Mál nr. 4/2010

Þriðjudaginn 14. desember 2010 var á fundi úrskurðarnefndar félagsþjónustu og húsnæðismála tekið fyrir eftirfarandi mál nr. 4/2010:

A

gegn

velferðarráði Reykjavíkurborgar

og kveðinn upp svohljóðandi 

ÚRSKURÐUR :

Með bréfi, dags. 5. ágúst 2010, skaut A, til úrskurðarnefndar félagsþjónustu og húsnæðismála synjun velferðarráðs Reykjavíkurborgar frá 7. júlí 2010 um styrk eða lán að fjárhæð 300.000 kr.

I. Málavextir.

Kærandi sótti þann 16. júní 2010 um styrk vegna sérstakra erfiðleika að fjárhæð 300.000 kr. Hún sótti einnig um lán eða styrk vegna sérstakra erfiðleika með umsókn, dags. 21. júní 2010, einnig að fjárhæð 300.000 kr. Fjárhæðin er ætluð til endurbóta á íbúð kæranda að B sem þarfnast viðgerða og enn fremur til greiðslu mikils tannlæknakostnaðar. Í bréfi þjónustumiðstöðvar C, dags. 21. júní 2010, var umsókn kæranda um styrk eða lán synjað með þeim rökum að kærandi uppfyllti ekki skilyrði reglna um fjárhagsaðstoð frá Reykjavíkurborg. Kærandi skaut málinu til velferðarráðs Reykjavíkurborgar sem staðfesti ákvörðun starfsmannanna þann 7. júlí 2010 með þeim rökum að eigi verði talið að aðstæður umsækjanda falli að skilyrðum þeim sem sett eru í 25. gr. reglna um fjárhagsaðstoð varðandi aðstoð vegna sérstakra erfiðleika eða þeim skilyrðum sem eru í 26. gr. reglna um fjárhagsaðstoð varðandi fjárhagsaðstoð sem veitt er í formi láns.

Kærandi hefur tekjur frá lífeyrissjóði og Tryggingastofnun ríkisins að fjárhæð
samtals 236.000 kr. á mánuði. Hún hefur átt við geðræna erfiðleika að stríða og dvalið á Kleppsspítala. Hún leigði út íbúð sína að B að því er hún taldi til fjögurra einstaklinga en síðar kom á daginn að allt að fjórtán einstaklingur bjuggu í íbúðinni. Umgengni var slæm á meðan íbúðin var í útleigu og fékk kærandi matsmann til þess að meta tjónið. Matsmaðurinn áleit tjónið mikið. Þá hefur kærandi lagt fram yfirlit yfir umfangsmiklar og kostnaðarsamar tannviðgerðir.

II. Málsástæður kæranda.

Kærandi kveðst, í bréfi sínu til velferðarráðs Reykjavíkurborgar, dags. 3. ágúst 2010, vera nýútskrifuð af Kleppi eftir löng og erfið veikindi. Hún hefði því ekki lengur aðgang að faglegri ráðgjöf félagsráðgjafans á Kleppi sem hefði fram að þessu haft með umsókn hennar að gera. Kærandi tekur fram að það hafi aldrei verið nefnt við sig af hálfu Velferðarsviðs Reykjavíkurborgar að hún væri yfir tekjumörkum. Hún kveðst hafa sótt um styrk eða lán í þeim tilgangi að koma heimili sínu í íbúðarhæft lag, til að kaupa húsgögn og vegna fyrirsjáanlegs tannlæknakostnaðar, en hún hafi borið óhemju mikinn tannlæknakostnað síðastliðin tvö ár.

Kærandi kveðst hafa komið fram í máli þessu af miklum heiðarleik og einlægni en henni finnist sér hafa verið misboðið að flestu leyti, hún hafi fengið misvísandi upplýsingar frá starfsmönnum Velferðarsviðs og hún gagnrýnir þá leynd sem hafi verið um allar almennar upplýsingar varðandi umsóknir hennar, sem nái aftur til ársins 2002.

