Norrænir ráðherrar vilja alþjóðasamning um plastmengun í hafi
Heidi Orava/norden.orgUmhverfisráðherrar Norðurlandanna leggja til að gerður verði nýr alþjóðasamningur til að draga úr plastmengun í hafi. Þetta var rætt á alþjóðlegum rafrænum viðburði norrænu ráðherranna í dag, þar sem kynnt var hvernig megi vinna að slíkum samningi. Á fundi sínum í Reykjavík í apríl í fyrra samþykktu ráðherrarnir að hvetja til og vinna að því að koma á fót nýjum alþjóðlegum samningi til að draga úr og fyrirbyggja losun plasts og örplasts í hafið. Skýrslan sem kynnt var í dag og unnin var á vegum Norrænu ráðherranefndarinnar, er afrakstur þeirrar vinnu.
Plastmengun í hafi er stórt og vaxandi vandamál á heimsvísu. Bæði er um að ræða plastrusl, sem safnast víða upp í stórum flekkjum á heimshöfunum og svo kallað örplast, litlar plastagnir sem eru meðal annars étnar af dýrum. Rætt hefur verið um samræmd viðbrögð á heimsvísu við þessari vá, m.a. á vettvangi Umhverfisstofnunar Sameinuðu þjóðanna (UNEP). Norðurlöndin hafa hvatt til þess að slíkur samningur verði gerður og fengu í því ljósi sérfræðinga til að gera skýrslu um hvernig best væri að standa að gerð hans og hvaða þátta ætti að líta til.
Í skýrslunni er lagt til að samningurinn miði að því að virkja stjórnvöld, atvinnulíf og neytendur í sameiginlegu átaki til að koma í veg fyrir plastmengun. Meðal annars er lagt til að samningurinn kveði á um gerð landsbundnum áætlunum sem grundvalla skuldbindingar einstakra ríkja og fjallað er um sjálfbærniviðmið fyrir plastvörur, sem spanna allan líftíma þeirra.
Guðmundur Ingi Guðbrandsson umhverfis- og auðlindaráðherra tók þátt í kynningunni og í umræðum í kjölfarið. Hann nefndi að Ísland hefði þegar gert áætlun um hvernig sé hægt að taka á plastmengun heima fyrir, en slíkar landsáætlanir eru taldar mikilvægur þáttur í alþjóðasamningi. „Plastmengun virðir engin landamæri. Þess vegna er þetta alþjóðlegt viðfangsefni alveg eins og flest önnur umhverfisvandamál. Og, maður tekst á við slík verkefni með alþjóðasamningum og sterkum aðgerðum heima fyrir. Verkefnið núna er að ná samstöðu um gerð nýs alþjóðlegs samnings og þessi skýrsla er gott innlegg í hvað slíkur samningur ætti að fela í sér. Þetta er því ekki spurning um hvort eða hvenær, heldur hvernig. Við megum engan tíma missa,“ sagði Guðmundur Ingi. Hann fagnaði þeirri leiðsögn sem finna mætti í skýrslunni um gerð og efni væntanlegs samnings og hvatti til þess að hún yrði nýtt.
Auk Guðmundar Inga tóku þátt umhverfisráðherrar hinna Norðurlandanna, umhverfisráðherrar Perú og Fídjí, sem og sérfræðinga og fulltrúa atvinnulífs og áströlsku hafrannsóknastofnunarinnar (ANCORS).