14. september 2023 Dómsmálaráðuneytið

Nr. 493/2023 Úrskurður

KÆRUNEFND ÚTLENDINGAMÁLA

Hinn 14. september 2023 er kveðinn upp svohljóðandi

úrskurður nr. 493/2023

í stjórnsýslumáli nr. KNU23050091 og KNU23050092

Kæra [...] og barna þeirra

á ákvörðunum

Útlendingastofnunar

I. Kröfur, kærufrestir og kæruheimild

Hinn 12. maí 2023 barst kærunefnd útlendingamála sjálfkrafa kæra, samkvæmt 3. málsl. 7. gr. laga um útlendinga nr. 80/2016, á ákvörðunum Útlendingastofnunar um að taka ekki til efnismeðferðar hér á landi umsóknir [...], fd. [...], ríkisborgara Sýrlands (hér eftir M), [...], fd. [...], ríkisborgara Sýrlands (hér eftir K) og barna þeirra, [...], fd. [...] (hér eftir A), [...], fd. [...] (hér eftir B), [...], fd. [...] (hér eftir C), [...], fd. [...] (hér eftir D), og [...], fd. [...] (hér eftir E), ríkisborgarar Sýrlands, um alþjóðlega vernd og brottvísa þeim frá landinu. Var kærendum gert að yfirgefa landið án tafar ellegar sæta endurkomubanni í tvö ár.

Þess er aðallega krafist að hinar kærðu ákvarðanir verði felldar úr gildi og að Útlendingastofnun verði gert að taka umsóknir kærenda og barna þeirra um alþjóðlega vernd á Íslandi til efnismeðferðar hér á landi. Til vara er þess krafist að kærendur fái viðurkennda stöðu um alþjóðlega vernd hér á landi á grundvelli 37. gr. laga um útlendinga. Til þrautavara er þess krafist að kærendur fái dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða, sbr. 74. gr. laga um útlendinga.

II. Málsmeðferð

Kærendur lögðu fram umsóknir um alþjóðlega vernd á Íslandi 1. janúar 2023. Við leit að fingraförum kærenda í Eurodac gagnagrunninum 2. janúar 2023 kom í ljós að fingraför þeirra höfðu m.a. verið skráð í grunninn af yfirvöldum á Kýpur. Hinn 20. janúar 2023 var beiðni um upplýsingar um stöðu kærenda beint til yfirvalda á Kýpur, sbr. 34. gr. reglugerðar Evrópuþingsins og ráðsins (ESB) nr. 604/2013 (hér eftir Dyflinnarreglugerðin). Í svari frá yfirvöldum á Kýpur, dags. 2. febrúar 2023, var viðtöku K og barnanna á grundvelli Dyflinnarreglugerðarinnar hafnað en fram kom að þeim hefði verið veitt viðbótarvernd 20. apríl 2018 og að þau væru með gilt dvalarleyfi þar í landi. Þá hlaut M alþjóðlega vernd á Kýpur 15. maí 2017 samkvæmt Eurodac gagnagrunninum. Kærendur komu til viðtals hjá Útlendingastofnun 13. febrúar 2023, ásamt löglærðum talsmanni sínum. Þá komu A, B og C til viðtals hjá Útlendingastofnun 20. febrúar 2023. Útlendingastofnun ákvað 12. maí 2023 að taka umsóknir kærenda og barna þeirra um alþjóðlega vernd hér á landi ekki til efnismeðferðar og að þeim skyldi brottvísað frá landinu. Ákvarðanirnar voru birtar fyrir kærendum 12. maí 2023 og barst kærunefnd greinargerð kærenda 7. júní 2023 ásamt fylgigögnum. Þá bárust frekari gögn 20. júlí 2023.

III. Ákvarðanir Útlendingastofnunar

Í ákvörðunum Útlendingastofnunar kemur fram að kærendum hafi verið veitt alþjóðleg vernd á Kýpur. Umsóknir þeirra um alþjóðlega vernd yrðu því ekki teknar til efnismeðferðar, sbr. a-lið 1. mgr. 36. gr. laga um útlendinga, enda fæli flutningur kærenda til Kýpur ekki í sér brot gegn 42. gr. laga um útlendinga, sbr. jafnframt 3. mgr. 36. gr. laganna. Þá taldi Útlendingastofnun að kærendur hefðu ekki slík tengsl við Ísland að nærtækast væri að þau fengju hér vernd eða að sérstakar ástæður mæltu annars með því að taka bæri umsóknir kærenda til efnismeðferðar, sbr. 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga. Kærendum var brottvísað frá landinu, sbr. 2. mgr. 98. gr. laga um útlendinga. Kærendum var ákveðið endurkomubann hingað til lands í tvö ár, sbr. 2. mgr. 101. gr. laga um útlendinga. Var skorað á kærendur að yfirgefa landið án tafar og athygli þeirra vakin á því að yfirgæfi þau landið sjálfviljug yrði endurkomubannið fellt niður.

Í ákvörðunum Útlendingastofnunar í málum barnanna kom fram að það væri niðurstaða stofnunarinnar, með vísan til niðurstöðu í máli foreldra þeirra, að gættum ákvæðum samnings Sameinuðu þjóðanna um réttindi barnsins, sbr. lög nr. 19/2013, laga um útlendinga og barnaverndarlaga nr. 80/2002, að hagsmunum þeirra væri ekki stefnt í hættu með því að fylgja foreldrum sínu til Kýpur.

IV. Málsástæður og rök kærenda

Í greinargerð vísa kærendur til þess að Útlendingastofnun hafi tekið ákvarðanir í málum kærenda og barna þeirra 12. maí 2023 en þær ákvarðanir hafi fyrst verið birtar kærendum 24. maí 2023, þvert á 1. mgr. 20. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993. Þá hafi ákvörðun í máli M verið í formi vinnuskjals með athugasemdum starfsmanna. Jafnframt hafi verið ruglað með málsnúmer og fæðingardaga kærenda. Framangreint sé ógildingarástæða á ákvörðunum stofnunarinnar með vísan til 10. gr. stjórnsýslulaga.

Kærendur byggja á því að íslenskum stjórnvöldum beri að leggja heildstætt mat á einstaklingsbundnar aðstæður þeirra, bæði líkamlegar og andlegar, sbr. 6. tölul. 3. gr. laga um útlendinga. M sé í sérstaklega viðkvæmri stöðu þar sem hann hafi sætt pyndingum í heimaríki, orðið fyrir kynþáttamismunun á Kýpur og eigi stóra fjölskyldu. Kærendur vísa til þess að fordómar og mismunun sem þau hafi orðið fyrir á Kýpur leiði til þess að um sérstakar ástæður í skilningi 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga sé að ræða. Þá byggja kærendur á því að börn teljist ávallt til sérstaklega viðkvæms hóps umsækjenda um alþjóðlega vernd og stjórnvöldum sé skylt að hafa það sem sé barni fyrir bestu í forgangi þegar teknar séu ákvarðanir um málefni þess, sbr. m.a. 2. mgr. 1. gr. barnalaga nr. 76/2003. Kærendur vísa jafnframt til reglugerðar um útlendinga nr. 540/2017, með síðari breytingum, þar sem lögð sé áhersla á að hagsmunir barnsins séu hafðir að leiðarljósi við mat á því hvort Útlendingastofnun sé skylt að taka mál barns til efnismeðferðar á grundvelli 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga. Í ljósi aðgangshindrana að grunnþjónustu á Kýpur og þeirrar stöðu sem Covid-19 hafi leitt af sér, sé ástæða til að ætla að M sé í verri stöðu nú en áður til að nýta þá takmörkuðu þjónustu sem honum standi til boða.

Í greinargerð vísa kærendur til landaupplýsinga um Kýpur sem kærunefnd hefur stuðst við í úrskurðaframkvæmd sinni. Þá vísa kærendur til túlkunar og reifunar kærunefndar á 2. og 3. mgr. 36. gr. laga um útlendinga auk tilvísunar nefndarinnar til dómaframkvæmdar Mannréttindadómstóls Evrópu.

Kærendur byggja á því að sérstakar ástæður séu fyrir hendi í málum þeirra vegna sýrlensks uppruna þeirra og félagslegra aðstæðna. Kýpversk yfirvöld hafi ekki veitt kærendum húsnæði, fjárhags- eða félagslega aðstoð að neinu ráði eftir að þau hlutu alþjóðlega vernd þar í landi. Einstaklingar sem hlotið hafi alþjóðlega vernd á Kýpur hafi sambærileg réttindi að lögum og kýpverskir ríkisborgarar, m.a. hvað varðar grunnheilbrigðisþjónustu, félagslega aðstoð, rétt til að stunda atvinnu og menntun en þau réttindi séu meira í orði en á borði. Af fyrirliggjandi gögnum sé ljóst að sterkar vísbendingar séu um að M glími við áfallastreituröskun og nauðsynlegt sé að M og fjölskylda hans hafi greiðan aðgang að heilbrigðisþjónustu. Óvissa sé um hvort M hafi greiðan aðgang, án tafa, að heilbrigðisþjónustu á Kýpur. Þá beri skýrslur og gögn með sér að þrátt fyrir að úrræði séu til staðar á Kýpur sem eigi að veita einstaklingum í stöðu líkt og kærendur stuðning og félagslega aðstoð geti verið erfiðleikum bundið að sækja þá þjónustu. Í ljósi gagna málsins og vegna þeirra aðgangshindrana sem geti verið til staðar í viðtökuríki telji kærendur að fyrir hendi sé ástæða er varði heilsufar og félagslegar aðstæður kærenda sem séu svo einstaklingsbundnar og sérstakar að ekki verði framhjá þeim litið. Heilsufar og félagslegar aðstæður M hafi vægi við mat á því hvort taka beri umsókn hans til efnismeðferðar, sbr. 32. gr. a reglugerðar um útlendinga. Þá beri gögn málsins með sér að staða kærenda verði verulega síðri en staða almennings á Kýpur, m.a. vegna eftirfarandi samverkandi þátta; stöðu kærenda sem flóttamenn af sýrlenskum uppruna með ungt barn á sínu framfæri sem þarfnist stöðugrar umönnunar, aðgangshindrana við að nálgast stuðning og heilbrigðisþjónustu og slæmu aðgengi að vinnumarkaði og húsnæði vegna framangreindra einstaklingsbundinna ástæðna, sbr. viðmið 32. gr. a reglugerðar um útlendinga.

