af rússneskum uppruna og 5% eru af hinum ýmsu þjóðarbrotum. Úkraína er á lista Útlendingastofnunar yfir örugg upprunaríki, að undanskildum héruðunum Donetsk, Luhansk og Krím.

Í skýrslu mannréttindastofnunar Sameinuðu þjóðanna frá 2014 kemur m.a. fram að í lok árs 2013 hafi mótmæli hafist í Kænugarði og öðrum borgum Úkraínu. Upphaflega hafi verið um friðsöm mótmæli að ræða en síðar hafi átt sér stað átök fylkinga óeirðalögreglu og mótmælenda sem hafi leitt til mannfalls. Í kjölfar ofangreindra mótmæla og innlimunar Rússa á Krímskaga í mars 2014 hafi brotist út átök á milli hersveita aðskilnaðarsinna og Úkraínuhers í austurhluta Úkraínu. Í gögnunum greinir að fulltrúar frá Úkraínu, Rússlandi og aðskilnaðarsinnum hafi undirritað samkomulag um vopnahlé í september 2014, en að átök eigi sér enn stað á víð og dreif á svæðinu milli stjórnarhers og aðskilnaðarsinna, sem studdir séu af stjórnvöldum í Rússlandi. Þrátt fyrir að átökin séu að mestu bundin við héruðin Donetsk og Luhansk í austurhluta Úkraínu hafi önnur svæði einnig orðið fyrir árásum og séu áhrif stríðsins margskonar. Samkvæmt ofangreindum gögnum sé vegalaust fólk innan landsins u.þ.b. 1,7 milljón manns.

Þá kemur fram í gögnum, m.a. ofangreindri skýrslu bandaríska utanríkisráðuneytisins frá 2020, að spilling sé viðvarandi vandamál í Úkraínu. Þá kemur fram í skýrslu Landinfo að ýmsar stofnanir starfi við að rannsaka og ákæra í spillingarmálum í landinu. Samtökin The National Anti Corruption Bureu (NABU) rannsaki spillingu hjá yfirvöldum á meðan lögreglan annist rannsókn spillingarmála á lægri stigum löggæslu. Í skýrslunni komi fram að NABU rannsaki spillingu með skilvirkum hætti en rannsóknir lögreglunnar hafi ekki verið mjög árangursríkar. Þá veigri margir íbúar landsins sér við því að tilkynna spillingu innan stjórnkerfisins vegna skorts á viðeigandi úrræðum til að veita þeim stuðning og vernd. Þá kemur fram í ofangreindri skýrslu innflytjenda- og flóttamannanefndar Kanada frá 2017 að í úkraínskum sakamálalögum sé kveðið á um framkvæmd þess að leggja fram kvörtun til lögreglu og saksóknaraembættisins. Þá sé í sakamálalögum kveðið á um við hvaða aðstæður heimilt sé að áfrýja athöfnum eða athafnaleysi lögreglu. Falli undir þau tilvik m.a. ákvörðun lögreglu um að neita að rannsaka brotlega háttsemi, stöðva rannsókn eða fella rannsókn niður. Í skýrslu Landinfo komur fram að ýmislegt hafi verið gert til að vinna gegn spillingu í Úkraínu frá því að Viktor Yanukovych, fyrrverandi forseti Úkraínu, hafi verið hrakinn frá embætti í febrúar 2014. Eftir að Petro Poroshenko hafi tekið við forsetaembættinu árið 2014 hafi verið sett á laggirnar aðgerðaráætlun sem hafi m.a. falist í myndun stofnana og lagasetningu. Þá hafi núverandi forseti Úkraínu, Volodymyr Zelensky, byggt framboð sitt vorið 2019 m.a. á því að hann hygðist vinna gegn spillingu. Flokkur hans hafi fengið hreinan meirihluta í kosningunum sem hafi greitt fyrir lagasetningu á sviðinu. Af þeim umbótum sem gerðar hafa verið á þessu sviði má nefna lög um vernd uppljóstrara um spillingu sem tóku gildi í janúar 2020 og ákvörðun þingsins að aflétta friðhelgi löggjafans. Í september 2019 hafi svo verið settur á fót sérstakur dómstóll fyrir spillingarmál, The High Anti-corruption Court (HACC).

