Úrskurður nr. 19/2016
KÆRUNEFND ÚTLENDINGAMÁLA
Þann dags. 21. janúar 2016 er kveðinn upp svohljóðandi
úrskurður nr. 19/2016
í stjórnsýslumáli nr. KNU15100007
Kæra […]
á ákvörðun
Útlendingastofnunar
I. Kröfur, kærufrestir og kæruheimild
Með stjórnsýslukæru, dags. 16. október 2015, kærði […], fd. […], ríkisborgari […] (hér eftir nefndur kærandi) þá ákvörðun Útlendingastofnunar, dags. 28. september 2015, að synja honum um hæli á Íslandi ásamt því að synja honum um dvalarleyfi á grundvelli 12. gr. f laga nr. 96/2002 um útlendinga.
Kærandi krefst þess aðallega að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi og henni breytt á þann hátt að kærandi fái réttarstöðu flóttamanns með vísan til 1. mgr. 44. gr. laga um útlendinga. Til vara er þess krafist að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi og breytt á þann hátt að honum verði veitt viðbótarvernd hér landi með vísan til 2. mgr. 44. gr. laga um útlendinga. Til þrautavara er þess krafist að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi og breytt á þann hátt að kæranda verði veitt dvalarleyfi á Íslandi á grundvelli mannúðarsjónarmiða, sbr. 12. gr. f laga um útlendinga.
Fyrrgreind ákvörðun er kærð á grundvelli 1. mgr. 30. gr. laga um útlendinga og barst kæran fyrir lok kærufrests, sbr. 3. mgr. 30 gr. sömu laga.
II. Málsatvik og málsmeðferð
Kærandi sótti um hæli 8. júlí 2015 hjá lögreglunni á höfuðborgarsvæðinu. Kærandi mætti í viðtal hjá Útlendingastofnun þann 15. september 2015 ásamt löglærðum talsmanni sínum. Ákvörðun Útlendingastofnunar, dags. 28. september 2015 um að synja kæranda um hæli, dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða og dvalarleyfi vegna sérstakra tengsla við landið, var birt honum þann 16. október 2015. Kærandi kærði ákvörðunina við birtingu. Sama dag var einnig óskað eftir frestun réttaráhrifa á ákvörðun Útlendingastofnunar með vísan til 4. mgr. 32. gr. laga um útlendinga og féllst kærunefnd útlendingamála á beiðnina. Greinargerð vegna kæru barst kærunefnd útlendingamála þann 11. nóvember 2015. Þann 11. janúar sl. kom kærandi fyrir kærunefndina og gerði grein fyrir máli sínu, sbr. 5. mgr. 3. gr. b laga um útlendinga. Viðstaddir voru talsmaður kæranda og túlkur. Þann 11. janúar 2015 var ákveðið að veita kæranda frest til og með 19. janúar s.á. til að senda kærunefnd lögregluskýrslu um atvik málsins. Engin frekari gögn bárust kærunefnd útlendingamála.
Kæra þessi hefur hlotið hefðbundna málsmeðferð, gagnaöflun er lokið og er málið hér með tekið til úrskurðar.
III. Ákvörðun Útlendingastofnunar
Í ákvörðun Útlendingastofnunar kemur fram að kærandi byggði umsókn sína um hæli á því að hann sæti trúarofsóknum sökum þess að bræður kærustu hans hygðust drepa hann þar sem hann sé […]. Bróðir kærustunnar hafi komið með tvo menn með sér og þeir hafi ráðist á kæranda með hníf. Kærandi kvaðst hafa tilkynnt þetta til lögreglu en þeir hafi skráð þetta hjá sér en ekkert hafi verið gert. Kærandi sagði auk þess að efnahagsástandið í heimaríkinu væri slæmt, launin væru um það bil 150 evrur og erfitt að lifa góðu lífi á þeim launum.
