Nr. 181/2023 Úrskurður

KÆRUNEFND ÚTLENDINGAMÁLA

Hinn 28. mars 2023 er kveðinn upp svohljóðandi

úrskurður nr. 181/2023

í stjórnsýslumáli nr. KNU23020022

Kæra [...]

á ákvörðun

Útlendingastofnunar

I.       Kröfur, kærufrestir og kæruheimild

Hinn 7. febrúar 2023 kærði [...], fd. [...], ríkisborgari Kína (hér eftir kærandi), ákvörðun Útlendingastofnunar, dags. 6. febrúar 2023, um að synja henni um vegabréfsáritun til Íslands.

Af kæru má ráða að kærandi krefjist þess að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi og að henni verði veitt vegabréfsáritun til Íslands.

Fyrrgreind ákvörðun er kærð á grundvelli 7. gr. laga um útlendinga nr. 80/2016 og barst kæran fyrir lok kærufrests.

Lagagrundvöllur

Í máli þessu gilda einkum ákvæði laga um útlendinga nr. 80/2016 ásamt síðari breytingum, reglugerð um útlendinga nr. 540/2017 ásamt síðari breytingum, ákvæði stjórnsýslulaga nr. 37/1993, reglugerð um vegabréfsáritanir nr. 795/2022 með síðari breytingum, Schengen-samningurinn og verklagsreglur þess samnings, auk annarra alþjóðlegra skuldbindinga Íslands á sviði mannréttinda eftir því sem tilefni er til.

II.        Málsatvik og málsmeðferð

Með umsókn, dags. 30. janúar 2023, óskaði kærandi eftir vegabréfsáritun til Íslands í 9 daga. Samkvæmt ferðaáætlun kæranda hafi hún ætlað að ferðast um Íslands frá 4. til 13. mars 2023. Umsókn kæranda var synjað með ákvörðun Útlendingastofnunar, dags. 6. febrúar 2023. Hinn 7. febrúar 2023 barst kærunefnd kæra frá kæranda ásamt fylgigögnum. Frekari gögn bárust frá kæranda 9., 10., 16 og 18. febrúar 2023.

III.      Málsástæður og rök kæranda

Í kæru kemur fram að kærandi hafi bókað gistingu að nýju en hafi ekki fengið staðfestingu á að bókunarupplýsingar hafi borist yfirvöldum sem geti verið ástæða þess að henni hafi verið synjað um vegabréfsáritun. Með tölvubréfi frá kæranda, dags. 9. febrúar 2023, barst nefndinni ný staðfesting á hótelbókunum kæranda hér á landi. Vegna hringferðar hennar um landið hafi hún nú bókað gistingu hjá átta hótelum. Í tölvubréfi sem barst frá kæranda, dags. 10. febrúar 2023, kemur fram að kærandi hafi í byrjun janúar bókað níu daga ferð til Íslands og í kjölfarið lagt inn umsókn um vegabréfsáritun til landsins. Í upphafi hafi staðið til að hún kæmi til Íslands 5. mars 2023 og myndi ferðast um landið í níu daga. Hún hafi bókað gistingu til að uppfylla skilyrði vegabréfsáritunar. Gisting hafi þó verið innifalin í þeirri ferð sem kærandi hafi bókað hér á landi en ferðaskrifstofan hafi á þeim tíma ekki getað sent henni neinar hótelstaðfestingar. Kærandi hafi svo í kjölfarið afbókað gistinguna sem hún hafði pantað vegna þess að gistingin væri innifalin í ferðinni. Kærandi hafi svo móttekið tölvubréf frá íslenskum stjórnvöldum þar sem óskað hafi verið eftir nýrri hótelstaðfestingu hér á landi þar sem sú fyrri hafði verið afbókuð. Þar sem kærandi hafði enn ekki fengið neinar staðfestingar frá ferðaskrifstofunni hafi hún endurbókað hótelið og lagt fram staðfestingu þess efnis. Þar sem umsókn kæranda um vegabréfsáritun hafi verið synjað hafi hún ákveðið að afbóka áðurnefnda ferð og bóka ferð hjá nýrri ferðaskrifstofu, Nordic Visitor, ferð frá 6. til 13. mars 2023. Í þeirri ferð sé gisting þó ekki innifalin og kærandi hafi því bókað gistingu sjálf hringinn í kringum landið.

V.      Niðurstaða kærunefndar útlendingamála

Samkvæmt 1. mgr. 20. gr. laga um útlendinga þurfa útlendingar að hafa vegabréfsáritun til að koma hingað til lands, nema annað sé ákveðið í reglum sem ráðherra setur. Ríkisborgarar Kína þurfa vegabréfsáritun til Íslands. Í 6. mgr. 20. gr. laga um útlendinga koma fram skilyrði til útgáfu vegabréfsáritunar og í 33. gr. reglugerðar um vegabréfsáritanir er tilgreint hvenær synja skuli um vegabréfsáritun. Heimilt er samkvæmt fyrrgreindri 6. mgr. 20. gr. að veita útlendingi vegabréfsáritun sem gildir á öllu Schengen-svæðinu ef grunnskilyrðum a – h-liða sömu greinar er fullnægt.

Með aðild að Schengen-samstarfinu og undirritun Brussel-samningsins hinn 18. maí 1999 tókust íslensk stjórnvöld á hendur skyldu til að fylgja samræmdum reglum um útgáfu vegabréfsáritana. Hafa stjórnvöld sem annast afgreiðslu umsókna um vegabréfsáritanir mótað tilteknar verklagsreglur til að styðjast við, byggðar á efnisreglum Schengen-samningsins, en með aðild Íslands að Schengen-samstarfinu fylgir skuldbinding til þess að fylgja sameiginlegri stefnu að því er lýtur ferðum fólks, sbr. reglugerð Evrópuþingsins og Ráðsins (EB) nr. 810/2009 um vegabréfsáritanir.