Í skýrslu bandarísku almannatryggingastofnunarinnar frá 2018 kemur fram að í Úkraínu sé til staðar almannatrygginga- og velferðarkerfi sem allir íbúar landsins eigi aðgang að. Allir ríkisborgarar eigi rétt á atvinnuleysisbótum og þá sé ákveðnum hópum tryggður ríkari réttur til slíkra bóta, þ. á m. einstæðum mæðrum með börn undir 14 ára aldri á sínu framfæri. Í skýrslu UNICEF kemur fram að stjórnvöld í Úkraínu haldi áfram að vinna að umbótum á sviði heilbrigðisþjónustu og menntakerfis landsins. Þá kemur fram í skýrslu alþjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar frá 2018 að öllum íbúum landsins sé tryggður réttur til heilbrigðisþjónustu samkvæmt stjórnarskrá ríkisins.

Ákvæði 1. mgr. 37. gr. laga um útlendinga

Í 1. mgr. 37. gr. laga nr. 80/2016 um útlendinga, sem byggir á A-lið 1. gr. flóttamannasamningsins, segir:

Flóttamaður samkvæmt lögum þessum telst vera útlendingur sem er utan heimalands síns af ástæðuríkum ótta við að vera ofsóttur vegna kynþáttar, trúarbragða, þjóðernis, aðildar að tilteknum þjóðfélagshópi eða vegna stjórnmálaskoðana og getur ekki eða vill ekki vegna slíks ótta færa sér í nyt vernd þess lands; eða sá sem er ríkisfangslaus og er utan þess lands þar sem hann áður hafði reglulegt aðsetur vegna slíkra atburða og getur ekki eða vill ekki vegna slíks ótta hverfa aftur þangað, sbr. A-lið 1. gr. alþjóðasamnings um réttarstöðu flóttamanna frá 28. júlí 1951 og bókun við samninginn frá 31. janúar 1967, sbr. einnig 38. gr. laga þessara.

Í 38. gr. útlendingalaga eru sett fram viðmið um það hvað felist í hugtakinu ofsóknir skv. 1. mgr. 37. gr., á hvaða grundvelli ofsóknir geta byggst og hvaða aðilar geta verið valdir að þeim. Í 1. mgr. ákvæðisins segir:

Ofsóknir skv. 1. mgr. 37. gr. eru þær athafnir sem í eðli sínu eða vegna þess að þær eru endurteknar fela í sér alvarleg brot á grundvallarmannréttindum, einkum ófrávíkjanlegum grundvallarmannréttindum á borð við réttinn til lífs og bann við pyndingum eða ómannúðlegri eða vanvirðandi meðferð eða refsingu, bann við þrældómi og þrælkun og bann við refsingum án laga. Sama á við um samsafn athafna, þ.m.t. ólögmæta mismunun, sem hafa eða geta haft sömu eða sambærileg áhrif á einstakling.

Í 2. mgr. 38. gr. laga um útlendinga er fjallað um í hverju ofsóknir geta falist. Þá eru þær ástæður sem ofsóknir þurfa að tengjast skilgreindar nánar í 3. mgr. 38. gr. laganna.

Í 4. mgr. 38. gr. kemur fram að þeir aðilar sem geta verið valdir að ofsóknum eða ómannúðlegri eða vanvirðandi meðferð séu:

a. ríkið,

b. hópar eða samtök sem stjórna ríkinu eða verulegum hluta landsvæðis þess,

c. aðrir aðilar, sem ekki fara með ríkisvald, ef sýnt er fram á að ríkið eða hópar eða samtök skv. b-lið, þ.m.t. alþjóðastofnanir, geti ekki eða vilji ekki veita vernd gegn ofsóknum eða meðferð sem fellur undir 2. mgr. 37. gr., m.a. með því að ákæra og refsa fyrir athafnir sem fela í sér ofsóknir.