Í ákvörðun Útlendingastofnunar er fjallað um ástand lögreglumála í […]. Stofnunin vitnaði í […], þar sem kom fram að ástand lögreglumála færi sífellt batnandi, […]. Þá kemur fram að ekki væri unnt að rekja mismunun á milli borgara þar í landi til trúarbragða og bæri samfélagið í heild sinni almennt mikla virðingu fyrir mismunandi trúarbrögðum, trúflokkum og fjölbreytni þeirra. Útlendingastofnun taldi vissrar ónákvæmni gæta í frásögn kæranda og gæti hann t.a.m. ekki nafngreint né útlistað þann aðila sem hann sagði ofsækja sig. Hafi hann einungis greint frá því að þetta væri bróðir kærustu sinnar og einhverjir aðrir aðilar. Þá hafi kærandi ekki gert nánar grein fyrir hótununum, einungis að þær hafi borist í gegnum kærustu sína. Frásögn kæranda væri að mestu stöðug en þó hafi ósamræmis gætt milli lögregluskýrslu og síðar viðtals hjá Útlendingastofnun. Í skýrslugjöf lögreglu hafi umsækjandi sagst vera að flýja vegna efnahagslegra aðstæðna sinna, það væri enga vinnu að fá og launin væru lág. Hann hafi ekkert minnst á líflátshótanir sem hann nefndi síðar. Þrátt fyrir þetta var ekki talin ástæða til að bera brigður á framburð kæranda hvað varðar útistöður kæranda við fyrrnefnda menn. Útlendingastofnun taldi þó í ljósi fyrirliggjandi gagna um stöðu mála í […] yrði að hafna fullyrðingum kæranda um að hann sætti ofsóknum þar vegna trúar sinnar. Var byggt á framburði kæranda við úrlausn málsins eins og hann lá fyrir með þeim fyrirvara sem áður greinir. Ekki var talið að kærandi væri í sérstaklega viðkvæmri stöðu sem gæti haft áhrif á niðurstöðu málsins.
Útlendingastofnun taldi að ekki yrði ráðið af frásögn kæranda eða fyrirliggjandi upplýsingum um […] að aðilarnir sem kærandi kvað sér stafa ógn af stjórnuðu […] ríkinu eða svæðum innan þess. Auk þess var ekki talið að nokkuð í frásögn kæranda gæfi ástæðu til að ætla að umkvörtunarefni hans fengi ekki viðeigandi meðferð hjá […] yfirvöldum af ástæðum sem vörðuðu hann sjálfan og kærandi hafi ekki rennt stoðum undir neitt slíkt. Þá næðu atvik sem kærandi lýsti ekki þeim alvarleika að þeim yrði jafnað til ofsókna í skilningi 1. mgr. 44. gr., sbr. 44. gr. a, útlendingalaga. Af flóttamannasamningi Sameinuðu þjóðanna og útlendingalögum mætti ráða að efnahagslegar aðstæður skapi ekki grundvöll fyrir alþjóðlegri vernd útlendinga þannig að þeim verði veitt hæli eða dvalarleyfi af þeim sökum.
Ennfremur var ekki talið að aðstæður sem kærandi lýsti tengdust á nokkurn hátt kynþætti, trúarbrögðum eða þjóðerni kæranda, aðildar hans að tilteknum þjóðfélagshópi eða stjórnmálaskoðunum hans. Þegar af þeirri ástæðu gæti 1. mgr. 44. gr. útlendingalaga því ekki átt við í málinu. Að þessu virtu var það niðurstaða Útlendingastofnunar að kærandi ætti ekki á hættu ofsóknir eða meðferð sem jafnað yrði til ofsókna í heimalandi sínu, bæri því að synja um hæli skv. 1. mgr. 44. gr. útlendingalaga. Auk þess var það mat stofnunarinnar að aðstæður sem kærandi lýsti næðu ekki þeim alvarleika að þeim yrði jafnað til illrar meðferðar í skilningi 2. mgr. 44. gr. útlendingalaga og niðurstaða Útlendingastofnunar var að synja honum um hæli á þeim grundvelli.
