Nr. 555/2023 Úrskurður

KÆRUNEFND ÚTLENDINGAMÁLA

Hinn 29. september 2023 er kveðinn upp svohljóðandi

úrskurður nr. 555/2023

í stjórnsýslumáli nr. KNU23070059

Kæra [...]

á ákvörðun

Útlendingastofnunar

I.       Kröfur, kærufrestir og kæruheimild

Hinn 10. júlí 2023 kærði [...], fd. [...], ríkisborgari Indlands (hér eftir kærandi), ákvörðun Útlendingastofnunar, dags. 13. júní 2023, um að synja honum um vegabréfsáritun til Íslands.

Af kæru má ráða að kærandi krefjist þess að ákvörðun Útlendingastofnunar verði felld úr gildi og að honum verði veitt vegabréfsáritun til Íslands.

Fyrrgreind ákvörðun er kærð á grundvelli 7. gr. laga um útlendinga nr. 80/2016. Ekki tókst að sannreyna dagsetningu móttöku hinnar kærðu ákvörðunar sbr. 2. málsl. 1. mgr. 20. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 og verður að túlka þann vafa kæranda í hag. Telst kæran því hafa borist fyrir lok kærufrests.

Lagagrundvöllur

Í máli þessu gilda einkum ákvæði laga um útlendinga, reglugerð um útlendinga nr. 540/2017, ásamt síðari breytingum, ákvæði stjórnsýslulaga nr. 37/1993, reglugerð um vegabréfsáritanir nr. 795/2022, með síðari breytingum, Schengen-samningurinn og verklagsreglur þess samnings.

II.        Málsatvik og málsmeðferð

Með umsókn, dags. 24. maí 2023, óskaði kærandi eftir vegabréfsáritun til Íslands og Schengen-svæðisins í tíu daga. Samkvæmt ferðaáætlun kæranda hafi hann ætlað að ferðast til Íslands 1. júlí 2023 og dvelja hér á landi til 10. júlí 2023. Umsókn kæranda var synjað með ákvörðun Útlendingastofnunar, dags. 13. júní 2023. Hinn 10. júlí 2023 barst kærunefnd kæra frá kæranda ásamt fylgigögnum. Þá bárust frekari gögn frá kæranda 11. og 24. júlí 2023.

III.    Málsástæður og rök kæranda

Í kæru vísar kærandi til fyrirliggjandi ákvörðunar Útlendingastofnunar og krefst þess að hún verði endurskoðuð. Til stuðnings kröfu sinni vísar kærandi til tengsla sinna við heimaríki með tilliti til atvinnurekstrar og hjúskapar. Kærandi kveðst hafa næga fjármuni til þess að ferðast til Íslands hvaðan hann mun aftur fara til heimaríkis til þess að sinna skyldum sínum þar. Meðal annarra gagna sem lögð voru fram hjá kærunefnd eru yfirlit yfir stimpla í vegabréfi, hjúskaparvottorð og atvinnugögn maka kæranda, gögn úr fyrirtækjaskrá Indlands vegna reksturs kæranda, ásamt gögnum um eignir og fjármál kæranda.

IV.    Niðurstaða kærunefndar útlendingamála

Samkvæmt 1. mgr. 20. gr. laga um útlendinga þurfa útlendingar að hafa vegabréfsáritun til að koma hingað til lands, nema annað sé ákveðið í reglum sem ráðherra setur. Ríkisborgarar Indlands þurfa vegabréfsáritun til Íslands. Í 6. mgr. 20. gr. laga um útlendinga koma fram skilyrði til útgáfu vegabréfsáritunar og í 33. gr. reglugerðar um vegabréfsáritanir er tilgreint hvenær synja skuli um vegabréfsáritun. Heimilt er samkvæmt fyrrgreindri 6. mgr. 20. gr. að veita útlendingi vegabréfsáritun sem gildir á öllu Schengen-svæðinu ef grunnskilyrðum a - h liða sömu greinar er fullnægt.

Samkvæmt 7. mgr. 20. gr. laga um útlendinga skal vegabréfsáritun ekki veitt ef ástæða er til að vefengja uppgefinn tilgang ferðar útlendings hingað til lands eða réttmæti upplýsinga sem hann hefur veitt. Er þessi regla áréttuð í 8. mgr. ákvæðisins en þar kemur fram að við mat á umsókn um vegabréfsáritun skuli auk þjóðernis taka tillit til félagslegrar stöðu og hættu á að útlendingur dvelji lengur á Schengen-svæðinu en honum er heimilt.