Orðasambandið „ástæðuríkur ótti við að vera ofsóttur“ í 1. mgr. 37. gr. laga um útlendinga inniheldur huglæga og hlutlæga þætti og þarf að taka tillit til hvors tveggja þegar mat er lagt á umsókn um alþjóðlega vernd. Mat á því hvort ótti umsækjanda sé ástæðuríkur getur verið byggt á persónulegri reynslu umsækjanda sem og á upplýsingum um ofsóknir sem aðrir í umhverfi hans eða þeir sem tilheyra sama hópi hafa orðið fyrir. Þótt umsækjandi um alþjóðlega vernd skuli njóta vafa upp að ákveðnu marki verður umsækjandinn með rökstuddum hætti að leiða líkur að því að hans bíði ofsóknir í heimaríki. Frásögn umsækjanda og önnur gögn um einstaklingsbundnar aðstæður hans verða því almennt að fá stuðning í hlutlægum og áreiðanlegum upplýsingum um heimaríki umsækjanda, stjórnvöld, stjórnarfar og löggjöf þess. Þá er litið til sambærilegra upplýsinga um ástand, aðstöðu og verndarþörf þess hóps sem umsækjandi tilheyrir eða er talinn tilheyra. Umsækjandi sem hefur sýnt fram á með heildstæðri og trúverðugri frásögn af atburðum, og eftir atvikum með trúverðugum gögnum, sem eru í samræmi við áreiðanlegar og hlutlægar upplýsingar um almennt ástand í heimaríki hans, að hann hafi orðið fyrir ofsóknum í skilningi laga um útlendinga, eða beinum og marktækum hótunum um slíkar ofsóknir, yrði almennt talinn hafa sýnt fram á ástæðuríkan ótta við ofsóknir snúi hann aftur til heimaríkis. Í þeim tilvikum hvílir það á stjórnvöldum að eyða öllum vafa um slíka hættu, t.d. með vísan til þess að aðstæður í heimaríki hans hafi breyst.

Kærunefnd hefur við mat sitt á umsókn kæranda haft til hliðsjónar handbók Flóttamannastofnunar Sameinuðu þjóðanna um málsmeðferð og viðmið við mat á umsókn um alþjóðlega vernd (Handbook and Guidelines on Procedures and Criteria for Determining Refugee Status, Genf 2011). Þá hefur aðferðarfræði trúverðugleikamats kærunefndar tekið mið af skýrslu Flóttamannastofnunar Sameinuðu þjóðanna og Flóttamannasjóðs Evrópusambandsins um trúverðugleikamat, eftir því sem við á (Beyond Proof: Credibility Assessment in EU Asylum Systems, Brussel 2013).

Kærandi byggir kröfu sína um alþjóðlega vernd á málatilbúnaði föður síns en hann sé í hættu í heimaríki þar sem aðilar tengdir Viktor Yanukovych, fyrrum forseta Úkraínu, séu á eftir honum. Kæranda hafi borist hótanir og stjórnvöld séu ekki fær um að veita henni nauðsynlega vernd.

Tekin var afstaða til málatilbúnaðar föður kæranda og nýrra gagna bæði í úrskurði kærunefndar, þann [...], og í úrskurði kærunefndar um endurupptöku á máli hans, þann [...]. Kærandi hefur greint frá því að hún óttist aðgerðir aðila sem hafi verið í útistöðum við föður hennar. Kærandi hafi í þrígang fengið hótanir í smáskilaboðum úr óskráðu símanúmeri frá ótilgreindum aðila þann 25. júní 2019. Þá hafi hún verið að sækja ákveðin gögn föður sinn frá föðurömmu sinni og afa. Þá hafi móðir kæranda einnig fengið skilaboð af sama meiði tveimur mánuðum áður. Kærandi lagði m.a. fram skjáskot af umræddum skilaboðum sem bárust til hennar og móður hennar og ljósmynd af vegabréfi einstaklings sem faðir kæranda kveður að hafi sent framangreind skilaboð. Auk þess var vísað til gagna sem lögð voru fram við meðferð mála föður kæranda, umsóknar hans um alþjóðlega vernd sem og beiðni hans um endurupptöku á úrskurði kærunefndar. Þá bárust frekari athugasemdir þann 12. maí 2020 um að sá sem faðir kæranda telur að hafi sent kæranda hótunarskilaboð og maður sem hafi ráðist á föður kæranda hafi verið saman í sérsveit í heimaríki. Í skilaboðunum komi fram að kærandi eigi að skila skilaboðum til föður síns. Aðilinn hafi vitneskju um að kærandi/faðir hennar sé með undir höndum gögn sem að gætu skapað vandamál fyrir fólk og hún/hann beðin/nn að eyða þessum gögnum. Af framangreindum skilaboðum verður ekki ráðið hvers efnis þessar upplýsingar eru eða fyrir hverja þær geti verið skaðlegar og hvort og hvernig þær tengist aðilum sem tengist fyrrum forseta Úkraínu. Ekki hafa verið lögð fram gögn sem styðja þá staðhæfingu föður kæranda að einstaklingur á ljósmynd hafi sent þessi skilaboð, og hvort eða hvernig hann tengist aðilum þeim sem faðir kæranda kveður að standi að baki ofsóknum gegn honum. Þá bera athugasemdir sem bárust 12. maí 2020 ekki með sér frekari skýringar á framangreindum gögnum. Verður því ekki lagt til grundvallar að kærandi eigi á hættu ofsóknir af hálfu valdamikilla aðila í heimaríki hennar.