Útlendingastofnun skoðaði í samræmi við 8. mgr. 46. gr. útlendingalaga hvort aðstæður kæranda féllu undir ákvæði 12. gr. f sömu laga. Það var mat stofnunarinnar að […] yfirvöld og lögregla væru vel í stakk búin til að veita kæranda þá aðstoð sem hann þarfnist vegna aðstæðna sinna. Ekki væri séð að félagslegar aðstæður kæranda eða almennar aðstæður í heimalandi hans væru með þeim hætti að þær gætu verið grundvöllur dvalarleyfis af mannúðarástæðum og stofnunin synjaði kæranda um dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða skv. ákvæðum 12. gr. f. Kærandi hafði ekki borið fyrir sig að hann hefði sérstök tengsl við Ísland og ekkert í málinu benti til þess og var honum því synjað um dvalarleyfi vegna sérstakra tengsla við Ísland, skv. 12. gr. f útlendingalaga.
Ekki var talið að endursending kæranda til […] bryti gegn 45. gr. útlendingalaga. Með tilliti til atvika málsins var það niðurstaða Útlendingastofnunar að kæranda skyldi vísað frá landi í samræmi við 3. mgr. 90. gr. reglugerðar nr. 53/2003 um útlendinga. Þá var niðurstaða stofnunarinnar að kæra skyldi ekki fresta réttaráhrifum með vísan til c-liðar 1. mgr. 32. gr. útlendingalaga.
IV. Málsástæður og rök kæranda
Í greinargerð kæranda kemur fram að kærandi hafi orðið fyrir ofsóknum vegna trúar sinnar í heimalandi sínu þar sem hann er […]. Kærandi hafi greint frá því að hann hafi trúlofast stúlku sem er […] en að fjölskylda hennar hafi brugðist ókvæða við þeim fréttum og bræður stúlkunnar hótað honum lífláti. Síðar hafi bróðir hennar komið heim til hans ásamt tveimur öðrum mönnum sem ráðist hafi á hann með hníf. Kæranda hafi tekist að flýja en hann hafi slasast. Eftir þetta atvik hafi unnusta hans beðið hann um að yfirgefa landið. Kærandi kvaðst hafa farið og tilkynnt árásina til lögreglu en þá hafi bræður unnustu hans reiðst enn meira og hótað honum frekar. Lögregla aðhafðist ekkert. Hann hafi einnig fengið hótanir frá bræðrunum í gegnum unnustuna en þeir sögðu henni að þeir ætluðu að drepa kæranda til þess að fjölskyldan fengi frið. Kærandi óttist um líf sitt í heimalandi sínu vegna hótana frá bræðrum unnustu sinnar.
Í greinargerð kæranda er fundið að því að einungis hafi verið fjallað almennt um aðstæður í […] og ákveðnar upplýsingar valdar úr og annað látið liggja á milli hluta sem skiptir ekki síður máli. Lítið hafi verið fjallað um spillingu innan lögreglu og dómskerfis í landinu og ekkert fjallað um […]. Þá væri ekki séð að leitað hafi verið eftir upplýsingum um þá menn sem kærandi greindi frá að hefðu ráðist á sig. Í hælisviðtali hafi ekki verið spurt um nöfn bræðranna né unnustu hans. Ekki yrði ráðið af ákvörðun Útlendingastofnunar að persónulegar aðstæður kæranda hafi verið kannaðar að neinu leyti. Að mati talsmanns kærandi hafi ekki farið fram einstaklingsbundið og sjálfstætt mat á aðstæðum kæranda í málinu, heldur hefði stofnunin einungis stuðst við almennar upplýsingar um […] og auk þess sneytt hjá mikilvægum staðreyndum, svo sem varðandi […].
