Mál nr. 169/2010
Úrskurður
Á fundi úrskurðarnefndar atvinnuleysistrygginga og vinnumarkaðsaðgerða þann 21. desember 2011 var kveðinn upp svohljóðandi úrskurður í máli A nr. 169/2010.
1.
Málsatvik og kæruefni
Málsatvik eru þau að með bréfi, dags. 20. ágúst 2010, tilkynnti Vinnumálastofnun kæranda, A, að Vinnumálastofnun hefði á fundi sínum þann 18. ágúst 2010 fjallað um umsókn kæranda um atvinnuleysisbætur. Fallist var á umsókn kæranda en réttur hans til atvinnuleysisbóta var felldur niður í 40 daga í upphafi bótatímabils með vísan til 1. mgr. 54. gr. laga um atvinnuleysistryggingar, nr. 54/2006. Kærandi vildi ekki una þeirri ákvörðun og kærði hana til úrskurðarnefndar atvinnuleysistrygginga og vinnumarkaðsaðgerða með erindi, dags. 26. ágúst 2010. Kærandi krefst þess að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi. Vinnumálastofnun krefst þess að hin kærða ákvörðun verði staðfest.
Í erindi kæranda kemur fram að aðalástæðan fyrir því að hann hafi hætt störfum hjá X hafi verið sú að hann láti ekki koma fram við sig eins og 17 ára ungling og að hann sé ekki þræll fyrir verkstjóra sem séu mörgum árum yngri en hann. Þá hafi hann ekki mátt vera veikur.
Í bréfi Vinnumálastofnunar til kæranda, dags. 13. júlí 2010, kemur fram að afgreiðslu umsóknar kæranda um atvinnuleysisbætur hafi verið frestað og óskað eftir því að hann legði fram vottorð vinnuveitanda skv. f-lið 1. mgr. 13. gr. laga um atvinnuleysistrygginga. Með öðru bréfi Vinnumálastofnunar til kæranda, dags. 20. júlí 2010, var afgreiðslu málsins enn frestað og óskað eftir skriflegri afstöðu frá kæranda á ástæðum uppsagnar hans. Fyrir liggur vottorð vinnuveitanda, en þar kemur fram að hann hafi hætt störfum. Þá liggur einnig fyrir afstaða kæranda í bréfi, dags. 4. ágúst 2010.
Í greinargerð Vinnumálastofnunar til úrskurðarnefndar atvinnuleysistrygginga og vinnumarkaðsaðgerða, dags. 30. mars 2010, kemur fram að kærandi hafi sótt um atvinnuleysisbætur 27. ágúst 2009. Hann hafi hafið störf hjá X þann 17. maí 2010 en skráð sig atvinnulausan að nýju þann 27. maí 2010. Í vottorði vinnuveitanda, útgefnu af X komi fram að kærandi hafi starfað sem verkamaður frá 1. maí til 31. maí 2010.
Vinnumálastofnun greinir frá því að það hafi verið mat stofnunarinnar að skýringar kæranda á starfslokum hafi ekki verið gildar í skilningi 54. gr. laga um atvinnuleysistryggingar. Jafnframt bendir stofnunin á að í greinargerð með frumvarpi því er varð að lögum um atvinnuleysistryggingar sé það áréttað að eitt af markmiðum vinnumarkaðskerfisins sé að stuðla að virkri atvinnuþátttöku fólks. Með hliðsjón af því sé ekki gefinn kostur á að fólk segi upp starfi sínu til að fá greiddar atvinnuleysisbætur án þess að sérstakar ástæður liggi að baki uppsögninni í tilvikum þegar annað starf er ekki í boði. Í athugasemdum við 1. mgr. 54. gr. í greinargerðinni segi meðal annars að það væri erfiðleikum bundið að skilgreina nákvæmlega í lögum og reglugerðum hvaða ástæður sem liggja að baki ákvörðun þess að fólk segi störfum sínum lausum séu gildar, þar sem þær ástæður geti verið af margvíslegum toga. Því hafi verið lagt til að lagagreinin yrði matskennd og Vinnumálastofnun falið að meta atvik og aðstæður hverju sinni. Stofnuninni beri að líta til almennra reglna og málefnalegra sjónarmiða við ákvarðanir um hvort umsækjendur um atvinnuleysisbætur skuli sæta biðtíma eftir atvinnuleysisbótum.
