Nr. 101/2019 Úrskurður

KÆRUNEFND ÚTLENDINGAMÁLA

Þann 28. febrúar 2019 er kveðinn upp svohljóðandi

úrskurður nr. 101/2019

í stjórnsýslumálum nr. KNU19010007 og KNU19010008

Kæra [...],

[...]

og barna þeirra

á ákvörðunum

Útlendingastofnunar

I.          Kröfur, kærufrestir og kæruheimild

Þann 18. desember 2018 kærðu [...], fd. [...], ríkisborgari Makedóníu (hér eftir K) og [...], fd. [...], ríkisborgari Makedóníu (hér eftir M) ákvarðanir Útlendingastofnunar, dags. 17. desember 2018 um að synja kærendum og börnum þeirra, [...], fd. [...], (hér eftir A), [...], fd. [...]), (hér eftir B) og [...], fd. [...], (hér eftir C), ríkisborgurum Makedóníu um alþjóðlega vernd á Íslandi ásamt því að synja þeim um dvalarleyfi á grundvelli 74. gr. laga um útlendinga nr. 80/2016.

Kærendur krefjast þess aðallega að hinar kærðu ákvarðanir verði felldar úr gildi og þeim verði veitt dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða með vísan til 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga. Til vara krefjast kærendur þess að hinar kærðu ákvarðanir verði felldar úr gildi hvað varðar brottvísun og endurkomubann, sbr. 2. mgr. 98. gr. og 2. mgr. 104. gr. laga um útlendinga.

Fyrrgreindar ákvarðanir eru kærðar á grundvelli 7. gr. laga um útlendinga og barst kæran fyrir lok kærufrests.

II.         Málsatvik og málsmeðferð

Kærendur sóttu um alþjóðlega vernd hér á landi þann 28. september 2016. Þau drógu umsóknir sínar til baka þann 21. nóvember sama ár og fóru af landinu þann 9. janúar 2017. Kærendur komu aftur hingað til lands 15. desember 2018 og lögðu fram umsókn um alþjóðlega vernd sama dag. Kærendur komu í viðtal hjá Útlendingastofnun þann 17. desember 2018 ásamt talsmanni sínum. Með ákvörðunum, þann sama dag, synjaði Útlendingastofnun kærendum og börnum þeirra um alþjóðlega vernd ásamt því að synja þeim um dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða. M og K var jafnframt brottvísað frá landinu og þeim ákvarðað endurkomubann til tveggja ára. Að ósk kærenda var veittur frekari rökstuðningur fyrir ákvörðunum Útlendingastofnunar með bréfi stofnunarinnar, dags. 28. desember 2018. Tilkynning um kæru barst kærunefnd þann sama dag. Kærunefnd barst greinargerð kærenda þann 7. janúar 2019. Viðbótargögn bárust þann 7. febrúar 2019. Þann 8. febrúar 2019 kom túlkur og las yfir gögn á makedónsku fyrir nefndina.

III.       Ákvarðanir Útlendingastofnunar

Í ákvörðun Útlendingastofnunar kemur fram að kærendur byggi umsókn sína um alþjóðlega vernd á því að skortur sé á heilbrigðisþjónustu í heimaríki og verði fjölskyldan fyrir mismunun af hálfu heilbrigðisyfirvalda vegna uppruna þeirra. Þá hafi óþekktir einstaklingar hótað M og reynt að hafa af honum fé.

Niðurstaða Útlendingastofnunar var sú að kærendur séu ekki flóttamenn og þeim skuli synjað um alþjóðlega vernd á Íslandi skv. ákvæðum 37. og 40. gr. laga um útlendinga. Kærendum var jafnframt synjað um dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða skv. 74. gr. laga um útlendinga. Þá taldi stofnunin að ákvæði 42. gr. laga um útlendinga stæði endursendingu til heimaríkis ekki í vegi.

Í ákvörðunum Útlendingastofnunar í málum barna kærenda kom fram að í ljósi frásagna foreldra þeirra yrði ekki talið tilefni til að taka sjálfstæð viðtöl við þau enda væru þau ung að árum. Fram kom að umsóknir barna kærenda væru grundvallaðar á framburði foreldra þeirra og þeim hefði verið synjað um alþjóðlega vernd og dvalarleyfi á grundvelli 74. gr. laga um útlendinga. Í ákvörðunum foreldra hefði jafnframt verið tekin afstaða til aðstæðna barnanna og hvernig þær aðstæður horfi við einstökum þáttum ákvörðunarinnar. Var það niðurstaða Útlendingastofnunar með vísan til niðurstöðu í máli foreldra þeirra, að gættum ákvæðum samnings Sameinuðu þjóðanna um réttindi barnsins, laga um útlendinga og barnaverndarlaga, að börnum kærenda væri ekki stefnt í hættu með því að fylgja foreldrum sínum til heimaríkis. Börnum kærenda var vísað frá landinu.

Kærendum var vísað frá landinu á grundvelli c-liðar 1. mgr. 106. gr. laga um útlendinga. Útlendingastofnun tilkynnti kærendum jafnframt að kæra frestaði ekki réttaráhrifum ákvörðunarinnar, sbr. 2. mgr. 35. gr. laga um útlendinga. Kærendum var brottvísað frá landinu með vísan til 2. tölul. b-liðar 2. mgr. 98. gr. laga um útlendinga, sbr. b-lið 2. mgr. 104. gr. laganna. Var kærendum ákveðið endurkomubann hingað til lands í tvö ár, sbr. 101. gr. sömu laga.

IV.       Málsástæður og rök kærenda

Í sameiginlegri greinargerð kærenda kemur fram að þau tilheyri Gorani þjóðarbrotinu í heimaríki þeirra og þau aðhyllist íslamstrú. Sökum þess að þau tilheyri fyrrnefndum hópi kváðust þau verða fyrir mismunun og fara á mis við ýmis sjálfsögð réttindi og þjónustu vegna þessa. Þau væru fyrst og fremst komin hingað til lands vegna aðgerðar á hné sem dóttir þeirra, A, þurfi að gangast undir. Nánast ómögulegt sé fyrir hana að undirgangast slíka aðgerð eða fá meðhöndlun vegna vandamála sinna í heimaríki en læknar segi að þau verði annað hvort að greiða háar fjárhæðir fyrir aðgerðina þar í landi eða gangast undir mat og aðgerð erlendis. Þá hræðist M óþekkta einstaklinga sem vilji kúga út úr honum fé vegna meintrar skuldar. Óttist hann um líf sitt og fjölskyldu sinnar vegna þess og treysti ekki yfirvöldum til þess að vernda þau gagnvart þessu áreiti og hótunum.