Þá byggja kærendur á því að það sé ekki í samræmi við hagsmuni barna þeirra að fara til Kýpur með hliðsjón af 32. gr. a reglugerðar um útlendinga, sbr. 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga, 2. mgr. 10. gr. og 3. mgr. 25. gr. laga um útlendinga, ásamt 1. mgr. 3. gr. og 1. mgr. 22. gr. samnings Sameinuðu þjóðanna um réttindi barnsins, sbr. lög nr. 19/2013. Líta beri til viðkvæmrar stöðu barna kærenda í ljósi ungs aldurs þeirra og viðkvæmrar stöðu kærenda, sbr. m.a. almenna athugasemd barnaréttarnefndar Sameinuðu þjóðanna nr. 14, um rétt barnsins til að allar ákvarðanir sem það varði séu byggðar á því sem sé því fyrir bestu. Augljóst sé að börnum kærenda sé best borgið á Íslandi þar sem réttindi og velferð barna séu í hávegum höfð.

Kærendur vísa til þess að þegar litið sé til einstaklingsbundinna aðstæðna þeirra, einkum þess að þau séu barnmörg og með hvítvoðung, telji kærendur rétt að umsóknir þeirra verði teknar til efnismeðferðar hér á landi. Því til stuðnings vísa kærendur til úrskurðar kærunefndar í máli nr. 336/2021 frá 15. júlí 2021, þar sem konu í viðkvæmri stöðu hafi verið veitt efnismeðferð þrátt fyrir að hún hefði hlotið vernd á Kýpur. Kærunefnd sé bundin af eigin fordæmum, sbr. jafnræðisreglu 11. gr. stjórnsýslulaga.

Hinn 20. júní 2023 barst kærunefnd viðbótargreinargerð þar sem fram kom að M hafi mátt þola alvarlegt ofbeldi og lífshótanir af hálfu samlanda sinna á Kýpur vegna uppruna síns. Ekki hafi verið spurt út í þetta í viðtali hjá Útlendingastofnun. Atvikið hafi átt sér stað 25. nóvember 2018, þegar tveir samlandar M hafi án nokkurs aðdraganda ráðist á M og hótað honum lífláti. M hafi þurft að leita á bráðamóttöku í kjölfarið og hafi hlotið skaða á vinstri öxl og kvið. Kæra hafi verið lögð fram hjá lögreglu í kjölfarið en rannsókn málsins hafi ekki leitt til neins. M óttist um líf sitt og velferð á Kýpur og telji hættu á að atvik sem þetta geti endurtekið sig og að árásarmennirnir láti verða af hótunum sínum.

V. Niðurstaða kærunefndar útlendingamála

Aðstæður kærenda og barna þeirra

Samkvæmt gögnum málsins eru kærendur par á [...] og [...]aldri sem eru stödd hér á landi ásamt fimm börnum sínum á aldrinum [...], [...], [...] og [...] ára. Þá fæddist yngsta barn þeirra hér á landi í [...]. Við meðferð málsins greindu kærendur frá því að þau hafi flúið heimaríki sitt til Tyrklands og dvalið þar í tvö ár. Kærendur hafi farið þaðan til Kýpur og dvalið þar í sex ár. Samkvæmt gögnum málsins kom M til Kýpur í nóvember 2016 og hlaut alþjóðlega vernd þar í landi árið 2017 og þá komu K og A, B, C, og D í mars 2017 og fengu viðbótarvernd árið 2018. Þá bera gögn málsins með sér að kærendur hafi lagt fram umsóknir um alþjóðlega vernd í Þýskalandi í desember 2022 og hér á landi í janúar 2023. Í viðtölum hjá Útlendingastofnun greindu kærendur frá því að þau hafi upplifað fordóma og mismunun á Kýpur og óttist að vera send aftur til heimaríkis. Þá greindi M frá því að hann óttist að honum verði rænt á Kýpur þar sem hann hafi verið í sýrlenska hernum. Erfitt hafi verið að fá húsnæði á Kýpur vegna uppruna þeirra en þau hafi búið í leiguíbúð. Kærendur hafi fengið fjárhagslegan stuðning frá yfirvöldum en hann hafi ekki verið reglulegur. M hafi séð fyrir fjölskyldunni með því að starfa við byggingarvinnu og í kjúklingabúi. Kærendur og börn þeirra hafi haft aðgang að heilbrigðisþjónustu, m.a. mæðraskoðun og fengið bólusetningar. Þá hafi börn kærenda gengið í skóla en menntunin hafi ekki verið góð. Kærendur greindu frá því að vera við góða líkamlega og andlega heilsu. M hafi þó mátt þola pyndingar í fangelsi í heimaríki og líkamsárás í viðtökuríki sem hafi haft áhrif á hann andlega. Þá greindu kærendur frá því að A, B, C, D og E væru við góða heilsu.

Réttarstaða barna kærenda

Í 2. mgr. 10. gr. laga um útlendinga nr. 80/2016 segir að ákvarðanir sem varði barn skuli teknar með það sem því sé fyrir bestu að leiðarljósi, því tryggður réttur til að tjá skoðanir sínar í málum sem það varði og að tekið sé tillit til skoðana barnsins í samræmi við aldur þess og þroska. Í 3. mgr. 25. gr. laga um útlendinga kemur fram að við ákvörðun sem sé háð mati stjórnvalds skuli huga að öryggi barns, velferð þess og félagslegum þroska og möguleika þess til að sameinast fjölskyldu sinni. Í 32. gr. a reglugerðar um útlendinga kemur m.a. fram að sé ólögráða barn í fylgd annars eða beggja foreldra skuli það almennt viðurkennt að hagsmunum barns sé best borgið með því að tryggja fjölskylduna sem heild og rétt hennar til að vera saman.

Kærunefnd hefur farið yfir gögn málanna þ. á m. viðtöl við börn kærenda, A, B og C hjá Útlendingastofnun. Gögn málsins bera ekki annað með sér en að A, B, C, D og E séu við góða heilsu og hafi góð tengsl við foreldra sína. Það er því mat nefndarinnar að allt bendi til þess að hagsmunum A, B, C, D og E sé best borgið með því að tryggja rétt fjölskyldunnar til að vera saman og að réttarstaða A, B, C, D og E verði ákvörðuð í samræmi við meginregluna um einingu fjölskyldunnar. Börnin A, B, C, D og E eru í fylgd foreldra sinna og verður því tekin afstaða til mála þeirra í einum úrskurði.

Ákvæði 1. mgr. 36. gr. laga um útlendinga

Í 1. mgr. 36. gr. laga um útlendinga er mælt fyrir um að umsókn um alþjóðlega vernd skuli tekin til efnismeðferðar nema undantekningar sem greindar eru í a-, b-, c- og d-liðum ákvæðisins eigi við. Samkvæmt a-lið 1. mgr. 36. gr. er stjórnvöldum heimilt að synja því að taka umsókn um alþjóðlega vernd til efnismeðferðar hafi umsækjandi komið til landsins að eigin frumkvæði eftir að hafa hlotið virka alþjóðlega vernd í öðru ríki.

Samkvæmt fyrirliggjandi gögnum málsins var M veitt alþjóðleg vernd á Kýpur 15. maí 2017 og K og A, B, C og D 20. apríl 2018. Að mati kærunefndar telst sú vernd sem kærendur, A, B, C og D njóta á Kýpur virk alþjóðleg vernd í skilningi a-liðar 1. mgr. 36. gr. laga um útlendinga. Kærunefnd telur ljóst af eftirfarandi gögnum að E, sem fæddist hér á landi, muni einnig geta sótt um dvalarleyfi á Kýpur á grundvelli alþjóðlegrar verndar foreldra sinna og öðlast sömu réttindi þar í landi.

Aðstæður á Kýpur

Kærunefnd útlendingamála hefur lagt mat á aðstæður á Kýpur, m.a. með hliðsjón af eftirfarandi skýrslum og gögnum:

2022 Country Report on Human Rights Practices – Cyprus (United States Department of State, 20. mars 2022);
Asylum Information Database. Country Report: Cyprus (European Council on Refugees and Exiles, 11. apríl 2023);
Amnesty International Report 2022/23 Cyprus (Amnesty International, 27. mars 2023);
Freedom in the World 2023 – Cyprus (Freedom House, 2023);
Trafficking in persons report (United States Department of State, júní 2021);
Upplýsingar af vefsíðu European Commission - Cyprus Overview (https://eacea.ec.europa.eu/national-policies/eurydice/content/cyprus_en);
Upplýsingar af vefsíðu European Commission – Cyprus - Guaranteed minimum income benefit (https://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=1105&intPageId=5009&langId=en);
Upplýsingar af vefsíðu heilbrigðiskerfis Kýpur (e. National Health System, (GESY)) (https://www.gesy.org.cy/launchpad.html);
Upplýsingar af vefsíðu mennta- og menningarmálaráðuneytisins á Kýpur (http://www.moec.gov.cy/) og
Upplýsingar af vefsíðu UNHCR (https://help.unhcr.org/cyprus/refugees-rights-and-duties/refugee-rights/).