Með aðild að Schengen-samstarfinu og undirritun Brussel-samningsins hinn 18. maí 1999 tókust íslensk stjórnvöld á hendur skyldu til að fylgja samræmdum reglum um útgáfu vegabréfsáritana. Hafa stjórnvöld sem annast afgreiðslu umsókna um vegabréfsáritanir mótað tilteknar verklagsreglur til að styðjast við, byggðar á efnisreglum Schengen-samningsins, en með aðild Íslands að Schengen-samstarfinu fylgir skuldbinding til þess að fylgja sameiginlegri stefnu að því er lýtur ferðum fólks, sbr. reglugerð Evrópuþingsins og Ráðsins (EB) nr. 810/2009 um vegabréfsáritanir.

Við veitingu vegabréfsáritana ber íslenskum stjórnvöldum sem einu af Schengen-ríkjunum ekki aðeins að ganga úr skugga um að öllum formskilyrðum sé fullnægt heldur einnig að meta hvort hætta sé talin á að viðkomandi útlendingur muni dvelja lengur á Schengen-svæðinu en honum er heimilt og/eða snúa ekki aftur til heimalands, sbr. fyrrgreind8. mgr. 20. gr. laga um útlendinga. Þannig er reynt af fremsta megni að stemma stigu við því að gildandi reglur um dvalarleyfi séu sniðgengnar með því að útlendingur sæki um vegabréfsáritun í staðinn. Í athugasemdum með frumvarpi til laga um útlendinga kemur fram að rétt sé að lögfesta ákveðin sjónarmið sem beri að miða við í mati á umsókn um vegabréfsáritun. Séu þessi sjónarmið í samræmi við markmið laganna og hafi mótast í framkvæmd Schengen-ríkjanna. Enn fremur segir í athugasemdum með frumvarpinu að við mat á einstökum atriðum sé nauðsynlegt að taka tillit til reynslu og framkvæmdar annarra Schengen-ríkja. Leiði það af eðli samstarfsins að mikilvægt sé að samræmis sé gætt á þessu sviði svo sömu skilyrði gildi um vegabréfsáritanir á Schengen-svæðinu.

Samkvæmt 33. gr. reglugerðar um vegabréfsáritanir skal með fyrirvara um 1. mgr. 25. gr. reglugerðarinnar synjað um vegabréfsáritun í nokkrum tilvikum. Meðal þeirra tilvika sem nefnd eru ef umsækjandi getur ekki fært rök fyrir tilgangi eða skilyrðum fyrirhugaðrar dvalar sinnar, sbr. ii.-lið a-liðar ákvæðisins, eða ef rökstudd ástæða sé til að draga í efa að fylgiskjöl, sem umsækjandi leggur fram, séu ósvikin eða að innihald þeirra sé rétt, eða áreiðanleika framburðar umsækjanda eða ásetning hans til að yfirgefa yfirráðasvæði aðildarríkjanna áður en vegabréfsáritunin sem sótt er um rennur út, sbr. b-lið ákvæðisins.

Synjunarform Útlendingastofnunar er í samræmi við reglugerð um vegabréfsáritanir og reglugerð Evrópuþingsins og ráðsins um vegabréfsáritanir (2009/810/EB), en nánari tilvísun er að finna í ákvörðun stofnunarinnar í máli kæranda. Í ákvörðun Útlendingastofnunar er notað staðlað form þar sem hægt er að merkja í reiti á bilinu 1-17, þ.e. ástæður þess að umsókn sé synjað. Í ákvörðun kæranda er merkt í reiti 10 og 11 vegna synjunar á umsókn kæranda, þ.e. upplýsingar um tilgang og skilyrði fyrirhugaðrar dvalar væru ekki áreiðanlegar ásamt rökstuddri ástæðu til að draga í efa yfirlýsingar um ferðaáætlun og ætlun til að ferðast til Íslands væri áreiðanleg. Uppfyllti kærandi þar með ekki skilyrði 20. gr. laga um útlendinga sem og 33. gr. reglugerðar um vegabréfsáritanir.

Með vísan til 21. gr. stjórnsýslulaga var kæranda leiðbeint um að hann gæti óskað eftir skriflegum rökstuðningi innan 14 daga frá tilkynningu ákvörðunar. Samkvæmt upplýsingum frá Útlendingastofnun óskaði kærandi ekki eftir slíkum rökstuðningi hjá Útlendingastofnun og því liggur ekki fyrir í máli kæranda frekari rökstuðningur Útlendingastofnunar vegna synjunar á umsókn hans.

