Skýrsla kynnt um aðstæður fólks á húsnæðismarkaði
Félagsmálaráðherra skipaði nefnd í ágúst sem hefur það hlutverk að koma með tillögur sem miða að því að efla félagslegan þátt húsnæðislánakerfisins, þar með talinn leigumarkaðinn og lánveitingar til fólks undir skilgreindum eigna- og tekjumörkum. Skýrslunni, sem var unnin á Rannsóknarstöð þjóðmála við Félagsvísindastofnun Háskóla Íslands, er ætlað að auðvelda nefndinni að greina vanda þeirra sem standa höllustum fæti á húsnæðismarkaðnum og móta tillögur sem nýtast þeim.
Í skýrslunni kemur fram að langir biðlistar eru eftir félagslegu leiguhúsnæði hjá sveitarfélögum og Öryrkjabandalagi Íslands, eða um 1.650 manns. Um 70% þeirra eru með heildartekjur undir 150.000 krónum á mánuði og flestir eru einhleypir og barnlausir en einstæðir foreldrar eru um 30%. Yfir 700 börn eru á framfæri þeirra sem eru á biðlistunum. Útlendingar eru 5% þeirra sem bíða eftir félagslegu húsnæði. Þar að auki eru 1.100 námsmenn á biðlistum hjá húsnæðisfélögum námsmanna.
Í símakönnun um aðstæður fólks á aldrinum 18–80 ára á húsnæðismarkaði sem framkvæmd var í ágúst kemur fram að meirihluti Íslendinga býr við góðar húsnæðisaðstæður og viðunandi greiðslubyrði. Þá búa 78% fólks á aldrinum 18–80 ára í eigin húsnæði en 11,5% eru á leigumarkaði og 40% þeirra er á almennum leigumarkaði.
Í könnunni kemur fram að mikill húsnæðiskostnaður er nátengdur almennum greiðsluerfiðleikum fólks og sterkar vísbendingar eru um að erfitt sé fyrir ungar barnafjölskyldur að koma inn á fasteignamarkaðinn og fólk með tekjur undir meðaltekjum. Því lægri sem tekjurnar eru þeim mun erfiðara er það. Einstæðir foreldrar eru í sérstaklega erfiðri stöðu á húsnæðismarkaði.
Ef úrtakið er yfirfært á landsmenn alla hafa um 7.000 manns reynt að kaupa húsnæði á síðastliðnum árum en fallið frá því. Þetta er mun algengara á höfuðborgarsvæðinu en á landsbyggðinni. Af þeim sem vilja kaupa en geta ekki er skortur á eigin fé stærsta hindrunin.
Um 30.000 landsmanna á aldrinum 18–80 ára sem ekki búa í eigin húsnæði telja að erfitt verði fyrir þá að greiða afborganir og vexti af húsnæðislánum miðað við núverandi tekjur sínar.
Húsnæðiskönnun 2007 (pdf, 353kb)
Húsnæðiskönnun 2007 - viðauki (pdf, 213kb)
Þörf fyrir félagslegt húsnæði - 2007 (pdf, 116kb)