Í greinargerð kæranda er almenn umfjöllun um ástand mannréttindamála í Makedóníu og er vísað í alþjóðlegar skýrslur til stuðnings þeirri umfjöllun. Í skýrslunum komi m.a. fram að ofbeldi sé gagnvart blaðamönnum og hinsegin fólki og sé jafnframt skortur á sjálfstæði dómstóla. Þá sé múslímahatur viðvarandi í landinu, bæði hjá kjörnum fulltrúum og almenningi. Þá sé staða efnahagsmála í Makedóníu afar erfið og hafi, samkvæmt upplýsingum af heimasíðu Alþjóðabankans fyrir árið 2017, verið talið að rúm 22% makedónsku þjóðarinnar hafi lifað undi fátæktarmörkum.

Kærendur krefjast þess aðallega að þeim og börnum þeirra verði veitt dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða, skv. 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga. Ákvæðið heimili veitingu slíks leyfis þegar útlendingur sé staddur hér á landi og geti sýnt fram á ríka þörf á vernd , t.d. vegna erfiðra almennra aðstæðna í heimaríki eða erfiðra félagslegra aðstæðna viðkomandi. Kærendur byggja kröfu sína á því að þau hafi ekki fengið þá heilbrigðisþjónustu sem þau þarfnist frá yfirvöldum í heimaríki en A hafi ekki fengið viðeigandi meðferð eða fengið að undirgangast nauðsynlega aðgerð. Hafi þau fengið misvísandi upplýsingar frá heilbrigðisyfirvöldum um þá aðstoð sem í boði sé og hafi þessi seinagangur haft áhrif á lífsgæði A og fjölskyldunnar allrar. Kærendur telja framangreint vera birtingarmynd mismununar í garð þeirra vegna þjóðarbrots þeirra og trúar. Kærendur vísa til þess að samkvæmt umfjöllun um 74. gr. í frumvarpi til laga um útlendinga nr. 80/2016 skuli við töku ákvörðunar um þörf fyrir vernd á grundvelli mannúðarsjónarmiða sérstaklega tekið tillit til barna hvort sem um sé að ræða fylgdarlaus börn eða önnur börn. Þannig komi til greina að minni kröfur séu gerðar til þess að skilyrði ákvæðisins séu uppfyllt til að börn njóti verndar og fái dvalarleyfi á grundvelli ákvæðisins og þá skuli taka tillit til aðstæðna í heimaríki, þ.m.t. hvort framfærsla barns og framtíð sé örugg. Þá vísa kærendur til 5. mgr. 37. gr. laga um útlendinga, 1. mgr. 3. gr. barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna og 3. mgr. 20. gr. tilskipunar Evrópubandalagsins nr. 2011/5/EU frá 13. desember 2011 varðandi meginregluna um að ávallt skuli hafa að leiðarljósi það sem barni sé fyrir bestu.

Til vara krefjast kærendur þess að ákvarðanir Útlendingastofnunar hvað varðar brottvísun og endurkomubann M og K verði felldar úr gildi. Kærendur telja að þær ákvarðanir hafi verið í andstöðu við meðalhófsreglu 12. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 en Útlendingastofnun hefði verið heimilt að veita þeim í staðinn styttri frest en sjö daga til að fara úr landi, sbr. 2. mgr. 104. gr. laga um útlendinga í stað þess að veita þeim engan frest og þar með brottvísa þeim. Kærendur hafi lýst ótta, skertri heilbrigðisþjónustu, erfiðum aðstæðum og mismunun í heimaríki. Geti slíkar aðstæður komið til álita sem grundvöllur fyrir dvalareyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða, sbr. 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga. Þá hafi kærendur jafnframt verið í góðri trú um tilefni umsókna sinna. Með vísan til framangreinds séu umsóknir þeirra því ekki bersýnilega tilhæfulausar. Kærendur telja, að teknu tilliti til framangreinds, að Útlendingastofnun hafi verið óheimilt að ákvarða að þeim skyldi ekki veittur frestur til að hverfa af landi brott og hafi þar af leiðandi lagaskilyrði ekki verið uppfyllt til að beita brottvísun skv. 2. tl. b-liðar 2. mgr. 98. gr. laga um útlendinga. Þá hafi jafnframt verið óheimilt að ákvarða kærendum brottvísun á grundvelli 3. mgr. 102. gr. laga um útlendinga.

V.        Niðurstaða kærunefndar útlendingamála

Lagagrundvöllur

Í máli þessu gilda einkum ákvæði laga um útlendinga nr. 80/2016, reglugerð nr. 540/2017 um útlendinga, ákvæði stjórnsýslulaga nr. 37/1993, stjórnarskrá lýðveldisins Íslands nr. 33/1944 og mannréttindasáttmáli Evrópu, sbr. lög nr. 62/1994. Jafnframt ber að líta til ákvæða alþjóðasamnings um stöðu flóttamanna frá 1951, ásamt viðauka við samninginn frá 1967, og annarra alþjóðlegra skuldbindinga Íslands á sviði mannréttinda eftir því sem tilefni er til.

Auðkenni

Í ákvörðunum Útlendingastofnunar kemur fram að til að sanna á sér deili hafi kærendur framvísað makedónskum vegabréfum fyrir sig og börn þeirra. Telur kærunefndin því ljóst að kærendur og börn þeirra séu makedónskir ríkisborgarar.

Réttarstaða barna kærenda

Staða barna á flótta ræðst af viðeigandi reglum í þjóðarétti og landsrétti. Í 22. gr. samnings Sameinuðu þjóðanna um réttindi barnsins, sbr. lög nr. 19/2013, segir í fyrsta lagi að aðildarríki skuli gera viðeigandi ráðstafanir til að tryggja að barn sem leiti eftir réttarstöðu sem flóttamaður, eða sem talið sé flóttamaður samkvæmt viðeigandi reglum eða starfsháttum þjóðaréttar eða landslaga, fái, hvort sem það sé í fylgd foreldra eða annarra eða ekki, viðeigandi vernd og mannúðlega aðstoð við að nýta sér þau réttindi sem við eigi og kveðið sé á um í samningnum.