Kærandi hefur ekki borið fyrir sig að hafa sætt ofsóknum eða að hún óttist ofsóknir af hálfu núverandi yfirvalda í heimaríki sem hafa eða gætu náð því alvarleikastigi sem 1. mgr. 38. gr. laga um útlendinga mælir fyrir um. Þá benda önnur gögn málsins ekki til þess að slíkar ofsóknir hafi átt sér stað eða að kærandi eigi þær á hættu.

Er það mat kærunefndar að gögn um heimaríki kæranda beri með sér að verði kærandi fyrir einhvers konar áreiti í heimaríki skorti yfirvöld þar í landi ekki vilja eða getu til að veita henni viðhlítandi vernd, m.a. með því að ákæra eða refsa fyrir þær athafnir. Kærandi hafi því raunhæfan möguleika á að leita ásjár stjórnvalda í heimaríki sínu. Þá sé til staðar kerfi sem kærandi geti leitað til telji hún að lögregla bregðist ekki rétt við eða ef hún telur sig vera beitt órétti af lögreglu, m.a. með kvörtun til lögreglu eða saksóknaraembættisins. Að mati kærunefndar hefur kærandi ekki lagt grunn að þeirri málsástæðu sinni að hún eigi á hættu ofsóknir í skilningi 1. mgr. 37. gr. laga um útlendinga, sbr. 1. mgr. 38. gr. laganna, vegna hættu sem hún sé í af hálfu aðila sem séu á eftir föður hennar í heimaríki.

Samkvæmt 5. mgr. 37. gr. laga um útlendinga skal, við mat skv. 1. og 2. mgr. 37. gr. í málum sem varða börn, fylgdarlaus sem önnur, hafa það sem er barninu fyrir bestu að leiðarljósi. Í ákvæðinu kemur fram að við það mat beri að líta til möguleika barns á fjölskyldusameiningu, öryggis barnsins, velferðar og félagslegs þroska auk þess sem taka skal tillit til skoðana barnsins í samræmi við aldur þess og þroska. Kærandi fór í viðtal hjá Útlendingastofnun í tvígang dagana 5. júlí 2019 og 15. janúar 2020. Að mati kærunefndar var sjónarmiðum kæranda nægilega komið á framfæri með framburði kæranda og hagsmunagæslu talsmanns. Leggur kærunefnd mat á hagsmuni kæranda samkvæmt 5. mgr. 37. gr. laga um útlendinga með hliðsjón af upplýsingum úr fyrirliggjandi gögnum málsins og framangreindum aðstæðum í heimaríki kæranda. Við það mat horfir kærunefnd m.a. til þess að kærandi er hér á landi ásamt föður sínum og nýtur stuðnings hans. Í viðtölum hjá Útlendingastofnun hafi kærandi greint frá því að hún hafi búið með móður sinni, stjúpföður og systkinum í heimaríki sínu. Kærandi hafi gengið í skóla, stundað tómstundir og átt vini og hafi hún haldið sambandi bæði við fjölskyldu og vini á meðan dvöl hennar hér á landi hefur staðið. Kærandi hafi lýst því að henni hafi liðið vel í Úkraínu og að hún sakni fjölskyldu sinnar og vina. Ekki verður annað séð en að framfærsla kæranda sé nægilega tryggð í heimaríki og að hún hafi haft aðgang að mennta- og heilbrigðiskerfi þar í landi. Í málinu liggur ekki fyrir að kærandi hafi sérþarfir sem taka þurfi tillit til. Þá er hvergi í greinargerð kæranda vísað til annarra atvika sem kunna að styðja við áframhaldandi dvöl hennar hér á landi. Með vísan til framangreinds er það mat kærunefndar, að teknu tilliti til sjónarmiða um öryggi, velferð og félagslegan þroska kæranda, að það sé henni fyrir bestu að sameinast móður sinni og systkinum að nýju í heimaríki. Við það mat hefur kærunefnd horft til heildarhagsmuna kæranda sem er á barnsaldri.