Samkvæmt skýrslu European Council on Refugees and Exciles (ECRE) frá apríl 2023 fá einstaklingar með réttarstöðu flóttamanns útgefið dvalarleyfi á Kýpur með gildistíma til þriggja ára sem sé endurnýjanlegt. Einstaklingar með viðbótarvernd fái útgefið dvalarleyfi sem gildi í eitt ár og sé endurnýjanlegt til tveggja ára. Í reynd geti tekið allt að sex mánuði að fá bókaðan tíma til að fá útgefið dvalarleyfi og tafir við útgáfu dvalarleyfa hafi aukist á árinu 2022. Frá því umsókn sé lögð fram geti liðið allt að fjórir til fimm mánuðir þar til leyfið sé gefið út. Umsækjendur um endurnýjun viðhaldi tilteknum réttindum sínum, s.s. fjárhagsaðstoð, á meðan málsmeðferð standi með því að framvísa staðfestingu á að þeir hafi umsókn um endurnýjun dvalarleyfis til meðferðar. Aftur á móti geti verið erfitt að nálgast tiltekin réttindi, svo sem fullnægjandi heilbrigðisþjónustu eða að opna bankareikning á meðan á málsmeðferð standi. Einstaklingar með réttarstöðu flóttamanns og handhafar viðbótarverndar geti sótt um langtímadvalarleyfi eftir fimm ára löglega búsetu í landinu. Umsækjendur um langtímadvalarleyfi þurfi að uppfylla tiltekin skilyrði, s.s. sýna fram á fastar tekjur sem nægi til framfærslu, ráðningarsamning með gildistíma til a.m.k. 18 mánaða og vera með heilbrigðistryggingu. Handhafar alþjóðlegrar verndar hafi mætt hindrunum við að fá útgefið langtímadvalarleyfi þar sem þeim hafi reynst erfitt að uppfylla framangreind skilyrði.

Í skýrslu ECRE kemur fram að einstaklingar með réttarstöðu flóttamanns geti sótt um fjölskyldusameiningu en aftur á móti eigi handhafar viðbótarverndar ekki þann rétt. Þá sé enginn sérstakur biðtími vegna umsóknar um fjölskyldusameiningu. Umsækjandi þurfi að sýna fram á fjölskyldutengsl en í vissum tilvikum, þegar umsókn um fjölskyldusameiningu berst að liðnum þremur mánuðum eftir að viðkomandi fékk réttarstöðu flóttamanns, þurfi að sýna fram á staðfestingu á framfærslu, heimilisfangi og heilbrigðistryggingu fyrir fjölskyldumeðlimi. Áður fyrr hafi fjölskyldumeðlimir fengið sömu réttindi og handhafar alþjóðlegrar verndar en á árinu 2019 hafi orðið breytingar á því með nýju verklagi þar sem nú sé metið sérstaklega hvort viðkomandi fjölskyldumeðlimur hafi þörf fyrir alþjóðlega vernd. Í reynd hafi slíkar ákvarðanir einungis verið teknar í málum ólögráða barna, sem hafi leitt til þess að fjölskyldumeðlimir dvelji í landinu án dvalarleyfis og réttinda. Þá hafi málsmeðferðatími fjölskyldusameiningar verið langur og hafi tekið að meðaltali tvö ár. Gerðar hafi verið tilraunir til að stytta málsmeðferðartímann.

Í skýrslu ECRE og á vef GESY kemur fram að handhafar alþjóðlegrar verndar hafi sama aðgang að heilbrigðiskerfinu á Kýpur og ríkisborgarar landsins. Frá 1. júní 2019 hafi orðið breytingar á heilbrigðiskerfinu en nú sé fyrsti viðkomustaður sjúklinga hjá heimilislæknum, án endurgjalds, sem geti vísað einstaklingum til sérfræðinga. Aðgengi að sérfræðilæknum, sálfræðingum o.fl. og lyfjum sé háð hóflegu gjaldi. Einkastofur, apótek og greiningarstöðvar hafi verið settar upp í því skyni að veita heilbrigðisþjónustu. Helstu hindranir á aðgengi handahafa alþjóðlegrar verndar að heilbrigðisþjónustu á Kýpur hafi verið þegar einstaklingar sem hafi fengið alþjóðlega vernd bíði eftir útgáfu eða endurnýjun dvalarleyfis. Þá eigi einstaklingar með alþjóðlega vernd á Kýpur rétt á bólusetningu á næstu heilsugæslu en ekki sé þörf á að bóka tíma fyrirfram.

Samkvæmt skýrslu ECRE eiga einstaklingar með alþjóðlega vernd á Kýpur rétt á að dvelja í móttökumiðstöðvum ótímabundið en séu þó hvattir til að aðlagast samfélaginu sem allra fyrst eftir að hafa hlotið alþjóðlega vernd. Þá séu engin sérstök húsnæðisúrræði fyrir handhafa alþjóðlegrar verndar. Handhafar alþjóðlegrar verndar geti sótt um fjárhagsaðstoð hjá velferðarkerfi Kýpur (e. the national Guaranteed Minimum Income, GMI) en á árinu 2020 hafi yfirvöld veitt einstaklingum tímabundna fjárhagsaðstoð, s.s. við leigu á húsnæði, til að auðvelda þeim aðgengi að samfélaginu. Einstaklingar með alþjóðlega vernd á Kýpur hafi aðgang að atvinnumarkaðnum þar í landi undir sömu skilyrðum og ríkisborgarar landsins. Þá sé ekki gerður greinarmunur á einstaklingum með réttarstöðu flóttamanns eða handhöfum viðbótarverndar. Handhafar alþjóðlegrar verndar geti leitað aðstoðar við atvinnuleit á skrifstofu atvinnumiðlunar (e. Public Employment Service, PES). Þá eigi handhafar alþjóðlegrar verndar rétt á að fá starfsþjálfun á vegum viðeigandi félagsþjónustu. Aftur á móti geti handhafar alþjóðlegrar verndar mætt hindrunum á aðgengi að slíkum námskeiðum, m.a. vegna tungumálakunnáttu. Í fyrrgreindri skýrslu og á vef UNHCR kemur fram að börn með alþjóðlega vernd á Kýpur hafi sama rétt til þess að ganga í skóla á öllum menntastigum þar í landi og ríkisborgarar þess. Menntunin sé endurgjaldslaus fyrir öll börn á aldrinum 5 til 18 ára. Þá kemur fram að hægt sé að sækja um pláss á leikskóla fyrir barn þegar það hefur náð tilteknum aldri.

Í skýrslu ECRE kemur fram að handhafar alþjóðlegrar verndar eigi rétt á að sækja um aðstoð frá velferðarkerfinu á Kýpur (GMI) undir sömu skilyrðum og ríkisborgarar landsins. Undir aðstoðina falli m.a. fjárhagsaðstoð til grunnframfærslu og húsaleigubætur að vissum skilyrðum uppfylltum en afgreiðsla umsóknar geti tafist í allt að tólf mánuði. Þó sé hægt að leggja fram umsókn um bráðabirgðabætur meðan beðið sé eftir afgreiðslu umsóknar en þær bætur séu þó töluvert lægri og afgreiðsla þeirra geti tekið um eina til tvær vikur. Umsóknina þurfi að endurnýja í hverjum mánuði þar til ákvörðun um endanlegar bætur liggi fyrir. Þá hafi handhafar alþjóðlegrar verndar staðið frammi fyrir vissum hindrunum á möguleikum þeirra til að nálgast grunnréttindi sín og að uppfylla skilyrði fyrir fyrrgreindri aðstoð.

Í skýrslu bandaríska utanríkisráðuneytisins fyrir árið 2022 kemur fram að dæmi séu um að flóttafólk hafi orðið fyrir kynþáttafordómum og ofbeldi á Kýpur, þ. á m. af hálfu opinberra starfsmanna. Þá kemur fram að þarlend lög og stjórnarskrá leggi bann við pyndingum og annarri ómannúðlegri eða vanvirðandi meðferð eða refsingu. Jafnframt hafi verið sett lög til að vernda meðlimi þjóðfélagshópa gegn hvers kyns ofbeldi eða mismunun á grundvelli kynþáttar, þjóðernis, tungumáls, kyns, trúarbragða o.fl. Enn fremur séu ofbeldisbrot rannsökuð af kýpversku lögreglunni en embætti umboðsmanns rannsaki meint brot lögreglu. Í skýrslu kemur fram að sjálfstæði dómstóla sé tryggt í framkvæmd, svo og réttindi brotaþola og sakborninga. Í skýrslu Freedom house fyrir árið 2022 kemur fram að mismunun á grundvelli kyns hafi verið vandamál á atvinnumarkaði í tengslum við ráðningar í störf, laun og kynferðislega áreitni. Þá kemur fram að lögum sem varði framangreint hafi ekki verið framfylgt með fullnægjandi hætti. Í skýrslu bandaríska utanríkisráðuneytisins kemur jafnframt fram að menntamálaráðuneytið hafi sett siðareglur til að sporna gegn kynþáttafordómum í skólum og áætlun fyrir kennara til að koma í veg fyrir og tilkynna slík tilvik.