Í 2. mgr. 10. gr. laga um útlendinga nr. 80/2016 segir að ákvarðanir sem varði barn skuli teknar með það sem því sé fyrir bestu að leiðarljósi, því tryggður réttur til að tjá skoðanir sínar í málum sem það varði og tekið tillit til skoðana barnsins í samræmi við aldur þess og þroska. Í 3. mgr. 25. gr. laga um útlendinga kemur fram að við ákvörðun sem sé háð mati stjórnvalds skuli huga að öryggi barns, velferð þess og félagslegum þroska og möguleika þess til að sameinast fjölskyldu sinni.

Sérstaklega er fjallað um mat stjórnvalda á umsóknum barna um alþjóðlega vernd í 5. mgr. 37. gr. laga um útlendinga. Þar segir að við mat á því hvort barn teljist flóttamaður samkvæmt lögunum skuli það sem barninu sé fyrir bestu haft að leiðarljósi. Við mat á því hvað barni sé fyrir bestu skuli stjórnvöld líta til möguleika barns á fjölskyldusameiningu, öryggis þess, velferðar og félagslegs þroska auk þess sem taka skuli tillit til skoðana barnsins í samræmi við aldur þess og þroska. Við ákvörðun í máli er varðar hagsmuni barns skuli stjórnvöld taka skriflega afstöðu til þessara atriða.

Almennt er viðurkennt að eðlilegur þroski barns sé best tryggður með því að vernda fjölskylduna. Sé ólögráða barn í fylgd annars eða beggja foreldra sinna eða annars úr fjölskyldunni sem hefur það á framfæri sínu og sá fer fram á réttarstöðu flóttamanns, ber að fara með málin í samræmi við meginregluna um einingu fjölskyldunnar. Ljóst er að börn þau sem hér um ræðir eru í fylgd með foreldrum sínum og haldast úrskurðir fjölskyldunnar því í hendur.

Landaupplýsingar

Kærunefnd útlendingamála hefur lagt mat á aðstæður í Makedóníu m.a. með hliðsjón af eftirfarandi skýrslum:

• 2017 Country Reports on Human Rights Practices - Macedonia (U.S. Department of State, 20. apríl 2018);

• Amnesty International Report 2017/18 (Amnesty International, 22. febrúar 2018);
• Annual Report – On the degree of provisions, respect, advancement and protection of Human rights and freedoms 2015 (Republic of Macedonia Ombudsman, mars 2016);
• Buying Influence: Money and Politics in the Republic of Macedonia (Transparency International, júní 2013);
• Commission Staff Working Document: The former Yugoslav Republic of Macedonia 2018 Report (European Commission, 17. apríl 2018);

• EASO Country of Origin Information Report – The former Yugoslav Republic of Macedonia, (European Asylum Support Office, nóvember 2016);
• Euro Health Consumer Index 2017 (Health Consumer Powerhouse, 1. janúar 2018);
• Former Yugoslav Republic of Macedonia Submission to the Human Rights Committee (Amnesty International, 30. júní 2015);

• Freedom in the World 2018 - Macedonia (Freedom House, 28. maí 2018);
• Gorani In Macedonia (Joshua Project), https://joshuaproject.net/people_groups/18765/MK;
• Nations in Transit 2018 - Macedonia (Freedom House, 11. apríl 2018);

• Report by Nils Muižnieks, Council of Europe Commissioner for Human Rights, following his visit to „the former Yugoslav Republic of Macedonia“ for 26 to 29 November 2012 (Council of Europe, 2013);
• Thematic Report. Health Related issues in the case-law of the European Court of Human Rights (Council of Europe, júní 2015);

• The Former Yugoslav Republic of Macedonia Progress Report (European Commission, 9. nóvember 2016);
• The Former Yugoslav Republic of Macedonia – Health system review, árg. 19., tbl. 3, 2017 (World Health Organization, 2017);

• The World Factbook (vefsíða Central Intelligence Agency, sótt 30. janúar 2018) og
• Social Protection and Social Inclusion in the former Yugoslav Republic of Macedonia (European Commission, október 2017).

Lýðveldið Makedónía er ríki með um tvær milljónir íbúa. Makedónía gerðist aðili að Sameinuðu þjóðunum árið 1993. Ríkið gerðist aðili að Evrópuráðinu árið 1995 en varð aðili að mannréttindasáttmála Evrópu árið 1997. Makedónía sótti um aðild að Evrópusambandinu árið 2004 og gerðist formlegt umsóknarríki árið 2005. Þá er Makedónía á lista Útlendingastofnunar yfir örugg upprunaríki. Í ljósi þess má ætla að grundvallarmannréttindi séu almennt talin virt af yfirvöldum í landinu.

Samkvæmt stjórnarskrá landsins skuli allir þegnar landsins njóta frelsis og jafnra réttinda óháð kyni, kynþætti, húðlit, þjóðernislegs eða félagslegs uppruna, stjórnmálalegra og trúarlegra skoðana, eigna- og félagsstöðu. Í skýrslu umboðsmanns í Makedóníu kemur fram að skortur sé á fulltrúum allra þjóðernisminnihluta, utan Serba og einstaklinga af Vhlach uppruna, hjá hinu opinbera og öðrum ríkisstofnunum. Á undanförnum árum hafi makedónsk yfirvöld sett á fót landsáætlun til styrktar jafnræðis og útrýmingu mismunar á grundvelli uppruna, kyns, aldurs og líkamlegrar eða andlegar fötlunar. Jafnframt sem ríkið hafi samþykkt lög árið 2015 um opinbera þjónustu og ráðningar í opinber störf sem miði að því að haga ráðningarferli í slík störf í þágu þjóðernisminnihluta auk þess að halda úti gagnasöfnunarkerfi sem fylgist með hlutfalli starfsmanna sem tilheyri þjóðernisminnihlutum í opinberum störfum. Lögin hafi borið árangur en enn sé skortur á að lögunum sé framfylgt í hvívetna og skorti enn fulltrúa minnihlutahópa í miðlæg og svæðisbundin stjórnvöld í Makedóníu.

Í ofangreindum gögnum kemur m.a. fram að spilling sé þó nokkur í makedónska stjórnkerfinu. Yfirvöld hafi hins vegar gripið til ýmissa aðgerða til að sporna við spillingu með misgóðum árangri. Þá kemur fram að dómskerfið í Makedóníu sé óskilvirkt og taki meðferð mála langan tíma. Hins vegar er í stjórnarskrá og lögum landsins kveðið á um rétt borgaranna til réttlátrar málsmeðferðar og að enginn verði dæmdur án dóms og laga. Þá kemur fram að starfræktar séu stofnanir hjá stjórnvöldum sem taki við kvörtunum vegna misferlis hjá lögreglu, m.a. sé starfandi sjálfstæð stofnun sem heyri undir innanríkisráðuneytið og þá sé einnig hægt að kvarta til umboðsmanns (e. Ombudsman‘s Office). Þessar stofnanir hafi þó sætt ákveðinni gagnrýni fyrir að vera ekki nægjanlega sjálfstæðar í störfum sínum ásamt því að hafa takmarkaðar valdheimildir.