Með vísan til ofangreinds er það niðurstaða kærunefndar að kærandi hafi ekki með rökstuddum hætti leitt líkur að því að hún hafi ástæðuríkan ótta við ofsóknir í skilningi 1. mgr. 37. gr. laga um útlendinga, sbr. 1. mgr. 38. gr. laganna. Telur kærunefnd því ljóst að kærandi uppfylli ekki skilyrði 1. mgr. 37. gr. útlendingalaga fyrir viðurkenningu á stöðu sem flóttamaður hér á landi

Ákvæði 2. mgr. 37. gr. laga um útlendinga

Samkvæmt 2. mgr. 37. gr. útlendingalaga er útlendingur einnig flóttamaður ef, verði hann sendur aftur til heimaríkis síns, raunhæf ástæða er til að ætla að hann eigi á hættu að sæta dauðarefsingu, pyndingum eða annarri ómannúðlegri eða vanvirðandi meðferð eða refsingu eða hann verði fyrir alvarlegum skaða af völdum árása í vopnuðum átökum þar sem ekki er greint á milli hernaðarlegra og borgaralegra skotmarka. Sama gildir um ríkisfangslausan einstakling.

Við mat á hvort aðstæður kæranda séu slíkar að þær eigi undir 2. mgr. 37. gr. laga um útlendinga ber að líta til 3. gr. mannréttindasáttmála Evrópu. Mannréttindadómstóll Evrópu hefur fjallað um það mat sem þarf að fara fram þegar metið er hvort kærandi sé í raunverulegri hættu á að verða fyrir meðferð sem falli undir 3. gr. mannréttindasáttmála Evrópu sem bannar pyndingar og ómannlega eða vanvirðandi meðferð eða refsingu. Hefur dómstóllinn sagt að 3. gr. sáttmálans geti átt við þegar hættan stafar frá einstaklingum eða hópi fólks sem ekki séu fulltrúar stjórnvalda. Kærandi verður þó að geta sýnt fram á að gildar ástæður séu til að ætla að um raunverulega hættu sé að ræða og að stjórnvöld í ríkinu séu ekki í stakk búin til að veita viðeigandi vernd. Ekki er nóg að aðeins sé um að ræða möguleika á illri meðferð og verður frásögn kæranda að fá stuðning í öðrum gögnum (sjá t.d. dóma Mannréttindadómstóls Evrópu í máli NA gegn Bretlandi (mál nr. 25904/07) frá 7. júlí 2008 og H.L.R. gegn Frakklandi (mál nr. 24573/94) frá 29. apríl 1997).

Í ljósi þess sem að framan er rakið og þeirra gagna sem liggja fyrir um heimaríki kæranda telur kærunefndin að aðstæður hennar þar séu ekki þannig að þær falli undir ákvæði 2. mgr. 37. gr. laganna. Telur kærunefndin því ljóst að kærandi uppfylli heldur ekki skilyrði 2. mgr. 37. gr. útlendingalaga fyrir viðurkenningu á stöðu sem flóttamaður hér á landi.

Alþjóðleg vernd á grundvelli 40. gr. laga um útlendinga

Þar sem kærunefnd hefur komist að þeirri niðurstöðu að kærandi uppfylli ekki skilyrði 1. eða 2. mgr. 37. gr. laga um útlendinga á kærandi ekki rétt á alþjóðlegri vernd hér á landi, sbr. 40. gr. laga um útlendinga.

Dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða skv. 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga

Samkvæmt 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga er heimilt að veita útlendingi sem staddur er hér á landi dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða, þrátt fyrir að skilyrði 37. gr. séu ekki uppfyllt, ef útlendingur getur sýnt fram á ríka þörf fyrir vernd, t.d. af heilbrigðisástæðum eða vegna erfiðra félagslegra aðstæðna viðkomandi eða erfiðra almennra aðstæðna í heimaríki eða í landi sem honum yrði vísað til. Kærunefnd telur, með vísan til orðalags ákvæðisins um „ríka þörf fyrir vernd“ auk lögskýringargagna sem fylgdu greininni, að dvalarleyfi á grundvelli 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga verði ekki veitt nema aðstæður, bæði almennar og sérstakar m.t.t. heilsufars og félagslegra þátta, auk atvika sem þar er vísað til, nái ákveðnu alvarleikastigi þegar málið er virt í heild.