Í 10. mgr. 20. gr. laga um útlendinga kemur fram að Útlendingastofnun taki ákvörðun um umsókn um útgáfu vegabréfsáritunar og þá sé heimilt að fela utanríkisþjónustunni að taka ákvörðun um slíkar umsóknir. Enn fremur sé heimilt að fela utanríkisþjónustu annars ríkis sem taki þátt í Schengen-samstarfinu að verða við umsókn um vegabréfsáritun. Í athugasemdum með ákvæðinu í frumvarpi að lögum um útlendinga kemur fram að miðað sé við að umsóknir um vegabréfsáritun verði lagðar fram í skrifstofum sendiráða og ræðisskrifstofa erlendis og þær sendar Útlendingastofnun til ákvörðunar. Viðkomandi sendiráð eða ræðisskrifstofa muni síðan gefa áritunina út að fenginni heimild Útlendingastofnunar. Þá kemur fram að gert sé ráð fyrir að ráðherra geti heimilað utanríkisþjónustunni að taka ákvörðun um umsóknir um vegabréfsáritun. Íslenska sendiráðið í Nýju-Delí tekur á móti og fer með meðferð umsókna um vegabréfsáritanir til Íslands sem lagðar eru fram í Indlandi, sbr. 10. mgr. 20. gr. laga um útlendinga. Þyki skilyrði ekki fyrir hendi til útgáfu áritunar er mál lagt fyrir Útlendingastofnun til ákvörðunar.

Í gögnum málsins liggur m.a. fyrir afrit úr málaskrá Útlendingastofnunar, Erlendi, vegna máls kæranda þar sem málsmeðferð umsóknar hans hjá sendiráðinu er rakin. Þar kemur fram að ekki hafi tekist að sannreyna hótelbókanir né flugbókanir kæranda. Fram kemur að kærandi hafi verið boðaður í símaviðtal með fulltrúa utanríkisþjónustunnar. Í viðtalinu kom í ljós að kærandi hefði takmarkaða þekkingu á Íslandi þrátt fyrir að ætla sér að dvelja hér í tíu daga. Hann hafi ekki geta greint frá ferðaáætlun sinni þrátt fyrir að hafa búið hana til sjálfur. Fram kemur í viðtalinu að kærandi hafi ætlað sér að ferðast um landið með leigubíl og lest. Aðspurður kvaðst kærandi aldrei hafa verið synjað um vegabréfsáritun þrátt fyrir að vegabréf hans sýni fram á synjun áritunar til Japan dags. 3. nóvember 2022. Lagði utanríkisþjónustan því til að umsókn kæranda um vegabréfsáritun yrði synjað.

Að mati kærunefndar eru framlögð gögn og þær málsástæður sem kærandi byggir á ekki þess eðlis að ástæða sé til að hnekkja mati Útlendingastofnunar á umsókn kæranda um vegabréfsáritun. Við mat á því hefur kærunefnd m.a. litið til ferðaáætlunar kæranda en líkt og nefnt hefur verið hafði kærandi takmarkaða þekkingu á Íslandi og ferð sinni í símaviðtali, þrátt fyrir að hafa útbúið ferðaáætlun sína sjálfur, að eigin sögn. Samkvæmt yfirliti yfir flugferðir, sem þó tókst ekki að sannreyna, átti kærandi bókað innanlandsflug frá Reykjavík til Akureyrar dags. 6. júlí 2023 og aftur til Reykjavíkur 10. júlí 2023 en kærandi vísaði til leigubíla og lestarferða í viðtali, þrátt fyrir að lestir séu ekki tækur samgöngumáti á Íslandi. Þá lítur kærunefnd einnig til þess að yfirlit yfir flugferðir bendir til þess að flug kæranda frá Akureyri til Reykjavíkur myndi lenda á Reykjavíkurflugvelli kl. 9:10 að morgni 10. júlí 2023. 15 mínútum síðar, kl. 9:25, átti flug kæranda frá Keflavíkurflugvelli til Helsinki að fara í loftið, hvaðan hann færi í tengiflug til heimaríkis klukkan 18:25 sama dag.

Að öllu framangreindu virtu tekur kærunefnd undir það mat Útlendingastofnunar að upplýsingar um tilgang og skilyrði fyrirhugaðrar dvalar væru ekki áreiðanlegar sem og að rökstudd ástæða væri til að draga í efa yfirlýsingar varðandi ferðaáætlun og áreiðanleika ferðar til Íslands sbr. ii-lið a-liðar sbr. og b-lið 1. mgr. 33. gr. reglugerðar um vegabréfsáritanir. Hafi þannig verið ástæða til að vefengja uppgefinn tilgang ferðar kæranda hingað til lands, sbr. 7. mgr. 20. gr. laga um útlendinga.

Verður hin kærða ákvörðun um að synja kæranda um vegabréfsáritun til landsins því staðfest.

Úrskurðarorð:

Ákvörðun Útlendingastofnunar er staðfest.

The decision of the Directorate of Immigration is affirmed.

Fyrir hönd kærunefndar útlendingamála,

Valgerður María Sigurðardóttir, varaformaður