[…]Í þessu ljósi yrði að taka umsóknir […] um hæli alvarlega og kanna vandlega hvort þeir sem hingað komi og óski um hæli séu í raunverulegri þörf á vernd og einnig hvort þeim stafi hugsanleg hætta af endursendingu aftur til heimalands, hvort sem viðkomandi teljist flóttamaður eða ekki. Í þessu samhengi þótti rétt að minna á 3. gr. Flóttamannasamnings Sameinuðu þjóðanna sem leggur bann við því að mismuna flóttamönnum eftir ættlandi. Ef stjórnvöld færu þá leið að meta umsóknir eingöngu eftir heimalandi kæranda leiddi það til ómálefnalegrar málsmeðferðar byggða á staðalímyndum í stað þess að meta sjálfstætt út frá aðstæðum hvers og eins hverjar séu raunverulegar ástæður fyrir flótta og hvort líkur séu á að verið sé að senda fólk í hættu í heimalandi sínu. Einstaklingsbundið mat á aðstæðum hverju sinni sé kjarni flóttamannahugtaksins og nauðsynlegt svo að unnt sé að virða grundvallarreglu þjóðaréttar um bann við því að vísa fólki brott eða endursenda þangað sem líf þess eða frelsi kann að vera í hættu (e. non-refoulement), reglu sem er lögfest í 45. gr. laga um útlendinga. […]. Hælisumsóknir beri að meta sjálfstætt út frá hverjum einstaklingi, á grundvelli hlutlægra og nýjustu upplýsinga um stöðu mála í heimalandi og aðstæðum viðkomandi einstaklings frekar en á almennum fullyrðingum um að ríki séu „tiltölulega örugg lýðræðisríki“.
Varðandi aðalkröfu kæranda segir í greinargerðinni að kærandi hafi greint frá því að hann hafi orðið fyrir hnífaárás og hótunum vegna trúar sinnar. Hann hafi leitað á náðir lögregluyfirvalda sem ekki hafi aðhafst vegna málsins. Varðandi ástæðuríkan ótta segir í greinargerð að kærandi hafi greint frá því að hann óttist um líf sitt og öryggi vegna hótana og árása frá bræðrum unnustu sinnar. Ástæðuríkan ótta verði að meta út frá upplýsingum um aðstæður í […], tíðni ofbeldisglæpa og ástæður þeirra, auk upplýsinga um vilja og getu stjórnvalda til þess að veita borgurum sínum vernd gegn ofbeldisbrotum og öðrum glæpum.
Í greinargerðinni er gerð athugasemd við tilvísun Útlendingastofnunar í heimild frá […].
Talsmaður kæranda bendir á að […] sé fátækt land þar sem mikil spilling ríkir. Þrátt fyrir viðleitni stjórnvalda til að draga úr spillingu þá […]. Spilling innan […] lögreglunnar sé viðvarandi vandamál og mörg séu dæmi þess að réttindi […] borgara séu brotin í samskiptum þeirra við starfsmenn lögreglunnar. Birtist slík spilling t.d. í lögregluofbeldi, misnotkun á valdi, mútuþægni og mismunun á málsmeðferð borgara í persónulegum eða pólitískum tilgangi. Að mati talsmanns kæranda væri til lítils að ætlast til þess að kærandi geti leitað ásjár […] yfirvalda og hlotið þar vernd, þegar fyrir liggi að mikil spilling ríki í […] og að réttarkerfið standi höllum fæti. Auk þess sem kærandi hafi greint á trúverðugan hátt frá því að hann hafi enga aðstoð fengið hjá lögreglu þegar hann leitaði til hennar eftir árásina. Sú staðreynd ein og sér að yfirvöld hafi lýst yfir fyrirætlunum sínum um að taka harðar á spillingarmálum segi ekkert til um hvernig framkvæmdin sé í raun og veru.
Einnig er gerð athugasemd við fullyrðingu um að kærandi hafi borið fyrir sig efnahagslegt ástand í heimalandi sínu og að hann hafi einnig sótt um hæli hér á landi til að leita sér betri lífskjara en hann hafi í heimalandi. Þetta kom hvergi fram í hælisviðtali kæranda þó hann hafi viðurkennt að erfitt væri að láta enda ná saman í […]. Í lögregluskýrslu hafi hann útskýrt að hann hefði þurft að fá lán til fararinnar þar sem laun hans hefðu verið lág. Svo virðist sem um misskilning milli kæranda og lögreglu hafi verið að ræða en af skýrslunni verði ekki ráðið með hvaða hætti spurning um ástæðu flótta hafi verið borin fram. Væri því varhugavert að draga ályktun út frá umræddri staðhæfingu sem fram kemur í lögregluskýrslu þegar kærandi greindi frá öðrum ástæðum með greinargóðum og trúverðugum hætti í hælisviðtali. Varðandi flutning innanlands bendir talsmaður kæranda á í ljósi […] og spillingar sem ríkir í landinu, mætti telja líkurnar á því að ofsækjendur kæranda í máli þessu reyni, og takist að hafa uppi á kæranda, talsvert miklar.