Tilgangur laga um atvinnuleysistryggingar sé að tryggja þeim sem tryggðir eru og misst hafa fyrra starf sitt, tímabundna fjárhagsaðstoð í þrengingum sínum. Veiti lögin þeim fjárhagslegt úrræði og beri að gera ríkar kröfur til þeirra sem segja upp störfum sínum, um að hafa til þess gildar ástæður samkvæmt lögunum, enda eigi almennt ekki að þiggja atvinnuleysisbætur í stað þess að gegna launuðu starfi.
Ágreiningur sé um hvort ástæður kæranda fyrir uppsögn á starfi sínu teljist gildar í skilningi 54. gr. laga um atvinnuleysistryggingar. Hafi orðið „gildar ástæður“ verið túlkað þröngt og fá tilvik verið talin falla þar undir.
Vinnumálastofnun bendir á að í skýringarbréfi kæranda til stofnunarinnar segist kærandi meðal annars hafa sagt upp starfi sínu vegna þess að hann láti ekki koma fram við sig eins og 17 ára ungling og að hann sé ekki þræll fyrir verkstjórana. Enn fremur segi að verkstjórinn hafi verið mörgum árum yngri en kærandinn. Í kæru til úrskurðarnefndarinnar segi kærandi að kvartað hafi verið undan veikindum hans og að vinnustaðurinn hafi ekki verið honum að skapi. Vinnumálastofnun telur málatilbúnað kæranda óljósan og einnig hvort gerðar hafi verið meiri kröfur til hans en almennt eigi við um launþega sem gegni störfum í þágu atvinnurekenda.
Vinnumálastofnun telur að ástæður þær er kærandi gefi fyrir uppsögn sinni teljist ekki gildar ástæður í skilningi 1. mgr. 54. gr. laga um atvinnuleysistryggingar og að kæranda hafi mátt vera ljóst að með því að segja starfi sínu lausu á þeim tímum sem nú séu, gæti verið erfiðleikum bundið fyrir hann að komast í annað starf.
Kæranda var með bréfi úrskurðarnefndarinnar, dags. 6. apríl 2011, sent afrit af greinargerð Vinnumálastofnunar og gefinn kostur á að koma á framfæri frekari athugasemdum fyrir 20. apríl 2011. Engar frekari athugasemdir bárust frá kæranda.
2.
Niðurstaða
Mál þetta lýtur að túlkun á 1. mgr. 54. gr. laga um atvinnuleysistryggingar en hún er svohljóðandi:
Í greinargerð með 54. gr. laga um atvinnuleysisbætur segir að með því að kveðið sé á um tiltekinn biðtíma umsækjanda eftir atvinnuleysisbótum hafi hann sjálfur sagt upp starfi sínu án gildra ástæðna eða hafi misst það af ástæðum sem hann á sjálfur sök á. Þannig er undirstrikað í ákvæðinu það markmið vinnumarkaðskerfisins að stuðla að virkri atvinnuþátttöku fólks. Í ljósi þess sé ekki gefinn kostur á að fólk segi upp starfi sínu til að fá greiddar atvinnuleysisbætur án þess að sérstakar ástæður liggi að baki uppsögninni í tilvikum þegar annað starf er ekki í boði. Ákvæðið gerir þannig ráð fyrir að sérstakt mat fari fram á ástæðum uppsagnar umsækjanda um atvinnuleysisbætur úr starfi sínu.
Í gögnum málsins kemur fram sú lýsing kæranda að honum hafi mislíkað framkoma við sig á vinnustað og að vinnustaðurinn hafi ekki verið honum að skapi. Hann hafi upplifað sig sem þræl verkstjórans auk þess sem verkstjórinn hafi verið miklu yngri en hann sjálfur. Þá var hann ósáttur við að kvartað hafi verið undan veikindum hans.
Ástæður þær, sem kærandi hefur sett fram fyrir uppsögn sinni, lúta að almennum ágreiningi á vinnustað. Engum gögnum er til að dreifa um þennan ágreining en kærandi starfaði í afar stuttan tíma á vinnustaðnum. Kærandi hefur ekki sýnt fram á hví honum bar nauðsyn til þess að segja starfi sínu lausu, enda stóð honum til boða að leita annarra úrræða til að bæta það sem hann taldi vera aflaga á vinnustaðnum. Með vísan til þessa, og þeirra raka sem Vinnumálastofnun hefur fært fram fyrir hinni kærðu ákvörðun, þá verður hún staðfest.
Úrskurðarorð
Ákvörðun Vinnumálastofnunar frá 18. ágúst 2010 um niðurfellingu bótaréttar A í tvo mánuði er staðfest.
Brynhildur Georgsdóttir, formaður
Hulda Rós Rúriksdóttir
Helgi Áss Grétarsson