Mál nr. 6/2018

Úrskurðarnefnd velferðarmála

Mál nr. 6/2018

Miðvikudaginn 31. janúar 2018

A

gegn

Tryggingastofnun ríkisins

Ú R S K U R Ð U R

Mál þetta úrskurða Rakel Þorsteinsdóttir lögfræðingur, Eggert Óskarsson lögfræðingur og Eva Dís Pálmadóttir lögfræðingur.

Með kæru, móttekinni 10. janúar 2018, kærði A, til úrskurðarnefndar velferðarmála ákvörðun Tryggingastofnunar ríkisins frá 23. janúar 2017 um upphafstíma örorkumats.

I. Málsatvik og málsmeðferð

Kærandi sótti um örorkulífeyri og tengdar greiðslur frá Tryggingastofnun ríkisins með umsókn, dags. 12. janúar 2017. Með örorkumati, dags. 23. janúar 2017, var kæranda metinn örorkulífeyrir frá 1. febrúar 2017.

Kæra barst úrskurðarnefnd velferðarmála 10. janúar 2018. Með bréfi úrskurðarnefndar, dags. 11. janúar 2018, var kæranda tilkynnt að kæra hefði borist að liðnum kærufresti og var honum gefinn kostur á að koma að athugasemdum og/eða gögnum, teldi hann að skilyrði sem fram kæmu í 1. mgr. 28. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 gætu átt við í málinu. Með bréf, dags. 16. janúar 2018, bárust skýringar frá B, félagsráðgjafa hjá C.

II. Sjónarmið kæranda

Kærandi gerir kröfu um að upphafstími örorkumats verði ákvarðaður eins langt aftur í tímann og mögulegt sé.

Í kæru segir að á árinu 2016 hafi kærandi verið nánast án framfærslu en hann hafi þó fengið fulla framfærslu fyrir nóvember og desember frá C. Hann hafi fyrst sótt um örorku í X2012 en þeirri umsókn var hafnað en honum hafi verið veittur tímabundinn örorkustyrkur. Síðan þá hafi kærandi verið óvinnufær og hafi líkamlegt og andlegt ástand hans versnað til muna. Endurhæfing á vegum VIRK starfsendurhæfingar hafi verið reynd en hún hafi ekki gengið vegna minnkandi líkamlegrar virkni hans og hafi starfsendurhæfing verið talin fullreynd í lok árs 2015. Kærandi hafi áfram verið óvinnufær vegna lungnasjúkdóms, minnkaðrar hreyfigetu, brjóskloss og kransæðasjúkdóms. Í ljósi framangreinds sé farið fram á endurgreiðslu aftur í tímann.

Í bréfi B, félagsráðgjafa hjá C, segir að kærandi hafi fengið X kr. í framfærslu á árinu 2016. Þá sé staðfest að kærandi hafi ekki leitað eftir þjónustu eða framfærslu þjónustumiðstöðvarinnar vegna andlegra veikinda árið 2016.

III. Niðurstaða

Kærð er ákvörðun Tryggingastofnunar ríkisins, dags. 23. janúar 2017, um upphafstíma örorkumats.

Samkvæmt 2. mgr. 13. gr. laga nr. 100/2007 um almannatryggingar, með síðari breytingum, sbr. 5. gr. laga nr. 85/2015 um úrskurðarnefnd velferðarmála, skal kæra til úrskurðarnefndar vera skrifleg og skal hún borin fram innan þriggja mánaða frá því að aðila var tilkynnt um ákvörðun.

Samkvæmt gögnum málsins liðu tæplega tólf mánuðir frá því að kæranda var tilkynnt um hina kærðu ákvörðun með bréfi Tryggingastofnunar ríkisins, dags. 23. janúar 2017, þar til kæra barst úrskurðarnefnd velferðarmála 10. janúar 2018. Kærufrestur samkvæmt 2. mgr. 13. gr. laga um almannatryggingar var því liðinn þegar kæran barst nefndinni.

Í 5. mgr. 7. gr. laga um úrskurðarnefnd velferðarmála er vísað til þess að um málsmeðferð, sem ekki er kveðið á um í lögunum, fari samkvæmt ákvæðum stjórnsýslulaga og ákvæðum laga sem málskotsréttur til nefndarinnar byggist á hverju sinni.

Í 28. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 segir:

„Hafi kæra borist að liðnum kærufresti skal vísa henni frá nema:

1. afsakanlegt verði talið að kæran hafi ekki borist fyrr, eða

2. veigamiklar ástæður mæla með því að kæran verði tekin til meðferðar.

Kæru skal þó ekki sinnt ef meira en ár er liðið frá því að ákvörðun var tilkynnt aðila.“

Með vísan til þessa er nauðsynlegt að taka til skoðunar hvort fyrir hendi séu atriði sem hafa þýðingu við mat á því hvort afsakanlegt verði talið að kæran hafi borist að liðnum kærufresti eða hvort veigamiklar ástæður mæli með því að kæran verði tekin til meðferðar, sbr. 1. mgr. 28. gr. stjórnsýslulaga, en ákvæðið mælir fyrir um skyldubundið mat stjórnvalds á því hvort atvik séu með þeim hætti að rétt sé að taka stjórnsýslukæru til efnislegrar meðferðar, þrátt fyrir að lögbundinn kærufrestur sé liðinn.

Fyrir liggur að í hinni kærðu ákvörðun frá 23. janúar 2017 var kæranda leiðbeint um kæruheimild til úrskurðarnefndar velferðarmála og um tímalengd kærufrests. Af bréfinu verður ráðið að það hafi verið sent á lögheimili kæranda. Með bréfi úrskurðarnefndar, dags. 11. janúar 2018, var kæranda veittur kostur á að koma að athugasemdum og/eða gögnum teldi hann að skilyrði sem fram kæmu í 1. mgr. 28. gr. stjórnsýslulaga gætu átt við í málinu. Með bréfi, dags. 16. janúar 2018, var greint frá því að kærandi hafi fengið X kr. í framfærslu á árinu 2016 og að kærandi hafi ekki leitað eftir frekari þjónustu á árinu 2016 vegna andlegra veikinda.

Að mati úrskurðarnefndar velferðarmála eru upplýsingar um fjárhagsaðstoð frá sveitarfélaginu á árinu 2016 eða heilsufar hans á því ári ekki þess eðlis að afsakanlegt verði talið að kæra hafi borist að liðnum kærufresti. Í ljósi þess að kærandi aðhafðist ekkert í nærri tólf mánuði frá því að honum var kynnt niðurstaða Tryggingastofnunar er það mat úrskurðarnefndar velferðarmála að ekki sé afsakanlegt að kæra hafi ekki borist fyrr. Þá verður ekki heldur séð að veigamiklar ástæður mæli með því að kæran verði tekin til meðferðar.

Með hliðsjón af framangreindu er kærunni vísað frá úrskurðarnefnd velferðarmála, sbr. 1. mgr. 28. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993.

Ú R S K U R Ð A R O R Ð

Kæru A, er vísað frá úrskurðarnefnd velferðarmála.

F.h. úrskurðarnefndar velferðarmála

Rakel Þorsteinsdóttir