24. nóvember 2022 Matvælaráðuneytið

Engar einfaldar lausnir í boði vegna áskorana í landbúnaðarframleiðslu heimsins

Á Matvælaþingi sem haldið var í Silfurbergi í Hörpu í gær flutti Olga Trofimtseva, fyrrum matvælaráðherra Úkraínu, erindi um framtíðarhorfur og áskoranir í matvælaframleiðslu í landbúnaði á heimsvísu.

Í máli Olgu kom fram að áskoranir á borð við loftslagsbreytingar, aðgengi að fæðu og fólksfjölgun í heiminum hafi legið ljósar fyrir í mörg ár, en horft hafi verið fram hjá þeim við ákvarðanatöku valdhafa. Áskorunin vegna fæðuöryggis átta milljarða jarðarbúa snúist meira um aðgengi að fæðu en framleiðslugetu. Pólitískur óstöðugleiki hafi aukist með höftum í alþjóðaviðskiptum og minnkandi vægi alþjóðastofnana á borð við Alþjóðaviðskiptastofnuninna (WTO) og jafnvel Sameinuðu Þjóðanna.

Fyrrgreindar áskoranir breyttust í framhaldi innrásar Rússa í Úkraínu 24. febrúar . Við tók fordæmalaus kreppa í orku-, matvæla-og fjármálageirum, ekki bara í Evrópu heldur á heimsvísu. Keðjuverkandi áhrif leiddu til hækkandi matarverðs í mörgum löndum og í kjölfarið verstu kreppu í áratugi.

Úkraína er einn stærsti útflytjandi heims á mat- og fóðurkorni, einkum maís, byggi og hveiti. Til viðbótar á landið stóran hlut í útflutningi á olíujurtum, sérstaklega til framleiðslu sólblómaolíu, en fjórðungur heimsframleiðslu kemur frá Úkraínu. Olga Trofimtseva taldi að ýmsan lærdóm mætti draga af skelfingum stríðsins, þ.á.m. mikilvægi þess að landbúnaðarframleiðsla geti aðlagast ófyrirséðum breytingum. Að auki þurfi stjórnvöld að hafa skýra landbúnaðar- og matvælastefnu til lengri og skemmri tíma. Mestu máli skipti þó fólkið í landinu, mannauðurinn í öllum myndum.

Í erindi sínu benti Olga Trofimtseva einnig á að einfaldar lausnir dugi skammt vegna þeirra áskoranna sem heimsbyggðin stendur frammi fyrir í stjórnun á landbúnaði og framleiðslu landbúnaðarafurða. Heildstæð nálgun og nákvæm útfærsla sé það eina sem skilað geti áþreifanlegum árangri . Meginatriðið sé að finna jafnvægi milli aðlögunarhæfni og vaxtar, framleiðni og sjálfbærni í landbúnaðarframleiðslu. Pólitískar ákvarðanir muni snúast um að finna réttu leiðina til að hvetja til ábyrgrar neyslu matvæla og tryggja fæðuöryggi í víðri skilgreiningu . Nýsköpun og tækninýjungar, þ.m.t. erfðatækni þurfa að verða hluti af heildarmyndinni ásamt lífrænum matvælum.

Viðtal við Olgu Trofimtseva verður sýnt í Kastljósi á RÚV á næstunni.

Upptöku frá Matvælaþingi má sjá hér.