III. Sjónarmið velferðarráðs.

Velferðarsvið Reykjavíkurborgar vísar til reglna um fjárhagsaðstoð frá Reykjavíkurborg með áorðnum breytingum sem tóku gildi 1. janúar 2004.

Samkvæmt 25. gr. reglnanna sé heimilt að veita einstaklingum, hjónum eða sambúðarfólki lán eða styrk til greiðslu skulda vegna mikilla fjárhagslegra og félagslegra erfiðleika að fullnægðum frekari skilyrðum. Lán eða styrkur samkvæmt ákvæðinu komi einungis til álita að fullnægðum öllum eftirfarandi skilyrðum:

1. umsækjandi hafi haft tekjur á eða undir grunnfjárhæð undanfarna sex mánuði eða lengur,
2. staðfest sé að umsækjandi hafi ekki aðgang að lánafyrirgreiðslu banka, sparisjóða eða annarra lánastofnana,
3. fyrir liggi yfirlit starfsmanns þjónustumiðstöðvar eða Ráðgjafarstofu um fjármál heimilanna um fjárhagsstöðu umsækjanda og tillögur að úrbótum þegar við á,
4. fyrir liggi á hvern hátt lán eða styrkur mun breyta skuldastöðu umsækjanda til hins betra þegar til lengri tíma er litið,
5. fyrir liggi samkomulag um félagslega ráðgjöf og/eða fjármálaráðgjöf.

Ekki sé heimilt að veita styrk eða lán til greiðslu skulda við banka, sparisjóði og aðrar lánastofnanir, svo sem greiðslukortafyrirtæki. Þá sé hvorki heimilt að veita styrk eða lán til greiðslu skattaskulda og sekta, né heldur til greiðslu skulda við einkaaðila.

Í 26. gr. reglna um fjárhagsaðstoð frá Reykjavíkurborg komi fram að uppfylla þurfi öll skilyrði 25. gr. reglnanna auk annarra skilyrða 26. gr. vegna fjárhagsaðstoðar sem veitt sé í formi láns. Önnur skilyrði sem þurfi að uppfylla séu:

• Skilyrði fyrir fjárhagsaðstoð í formi láns sé að fyrir liggi mat á endurgreiðslugetu umsækjanda. Aðeins skuli veita lán þegar ljóst sé að umsækjandi muni geta staðið í skilum með afborganir af því.
• Eigi sé heimilt að veita lán ef umsækjandi sé með lán frá Reykjavíkurborg fyrir.
• Hámark láns sem hægt sé að samþykkja á þjónustumiðstöð sé 300.000 kr. Hámarkslánstími sem hægt sé að samþykkja á þjónustumiðstöð sé sex ár. Umsóknum um hærra lán og lengri lánstíma skuli vísa til velferðarráðs.
• Skilyrði sé að umsækjandi veiti skriflegt samþykki fyrir reglulegri skuldfærslu fyrir afborgunum lánsins af reikningi sínum.
• Að öllu jöfnu skuli ekki veita umsækjanda lán, ef hann hafi fengið afskrifað lán frá Reykjavíkurborg á síðustu tólf mánuðum.

Kæranda hafi verið synjað um styrk vegna sérstakra erfiðleika þar sem hún uppfylli ekki öll skilyrði 25. gr. reglnanna. Kærandi hafi tekjur yfir viðmiðunarmörkum, sbr. a-lið 25. gr. reglnanna. Fyrir liggi að kærandi hafi ekki aðgang að lánafyrirgreiðslu banka, sparisjóða eða annarra lánastofnana eins og kveðið sé á um í b-lið 25. gr. reglnanna. Fyrir liggi yfirlit starfsmanns þjónustumiðstöðvar um fjárhagsstöðu kæranda en ekki liggi frammi tillögur að úrbótum, sbr. c-lið 25. gr. Þá verði ekki séð á hvern hátt styrkur eða lán mundi breyta skuldastöðu kæranda til lengri tíma litið, sbr. d-lið 25. gr., auk þess sem umsækjandi hafi ekki gert samkomulag um félagslega ráðgjöf og/eða fjármálaráðgjöf skv. e-lið 25. gr. reglnanna.