Meginástæða flótta kæranda séu ofsóknir sem hann kveðst hafa orðið fyrir vegna trúar sinnar. Hann hafi fengið ítrekaðar hótanir frá bræðrum unnustu sinnar. Þá hafi kærandi greint frá því að hann hafi leitað til lögreglu en hún hafi ekki aðhafst. Af ótta um líf sitt og öryggi hafi kærandi séð þann kost einn vænstan að flýja […] og sækja um hæli í öðru landi. Með hliðsjón af þessu telur talsmaður kæranda að uppfyllt sé skilyrði 12. gr. f laga um útlendinga þar sem stjórnvöld í […], fyrst og fremst lögreglan, vilji ekki eða geti ekki veitt þegnum sínum vernd gegn ofbeldisbrotum eða glæpum. Af þessum sökum beri að veita kæranda dvalarleyfi af mannúðarástæðum. Talsmaður kæranda benti á að væri honum synjað um hæli ætti hann einskis annars kost en að verða sendur nauðugur aftur til heimalands. Hann ætti ekki kost á að fara neitt annað til þess að komast undan ofsóknum og hættu þeirri sem steðjar að honum í heimalandinu, jafnvel gegn framvísun flugmiða sem hann fjármagni sjálfur. Niðurstaða synjunar sé alltaf sú að hann verði fluttur beint til […]. Beri því að skoða vandlega hvort ákvæði 45. gr. laga um útlendinga kæmi í veg fyrir slíka endursendingu, hvað sem líði skilyrðum flóttamannahugtaksins.
V. Niðurstaða kærunefndar útlendingamála
Lagarammi
Í máli þessu gilda ákvæði laga nr. 96/2002 um útlendinga, reglugerð nr. 53/2003 um útlendinga með áorðnum breytingum, stjórnarskrá lýðveldisins Íslands nr. 33/1944 og mannréttindasáttmáli Evrópu, sbr. lög nr. 62/1994. Jafnframt ber að líta til ákvæða alþjóðasamnings um stöðu flóttamanna frá 1951, ásamt viðauka við samninginn frá 1967, og annarra alþjóðlegra skuldbindinga Íslands á sviði mannréttinda eftir því sem tilefni er til.
Auðkenni
Í ákvörðun Útlendingastofnunar kemur fram að þegar kærandi sótti um hæli á Íslandi hafi hann framvísað […] vegabréfi. Telur kærunefndin því ljóst að kærandi sé […] ríkisborgari.
Landaupplýsingar
[…] er lýðræðisríki með um […]íbúa og eru mannréttindi almennt virt af stjórnvöldum þar í landi. […].
Kærunefnd útlendingamála hefur skoðað skýrslur og gögn um […].
Gögnin benda ekki til annars en að trúfrelsi sé almennt virt í landinu og umburðarlyndi gagnvart mismunandi trúarbrögðum fólks. Spilling er viðvarandi vandamál innan lögreglunnar og annarra stofnana í landinu. Í ofangreindum gögnum kemur þó fram að […] hafi miðað áfram í málefnum er snerta réttarkerfið, frelsi og öryggi og á undanförnum árum hefur talsvert verið unnið að því að uppræta spillingu í löggæslunni og dómsvaldinu.
a. Aðalkrafa kæranda
Kærandi óskaði eftir því að honum yrði veitt réttarstaða flóttamanns þann 14. september 2015, hjá lögreglunni á höfuðborgarsvæðinu. Til að teljast flóttamaður hér á landi þarf kærandi að sýna fram á að aðstæður hans séu slíkar að þær falli undir 1. mgr. 44. gr. útlendingalaga, sbr. flóttamannasamning Sameinuðu þjóðanna, eða 2. mgr. 44. gr. sömu laga. Í 1. mgr. 44. gr. laga nr. 96/2002 um útlendinga, sem byggir á A-lið 1. gr. flóttamannasamningsins, segir:
Flóttamaður samkvæmt lögum þessum telst vera útlendingur sem er utan heimalands síns af ástæðuríkum ótta við að vera ofsóttur vegna kynþáttar, trúarbragða, þjóðernis, aðildar að tilteknum þjóðfélagshópi eða vegna stjórnmálaskoðana og getur ekki, eða vill ekki, vegna slíks ótta færa sér í nyt vernd þess lands; eða sá sem er ríkisfangslaus og er utan þess lands þar sem hann áður hafði reglulegt aðsetur vegna slíkra atburða og getur ekki, eða vill ekki, vegna slíks ótta hverfa aftur þangað, sbr. A-lið 1. gr. alþjóðasamnings um stöðu flóttamanna frá 28. júlí 1951 og viðauka við samninginn frá 31. janúar 1967. Um skilyrði þess að teljast flóttamaður er frekar mælt í 44. gr. a.
