Verðlaunanefnd Gjafar Jóns Sigurðssonar úthlutar

Sjóðurinn Gjöf Jóns Sigurðssonar var stofnaður samkvæmt erfðaskrá Ingibjargar Einarsdóttur ekkju Jóns Sigurðssonar forseta, dagsett 12. desember 1879. Hann styrkir vel samin vísindaleg rit og heimildarrit.

Alþingi samþykkti reglur um sjóðinn 24. ágúst 1881, og voru þær staðfestar af konungi 27. apríl 1882.

„Ég vil óska verðlaunahöfum til hamingju og þakka úthlutunarnefndinni fyrir sína góðu vinnu. Það er gaman að geta viðhaldið þessari hefð sjóðsins,“ segir Lilja Dögg Alfreðsdóttir, menningar- og viðskiptaráðherra. 

22 umsóknir bárust í þetta sinn og fengu alls 19 bækur verðlaun og viðurkenningar.

Hér á eftir er gerð grein fyrir flokkun verka, sem sjóðnum Gjöf Jóns Sigurðssonar voru send þann 1. september 2022.

Verðlaun: Vönduð verk sem byggð eru á ítarlegum og umfangsmiklum rannsóknum á sögu, lögum, samfélagi og menningu.

• Hæstiréttur í hundrað ár. Umsækjandi og höfundur: Arnþór Gunnarsson.
• Í fjarska Norðursins. Umsækjandi og höfundur: Sumarliði R. Ísleifsson.
• Konur sem kjósa aldar__saga
• Laugavegur. Umsækjandi: Anna Dröfn Ágústsdóttir. Höfundar. Anna Dröfn Ágústsdóttir og Guðni Valberg.

Verðlaun: Merkar heimildir um fjölbreyttar rannsóknir svo sem hönnun, sögu og bókmenntir

• Clocacina – saga fráveitu. Umsækjandi og höfundur: Guðjón Friðriksson.
• Fulltrúi þess besta í bandarískri menningu. Umsækjandi og höfundur: Haukur Ingvarsson.
• Kristín Þorkelsdóttir. Umsækjandi: Bryndís Björgvinsdóttir. Höfundar: Bryndís Björgvinsdóttir og Birna Geirfinnsdóttir.
• Mislingar. Umsækjandi og höfundur: Erla Dóris Halldórsdóttir.
• Nesstofa við Seltjörn. Umsækjandi og höfundur Þorsteinn Gunnarsson.
• Spænska veikin. Umsækjandi og höfundur:Gunnar Þór Bjarnason.
• Ættarnöfn á Íslandi. Umsækjandi og höfundur: Páll Björnsson.

Verðlaun: Rit sem varpa ljósi á dagbókarskrif, skáld, samfélag og jaðarsett fólk

• Bíbí í Berlín. Umsækjandi: Guðrún Valgerður Stefánsdóttir.
• Frá degi til dags. Umsækjandi og höfundur: Davíð Ólafsson.
• Káinn. Ævi og ljóð. Umsækjandi og höfundur: Jón Hjaltason.
• Markús á flótta í 40 ár. Öðruvísi Íslandssaga. Umsækjandi og höfundur:Jón Hjaltason.
• Raunveruleiki hugans er ævintýri. Umsækjandi og höfundur: Guðrún Steinþórsdóttir.
• Skáldkona gengur laus. Erindi nítjándu aldar skáldkvenna við heiminn. Umsækjandi og höfundur: Guðrún Ingólfsdóttir.

Viðurkenningar

• Sjálf í sviðsljósi. Umsækjandi Ingibjörg Sigurðardóttir. Höfundur Ingibjörg Sigurðardóttir.
• Þættir af sérkennilegu fólki. Umsækjandi og ritstjóri: Sigurður Gylfi Magnússon. Höfundar: Anna Heiða Baldursdóttir, Atli Þór Kristinsson, Daníel Guðmundur Daníelsson, Marín Árnadóttir, Sólveig Ólafsdóttir og Sigurður Gylfi Magnússon.

Í reglum frá árinu 1881 um Gjöf Jóns Sigurðssonar er kveðið á um að fé úr sjóðnum megi veita „a. til verðlauna fyrir vel samin vísindaleg rit, b. til að styrkja útgáfur slíkra rita annars kostar og c. til þess að styrkja útgáfur merkilegra heimildarrita.“ Enn fremur segir: „Öll skulu rit þessi lúta að sögu Íslands, bókmenntum þess, lögum, stjórn eða framförum.“. Á árinu 1974 var bætt við ákvæði þess efnis „að þegar sérstök ástæða þyki til, megi verja fé til viðurkenningar á viðfangsefnum og störfum höfunda, sem hafa vísindarit í smíðum.“

Nefndarmenn eru sem hér segir: Sigrún Magnúsdóttir, Sólveig Pétursdóttir, Guðmundur Andri Thorsson.