Við veitingu vegabréfsáritana ber íslenskum stjórnvöldum sem einu af Schengen-ríkjunum ekki aðeins að ganga úr skugga um að öllum formskilyrðum sé fullnægt heldur einnig að meta hvort hætta sé talin á að viðkomandi útlendingur muni dvelja lengur á Schengen-svæðinu en honum er heimilt og/eða snúi ekki aftur til heimalands. Þessi skylda íslenskra stjórnvalda er lögfest í 8. mgr. 20. gr. laga um útlendinga. Þannig er reynt af fremsta megni að stemma stigu við því að gildandi reglur um dvalarleyfi séu sniðgengnar með því að útlendingur sæki um vegabréfsáritun í staðinn.

Samkvæmt 7. mgr. 20. gr. laga um útlendinga skal vegabréfsáritun ekki veitt ef ástæða er til að vefengja uppgefinn tilgang ferðar útlendings hingað til lands eða réttmæti upplýsinga sem hann hefur veitt. Er þessi regla áréttuð í 8. mgr. ákvæðisins en þar kemur fram að við mat á umsókn um vegabréfsáritun skuli auk þjóðernis taka tillit til félagslegrar stöðu og hættu á að útlendingur dvelji lengur á Schengen-svæðinu en honum er heimilt. Samkvæmt 33. gr. reglugerðar um vegabréfsáritanir skal með fyrirvara um 1. mgr. 25. gr. reglugerðarinnar synjað um vegabréfsáritun í nokkrum tilvikum. Meðal þeirra tilvika sem nefnd eru sem ástæður synjunar eru ef umsækjandi getur ekki fært rök fyrir tilgangi og skilyrðum fyrirhugaðrar dvalar sinnar, sbr. ii.-lið a-liðar ákvæðisins.

Í ákvörðun Útlendingastofnunar er notað staðlað synjunarform í samræmi við reglugerð um vegabréfsáritanir nr. 795/2022 og reglugerð Evrópuþingsins og ráðsins um vegabréfsáritanir (2009/810/EB), þar sem hægt er að merkja í reiti á bilinu 1-17, þ.e. ástæður þess að umsókn sé synjað. Í ákvörðun kæranda er merkt í reit 10 vegna synjunar á umsókn hennar, þ.e. að upplýsingarnar sem veittar hafi verið um tilgang og skilyrði fyrirhugaðrar dvalar hafi ekki verið áreiðanlegar. Uppfyllti kærandi þar með ekki skilyrði 20. gr. laga um útlendinga sem og 33. gr. reglugerðar um vegabréfsáritanir.

Með vísan til 21. gr. stjórnsýslulaga var kæranda jafnframt leiðbeint um að hún gæti óskað eftir skriflegum rökstuðningi innan 14 daga frá tilkynningu ákvörðunar. Samkvæmt gögnum málsins virðist kærandi ekki hafa óskað eftir slíkum rökstuðningi hjá Útlendingastofnun.

Í 10. mgr. 20. gr. laga um útlendinga kemur fram að Útlendingastofnun taki ákvörðun um umsókn um útgáfu vegabréfsáritunar og þá sé heimilt að fela utanríkisþjónustunni að taka ákvörðun um slíkar umsóknir. Enn fremur sé heimilt að fela utanríkisþjónustu annars ríkis sem taki þátt í Schengen-samstarfinu að verða við umsókn um vegabréfsáritun.

Við meðferð málsins hjá sendiráði Íslands í Washington lagði kærandi m.a. fram bókunarstaðfestingu á hótelgistingu hér á landi. Með tölvubréfi, dags. 2. febrúar 2023, óskaði fulltrúi sendiráðsins eftir því við kæranda að hún legði fram nýja bókunarstaðfestingu þar sem sú fyrri hefði verið afbókuð. Með tölvubréfi frá kæranda þann sama dag lagði hún fram nýja bókunarstaðfestingu. Þar sem kærandi hefði gefið upp að hún ætlaði að ferðast hringinn í kringum landið var talið að staðfesting hennar á hótelgistingu á Akranesi allan dvalartímann hér á landi benti til þess að upplýsingar um tilgang og skilyrðið dvalar hennar hér á landi væru óáreiðanlegar. Umsókn hennar var því send til Útlendingastofnunar til meðferðar. Útlendingastofnun synjaði umsókn kæranda á grundvelli ii-liðar a-liðar 1. mgr. 33. gr. reglugerðar um vegabréfsáritanir.

Við meðferð málsins hjá kærunefnd hefur kærandi lagt fram nýjar bókunarstaðfestingar frá átta hótelum hringinn í kringum landið ásamt uppfærði ferðaáætlun. Kærunefnd telur því ekki forsendur til annars en að fella ákvörðun Útlendingastofnunar úr gildi og senda málið til nýrrar meðferðar enda virðist kærandi uppfylla önnur skilyrði vegabréfsáritunar samkvæmt því sem fram kemur í hinni kærðu ákvörðun.

Þar sem ferðaáætlun kæranda miðast við dagsetningarnar 6. til 13. mars 2023 bendir kærunefnd á að standi vilji kæranda til þess að koma hingað til lands þarf hún að leggja fram nýja ferðaáætlun og önnur gögn eins og við á til Útlendingastofnunar.

Úrskurðarorð:

Ákvörðun Útlendingastofnunar er felld úr gildi. Lagt er fyrir Útlendingastofnun að taka mál kæranda til meðferðar á ný.

The decision of the Directorate of Immigration is vacated. The Directorate is instructed to re-examine the case.

Fyrir hönd kærunefndar útlendingamála,

Þorsteinn Gunnarsson, formaður