Í athugasemdum við frumvarp til laga um útlendinga kemur fram að með almennum aðstæðum sé m.a. vísað til alvarlegra aðstæðna í heimaríki og væri þar oft um að ræða viðvarandi mannréttindabrot í ríkinu eða þá aðstöðu að yfirvöld veiti ekki þegnum sínum vernd gegn ofbeldisbrotum eða glæpum. Krafa kæranda um dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða er byggð á því að umsækjandi hafi þurft að þola hótanir í sinn garð vegna aðgerða föður síns og að takmörkuð vernd sé í boði í Úkraínu fyrir borgara landsins. Þau gögn sem kærunefnd hefur skoðað bera ekki með sér að viðvarandi mannréttindabrot eigi sér stað í Úkraínu eða að yfirvöld þar í landi hafi ekki vilja eða getu til að veita þegnum sínum vernd.

Í athugasemdum við 74. gr. frumvarps til laga um útlendinga kemur fram að í samræmi við ákvæði alþjóðlegra skuldbindinga og almennra laga sé lagt til að tekið sé sérstakt tillit til barna, hvort sem um er að ræða fylgdarlaus börn eða önnur börn. Í því ljósi og með hliðsjón af meginreglunni um að það sem barni er fyrir bestu skuli hafa forgang þegar teknar eru ákvarðanir um málefni þess, sbr. jafnframt 2. mgr. 10. gr. og 3. mgr. 25. gr. laga nr. 80/2016, telur kærunefnd að við mat á því hvort skilyrði 1. mgr. 74. gr. laganna séu fyrir hendi skuli taka sérstakt tillit til þess ef um barn er að ræða og skuli það sem er barni fyrir bestu haft að leiðarljósi við ákvörðun. Af þeim gögnum sem kærunefnd hefur skoðað og framburði kæranda í viðtali hjá Útlendingastofnun verður ekki annað séð en að framfærsla kæranda sé nægilega tryggð í heimaríki og að hún hafi aðgang að mennta- og heilbrigðiskerfi þar í landi.

Kærunefnd hefur jafnframt litið til þeirra tímabundnu erfiðleika sem heimaríki kæranda kann að þurfa að glíma við vegna Covid-19 faraldursins. Kærunefnd telur þá erfiðleika ekki vera þess eðlis að þeir leiði til þess, einir sér eða í samhengi við önnur gögn málsins, að heimilt sé veita kæranda dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða.

Ekkert hefur komið fram í viðtölum við kæranda annað en að hún sé við góða heilsu. Þegar upplýsingar um heimaríki kæranda og gögn málsins eru virt í heild er það niðurstaða kærunefndar að kærandi hafi ekki sýnt fram á aðstæður sem ná því alvarleikastigi að hún teljist hafa ríka þörf á vernd líkt og kveðið er á um í 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga. Við þetta mat hefur kærunefnd litið til hagsmuna kæranda í samræmi við 2. mgr. 10. gr. laga um útlendinga og 3. mgr. 25. gr. sömu laga. Því er fallist á það með Útlendingastofnun að aðstæður kæranda í heimaríki séu ekki með þeim hætti að veita beri kæranda dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða, sbr. 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga.

Bann við endursendingu skv. 42. gr. laga um útlendinga

Samkvæmt 1. mgr. 42. gr. laga um útlendinga er ekki heimilt að senda útlending eða ríkisfangslausan einstakling til svæðis þar sem hann hefur ástæðu til að óttast ofsóknir, sbr. 37. og 38. gr., eða vegna svipaðra aðstæðna og greinir í flóttamannahugtakinu er í yfirvofandi hættu á að láta lífið eða verða fyrir ómannúðlegri eða vanvirðandi meðferð. Samkvæmt 2. mgr. sömu greinar er einnig óheimilt að senda útlending til svæðis þar sem ekki er tryggt að hann verði ekki sendur áfram til slíks svæðis sem greinir í 1. mgr.

Með vísan til umfjöllunar að framan um heimaríki kæranda telur kærunefnd að þær aðstæður sem ákvæðið tekur til ekki eiga við í máli kæranda. Kærunefnd telur því að ákvæði 42. gr. laga um útlendinga standi ekki í vegi fyrir endursendingu kæranda þangað.