Hvað varði umsókn kæranda um lán að upphæð 300.000 kr. hafi kæranda einnig verið synjað um það á grundvelli 26. gr. reglna um fjárhagsaðstoð frá Reykjavíkurborg en í 26. gr. komi fram að til að heimilt sé að veita lán þurfi öll skilyrði 25. gr. að vera uppfyllt auk þeirra skilyrða sem fram komi í 26. gr. reglnanna. Það sé ljóst að kærandi uppfylli ekki öll skilyrði 25. gr. reglnanna, sbr. framangreint.

IV. Niðurstaða.

Málskotsheimild kæranda er reist á 63. gr. laga um félagsþjónustu sveitarfélaga, nr. 40/1991, með síðari breytingum. Fyrir nefndinni liggja reglur um fjárhagsaðstoð frá Reykjavíkurborg.

Í máli þessu er ágreiningur um það hvort velferðarráði beri að veita kæranda styrk eða lán að fjárhæð 300.000 kr. vegna endurbóta á íbúð sinni að B og til greiðslu tannlæknakostnaðar.

Fjallað er um rétt til fjárhagsaðstoðar til þeirra sem eigi fá séð fyrir sjálfum sér, maka sínum og börnum yngri en 18 ára í IV. og VI. kafla laga um félagsþjónustu sveitarfélaga, nr. 40/1991. Samkvæmt 21. gr. laganna skal sveitarstjórn setja sér reglur um framkvæmd fjárhagsaðstoðar að fengnum tillögum félagsmálanefndar er metur þörf og ákveður fjárhagsaðstoð til einstaklinga í samræmi við reglur sveitarstjórnar, sbr. 2. mgr. sömu greinar. Lög nr. 40/1991 veita þannig sveitarfélögum ákveðið svigrúm til að meta sjálf miðað við aðstæður á hverjum stað, hvers konar þjónustu þau vilja veita. Í samræmi við þetta og ákvæði stjórnarskrárinnar um sjálfsstjórn sveitarfélaga er mat á þeirri nauðsyn að meginstefnu til lagt í hendur þeirrar sveitarstjórnar er þjónustuna veitir. Verður ekki við því mati hróflað af hálfu úrskurðarnefndar félagsþjónustu og húsnæðismála enda byggist það á lögmætum sjónarmiðum og sé í samræmi við lög að öðru leyti.

Í 19. gr. laga um félagsþjónustu sveitarfélaga, nr. 40/1991, kemur fram að skylt sé hverjum manni að framfæra sjálfan sig, maka sinn og börn yngri en 18 ára. Reykjavík hefur sett sér reglur um fjárhagsaðstoð, sem tóku gildi þann 1. janúar 2004. Er í þeim reglum að finna almenn skilyrði styrks og lána, sem að áliti úrskurðarnefndarinnar eru almenn og fyrirsjáanleg.

Samkvæmt þeim gögnum sem lögð hafa verið fram í málinu verður ekki séð að kærandi uppfylli, annars vegar skilyrði fyrir greiðslu styrks og hins vegar fyrir lánafyrirgreiðslu. Þá hefur ekkert komið fram um að mat velferðarráðs Reykjavíkurborgar á aðstæðum kæranda hafi verið ómálefnalegt eða andstætt þeim reglum sem um það gilda.

Með vísan til þess er hin kærða ákvörðun staðfest.

Úrskurð þennan kváðu upp Ása Ólafsdóttir, formaður, Margrét Gunnlaugsdóttir og Gunnar Eydal, meðnefndarmenn.

Úrskurðarorð

Ákvörðun velferðarráðs Reykjavíkur frá 7. júlí 2010, í máli A, er staðfest.

Ása Ólafsdóttur,

formaður

Margrét Gunnlaugsdóttir                                          Gunnar Eydal