Almennt ber að telja ótta umsækjanda ástæðuríkan ef hann getur á nægilega skýran hátt sýnt fram á að áframhaldandi dvöl í heimalandi sé honum óbærileg af ástæðum sem tilgreindar eru í ákvæðinu, eða yrði óbærileg af sömu ástæðum ef hann sneri aftur. Þessi sjónarmið þurfa jafnframt ekki endilega að byggjast á persónulegri reynslu umsækjanda, heldur geta ofsóknir sem vinir hans eða ættingjar eða aðrir sem tilheyra sama þjóðfélagshópi hafa orðið fyrir, gefið til kynna að ótti hans við að verða fyrr eða síðar fórnarlamb ofsókna sé ástæðuríkur.
Í 44. gr. a útlendingalaga eru sett fram viðmið um það hvað felist í hugtakinu ofsóknir, á hvaða grundvelli ofsóknir geta byggt og hvaða aðilar geta verið valdir að þeim. Í 1. mgr. ákvæðisins segir:
Til þess að um sé að ræða ofsóknir skv. 1. mgr. 44. gr. verður að vera um að ræða athafnir sem í eðli sínu, eða vegna þess að þær eru endurteknar, fela í sér alvarleg brot á grundvallarmannréttindum, einkum ófrávíkjanlegum grundvallarmannréttindum á borð við réttinn til lífs og bann við pyndingum eða ómannúðlegri eða vanvirðandi meðferð eða refsingu, bann við þrældómi og þrælkun og bann við refsingum án laga. Sama á við um samansafn athafna, þ.m.t. ólögmæta mismunun, sem hafa eða geta haft sömu eða sambærileg áhrif á einstakling.
Í 3. mgr. 44. gr. a eru taldir upp þeir aðilar sem geta verið valdir að ofsóknum eða ómannúðlegri eða vanvirðandi meðferð. Þar segir að:
Þeir sem geta verið valdir að ofsóknum eða ómannúðlegri eða vanvirðandi meðferð eru:
a. ríkið,
b. hópar eða samtök sem stjórna ríkinu eða verulegum hluta landsvæðis þess, og
c. aðrir aðilar, sem ekki fara með ríkisvald, ef sýnt er fram á að ríkið eða hópar eða samtök skv. b-lið þessarar málsgreinar, þar með talið alþjóðastofnanir, geti ekki eða vilji ekki veita vernd gegn ofsóknum eða meðferð sem fellur undir 2. mgr. 44. gr., m.a. með því að ákæra og refsa fyrir athafnir sem fela í sér ofsóknir.
Þótt fallist sé á að einstaklingur í þessari aðstöðu skuli njóta vafans upp að ákveðnu marki, verður kærandi a.m.k. að sýna fram á að líkur séu á að hans bíði ofsóknir í heimalandi. Samkvæmt meginreglum um túlkun flóttamannahugtaksins sem fram koma í handbók Flóttamannastofnunar Sameinuðu þjóðanna, er m.a. miðað við það að viðkomandi þurfi almennt að sýna fram á að góðar ástæður liggi til grundvallar ótta við ofsóknir og að hugarástand flóttamannsins skipti ekki eitt máli heldur verði yfirlýsing hans einnig að fá stuðning í hlutlægum og staðreynanlegum aðstæðum (Handbók um réttarstöðu flóttamanna. Um málsmeðferð og skilyrði samkvæmt flóttamannasamningnum frá 1951 og bókun frá 1967 um réttarstöðu flóttamanna (Flóttamannastofnun Sameinuðu þjóðanna, Reykjavík 2008)).