Fram kemur að í Makedóníu séu í gildi sérstök lög um heilbrigðiskerfið sem eigi að tryggja rétt allra íbúa landsins til heilbrigðisþjónustu óháð kynþætti, kyni, aldri, þjóðerni, félagslegum bakgrunni, stjórnmálaskoðunum, fjárhagsstöðu, menningu, tungumáli og eðli veikinda. Kærandi kveðst tilheyra þjóðarbrotinu Gorani í Makedóníu. Samkvæmt þeim gögnum sem kærunefnd hefur kynnt sér er Gorani þjóðarbrotið makedónskir múslímar sem hafa sína eigin mállýsku og ákveðin menningareinkenni.

Ákvæði 1. mgr. 37. gr. laga um útlendinga

Í 1. mgr. 37. gr. laga um útlendinga, sem byggir á A-lið 1. gr. flóttamannasamningsins, segir:

Flóttamaður samkvæmt lögum þessum telst vera útlendingur sem er utan heimalands síns af ástæðuríkum ótta við að vera ofsóttur vegna kynþáttar, trúarbragða, þjóðernis, aðildar að tilteknum þjóðfélagshópi eða vegna stjórnmálaskoðana og getur ekki eða vill ekki vegna slíks ótta færa sér í nyt vernd þess lands; eða sá sem er ríkisfangslaus og er utan þess lands þar sem hann áður hafði reglulegt aðsetur vegna slíkra atburða og getur ekki eða vill ekki vegna slíks ótta hverfa aftur þangað, sbr. A-lið 1. gr. alþjóðasamnings um réttarstöðu flóttamanna frá 28. júlí 1951 og bókun við samninginn frá 31. janúar 1967, sbr. einnig 38. gr. laga þessara.

Í 38. gr. laga um útlendinga eru sett fram viðmið um það hvað felist í hugtakinu ofsóknir skv. 1. mgr. 37. gr., á hvaða grundvelli ofsóknir geta byggst og hvaða aðilar geta verið valdir að þeim. Í 1. mgr. ákvæðisins segir:

Ofsóknir skv. 1. mgr. 37. gr. eru þær athafnir sem í eðli sínu eða vegna þess að þær eru endurteknar fela í sér alvarleg brot á grundvallarmannréttindum, einkum ófrávíkjanlegum grundvallarmannréttindum á borð við réttinn til lífs og bann við pyndingum eða ómannúðlegri eða vanvirðandi meðferð eða refsingu, bann við þrældómi og þrælkun og bann við refsingum án laga. Sama á við um samsafn athafna, þ.m.t. ólögmæta mismunun, sem hafa eða geta haft sömu eða sambærileg áhrif á einstakling.

Í 2. mgr. 38. gr. laga um útlendinga er fjallað um í hverju ofsóknir geta falist. Þá eru þær ástæður sem ofsóknir þurfa að tengjast skilgreindar nánar í 3. mgr. 38. gr. laganna.

Í 4. mgr. 38. gr. laga um útlendinga kemur fram að þeir aðilar sem geta verið valdir að ofsóknum eða ómannúðlegri eða vanvirðandi meðferð séu:

a.   ríkið,

b. hópar eða samtök sem stjórna ríkinu eða verulegum hluta landsvæðis þess,

c.   aðrir aðilar, sem ekki fara með ríkisvald, ef sýnt er fram á að ríkið eða hópar eða samtök skv. b-lið, þ.m.t. alþjóðastofnanir, geti ekki eða vilji ekki veita vernd gegn ofsóknum eða meðferð sem fellur undir 2. mgr. 37. gr., m.a. með því að ákæra og refsa fyrir athafnir sem fela í sér ofsóknir.

Orðasambandið „ástæðuríkur ótti við að vera ofsóttur“ í 1. mgr. 37. gr. laga um útlendinga inniheldur huglæga og hlutlæga þætti og þarf að taka tillit til hvors tveggja þegar mat er lagt á umsókn um alþjóðlega vernd. Mat á því hvort ótti umsækjanda sé ástæðuríkur getur verið byggt á persónulegri reynslu umsækjanda sem og á upplýsingum um ofsóknir sem aðrir í umhverfi hans eða þeir sem tilheyra sama hópi hafa orðið fyrir. Umsækjandi sem hefur sýnt fram á að hann hafi þegar orðið fyrir ofsóknum í heimaríki, sbr. 1. mgr. 38. gr. laga um útlendinga, eða beinum og marktækum hótunum um slíkar ofsóknir, yrði almennt talinn hafa sýnt fram á ástæðuríkan ótta við slíkar ofsóknir snúi hann aftur til heimaríkis nema talið verði að miklar líkur séu á því að slíkar ofsóknir yrðu ekki endurteknar, t.d. þar sem aðstæður í heimaríki hans hafi breyst. Þótt umsækjandi um alþjóðlega vernd skuli njóta vafa upp að ákveðnu marki, verður umsækjandinn með rökstuddum hætti að leiða líkur að því að hans bíði ofsóknir í heimaríki. Frásögn umsækjanda og önnur gögn um einstaklingsbundnar aðstæður hans verða því almennt að fá stuðning í hlutlægum og áreiðanlegum upplýsingum um heimaríki umsækjanda, stjórnvöld, stjórnarfar og löggjöf þess. Þá er litið til sambærilegra upplýsinga um ástand, aðstöðu og verndarþörf þess hóps sem umsækjandi tilheyrir eða er talinn tilheyra.

Kærunefnd hefur við mat sitt á umsókn kærenda haft til hliðsjónar handbók Flóttamannastofnunar Sameinuðu þjóðanna um málsmeðferð og viðmið við mat á umsókn um alþjóðlega vernd (Handbook and Guidelines on Procedures and Criteria for Determining Refugee Status, Genf 2011). Þá hefur aðferðarfræði trúverðugleikamats kærunefndar tekið mið af skýrslu Flóttamannastofnunar Sameinuðu þjóðanna og Flóttamannasjóðs Evrópusambandsins um trúverðugleikamat, eftir því sem við á (Beyond Proof: Credibility Assessment in EU Asylum Systems, Brussel 2013).

