Þróun umfangs aðgerða í þágu loftslagsmarkmiða stjórnvalda

Á árunum 2015-2019 nam innheimta kolefnisgjalds 21,5 ma.kr. m.v. verðlag hvers árs. Á sama tímabili námu skattastyrkir 9,1 ma.kr. og fjárveitingar til málefna sem er m.a. ætlað að draga úr losun koltvísýrings 16 ma.kr. Þetta kemur fram í svari fjármála- og efnahagsráðherra við fyrirspurn Birgis Þórarinssonar alþingismanns. Ríkisstjórnin hefur lagt aukna áherslu á loftslagsmál, m.a. með aðgerðaáætlun í loftslagsmálum sem kynnt var haustið 2018.

Árlegar tekjur ríkissjóðs af kolefnisgjaldi á verðlagi hvers árs má sjá í töflunni hér fyrir neðan. Þróun kolefnisgjalds fylgdi verðlagi árin 2015-2017 en var hækkað til viðbótar um 2,5% umfram verðbólgu árið 2017 líkt og önnur krónutölugjöld. Árið 2018 var gjaldið hækkað um 50% og árið 2019 var gjaldið hækkað um 10%.

Síðastliðin ár hefur ríkissjóður gefið eftir hluta af virðisaukaskatti vegna kaupa á rafmagns-, vetnis- og tengiltvinnbifreiðum til þess að hvetja til kaupa á umræddum bifreiðum. Í töflunni hér fyrir neðan má sjá hversu mikill skattastyrkurinn hefur verið á verðlagi hvers árs síðustu fimm árin.

Útgjöld ríkissjóðs í formi fjárveitinga sem stuðla að minni losun kolefnis eru ólík og á ábyrgð nokkurra ráðuneyta og stofnana. Í töflunni hér að neðan má sjá hversu mikil útgjöldin hafa verið á verðlagi hvers árs. Vert er að benda á að sum útgjöldin, sér í lagi þau sem tengjast almennissamgöngum, þjóna fleiri markmiðum en eingöngu því að minnka losun kolefnis.

Ríkisstjórnin kynnti fjármagnaða aðgerðaáætlun í loftslagsmálum þann 10. september 2018. Þess sjást merki strax í fjárlögum ársins 2019 eins og fram kemur í töflunni.

*Þar af er 750 m.kr. vegna samkomulags um samgöngur á höfuðborgarsvæðinu.

Heimild: Ríkisreikningur, fjárlög og ráðuneyti.

• Svar fjármála- og efnahagsráðherra við fyrirspurn Birgis Þórarinssonar alþingismanns um kolefniskatt og kostnað aðgerða til að minnka losun kolefnis