Kærandi hefur staðhæft að hann sé í hættu í heimaríki vegna þess að hann hafi lent í útistöðum við fjölskyldu fyrrum kærustu sinnar sem hefur hótað honum lífláti. Þrátt fyrir að kærunefnd útlendingamála dragi ekki í efa fullyrðingar kæranda um að kærandi hafi lent í útistöðum við aðila vegna ósættis styðja gögn og skýrslur sem kærunefnd hefur skoðað ekki þá fullyrðingu kæranda að hann hafi ástæðuríkan ótta við ofsóknir í skilningi 44. gr. útlendingalaga. Í ofangreindum skýrslum og gögnum sem kærunefndin hafði til skoðunar benti ekkert til þess að ofsóknir vegna trúarbragða tíðkuðust í […] en ef svo væri í tilviki kæranda sýndu gögn ekki annað en að […] stjórnvöld gætu veitt honum fullnægjandi vernd. Kærunefnd útlendingamála taldi auk þess, framburð kæranda um ýmis atriði ekki sérlega trúverðugan og í ósamræmi við framburð bróður hans. Kærunefnd gaf kæranda kost á að senda viðbótargögn um atvik málsins. Þann 19. janúar barst tölvupóstur frá talsmanni kærandi þar sem kom fram að […] hafi farið á lögreglustöðina og óskað eftir afriti af lögregluskýrslum vegna málsins. Var honum tjáð að málsmappan hefði týnst og ekki unnt að afrita gögnin. […] kvað þetta vera dæmigert vandamál í […]. Þeir hafi því ekki getað lagt fram lögregluskýrslur þrátt fyrir að hafa reynt að eigin sögn. Er það mat kærunefndar, þrátt fyrir ýmsa vankanta hjá lögreglunni í […], að þó svo kærandi ætti raunverulega á hættu illa meðferð í heimalandi sínu af hálfu þeirra aðila sem hann hefur nefnt, þá hafi hann raunhæfan möguleika að fá aðstoð lögreglu. Auk þess hefur hann færi á að flytja sig um set og leita sér ásjár stjórnvalda þar. Styðja heimildir ekki þá staðhæfingu kæranda að […] stjórnvöld skorti vilja eða getu til að veita kæranda fullnægjandi vernd óski hann eftir henni við þau. Telur kærunefndin því ljóst að kærandi uppfylli ekki skilyrði 1. mgr. 44. gr. útlendingalaga fyrir veitingu réttarstöðu flóttamanns.
Í 2. mgr. 44. gr. útlendingalaga er kveðið á um að flóttamaður samkvæmt útlendingalögum telst einnig útlendingur sem telst ekki flóttamaður samkvæmt ákvæði A-liðar 1. gr. alþjóðasamnings um stöðu flóttamanna ef raunhæf ástæða er til að ætla að hann eigi á hættu að sæta dauðarefsingu, pyndingum eða annarri ómannúðlegri eða vanvirðandi meðferð eða refsingu verði hann sendur aftur til heimalands.
Í ljósi þess sem að framan er rakið telur kærunefndin að aðstæður kæranda í heimalandi hans séu ekki þannig að þær falli undir ákvæði 2. mgr. 44. gr. laganna. Þá telur kærunefndin ekkert fram komið sem bendir til þess að hætt sé við því að kærandi sæti ómannúðlegri og/eða vanvirðandi meðferð við heimkomuna, sbr. 2. mgr. 44. og 1. mgr. 45 gr. laganna.
b. Varakrafa kæranda
Til vara er þess krafist að kæranda verði veitt dvalarleyfi á Íslandi á grundvelli mannúðarsjónarmiða sbr. 12. gr. f laga um útlendinga.