Ákvæði 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga

Í 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga kemur fram að ef svo standi á sem greini í 1. mgr. skuli þó taka umsókn um alþjóðlega vernd til efnismeðferðar ef útlendingurinn hefur slík sérstök tengsl við landið að nærtækast sé að hann fái hér vernd eða ef sérstakar ástæður mæli annars með því. Í 32. gr. a og 32. gr. b reglugerðar um útlendinga nr. 540/2017, sbr. 4. mgr. 36. gr. laganna, koma fram viðmið varðandi mat á því hvort taka skuli umsókn um alþjóðlega vernd til efnismeðferðar vegna sérstakra tengsla eða ef sérstakar ástæður mæla með því. Þá segir í 2. mgr. 36. gr. laganna að ef meira en 12 mánuðir hafa liðið frá því að umsókn um alþjóðlega vernd barst fyrst íslenskum stjórnvöldum og tafir á afgreiðslu hennar eru ekki á ábyrgð umsækjanda sjálfs skuli taka hana til efnismeðferðar. Ákvæði 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga verður því aðeins beitt ef stjórnvöld telja, á grundvelli hlutlægra og trúverðugra upplýsinga sem eru nægilega nákvæmar og uppfærðar eftir því sem við á, að skilyrði þess séu uppfyllt. Ákvæði 2. mgr. 36. gr. er til viðbótar þeirri vernd sem 3. mgr. 36. gr. veitir umsækjendum um alþjóðlega vernd.

Á grundvelli 4. mgr. 36. gr. laga um útlendinga setti ráðherra reglugerð nr. 276/2018 um breytingu á reglugerð um útlendinga nr. 540/2017, en með henni bættust tvær greinar, 32. gr. a og 32. gr. b, við reglugerðina. Í 32. gr. a reglugerðarinnar kemur fram að með sérstökum ástæðum samkvæmt 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga sé átt við einstaklingsbundnar ástæður er varða umsækjanda sjálfan. Þá eru í ákvæðinu jafnframt talin upp viðmið í dæmaskyni sem leggja skuli til grundvallar við mat á því hvort sérstakar ástæður séu fyrir hendi en þau viðmið varða aðallega alvarlega mismunun eða alvarleg veikindi. Þar sem tilvikin eru talin upp í dæmaskyni geta aðrar aðstæður, sambærilegar í eðli sínu og af svipuðu alvarleikastigi, haft vægi við ákvörðun um hvort sérstakar ástæður séu til að taka mál umsækjanda til efnismeðferðar hér á landi, svo framarlega sem slíkar aðstæður séu ekki sérstaklega undanskildar, sbr. 3. mgr. 32. gr. a reglugerðarinnar.

Samkvæmt 2. mgr. 32. gr. a reglugerðarinnar skal líta til þess hvort umsækjandi muni eiga erfitt uppdráttar í viðtökuríki vegna alvarlegrar mismununar, svo sem ef ríkið útilokar viðkomandi frá menntun, nauðsynlegri heilbrigðisþjónustu, nauðsynlegri þjónustu vegna fötlunar, eða atvinnuþátttöku á grundvelli kynhneigðar, kynþáttar eða kyns eða ef umsækjandi getur vænst þess að staða hans, í ljósi framangreindra ástæðna, verði verulega síðri en staða almennings í viðtökuríki. Kærunefnd telur að orðalagið „muni eiga“ feli ekki í sér kröfu um afdráttarlausa sönnun þess að umsækjandi verði fyrir alvarlegri mismunun sem leiði til þess að hann muni eiga erfitt uppdráttar. Orðalagið gerir þó kröfu um að tilteknar líkur verði að vera á alvarlegri mismunun, þ.e. að sýna verður fram á að umsækjandi sé í raunverulegri hættu á að verða fyrir mismunun af þeim toga, með þeim afleiðingum, og af því alvarleikastigi sem ákvæðið lýsir en að ekki sé nægilegt að aðeins sé um að ræða möguleika á slíkri mismunun. Af því leiðir að þó svo að dæmi séu um að einstaklingar í sambærilegri stöðu og umsækjandi í viðtökuríki hafi orðið fyrir alvarlegri mismunun af þeim toga sem 32. gr. a reglugerðar um útlendinga mælir fyrir um telst umsækjandi ekki sjálfkrafa eiga slíkt á hættu heldur þarf að sýna fram á að verulegar ástæður séu til að ætla að umsækjandi, eða einstaklingur í sambærilegri stöðu og umsækjandi, verði fyrir slíkri meðferð.

Þá skal líta til þess hvort umsækjandi glími við mikil og alvarleg veikindi, s.s. skyndilegan og lífshættulegan sjúkdóm og meðferð við honum er aðgengileg hér á landi en ekki í viðtökuríki. Í reglugerðinni kemur fram að meðferð teljist, að öllu jöfnu, ekki óaðgengileg þótt greiða þurfi fyrir hana heldur sé átt við þau tilvik þar sem meðferð er til í viðtökuríkinu en umsækjanda muni ekki standa hún til boða. Við mat á því hvort umsækjandi glími við mikil og alvarleg veikindi lítur kærunefnd m.a. til heilsufarsgagna málsins og hlutlægra og trúverðugra gagna um hvort sú heilbrigðisþjónusta sem hann þarfnast sé honum aðgengileg í viðtökuríki.

Samkvæmt 3. mgr. 32. gr. a reglugerðarinnar hefur heilsufar umsækjanda takmarkað vægi umfram það sem leiðir af 2. mgr. 32. gr. a, nema það teljist til ástæðna sem séu svo einstaklingsbundnar og sérstakar að ekki verði fram hjá þeim litið. Þá tekur 3. mgr. 32. gr. a af tvímæli um það að efnahagslegar ástæður geta ekki talist til sérstakra ástæðna í skilningi 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga. Slíkar aðstæður gætu þó fallið undir 3. mgr. 36. gr. nái þær því alvarleikastigi sem við á, sbr. umfjöllun hér í framhaldinu.

Kærendur eru par á [...] og [...]aldri sem eru stödd hér á landi ásamt fimm börnum sínum. Í viðtölum hjá Útlendingastofnun greindu kærendur frá því að þau væru við góða líkamlega og andlega heilsu. M greindi frá því að hann hafi mátt þola pyndingar í heimaríki sem hafi haft áhrif á hann andlega. Þá greindu kærendur frá því að börnin þeirra væru heilsuhraust, þ. á m. nýfætt barn þeirra sem hafi fæðst hér á landi. Á meðal gagna málsins er beiðni um sjúkraþjálfun fyrir M, dags. 15. maí 2023, þar sem m.a. kemur fram að M hafi mátt þola pyndingar í heimaríki og hafi hlotið skaða á öxl. M hafi tekið inn verkjalyf af þeim sökum en hann fái magaóþægindi af þeim. Þá liggur jafnframt fyrir beiðni um myndgreiningu á hægri öxl M, dags. 15. maí 2023. Auk þess liggja fyrir læknisvottorð í málum kærenda og barna þeirra frá Göngudeild sóttvarna, dags. 17. og 20. mars 2023, þar sem kemur fram að læknisskoðun hafi farið fram í samræmi við ákvæði sóttvarnarlaga.

Kærunefnd tekur fram að kærendum var leiðbeint í viðtali hjá Útlendingastofnun, 13. febrúar 2023, um mikilvægi öflunar gagna um heilsufar, sem kærendur telji hafa þýðingu fyrir mál þeirra og um að afla skriflegra upplýsinga og leggja fram við meðferð máls hans hjá Útlendingastofnun. Þá var kærendum, sem njóta aðstoðar löglærðs talsmanns, jafnframt leiðbeint með tölvubréfi kærunefndar, dags. 24. maí 2023, um framlagningu frekari gagna í málinu. Kærendur lögðu fram frekari gögn 7. og 20. júlí 2023. Með vísan til fyrrgreindrar málsmeðferðar og þeirra gagna sem liggja fyrir í málinu telur kærunefnd að mál kærenda og barna þeirra sé nægjanlega upplýst hvað varðar heilsufar þeirra og aðra þætti varðandi einstaklingsbundnar aðstæður þeirra. Þá er ekkert sem bendir til þess að frekari gögn um heilsufar þeirra geti haft áhrif á niðurstöðu málsins.