Kærendur hafa borið fyrir sig að ástæða flótta þeirra frá heimaríki sé aðallega vegna heilbrigðiskerfisins en A þurfi á skurðaðgerð á hné að halda. Skilja má framburð þeirra þannig að þau telji að heilbrigðisyfirvöld mismuni þeim á grundvelli þjóðernis eða trúar. Þá hafi M verið hótað af óþekktum einstaklingi í heimaríki. M viti ekki hvers vegna hann sé að hóta sér en hann skuldi honum og kannski fleirum fjármuni en hann viti ekki fyrir hvað. Þá geti lögreglan ekki hafið rannsókn á málinu þar sem ekki sé vitað hver gerandinn sé en kvað aðspurður að lögreglan myndi aðstoða hann ef hún vissi hver gerandinn væri. M greindi einnig frá því að e.t.v. væri um að ræða tvo einstaklinga sem séu að hóta honum og áreita.

K greindi frá því í viðtali hjá Útlendingastofnun að erfiðleikar þeirri tengdust því að þau væru múslímar en hvorki Makedónar né Albanar. Ef þau færu til albansks læknis þá væru þau beðin um að tala albönsku sem þau geti ekki en makedónskir læknar vilji ekki veita þeim þjónustu þar sem þeir treysti kærendum ekki vegna útlits þeirra. Þá séu ekki starfandi sérstakir læknar í Makedóníu og þá vilji læknarnir háa fjárhæð fyrir þjónustu sína en kærendur eigi ekki slíka fjárhæð.

Af framlögðum læknisfræðilegum gögnum frá heimaríki kærenda má sjá að A hafi leitað a.m.k. átta sinnum til læknis vegna hnékvilla og verið skoðuð vegna hans hjá allt að sjö læknum í Skopje, þ. á m. sérfræðilæknum. Ráðgjöf þeirra hefur verið að A þurfi á sjúkraþjálfun að halda og þurfi að vera undir eftirliti bæklunarlæknis. A virðist hafa fengið spelku til að halda hnénu stöðugu. Þá kemur einnig fram í nefndum gögnum að hún kunni einnig að þurfa að gangast undir aðgerð. Í einu vottorði, gefið út skömmu áður en fjölskyldan hélt til Íslands, kemur fram að aðgerðin skuli framkvæmd erlendis. Engar skýringar fylgdu þeirri fullyrðingu. Af framangreindu verður ekki ályktað að A hafi ekki aðgang að viðeigandi heilbrigðisþjónustu. Að sama skapi fær kærunefnd ekki séð að kærendum og A sé mismunað af heilbrigðisyfirvöldum í heimaríki. Þá styðja upplýsingar um heimaríki ekki frásögn kærenda að þau verði fyrir mismunun í heilbrigðiskerfinu af þeim toga eða á því alvarleikastigi sem 1. mgr. 37. gr. laga um útlendinga tekur til, sbr. einnig 1. mgr. 38. gr. laganna.

Kærendur hafa ekki borið fyrir sig að hafa að öðru leyti sætt ofsóknum eða að þau óttist ofsóknir af hálfu makedónskra yfirvalda. Þá benda önnur gögn málsins ekki til þess að slíkar ofsóknir hafi átt sér stað eða að kærendur eigi þær á hættu. Með vísan til framburða kærenda og skýrslna um heimaríki þeirra telur kærunefnd að ekki hafi verið sýnt fram á að yfirvöld í Makedóníu geti ekki eða vilji ekki veita M og fjölskyldu hans viðeigandi vernd gegn athöfnum sem kunni að fela í sér ofsóknir, t.d. með því að ákæra og refsa fyrir slíkar athafnir, sbr. 4. mgr. 38. gr. laga um útlendinga. Kærendur hafa því raunhæfan möguleika á því að leita sér ásjár stjórnvalda þar í landi, telji þau sig þurfa á aðstoð þeirra að halda.

Með vísan til ofangreinds er það niðurstaða kærunefndar að kærendur hafi ekki með rökstuddum hætti leitt líkur að því að þau og börn þeirra hafi ástæðuríkan ótta við ofsóknir í skilningi 1. mgr. 37. gr. laga um útlendinga, sbr. 4. mgr. 38. gr. laganna.

Við þetta mat hefur kærunefnd, í samræmi við 5. mgr. 37. gr. laga um útlendinga, litið sérstaklega til hagsmuna barna kærenda, öryggis þeirra, velferðar og félagslegs þroska.

Telur kærunefndin því ljóst að kærendur og börn þeirra uppfylli ekki skilyrði 1. mgr. 37. gr. laga um útlendinga fyrir viðurkenningu á stöðu sem flóttamenn hér á landi.

Ákvæði 2. mgr. 37. gr. laga um útlendinga

Samkvæmt 2. mgr. 37. gr. útlendingalaga er útlendingur einnig flóttamaður ef, verði hann sendur aftur til heimaríkis síns, raunhæf ástæða er til að ætla að hann eigi á hættu að sæta dauðarefsingu, pyndingum eða annarri ómannúðlegri eða vanvirðandi meðferð eða refsingu eða hann verði fyrir alvarlegum skaða af völdum árása í vopnuðum átökum þar sem ekki er greint á milli hernaðarlegra og borgaralegra skotmarka. Sama gildir um ríkisfangslausan einstakling.

Við mat á hvort aðstæður kærenda séu slíkar að þær eigi undir 2. mgr. 37. gr. laga um útlendinga ber að líta til 3. gr. mannréttindasáttmála Evrópu. Mannréttindadómstóll Evrópu hefur fjallað um það mat sem þarf að fara fram þegar metið er hvort kærendur séu í raunverulegri hættu á að verða fyrir meðferð sem falli undir 3. gr. mannréttindasáttmála Evrópu sem bannar pyndingar og ómannlega eða vanvirðandi meðferð eða refsingu. Hefur dómstóllinn sagt að 3. gr. sáttmálans geti átt við þegar hættan stafar frá einstaklingum eða hópi fólks sem ekki séu fulltrúar stjórnvalda. Kærendur verður þó að geta sýnt fram á að gildar ástæður séu til að ætla að um raunverulega hættu sé að ræða og að stjórnvöld í ríkinu séu ekki í stakk búin til að veita viðeigandi vernd. Ekki er nóg að aðeins sé um að ræða möguleika á illri meðferð og verður frásögn kærenda að fá stuðning í öðrum gögnum (sjá t.d. dóma Mannréttindadómstóls Evrópu í máli NA gegn Bretlandi (mál nr. 25904/07) frá 7. júlí 2008 og H.L.R. gegn Frakklandi (mál nr. 24573/94) frá 29. apríl 1997).