Athugasemdir við málsmeðferð Útlendingastofnunar

Í fyrri úrskurði kærunefndar í máli kæranda, dags. 28. nóvember 2019, voru gerðar athugasemdir við meðferð máls kæranda hjá Útlendingastofnun. Þar kemur fram að hvorki hafi verið að finna umfjöllun um aðstæður barna í heimaríki kæranda né um einstaklingsbundnar aðstæður kæranda í heimaríki. Ekki hafi verið ráðið af ákvörðun stofnunarinnar að umsókn hennar um alþjóðlega vernd hafi verið metin sjálfstætt og ekki væri séð að mál kæranda hafi verið metið í ljósi sérsjónarmiða laga um útlendinga er varða börn. Í ákvörðun Útlendingastofnunar í máli kæranda, þann 18. mars 2020, er ekki að sjá að bætt hafi verið úr annmörkum fyrri ákvörðunar Útlendingastofnunar með fullnægjandi hætti. Ekki er að finna sérstaka umfjöllun stofnunarinnar um aðstæður kæranda í heimaríki aðrar en hvað varðar málsástæður föður hennar eða almenna umfjöllun um aðstæður barna í Úkraínu. Verður því ekki séð hvernig mat Útlendingastofnunar hafi tekið mið af hagsmunum kæranda eða verið í samræmi við ákvæði barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna, barnaverndarlaga eða laga um útlendinga.

Þá gerir kærunefnd athugasemd við afar ítarlega umfjöllun um málsástæður föður kæranda í ákvörðun kæranda og þess að beinlínis hafi verið tekin afstaða til þess á ný hvort hann ætti rétt á vernd hér á landi sem flóttamaður eða dvalarleyfi á grundvelli mannúðarástæðna. Útlendingastofnun hafði þegar tekið afstöðu til þessara atriða í ákvörðun sinni sem staðfest var með úrskurði kærunefndar nr. 292/2019, dags. 6. júní 2019. Því hafi verið með öllu óþarft að rekja málsástæður og málsatvik sem hafi varðað umsókn hans um alþjóðlega vernd hér á landi á ný nema hvað varðaði málsástæður kæranda.

Þá kemur fram í ákvörðunarorði að kæranda sé gefinn fimm daga kærufrestur með vísan til 2. málsl. 7. gr. laga um útlendinga, en þar kemur fram að fimm daga frestur sé gefinn í þeim tilfellum sem kærandi kemur frá öruggu upprunaríki og málið sé afgreitt sem forgangsmál á grundvelli b-f liðar 1. mgr. 29. gr. Af lestri ákvörðunarinnar verður ekki séð að mál kæranda hafi verið afgreitt sem forgangsmál hjá Útlendingastofnun og hefði því kærufestur réttilega átt að byggjast á 1. málsl. 7. gr. laga um útlendinga og vera 15 dagar. Er þetta ásamt framangreindum annmörkum að mati kærunefndar til marks um það að Útlendingastofnun hafi ekki vandað nægilega vel til við meðferð máls kæranda og að um verulega annmarka sé að ræða á málsmeðferð stofnunarinnar.

Það er mat kærunefndar að framangreindir annmarkar á meðferð málsins hjá Útlendingastofnun hafi hins vegar ekki, eins og hér stendur á, haft áhrif á efnislega niðurstöðu málsins. Er því ekki tilefni til að fella ákvörðun Útlendingastofnunar úr gildi eins og hér stendur á, þ.m.t. með hliðsjón af þeim hagsmunum kæranda, sem er barn að aldri, að fá skjóta úrlausn hjá stjórnvöldum varðandi umsókn sína um alþjóðlega vernd. Af hálfu kærunefndar eru þó gerðar alvarlegar athugasemdir við meðferð málsins hjá Útlendingastofnun. Kærunefnd beinir þeim tilmælum til Útlendingastofnunar að gæta betur að við meðferð mála að þessu leyti í framtíðinni.