Kærunefnd telur að gögn málsins beri ekki með sér að heilsufar kærenda og barna þeirra sé með þeim hætti að þau teljist glíma við mikil og alvarleg veikindi, s.s. skyndilegan og lífshættulegan sjúkdóm og meðferð við honum sé aðgengileg hér á landi en ekki í viðtökuríki, eins og segir í 2. mgr. 32. gr. a reglugerðarinnar. Í því sambandi er sérstaklega vísað til þess að meðferð telst að jafnaði ekki óaðgengileg þótt greiða þurfi fyrir hana, sbr. 2. mgr. 32. gr. a reglugerðar um útlendinga. Að mati kærunefndar er heilsufar kærenda og barna þeirra ekki þess eðlis að ástæða sé til að víkja frá þessari meginreglu. Af frásögn kærenda og þeim gögnum sem kærunefnd hefur kynnt sér um aðstæður á Kýpur verður ráðið að kærendur og börn þeirra hafi aðgang að grunnheilbrigðisþjónustu þar í landi, en eins og áður hefur verið rakið eiga einstaklingar sem hlotið hafa alþjóðlega vernd á Kýpur að lögum sambærilegan rétt á heilbrigðisþjónustu og ríkisborgarar Kýpur þó að þeir þurfi í einhverjum tilvikum að yfirstíga ákveðnar hindranir til að nýta rétt sinn. Telur kærunefnd því að aðstæður kærenda og barna þeirra tengdar heilsufari séu ekki þess eðlis að þær teljist til sérstakra ástæðna í skilningi 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga eða samkvæmt þeim viðmiðum sem talin eru upp í dæmaskyni í 32. gr. a reglugerðar um útlendinga. Þá telur nefndin að heilbrigðisaðstæður kærenda og barna þeirra geti ekki talist til ástæðna sem séu svo einstaklingsbundnar og sérstakar að ekki verði fram hjá þeim litið, sbr. 3. mgr. sömu greinar. Við meðferð málsins greindu kærendur frá því að þau hafi haft aðgang að heilbrigðisþjónustu á Kýpur og hafi m.a. fengið bólusetningar. M greindi jafnframt frá því að hann væri sjúkratryggður í gegnum atvinnu sína.

Við meðferð málsins hafa kærendur greint frá því að hafa fengið fjárhagstuðning frá yfirvöldum á Kýpur en hann hafi ekki verið reglulegur. Þá hafi M hafi verið með atvinnu á Kýpur og börn þeirra hafi gengið í skóla. Í framangreindum skýrslum og gögnum um aðstæður á Kýpur kemur fram að einstaklingar með alþjóðlega vernd þar í landi hafi aðgang að atvinnumarkaðinum, velferðarkerfinu og menntun undir sömu skilyrðum og ríkisborgarar landsins. Þá geti handhafar alþjóðlegrar verndar leitað aðstoðar við atvinnuleit á skrifstofu atvinnumiðlunar. Börn á Kýpur hafi rétt til þess að ganga í skóla á öllum menntunarstigum og menntun sé endurgjaldslaus frá fimm til átján ára aldurs. Þá sé hægt að sækja um pláss á leikskóla fyrir barn þegar það hefur náð tilteknum aldri. Líkt og komið hefur fram hafa handhafar alþjóðlegar verndar einnig rétt á fjarhagsaðstoð til grunnframfærslu og húsaleigubótum að vissum skilyrðum uppfylltum. Kærunefnd telur að gögn málsins beri ekki með sér að kærendur muni eiga erfitt uppdráttar í viðtökuríki vegna alvarlegrar mismununar, s.s. ef ríkið útilokar viðkomandi frá menntun, nauðsynlegri heilbrigðisþjónustu, nauðsynlegri þjónustu vegna fötlunar, eða atvinnuþátttöku á grundvelli kynhneigðar, kynþáttar eða kyns eða að þau geti vænst þess að staða þeirra, í ljósi sömu ástæðna, verði verulega síðri en staða almennings í viðtökuríki, sbr. áðurnefnd viðmið í 32. gr. a reglugerðar um útlendinga. Þótt skýrslur um aðstæður á Kýpur bendi til þess að aðstæður einstaklinga sem njóta alþjóðlegrar verndar þar séu um margt lakari en aðstæður þeirra hér á landi, m.a. m.t.t. inntaks félagslegrar aðstoðar og aðgangs að félagslegum húsnæðisúrræðum, er það mat nefndarinnar að almennar aðstæður einstaklinga sem njóta alþjóðlegrar verndar á Kýpur séu ekki þess eðlis að þær, einar og sér, teljist til sérstakra ástæðna. Í því sambandi hefur nefndin jafnframt litið til þess sem fram kemur í 32. gr. a reglugerðar um útlendinga að efnahagslegar ástæður geti ekki talist til sérstakra ástæðna. Þá er það mat kærunefndar að aðstæður kærenda séu ekki slíkar að þau geti ekki borið sig eftir þeirri þjónustu og aðstoð sem þau eigi að lögum rétt á og þurfi á að halda á Kýpur.

Kærendur hafa greint frá því að þau hafi mátt þola ofbeldi og mismunun á Kýpur. M greindi m.a. frá því í viðbótargreinargerð, dags. 20. júlí 2023, að hann hafi mátt þola alvarlegt ofbeldi þar sem tveir samlandar hans hafi ráðist á hann og hótað honum lífláti. M hafi hlotið skaða af árásinni og hafi lagt fram kæru hjá lögreglu en rannsókn málsins hafi ekki leitt til neins. Kærendur lögðu jafnframt fram lögregluskýrslu um framangreint atvik. Þá greindi B frá því í viðtali hjá Útlendingastofnun að hún hafi mátt þola fordóma og mismunun í skólanum. Af framangreindum gögnum verður ráðið að löggæslan sé virk á Kýpur og kærendur geti leitað til lögregluyfirvalda eða annarra þar til bærra yfirvalda óttist þau um öryggi sitt eða telji sér ógnað. Þá rannsaki embætti umboðsmanns meint brot lögreglu. Lögregluskýrsla sem kærendur hafa lagt fram bendir jafnframt til þess að kærendur hafi getað leitað til lögreglu í kjölfar árásar sem M hafi orðið fyrir. Þá telur kærunefnd að gögn málsins beri ekki með sér að kærendur muni eiga erfitt uppdráttar í viðtökuríki vegna alvarlegrar mismununar, s.s. ef ríkið útilokar viðkomandi frá menntun, nauðsynlegri heilbrigðisþjónustu, nauðsynlegri þjónustu vegna fötlunar, eða atvinnuþátttöku á grundvelli kynhneigðar, kynþáttar eða kyns eða geti vænst þess að staða þeirra, í ljósi sömu ástæðna, verði verulega síðri en staða almennings í viðtökuríki, sbr. viðmið í 32. gr. a reglugerðar um útlendinga. Kærendur hafa ekki sýnt fram á að aðrar aðstæður þeirra í viðtökuríki séu slíkar að viðmið tengd alvarlegri mismunun, sambærileg þeim sem 32. gr. a reglugerðarinnar lýsir, leiði til þess að taka beri umsóknir þeirra til efnismeðferðar hér á landi.

Í 32. gr. a reglugerðar um útlendinga koma fram sérviðmið er varða börn og ungmenni. Þar segir m.a. að við mat á því hvort taka skuli umsókn til efnismeðferðar vegna sérstakra ástæðna skuli hagsmunir barnsins hafðir að leiðarljósi. Þá segir að við mat á hagsmunum barns skuli meðal annars líta til þess hvort flutningur til viðtökuríkis hafi í för með sér hættu á að fjölskyldan aðskiljist eða muni aðskiljast. Líkt og að framan er rakið eru kærendur handhafar alþjóðlegrar verndar á Kýpur og hafa dvalið ásamt börnum sínum á Kýpur um árabil. Það er mat kærunefndar á grundvelli framangreindra upplýsinga um aðstæður á Kýpur og gagna málsins að flutningur kærenda og barna þeirra til Kýpur muni ekki hafa í för með sér hættu á að fjölskyldan aðskiljist. Með hliðsjón af athugasemdum kæranda um aðstæður A vísar kærunefnd til dómaframkvæmdar Mannréttindadómstóls Evrópu, m.a. í máli M.T. og aðrir gegn Svíþjóð nr. 22105/18 frá 20. október 2022. Í dómnum er vísað til þeirrar meginreglu að þrátt fyrir að barni muni vegna betur í einu aðildarríki mannréttindasáttmálans en öðru teljist það ekki falla undir hugtakið bestu hagsmunir barnsins.

Að öðru leyti og með vísan til niðurstöðu í máli kærenda og umfjöllunar um aðstæður barna með alþjóðlega vernd á Kýpur er það mat kærunefndar að flutningur fjölskyldunnar til Kýpur samrýmist hagsmunum barnanna þegar litið er m.a. til öryggis þeirra, velferðar og félagslegs þroska, sbr. 3. mgr. 25. gr. laga um útlendinga.

Í ljósi alls framangreinds er það niðurstaða kærunefndar að rétt sé að synja beiðni um að taka til efnismeðferðar umsóknir barna kærenda um alþjóðlega vernd hér á landi með vísan til a-liðar 1. mgr. 36. gr. laga um útlendinga enda er það niðurstaða nefndarinnar að það sé ekki andstætt réttindum barna kærenda að umsóknir þeirra verði ekki teknar til efnismeðferðar hér á landi.

Að teknu tilliti til einstaklingsbundinna aðstæðna kærenda er það mat kærunefndar að ekki séu fyrir hendi sérstakar ástæður sem mæla með því að mál þeirra verði tekin til efnismeðferðar hér á landi, sbr. 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga.

Kærendur kváðust í viðtali hjá Útlendingastofnun 13. febrúar 2023 ekki hafa sérstök tengsl við Ísland. Þar að auki er ekkert í gögnum málsins sem bendir til þess að þau eða börn þeirra hafi slík tengsl við landið að beita beri ákvæði 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga.

Þá telur kærunefnd ljóst að síðari málsliður 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga eigi ekki við í málum kærenda þar sem ekki eru liðnir 12 mánuðir frá því að þau sóttu um alþjóðlega vernd hér á landi, en þau lögðu fram umsóknir sínar 1. janúar 2023. Samkvæmt 32. gr. c reglugerðar um útlendinga, eins og henni var breytt með reglugerð nr. 638/2019, er Útlendingastofnun heimilt að taka til efnismeðferðar umsókn barns sem hefur fengið vernd í öðru ríki, séu meira en 10 mánuðir liðnir frá því umsókn barst íslenskum stjórnvöldum.