Í ljósi þess sem að framan er rakið og þeirra gagna sem liggja fyrir um heimaríki kærenda telur kærunefndin að aðstæður kærenda og barna þeirra þar séu ekki þannig að þær falli undir ákvæði 2. mgr. 37. gr. laganna. Telur kærunefndin því ljóst að kærendur og börn þeirra uppfylli heldur ekki skilyrði 2. mgr. 37. gr. laga um útlendinga fyrir viðurkenningu á stöðu sem flóttamenn hér á landi. 

Alþjóðleg vernd á grundvelli 40. gr. laga um útlendinga

Þar sem kærunefnd hefur komist að þeirri niðurstöðu að kærendur og börn þeirra uppfylli ekki skilyrði 1. eða 2. mgr. 37. gr. laga um útlendinga eiga þau ekki rétt á alþjóðlegri vernd hér á landi, sbr. 40. gr. laga um útlendinga.

Dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða skv. 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga

Samkvæmt 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga er heimilt að veita útlendingi sem staddur er hér á landi dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða, þrátt fyrir að skilyrði 37. gr. séu ekki uppfyllt, ef útlendingur getur sýnt fram á ríka þörf fyrir vernd, t.d. af heilbrigðisástæðum eða vegna erfiðra félagslegra aðstæðna viðkomandi eða erfiðra almennra aðstæðna í heimaríki eða í landi sem honum yrði vísað til. Kærunefnd telur, með vísan til orðalags ákvæðisins um „ríka þörf fyrir vernd“ auk lögskýringargagna sem fylgdu greininni, að dvalarleyfi á grundvelli 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga verði ekki veitt nema aðstæður, bæði almennar og sérstakar m.t.t. heilsufars og félagslegra þátta, auk atvika sem þar er vísað til, nái ákveðnu alvarleikastigi þegar málið er virt í heild.

Í athugasemdum við 74. gr. frumvarps til laga um útlendinga kemur fram að í samræmi við ákvæði alþjóðlegra skuldbindinga og almennra laga sé lagt til að tekið sé sérstakt tillit til barna, hvort sem um er að ræða fylgdarlaus börn eða önnur börn. Í því ljósi og með hliðsjón af meginreglunni um að það sem barni er fyrir bestu skuli hafa forgang þegar teknar eru ákvarðanir um málefni þess, sbr. jafnframt 2. mgr. 10. gr. og 3. mgr. 25. gr. laga um útlendinga, telur kærunefnd að við mat á því hvort skilyrði 1. mgr. 74. gr. laganna séu fyrir hendi skuli taka sérstakt tillit til þess ef um barn er að ræða og skuli það sem er barni fyrir bestu haft að leiðarljósi við ákvörðun.

Í athugasemdum við frumvarp til laga um útlendinga kemur m.a. fram að með ríkri þörf á vernd af heilbrigðisástæðum sé m.a. miðað við að um skyndilegan og lífshættulegan sjúkdóm sé að ræða og meðferð við honum væri aðgengileg hér á landi en ekki í heimaríki viðkomandi. Í þessu sambandi kemur jafnframt fram að meðferð teljist ekki óaðgengileg þótt greiða þurfi fyrir hana heldur er hér átt við þau tilvik þar sem meðferð sé til í heimaríkinu en viðkomandi eigi ekki rétt á henni. Þá kunna að falla undir 1. mgr. 74. gr. mjög alvarlegir sjúkdómar sem ekki teljast lífshættulegir, svo sem ef sýnt þykir að þeir muni valda alvarlegu óbætanlegu heilsutjóni eða óbærilegum þjáningum. Ef um langvarandi sjúkdóm sé að ræða væru ríkari verndarsjónarmið fyrir hendi ef sjúkdómur væri á lokastigi. Jafnframt væri rétt að líta til þess hvort meðferð hafi hafist hér á landi og ekki væri læknisfræðilega forsvaranlegt að rjúfa meðferð, sem og til atriða sem varði félagslegar aðstæður útlendings og horfur hans.

Kærendur hafa meðal annars byggt umsóknir sínar um vernd og/eða dvalarleyfi hér á landi á því að dóttir þeirra, A, fái ekki heilbrigðisþjónustu í heimaríki. Hafa kærendur fært ýmis rök fyrir þeirri staðhæfingu. Meðal annars greindi M frá því í viðtali hjá Útlendingastofnun að þau hafi þurft að fara fram og til baka á milli lækna sem hafi verið að tefja málið, og sennilega bara viljað peninga frá þeim. A standi til boða skurðaðgerð í heimaríki en læknar væru hins vegar ekki tiltækir þar sem þeir væru annað hvort í verkfalli eða fluttir úr landi. Jafnframt væri sífellt verið að fresta aðgerðinni. Þá kvað K að að læknar í heimaríki mismuni þeim á grundvelli uppruna þeirra og vilji því ekki veita A læknisaðstoð. K vísaði til þess að samkvæmt framlögðum gögnum þyrfti A að fara í skurðaðgerð erlendis og þar sem þau ættu engan pening fyrir aðgerðinni þá væri það ástæðan fyrir því að fjölskyldan hafi komið hingað.

Í máli kærenda liggja fyrir 11 læknisvottorð útgefin í heimaríki þeirra. Það elsta er dagsett 3. apríl 2017 og það nýjasta dagsett 3. desember 2018. Lúta þau öll að hnévandamáli A og sjá má á þeim að hún hafi í átta skipti leitað aðstoðar læknis vegna liðhlaups í vinstra hné. Sjá má á vottorðunum að hún hafi verið skoðuð og/eða greind af sjö læknum, m.a. bæklunarskurðlæknum, í Skopje, flestum starfandi á Háskólasjúkrahúsinu þar í borg. Sjá má á vottorðunum að um sé að ræða þrálátan hnékvilla sem A stríði við og lúti ráðleggingar að því að hún fari í styrktarmeðferð hjá sjúkraþjálfara. Á vottorðinu sem dagsett er 3. desember 2018 og er ritað af barnaskurðlækni í Skopje eru niðurstöður læknisins þær að A þurfi að fara í aðgerð erlendis. Á vottorðinu kemur hins vegar ekki fram hvað liggur til grundvallar þeirri niðurstöðu. Þann 7. febrúar 2019 bárust ný læknisfræðileg gögn vegna A. Um er að ræða afrit af beiðni um sjúkraþjálfun fyrir A, dagsett 31. janúar 2019, sem rituð er af umsjónalækni á deild E4 á Landspítalanum. Sjúkdómsgreining læknis er endurtekin liðhlaup á vinstri hnéskel A og vottar læknir það að A þurfi á reglulegri sjúkraþjálfun að halda til að styrkja vinstri ganglim, sérstaklega miðlægan lærvöðva (l. vastus medialis), í a.m.k. sex mánuði.