Frávísun og frestur til að yfirgefa landið

Kærandi sótti um alþjóðlega vernd 1. júlí 2019. Eins og að framan greinir hefur umsókn hennar um vernd og dvalarleyfi hér á landi verið synjað og hefur hún því ekki tilskilin leyfi til dvalar enda verður að líta á umsókn hennar um alþjóðlega vernd sem áform um að dveljast í landinu meira en 90 daga, sbr. til hliðsjónar 3. mgr. 43. gr. reglugerðar um útlendinga nr. 540/2017. Verður kæranda því vísað frá landinu á grundvelli d-liðar 1. mgr. 106. gr. laga um útlendinga, sbr. 2. og 5. mgr. 106. laganna, enda hafði hún verið hér á landi í innan við níu mánuði þegar málsmeðferð umsóknar hennar hófst hjá Útlendingastofnun.

Kærandi er við góða heilsu. Að mati kærunefndar og með vísan til 2. mgr. 104. gr. laga um útlendinga teljast 15 dagar hæfilegur frestur til að yfirgefa landið.

Athygli kæranda er vakin á því að ef hún yfirgefur ekki landið innan frests kann að vera heimilt að brottvísa henni. Brottvísun felur í sér bann við komu til landsins síðar og skal endurkomubann að jafnaði ekki gilda skemur en tvö ár, sbr. a-lið 2. mgr. 98. gr. og 2. mgr. 101. gr. laga um útlendinga.

Í ljósi COVID-19 faraldursins er athygli kæranda einnig vakin á því að Útlendingastofnun getur frestað framkvæmd ákvörðunar með vísan til 2. mgr. 103. gr. laga um útlendinga vegna sérstakra aðstæðna útlendings eða vegna þess að ómögulegt sé að framkvæma ákvörðun að svo stöddu.

Samantekt

Með vísan til alls þess sem að framan er rakið og forsendna hinnar kærðu ákvörðunar þykir rétt að staðfesta ákvörðun Útlendingastofnunar.

Athygli kæranda er vakin á því að skv. 6. mgr. 104. gr. laga um útlendinga frestar málshöfðun fyrir dómstólum til ógildingar á endanlegri ákvörðun um að útlendingur skuli yfirgefa landið ekki framkvæmd hennar. Að kröfu útlendings getur kærunefnd útlendingamála þó ákveðið að fresta réttaráhrifum endanlegrar ákvörðunar sé talin ástæða til þess. Krafa þess efnis skal gerð ekki síðar en sjö dögum eftir birtingu endanlegrar ákvörðunar. Skal frestun bundin því skilyrði að útlendingur beri málið undir dómstóla innan fimm daga frá birtingu ákvörðunar um frestun réttaráhrifa úrskurðar og óski eftir að það hljóti flýtimeðferð. Nú er beiðni um flýtimeðferð synjað og skal þá mál höfðað innan sjö daga frá þeirri synjun. Þó getur kærunefnd útlendingamála tekið ákvörðun um að fresta framkvæmd ákvörðunarinnar ef sýnt er fram á að verulega breyttar aðstæður hafi skapast frá því að endanleg ákvörðun var tekin.Kærunefnd bendir á að með reglugerð nr. 769/2020, um breytingu á reglugerð um útlendinga nr. 540/2017, setti ráðherra bráðabirgðaákvæði sem kveður á um að útlendingur sem dvaldi hér á landi fyrir 20. mars 2020 í samræmi við 8. gr. reglugerðarinnar og 1. mgr. 49. gr. laga um útlendinga, en hefur ekki komist til síns heima vegna ferðatakmarkana, sóttkvíar eða einangrunar er heimilt að dvelja hér á landi án dvalarleyfis eða vegabréfsáritunar til og með 10. september 2020. Í 2. mgr. ákvæðisins er þó vísað til þess að framangreint komi ekki í veg fyrir frávísun eða brottvísun þeirra sem voru í ólögmætri dvöl fyrir 20. mars 2020 eða frávísun eða brottvísun á öðrum grundvelli samkvæmt ákvæðum laga um útlendinga.

Úrskurðarorð

Ákvörðun Útlendingastofnunar er staðfest. Lagt er fyrir kæranda að hverfa af landi brott. Kæranda er veittur 15 daga frestur til að yfirgefa landið sjálfviljug.

The decision of the Directorate of Immigration is affirmed. The appellant is requested to leave the country. The appellant has 15 days to leave the country voluntarily.

Jóna Aðalheiður Pálmadóttir

Bjarnveig Eiríksdóttir Þorbjörg Inga Jónsdóttir

Efnisorð

Kærunefnd útlendingamála