Ákvæði 3. mgr. 36. gr. laga um útlendinga

Í 3. mgr. 36. gr. laga um útlendinga kemur fram að ef beiting 1. mgr. myndi leiða til þess að brotið væri gegn 42. gr., t.d. vegna aðstæðna í því ríki sem senda á umsækjanda til, skuli taka umsókn til efnismeðferðar. Í 1. mgr. 42. gr. laga um útlendinga er kveðið á um að ekki sé heimilt að senda útlending eða ríkisfangslausan útlending til svæðis þar sem hann hefur ástæðu til að óttast ofsóknir, sbr. 37. og 38. gr., eða vegna svipaðra aðstæðna og greinir í flóttamannahugtakinu er í yfirvofandi hættu á að láta lífið eða verða fyrir ómannúðlegri eða vanvirðandi meðferð. Þá segir í 2. mgr. ákvæðisins að 1. mgr. eigi einnig við um sendingu útlendings til svæðis þar sem ekki er tryggt að hann verði ekki sendur áfram til slíks svæðis sem greinir í 1. mgr. Við túlkun á inntaki 42. gr. laga um útlendinga telur kærunefnd jafnframt að líta verði til þess að ákvörðun um brottvísun eða frávísun sem setur einstakling í raunverulega hættu á að verða fyrir pyndingum, ómannúðlegri eða vanvirðandi meðferð eða refsingu er í andstöðu við 3. gr. mannréttindasáttmála Evrópu, sbr. lög nr. 62/1994, sbr. jafnframt 68. gr. stjórnarskrárinnar.

Við túlkun 3. mgr. 36. gr. laga um útlendinga lítur kærunefnd til dómaframkvæmdar Mannréttindadómstóls Evrópu varðandi túlkun hans á 3. gr. sáttmálans. Þá hefur kærunefnd talið rétt að hafa hliðsjón af þeim meginreglum sem Evrópudómstóllinn setur fram í dómum sínum að því leyti sem þær eru til skýringar á alþjóðlegum skuldbindingum íslenska ríkisins og eru samhljóma þeim.

Í dómaframkvæmd Mannréttindadómstóls Evrópu er vísað til þeirrar meginreglu að með fyrirvara um alþjóðlegar skuldbindingar hafi ríki rétt til að stjórna hverjir ferðist yfir landamæri þeirra, hverjir dvelji á landsvæði þeirra og hvort útlendingi skuli vísað úr landi, sbr. m.a. dóm Mannréttindadómstóls Evrópu í máli F.G. gegn Svíþjóð (nr. 43611/11) frá 23. mars 2016, 111. mgr., ákvörðun Samsam Mohammed Hussein o.fl. gegn Hollandi og Ítalíu (nr. 27725/10) frá 2. apríl 2013, 65. mgr., og dóm Üner gegn Hollandi (nr. 46410/99) frá 18. október 2006, 54. mgr. Dómstóllinn hefur engu að síður talið að flutningur einstaklings til annars ríkis geti leitt til brots á 3. gr. mannréttindasáttmálans ef viðkomandi einstaklingur geti á viðhlítandi hátt sýnt fram á að veruleg ástæða sé til að ætla, verði hann fluttur úr landi, að hann sé í raunverulegri hættu á að sæta meðferð sem sé andstæð 3. gr. sáttmálans, sbr. m.a. F.G. gegn Svíþjóð, 111. - 113. mgr. Í dómaframkvæmd dómstólsins er jafnframt byggt á því að annmarkar á meðferð viðtökuríkis á umsækjanda og aðbúnaði hans þurfi að ná tilteknu lágmarks alvarleikastigi (e. „must attain a minimum level of severity“ sbr. m.a. dóm Mannréttindadómstóls Evrópu í máli M.S.S. gegn Belgíu og Grikklandi (nr. 30696/09) frá 21. janúar 2011, 219. mgr.) til að ákvörðun um brottvísun eða frávísun hans verði talin brot á 3. gr. mannréttindasáttmálans. Horfa verði til allra aðstæðna í fyrirliggjandi máli, svo sem lengdar og eðlis meðferðar, andlegra og líkamlegra áhrifa hennar auk stöðu einstaklings hverju sinni, svo sem kyns, aldurs og heilsufars, sbr. M.S.S. gegn Belgíu og Grikklandi, 219. mgr.

Mannréttindadómstóll Evrópu hefur talið ómannlega meðferð vera m.a. þá sem beitt er að yfirlögðu ráði, í margar klukkustundir í senn og veldur annað hvort líkamlegu tjóni eða alvarlegum andlegum eða líkamlegum þjáningum, sbr. t.d. dóma Mannréttindadómstóls Evrópu í máli Kudła gegn Póllandi (nr. 30210/96) frá 26. október 2000, 92. mgr. og M.S.S. gegn Belgíu og Grikklandi, 220. mgr. Þá hefur dómstóllinn talið meðferð vera vanvirðandi í skilningi 3. gr. mannréttindasáttmálans þegar meðferðin niðurlægir eða lítillækkar einstakling, sýnir skort á virðingu fyrir eða gerir lítið úr mannlegri reisn hans, eða skapar ótta, angist eða vanmátt, sem er til þess fallinn að brjóta niður líkamlegt eða andlegt mótstöðuafl viðkomandi, sbr. t.d. dóma Mannréttindadómstóls Evrópu í máli Pretty gegn Bretlandi (nr. 2346/02) frá 29. apríl 2002, 52. mgr. og M.S.S. gegn Belgíu og Grikklandi, 220. mgr. Dómurinn hefur talið að þó að líta verði til þess hvort meðferðin sé veitt af ásetningi sé það ekki að öllu leyti útilokað að hún teljist brot á 3. gr. þó svo hafi ekki verið, sbr. dóm Mannréttindadómstóls Evrópu í máli Peers gegn Grikklandi (nr. 28524/95) frá 19. apríl 2001, 74. mgr.

Í ákvörðun Mannréttindadómstóls Evrópu í máli Samsam Mohammed Hussein o.fl. gegn Hollandi og Ítalíu (nr. 27725/10) frá 2. apríl 2013, 70. mgr., kemur m.a. fram að það eitt að efnahagsstaða einstaklings versni við frávísun eða brottvísun frá aðildarríki nái ekki því alvarleikastigi að teljast vanvirðandi meðferð og brot á 3. gr. mannréttindasáttmálans. Þá verði greinin ekki túlkuð þannig að í henni felist skylda aðildarríkja til að sjá einstaklingum sem njóti alþjóðlegrar verndar fyrir húsnæði eða fjárhagsaðstoð sem geri þeim kleift að viðhalda ákveðnum lífskjörum. Dómstóllinn áréttaði jafnframt að einstaklingur sem standi til að vísa brott geti ekki gert kröfu um áframhaldandi dvöl í ríki í því skyni að njóta þar heilbrigðis- eða félagsþjónustu. Veruleg skerðing lífsgæða sé ekki nægjanleg til að teljast brot á 3. gr. mannréttindasáttmálans nema sérstaklega sannfærandi mannúðarástæður mæli gegn endursendingu, sbr. 71. mgr. ákvörðunarinnar. Málið varðaði flutning einstæðrar móður með tvö ung börn sem voru með viðbótarvernd til Ítalíu og komst dómstóllinn einróma að þeirri niðurstöðu að málsástæður hennar um að flutningur til Ítalíu væri brot á 3., 8. og 13. gr. mannréttindasáttmálans væru bersýnilega tilhæfulausar og að mál hennar væri af þeim sökum ekki tækt til meðferðar. Um inntak „sérstaklega sannfærandi mannúðarástæðna“ vísast til dóms Mannréttindadómstóls Evrópu í máli N. gegn Bretlandi (nr. 26565/05), frá 27. maí 2008, 42. mgr., og Sufi og Elmi gegn Bretlandi (nr. 8319/07 og 11449/07) frá 28. nóvember 2011, 281.-292. mgr., en dómarnir setja háan þröskuld fyrir því að meðferð eða aðstæður teljist brot á 3. gr. mannréttindasáttmálans.

Samkvæmt dómaframkvæmd Evrópudómstólsins eru lög Evrópusambandsins byggð á þeirri grundvallarforsendu að aðildarríki þess deila þeim sameiginlegu gildum sem Evrópusambandið byggist á. Sú forsenda leggur grunn að gagnkvæmu trausti um að þessi gildi séu viðurkennd, að lög Evrópusambandsins verði virt og að réttarkerfi aðildarríkjanna geti veitt sambærilega og virka vernd þeirra réttinda sem sáttmáli Evrópusambandsins um grundvallarréttindi mælir fyrir um, sbr. t.d. dóma Evrópudómstólsins í Jawo, C-163/17, frá 19. mars 2019, 80. mgr., Minister for Justice and Equality (Deficiencies in the system of justice), C-216/18 PPU, frá 25. júlí 2018, 35.-37. mgr., og Ibrahim o.fl. gegn Þýskalandi, C‑297/17, C‑318/17, C‑319/17 og C‑438/17, frá 30. apríl 2019, 83.-85. mgr.