Það er mat kærunefndar að framangreind gögn sýni fram á það að A hafi haft aðgang að viðeigandi heilbrigðisþjónustu í heimaríki sínu og hafi ráðleggingar þarlendra lækna lotið að því, með einum eða öðrum hætti, að A þurfi á styrktar- eða sjúkraþjálfun að halda vegna liðhlaups í vinstri hnéskel. Þær ráðleggingar eru að mestu samhljóða niðurstöðum læknis hér á landi, þ.e. að A þurfi á reglubundinni sjúkraþjálfun að halda vegna hnékvilla síns. Af framangreindum gögnum verður hvorki séð að A þurfi á aðgerð að halda eins og stendur né að slík aðgerð sé ekki framkvæmd í heimaríki. Þá er A ekki í læknismeðferð hér á landi sem óforsvaranlegt sé að rjúfa. Sé A komin í sjúkraþjálfun hér á landi vegna hnékvilla síns ætti hún með góðu móti að geta haldið þeirri meðferð áfram í heimaríki. Í þeim gögnum sem kærunefnd hefur kynnt sér um heilbrigðisaðstæður í Makedóníu kemur fram að íbúar í landinu eigi rétt á heilbrigðisþjónustu og miðist kostnaðarþátttaka einstaklings við tekjur hans. Með vísan til framangreinds og á grundvelli heildstæðs mats á aðstæðum kærenda og A telur kærunefnd að hvorki hafi verið sýnt fram á að A þjáist af skyndilegum, lífshættulegum eða mjög alvarlegum sjúkdómi né að viðeigandi meðferð við veikindum A sé ekki að fá í heimaríki.

Kærendur hafa greint frá því að þau óttist hótanir af hálfu einstaklinga sem þau þekki ekki deili á. Í athugasemdum við frumvarp til laga um útlendinga kemur fram að ákvæði 1. mgr. 74. gr. vísi einnig til alvarlegra aðstæðna í heimaríki og væri þar oft um að ræða viðvarandi mannréttindabrot í ríkinu eða þá aðstöðu að yfirvöld veiti ekki þegnum sínum vernd gegn ofbeldisbrotum eða glæpum. Með vísan til umfjöllunar um aðstæður í heimaríki telur kærunefnd að aðstæður kærenda séu ekki slíkar að tilefni sé til að veita þeim dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða.

Þegar upplýsingar um heimaríki kærenda og gögn málsins eru virt í heild, með hliðsjón af aðstæðum kærenda og barna þeirra í heimaríki, er það niðurstaða kærunefndar að kærendur hafi ekki sýnt fram á aðstæður sem ná því alvarleikastigi að þau og börn þeirra hafi ríka þörf á vernd líkt og kveðið er á um í 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga. Við þetta mat hefur verið litið til hagsmuna barna kæranda í samræmi við 2. mgr. 10. gr. laga um útlendinga. Því er fallist á það með Útlendingastofnun að aðstæður kærenda og barna þeirra í heimaríki séu ekki með þeim hætti að veita beri kærendum og börnum þeirra dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða, sbr. 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga.

Bann við endursendingu skv. 42. gr. laga um útlendinga

Samkvæmt 1. mgr. 42. gr. laga um útlendinga er ekki heimilt að senda útlending eða ríkisfangslausan einstakling til svæðis þar sem hann hefur ástæðu til að óttast ofsóknir, sbr. 37. og 38. gr., eða vegna svipaðra aðstæðna og greinir í flóttamannahugtakinu er í yfirvofandi hættu á að láta lífið eða verða fyrir ómannúðlegri eða vanvirðandi meðferð. Samkvæmt 2. mgr. sömu greinar er einnig óheimilt að senda útlending til svæðis þar sem ekki er tryggt að hann verði ekki sendur áfram til slíks svæðis sem greinir í 1. mgr.

Með vísan til umfjöllunar að framan um heimaríki kærenda telur kærunefnd að þær aðstæður sem ákvæðið tekur til eigi ekki við í máli kærenda og barna þeirra. Kærunefnd telur því að ákvæði 42. gr. laga um útlendinga standi ekki í vegi fyrir endursendingu kærenda og barna þeirra þangað.

Brottvísun og endurkomubann

Með vísan til atvika málsins tekur kærunefnd undir forsendur Útlendingastofnunar varðandi frávísun kærenda á grundvelli c-liðar 1. mgr. 106. gr. laga um útlendinga, sbr. til hliðsjónar 2. málsl. 3. mgr. 42. gr. reglugerðar nr. 540/2017.

Í ákvörðun Útlendingastofnunar var kærendum brottvísað og ákvarðað endurkomubann, sbr. b-lið 2. tölul. 2. mgr. 98. gr. laga um útlendinga. Ástæða þess er að Útlendingastofnun mat umsóknir kærenda bersýnilega tilhæfulausa í skilningi b-liðar 2. mgr. 104. gr. laga um útlendinga en ákvæðið veitir stjórnvöldum heimild til að fella niður frest sem að jafnaði er veittur útlendingi til að yfirgefa landið sjálfviljugur í kjölfar ákvörðunar um að yfirgefa landið í þeim tilvikum þegar umsókn útlendings um dvalarleyfi eða alþjóðlega vernd telst bersýnilega tilhæfulaus eða hann hefur vísvitandi gefið misvísandi eða rangar upplýsingar við umsókn.