Samkvæmt 12. gr. f er heimilt að veita útlendingi dvalarleyfi, þótt skilyrðum sé annars ekki fullnægt, ef rík mannúðarsjónarmið standa til þess eða vegna sérstakra tengsla útlendingsins við landið. Í 2. mgr. ákvæðisins kemur fram að veita má dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða ef útlendingur getur sýnt fram á ríka þörf á vernd, t.d. af heilbrigðisástæðum, eða vegna erfiðra félagslegra aðstæðna viðkomandi eða erfiðra almennra aðstæðna í heimaríki eða í landi sem honum yrði vísað til eða vegna annarra atvika sem ekki má með réttu gera honum að bera ábyrgð á. Sérstaklega skal taka tillit til þess ef um barn er að ræða og skal það sem barni er fyrir bestu haft að leiðarljósi við ákvörðun.
Í skýringum með 2. gr. laga nr. 115/2010 sem breytti ákvæði 12. gr. f útlendingalaga er fjallað um mjög íþyngjandi félagslegar aðstæður. Þar kemur fram að átt sé við að útlendingur hafi þörf á vernd vegna félagslegra aðstæðna í heimalandi. Kærandi hefur borið því við að hann sæti hótunum og mismunun í heimalandi vegna […]. Líkt og hefur komið fram áður styður ekkert í þeim gögnum sem kærunefnd hefur yfirfarið við frásögn kæranda um trúarofsóknir eða að lögregla sé ófær um að veita honum fullnægjandi vernd. Kærunefnd taldi eins og fram hefur komið frásögn kæranda ekki trúverðuga né í samræmi við frásögn bróður hans. Kærunefnd telur því að aðstæður kæranda við endurkomu til heimalands séu ekki slíkar að þær geti talist erfiðar í skilningi 2. mgr. 12. gr. f laga um útlendinga.
Kærunefndin hefur þegar komist að þeirri niðurstöðu að kærandi uppfylli ekki skilyrði 1. eða 2. mgr. 44. gr. útlendingalaga og teljist því ekki flóttamaður. Þegar framburður kæranda er virtur í heild sinni ásamt gögnum málsins verður ekki fallist á að kærandi hafi sýnt fram á ríka þörf á vernd á grundvelli mannúðarsjónarmiða líkt og kveðið er á um í 12. gr. f útlendingalaga. Því er fallist á það með Útlendingastofnun að aðstæður kæranda í […] séu ekki með þeim hætti að veita beri kæranda dvalarleyfi á grundvelli 12. gr. f útlendingalaga.
Jafnframt telur kærunefndin kæranda ekki uppfylla skilyrði 12. gr. f útlendingalaga um sérstök tengsl við landið. Eins og fram kemur í gögnum málsins hefur kærandi aðeins dvalið á Íslandi í skamman tíma.
Samantekt
Með vísan til alls þess sem að framan er rakið og forsendna hinnar kærðu ákvörðunar þykir rétt að staðfesta ákvörðun Útlendingastofnunar frá 28. september 2015.
Athygli kæranda er vakin á því að skv. 6. mgr. 33. gr. laga um útlendinga frestar málshöfðun fyrir dómstólum til ógildingar á endanlegri ákvörðun um að útlendingur skuli yfirgefa landið ekki framkvæmd hennar. Að kröfu útlendings getur kærunefnd útlendingamála þó ákveðið að fresta réttaráhrifum endanlegrar ákvörðunar sé talin ástæða til þess. Krafa þess efnis skal gerð ekki síðar en sjö dögum frá birtingu endanlegrar ákvörðunar. Skal frestun bundin því skilyrði að útlendingur beri málið undir dómstóla innan fimm daga frá birtingu ákvörðunar um frestun réttaráhrifa úrskurðar og óski eftir að það hljóti flýtimeðferð. Nú er beiðni um flýtimeðferð synjað og skal þá mál höfðað innan sjö daga frá því að beiðni um það er synjað. Þó getur kærunefnd útlendingamála tekið ákvörðun um að fresta framkvæmd ákvörðunarinnar ef sýnt er fram á að verulega breyttar aðstæður hafi skapast frá því ákvörðun var tekin.
Úrskurðarorð
Ákvörðun Útlendingastofnunar er staðfest.
The decision of the Directorate of Immigration is affirmed.
Hjörtur Bragi Sverrisson
Pétur Dam Leifsson Vigdís Þóra Sigfúsdóttir