Það er hins vegar ekki útilokað að viðtökuríki kunni að glíma við meiriháttar erfiðleika tengdum aðbúnaði flóttamanna sem gæti skapað verulega hættu á að umsækjandi sæti meðferð sem samrýmist ekki sáttmála Evrópusambandsins um grundvallarréttindi, sbr. t.d. dóm Evrópudómstólsins í máli N. S. o.fl., C-411/10 og C-493/1021, frá 21. desember 2011, 81. mgr. Af þeim sökum verður ekki byggt á því skilyrðislaust að aðildarríki Evrópusambandsins tryggi grundvallarmannréttindi, svo sem samkvæmt 3. gr. mannréttindasáttmála Evrópu og 4. gr. sáttmála Evrópusambandsins um grundvallarréttindi, sbr. N. S. o.fl., 99., 100. og 105. mgr., og Ibrahim o.fl., 87. mgr. Evrópudómstóllinn hefur talið, m.a. í Jawo 85. mgr., að ekki megi flytja umsækjanda um alþjóðlega vernd til viðtökuríkis ef veigamikil rök standa til þess að raunveruleg hætta sé á að hann sæti þar eða við flutninginn ómannúðlegri eða vanvirðandi meðferð í skilningi 4. gr. sáttmála Evrópusambandsins um grundvallarréttindi. Þeir annmarkar sem eru á meðferð umsækjenda um alþjóðlega vernd verða hins vegar að ná sérstaklega háu alvarleikastigi til að endursending teljist andstæð 3. gr. mannréttindasáttmála Evrópu. Þessu alvarleikastigi er náð þegar sinnuleysi stjórnvalda viðtökuríkis hefur þær afleiðingar að einstaklingur sem að öllu leyti er háður stuðningi ríkisins, t.d. vegna sérstaklega viðkvæmrar stöðu, verður í slíkri stöðu sárafátæktar að hann geti ekki mætt grundvallarþörfum sínum, og sem grefur undan líkamlegri og andlegri heilsu hans eða setur hann í aðstöðu sem er ósamrýmanleg mannlegri reisn, sbr. M.S.S. gegn Belgíu og Grikklandi, 252.-263. mgr., og Jawo, 92. og 95. mgr., og Ibrahim o.fl., 90. mgr.

Til að endursending geti talist brot á 3. gr. mannréttindasáttmála Evrópu þarf að sýna fram á, með vísan til hlutlægra og trúverðugra upplýsinga sem eru nægilega nákvæmar og uppfærðar, að umsækjandi sé í raunverulegri hættu á að sæta meðferð sem sé ósamrýmanleg ákvæðinu, sbr. fyrri umfjöllun. Ekki er nægilegt að aðeins sé um að ræða möguleika á slíkri meðferð, sbr. Vilvarajah o.fl. gegn Bretlandi (mál nr. 13163/87; 13164/87; 13165/87; 13447/87; 13448/87) frá 30. október 1991, 111. mgr., N. gegn Finnlandi (mál nr. 38885/02) frá 26. júlí 2005, 167. mgr., og NA gegn Bretlandi (mál nr. 25904/07) frá 7. júlí 2008, 109.-110. mgr.

Með vísan til framangreindra viðmiða, umfjöllunar um aðstæður einstaklinga sem njóta alþjóðlegrar verndar í viðtökuríki og einstaklingsbundinna aðstæðna kærenda er það niðurstaða kærunefndar að ekki hafi verið sýnt fram á að kærendur eða börn þeirra eigi á hættu meðferð sem gangi gegn 3. gr. mannréttindasáttmála Evrópu. Synjun á efnismeðferð umsókna kærenda og barna þeirra um alþjóðlega vernd hér á landi og flutningur þeirra til viðtökuríkis leiðir því ekki til brots gegn 1. mgr. 42. gr. laga um útlendinga, sbr. jafnframt 3. gr. mannréttindasáttmála Evrópu. Þar sem kærendur og börn þeirra njóta alþjóðlegrar verndar í viðtökuríki telur kærunefnd jafnframt að tryggt sé að þau verði ekki send áfram til annars ríkis þar sem líf þeirra eða frelsi kann að vera í hættu, sbr. 2. mgr. 42. gr. laga um útlendinga.

Samkvæmt framansögðu verða mál kærenda og barna þeirra ekki tekin til efnismeðferðar á grundvelli 3. mgr. 36. gr. laga um útlendinga.

Athugasemdir kærenda við hinar kærðu ákvarðanir Útlendingastofnunar og reglur stjórnsýsluréttar

Svo sem fram hefur komið gera kærendur ýmsar athugasemdir við ákvarðanir Útlendingastofnunar, þ. á m. við umfjöllun stofnunarinnar um aðstæður þeirra sem hlotið hafa alþjóðlega vernd á Kýpur og mat stofnunarinnar á stöðu kærenda og barna þeirra.

Vegna umfjöllunar kærenda um mat Útlendingastofnunar á sérstaklega viðkvæmri stöðu þeirra, sbr. 6. tölul. 3. gr. laga um útlendinga, sbr. 25. gr. sömu laga, vill kærunefnd árétta að ákvörðun um hvort umsækjandi sé einstaklingur í sérstaklega viðkvæmri stöðu í skilningi 6. tölul. 3. gr. laga um útlendinga lýtur að því hvort þörf sé á sérstökum stuðningi við umsækjanda í gegnum umsóknarferlið og á meðan á dvöl hans stendur hér á landi. Í 1. mgr. 25. gr. laga um útlendinga kemur m.a. fram að við meðferð umsóknar um alþjóðlega vernd skuli Útlendingastofnun tryggja, eins fljótt og kostur er, að fram fari, með aðstoð viðeigandi sérfræðinga, einstaklingsbundin greining á því hvort umsækjandi teljist vera í sérstaklega viðkvæmri stöðu, sbr. 6. tölul. 3. gr. laga um útlendinga. Sé hann í slíkri stöðu skal stofnunin meta hvort hann hafi einhverjar sérþarfir, t.d. þörf á tiltekinni heilbrigðisþjónustu. Þá er tekið fram í 2. mgr. sama ákvæðis að ákvæði IV., V. og VII. kafla stjórnsýslulaga um andmælarétt, um birtingu ákvörðunar, rökstuðning o.fl. og um stjórnsýslukæru og viðeigandi ákvæði I. og IX. kafla laga um útlendinga gilda ekki um ákvörðun um sérstaklega viðkvæma stöðu samkvæmt 1. mgr. Skilgreining á stöðu samkvæmt 1. mgr. hefur ekki önnur réttaráhrif en þau sem sérstaklega er getið í lögum eða reglugerð. Kærunefnd telur því ljóst að mat samkvæmt 6. tölul. 3. gr. laga um útlendinga sem fram fer hjá Útlendingastofnun, sé ekki kæranlegt til kærunefndar og hafi ekki önnur réttaráhrif en sérstaklega er getið um í lögum eða reglugerð. Kærunefnd leggur þannig áherslu á að ákvörðun um hvort umsækjandi sé í sérstaklega viðkvæmri stöðu er annað en mat á einstaklingsbundnum aðstæðum umsækjanda þó svo að þessi hugtök skarist nokkuð. Að því er varðar mat Útlendingastofnunar á einstaklingsbundnum aðstæðum kærenda tekur kærunefnd fram að kærendum var leiðbeint um framlagningu heilsufarsgagna við málsmeðferð hjá Útlendingastofnun, en í viðtali var þeim leiðbeint um mikilvægi öflunar gagna um heilsufar, sem þau töldu hafa þýðingu fyrir mál sitt, og um að afla skriflegra upplýsinga og leggja fram við meðferð máls hans hjá Útlendingastofnun. Við meðferð málsins hjá kærunefnd hefur kærendum auk þess verið leiðbeint um framlagningu frekari heilsufarsgagna. Líkt og fram hefur komið benda heimildir til þess að handhafar alþjóðlegrar verndar hafi sama aðgang að heilbrigðiskerfinu á Kýpur og ríkisborgarar landsins. Þá hafa kærendur jafnframt greint frá því við meðferð málsins að þau hafi haft aðgang að heilbrigðisþjónustu þar í landi og M hafi verið sjúkratryggður. Þegar litið er til þeirra viðmiða sem 32. gr. a reglugerðar um útlendinga setur fram er ljóst að þau gögn sem liggja fyrir í málinu benda ekki til þess að frekari gagnaöflun geti haft áhrif á niðurstöðu málsins. Kærunefnd telur ekki ástæðu til að gera athugasemdir við mat Útlendingastofnunar á þeim einstaklingsbundnu aðstæðum kærenda og barna þeirra sem horfa beri til við mat á því hvort rétt sé að taka umsóknir þeirra til efnismeðferðar hér á landi.

Vegna tilvísunar kærenda til úrskurðar kærunefndar í máli nr. 336/2021 frá 15. júlí 2021, tekur kærunefnd fram að í því máli hafi verið litið til þess að kærandi var einstæð móðir með hvítvoðung og að glíma við andleg veikindi. Þá lágu fyrir gögn m.a. frá sálfræðingi, ljósmóður og mæðravernd. Að mati kærunefndar er ekki hægt að jafna stöðu kærenda í þessu máli við stöðu kæranda í þeim úrskurði. Þrátt fyrir að um sama viðtökuríki sé að ræða eru einstaklingsbundnar aðstæður þeirra ólíkar að öðru leyti.