Lög um útlendinga skilgreina ekki hvað felist í orðalaginu „bersýnilega tilhæfulaus“ í skilningi b-liðar 2. mgr. 104. gr. laganna. Við túlkun ákvæðisins telur kærunefnd að líta verði til þess að orðið tilhæfulaus lýsir einhverju sem byggir ekki á staðreyndum eða á ekki við rök að styðjast. Þá leiðir af orðalagi ákvæðisins að tilhæfuleysi umsóknar þarf að vera bersýnilegt, þ.e. blasa við stjórnvaldi við skoðun málsins. Með vísan til orðalags ákvæðisins og til samræmis við ákvæði tilskipunar 2008/115/EB um brottvísun útlendinga í ólögmætri dvöl telur kærunefnd að umsókn um dvalarleyfi eða alþjóðlega vernd sé bersýnilega tilhæfulaus í skilningi b-liðar 2. mgr. 104. gr. laganna ef eftirfarandi tilvik eiga einkum við þegar:

a) ljóst er, við fyrstu sýn, að málsástæður umsækjanda varða ekki þá þætti sem 1. og 2. mgr. 37. gr. laga um útlendinga taka til,

b) ljóst er, við fyrstu sýn, að málsástæður umsækjanda séu ekki þess eðlis eða nái ekki því alvarleikastigi að þær gætu leitt til þeirrar niðurstöðu að heimilt væri að veita umsækjenda dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða, og

c) frekara mat og gagnaöflun, þar með talið viðtal við umsækjanda, hafi ekki breytt ofangreindu upphaflegu mati.

Kærendur byggja umsóknir sínar um alþjóðlega vernd m.a. á því að M hafi orðið fyrir hótunum af hálfu óþekktra einstaklinga. Kærendur kveðast hafa leitað til lögreglu en hún hafi ekki getað aðhafst í málinu þar sem M hafi ekki getað gefið lögreglunni nánari upplýsingar um þessa einstaklinga. Kærendur lögðu ekki fram gögn til stuðnings frásögn þeirra um hótanir óþekktra einstaklinga í garð M. Það er mat kærunefndar, að teknu tilliti til framburða kærenda, gagna um heimaríki þeirra og aðstæður þeirra þar, að það hafi frá upphafi málsmeðferðarinnar verið bersýnilegt að málsástæður þeirra hvað varðar þennan þátt málsins varði ekki þá þætti sem 1. og 2. mgr. 37. gr. laga um útlendinga taka til.

Þá töldu kærendur að fjölskyldan verði fyrir mismunun af hálfu heilbrigðisyfirvalda vegna uppruna þeirra og trúar og að A fái ekki þá heilbrigðisþjónustu sem hún þurfi vegna hnévandamáls síns. Kærunefnd hefur komist að þeirri niðurstöðu að aðstæður kærenda varðandi þennan þátt málsins skapi ekki grundvöll til alþjóðlegrar verndar eða dvalarleyfis á grundvelli mannúðarsjónarmiða. Að þeirri niðurstöðu var hins vegar ekki komist án undangenginnar rannsóknar á framlögðum gögnum kærenda, aðgengi að slíkri heilbrigðisþjónustu í Makedóníu og með rannsókn nefndarinnar á því hvort einstaklingum þar í landi sé meinað aðgengi að heilbrigðisþjónustu á grundvelli uppruna. Það er því niðurstaða kærunefndar, eins og málum er sérstaklega háttað í þessu máli og með hliðsjón af því að um barn er að ræða, að ekki hafi legið ljóst fyrir við fyrstu sýn að aðstæður kærenda og barna þeirra hafi ekki verið þess eðlis eða náð því alvarleikastigi að þær gætu leitt til þeirrar niðurstöðu að heimilt væri að veita umsækjenda dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða. Að mati kærunefndar er tilhæfuleysi umsókna þeirra því ekki bersýnilegt.

Með vísan til ofangreinds eru ekki forsendur til að staðfesta þann hluta ákvarðana Útlendingastofnunar er varðar brottvísun og endurkomubann.

Frávísun og frestur til að yfirgefa landið

Kærendur og börn þeirra komu hingað til lands þann 15. desember 2018 og sóttu um alþjóðlega vernd þann sama dag. Eins og að framan greinir hefur umsóknum þeirra um vernd og dvalarleyfi hér á landi verið synjað og hafa þau því ekki tilskilin leyfi til dvalar enda verður að líta á umsóknir þeirra um alþjóðlega vernd sem áform um að dveljast í landinu meira en 90 daga, sbr. til hliðsjónar 3. mgr. 42. gr. reglugerðar um útlendinga nr. 540/2017. Verður kærendum því vísað frá landinu á grundvelli c-liðar 1. mgr. 106. gr. laga um útlendinga, sbr. 2. og 5. mgr. 106. laganna, enda höfðu þau verið hér á landi í innan við níu mánuði þegar málsmeðferðir umsókna þeirra hófust hjá Útlendingastofnun.

Að undanskildu hnévandamáli A þá verður ekki annað ráðið af gögnum málsins en að kærendur og börn þeirra séu almennt við ágæta heilsu og þá koma þau frá öruggu upprunaríki. Kærendur og börn þeirra skulu yfirgefa landið innan þess tímamarks sem kveðið er á um í úrskurðarorði.

Athygli kærenda er vakin á því að ef þau yfirgefa ekki landið innan frests kann að vera heimilt að brottvísa þeim. Brottvísun felur í sér bann við komu til landsins síðar og skal endurkomubann að jafnaði ekki gilda skemur en tvö ár, sbr. a-lið 2. mgr. 98. gr. og 2. mgr. 101. gr. laga um útlendinga.

Samantekt

Með vísan til alls þess sem að framan er rakið og forsendna hinna kærðu ákvarðana þykir rétt að staðfesta ákvarðanir Útlendingastofnunar í málum kærenda og barna þeirra um synjun á umsókn um alþjóðlega vernd, dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða og frávísun, en fella úr gildi þá hluta ákvarðanna stofnunarinnar sem varða brottvísun og endurkomubann.

Úrskurðarorð

Ákvarðanir Útlendingastofnunar í málum kærenda og barna þeirra að því er varðar umsóknir þeirra um alþjóðlega vernd, dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða og frávísanir eru staðfestar. Felldar eru úr gildi ákvarðanir um brottvísanir og endurkomubönn. Lagt er fyrir

Útlendingastofnun að gera ríkislögreglustjóra viðvart um niðurstöðu kærunefndar.

Kærendur og börn þeirra skulu yfirgefa landið innan 15 daga.

The decisions of the Directorate of Immigration regarding the applications for international protection, residence permit on humanitarian grounds and refusals of entry is affirmed. The Directorate’s decisions on expulsion and re-entry ban are vacated. The Directorate is instructed to inform the National Commissioner of the Icelandic Police about this decision. The appellants and their children shall leave the country within 15 days.

F.h. kærunefndar útlendingamála

Hjörtur Bragi Sverrisson, formaður