Þá gera kærendur athugasemd við að ákvarðanir Útlendingastofnunar hafi verið teknar 12. maí 2023 en þær hafi fyrst verið birtar kærendum 24. maí 2023, þvert á 1. mgr. 20. gr. stjórnsýslulaga. Þá hafi ákvörðun M verið í formi vinnuskjals og farið hafi verið rangt með málsnúmer og fæðingardag. Framangreint sé ógildingarástæða með vísan til 10. gr. stjórnsýslulaga. Kærunefnd vísar til þess að þrátt fyrir að ákvarðanir Útlendingastofnunar séu dagsettar 12 dögum áður en þær voru birtar hafi þær ekki haft réttaráhrif fyrr en þær voru birtar kærendum. Af þeim sökum telur kærunefnd ekki tilefni til að gera athugsemd við umrædda töf. Kærunefnd gerir þó athugasemd við vinnubrögð Útlendingastofnunar hvað varðar ákvörðun M og rangan fæðingardag E og beinir þeim tilmælum til stofnunarinnar að vanda til verka við vinnslu og frágang ákvarðana. Þrátt fyrir það og með vísan til heildarmats í málum kærenda og barna þeirra telur kærunefnd að framangreindur annmarki hafi ekki áhrif á niðurstöðu málsins og að leyst hafi verið úr honum á kærustigi.

Vegna kröfu um veitingu dvalarleyfis á grundvelli 37. og 74. gr. laga um útlendinga

Kærendur krefjast þess til vara að þau fái viðurkennda stöðu um alþjóðlega vernd hér á landi á grundvelli 37. gr. laga um útlendinga og til þrautavara að þau fái dvalarleyfi af mannúðarástæðum, sbr. 74. gr. laga um útlendinga. Kærendur gera ekki frekari grein fyrir þeim kröfum í greinargerð.

Samkvæmt orðalagi fyrrnefndra ákvæða kemur ekki til skoðunar að veita útlendingi dvalarleyfi á grundvelli þeirra nema umsókn um alþjóðlega vernd hafi verið tekin til efnismeðferðar. Kemur því ekki til skoðunar hvort kærendur uppfylli skilyrði 37. gr. og 74. gr. laga um útlendinga. Eins og að framan greinir njóta kærendur virkrar verndar á Kýpur í skilningi a-liðar 1. mgr. 36. gr. laga um útlendinga. Koma því aðstæður kærenda í heimaríki ekki til skoðunar enda er ekkert sem bendir til þess að þau eigi á hættu endursendingu þangað. Er vara- og þrautavarakröfu kærenda því hafnað.

Brottvísun og endurkomubann

Í 3. mgr. 43. gr. reglugerðar um útlendinga nr. 540/2017 kemur fram að verði umsækjanda um alþjóðlega vernd ekki veitt dvalarleyfi skuli Útlendingastofnun taka ákvörðun um frávísun eða brottvísun eftir ákvæðum laga um útlendinga og að útlendingur sem sótt hafi um alþjóðlega vernd teljist hafa áform um að dveljast á landinu lengur en 90 daga. Samkvæmt 2. mgr. 98. gr. laga um útlendinga skal vísa útlendingi úr landi sem dvelst ólöglega í landinu eða þegar tekin hefur verið ákvörðun sem bindur enda á heimild útlendings til dvalar í landinu svo framarlega sem ákvæði 102. gr. laganna eigi ekki við. Í 102. gr. laganna er kveðið á um vernd og takmarkanir við ákvörðun um brottvísun. Samkvæmt 3. mgr. 102. gr. laganna skal brottvísun ekki ákveðin ef hún, með hliðsjón af atvikum, alvarleika brots og tengslum útlendings við landið, felur í sér ósanngjarna ráðstöfun gagnvart útlendingi eða nánustu aðstandendum hans. Sérstaklega skal taka tillit til þess ef um barn eða nánasta aðstandanda barns er að ræða og skal það sem barni er fyrir bestu haft að leiðarljósi við ákvörðun. Við mat á því hvort brottvísun feli í sér ósanngjarna ráðstöfun gagnvart útlendingi verður að hafa ákvæði 71. gr. stjórnarskrár lýðveldisins Íslands, sbr. nr. 33/1944 og 8. gr. mannréttindasáttmála Evrópu um friðhelgi einkalífs og fjölskyldu til hliðsjónar. Þegar útlendingur á hagsmuna að gæta í skilningi 8. gr. sáttmálans verður ákvörðun um brottvísun að vera í samræmi við það sem lög mæla fyrir um og nauðsyn ber til í lýðræðislegu þjóðfélagi, sbr. 2. mgr. 8. gr. sáttmálans.

Samkvæmt 1. mgr. 101. gr. laganna felst í endanlegri ákvörðun um brottvísun skylda útlendings til þess að yfirgefa Schengen-svæðið nema viðkomandi hafi heimild til dvalar í öðru ríki sem er þátttakandi í Schengen-samstarfinu. Með lögum um landamæri nr. 136/2022 voru gerðar breytingar á 98. gr. laga um útlendinga sem leiða til þess að brottvísun og endurkomubann er nú beitt þar sem áður var beitt frávísun en veita skal frest til sjálfviljugrar heimfarar sbr. 104. gr. laga um útlendinga. Sá sem sætir slíkri ákvörðun getur komist hjá endurkomubanni með því að yfirgefa landið sjálfviljugur innan frestsins sbr. 3. mgr. 101. gr. laga um útlendinga.

Kærendur lögðu fram umsóknir um alþjóðlega vernd hér á landi 1. janúar 2023. Eins og að framan greinir hefur umsóknum þeirra um alþjóðlega vernd verið synjað um efnismeðferð. Hafa þau því ekki frekari heimild til dvalar. Af framangreindu leiðir að með hinni kærðu ákvörðun var réttilega bundinn endir á heimild kærenda til dvalar hér á landi og ber því samkvæmt 2. mgr. 98. gr. laga um útlendinga að vísa kærendum úr landi nema 102. gr. laganna standi því í vegi.

Í viðtali hjá Útlendingastofnun var kærendum gefið færi á að andmæla mögulegri brottvísun og endurkomubanni frá Íslandi. Þá hafi Útlendingastofnun jafnframt sent tölvubréf til M 26. apríl 2023 og hann spurður hvort hann hefði tengsl við önnur ríki innan Schengen-samstarfsins. Kærendur greindu frá því að þau hefðu engin tengsl við Ísland. K greindi frá því að fjölskyldan hennar væri í heimaríki og móðir hennar í Tyrklandi. Þá greindi K frá því að þau myndu frekar fara aftur til heimaríkis en til Kýpur. M taldi það vera ósanngjarna ráðstöfun að endursenda þau til Kýpur þar sem þau ætli ekki að dvelja þar í landi og þau þyrftu að finna sér annan stað og ganga í gegnum allt ferlið aftur. Þá vilji kýpversk yfirvöld ekki fá þau. Með vísan til framkominna gagna, athugasemda kærenda og umfjöllunar kærunefndar um aðstæður kærenda og barna þeirra á Kýpur telst brottvísun kærenda frá Íslandi og endurkomubann ekki fela í sér ósanngjarna ráðstöfun í skilningi 3. mgr. 102. gr. laga um útlendinga.

Með vísan til 3. mgr. 98. gr. laga um útlendinga skulu kærendur yfirgefa landið án tafar. Samkvæmt 2. mgr. 104. gr. laganna skal að jafnaði veita frest í 7-30 daga til sjálfviljugrar heimfarar. Með vísan til meðalhófsreglu 12. gr. stjórnsýslulaga verður að skilja orðalagið án tafar þegar veittur er frestur til sjálfviljugrar heimfarar svo að miða verði við lágmarksfrest í 2. mgr. 104. gr. laga um útlendinga. Frestur kærenda til sjálfviljugrar heimfarar er því 7 dagar og tekur ákvörðun um brottvísun og endurkomubann ekki gildi yfirgefi kærendur landið sjálfviljug án tafar. Ákvarðanir Útlendingastofnunar um brottvísun og endurkomubann eru staðfestar.

Samantekt

Með vísan til alls þess sem að framan er rakið þykir rétt að staðfesta ákvarðanir Útlendingastofnunar.

Athygli kærenda er vakin á því að samkvæmt 6. mgr. 104. gr. laga um útlendinga frestar málshöfðun fyrir dómstólum til ógildingar á endanlegri ákvörðun um að útlendingur skuli yfirgefa landið ekki framkvæmd hennar. Að kröfu útlendings getur kærunefnd útlendingamála þó ákveðið að fresta réttaráhrifum endanlegrar ákvörðunar sé talin ástæða til þess. Krafa þess efnis skal gerð ekki síðar en sjö dögum frá birtingu endanlegrar ákvörðunar. Skal frestun bundin því skilyrði að útlendingur beri málið undir dómstóla innan fimm daga frá birtingu ákvörðunar um frestun réttaráhrifa úrskurðar og óski eftir að það hljóti flýtimeðferð. Nú er beiðni um flýtimeðferð synjað og skal þá mál höfðað innan sjö daga frá þeirri synjun. Þó getur kærunefnd útlendingamála tekið ákvörðun um að fresta framkvæmd ef sýnt er fram á að verulega breyttar aðstæður hafi skapast frá því að endanleg ákvörðun var tekin.

Úrskurðarorð

Ákvarðanir Útlendingastofnunar eru staðfestar.

The decisions of the Directorate of Immigration are affirmed.

Valgerður María Sigurðardóttir

Bjarnveig Eiríksdóttir Gunnar Páll Baldvinsson

Efnisorð

Kærunefnd útlendingamála