13. ágúst 2020 Dómsmálaráðuneytið

Nr. 273/2020 Úrskurður

KÆRUNEFND ÚTLENDINGAMÁLA

Þann 13. ágúst 2020 er kveðinn upp svohljóðandi

úrskurður nr. 273/2020

í stjórnsýslumáli nr. KNU20030023

Kæra [...] og barns hennar

á ákvörðunum

Útlendingastofnunar

I. Kröfur, kærufrestir og kæruheimild

Þann 10. mars 2020 kærði [...], fd. 1. [...], ríkisborgari Nígeríu (hér eftir nefnd kærandi), ákvarðanir Útlendingastofnunar, dags. 20. febrúar 2020, um að synja kæranda og barni hennar, [...], fd. 8. október 2019, ríkisborgara Nígeríu (hér eftir A) um alþjóðlega vernd á Íslandi ásamt því að synja þeim um dvalarleyfi á grundvelli 74. gr. laga um útlendinga nr. 80/2016. Kærandi sótti um alþjóðlega vernd hér á landi ásamt unnusta sínum, [...], ríkisborgara Gana. Kærandi eignaðist son þeirra, [...], þann 8. [...] hér á landi.

Kærandi krefst þess aðallega að hinar kærðu ákvarðanir verði felldar úr gildi og að kæranda verði veitt alþjóðleg vernd skv. 1. mgr. 40. gr. laga um útlendinga, á grundvelli 1. mgr. 37. gr. sömu laga. Til vara er þess krafist að hinar kærðu ákvarðanir verði felldar úr gildi og að kæranda verði veitt alþjóðleg vernd skv. 1. mgr. 40. gr. laga um útlendinga, á grundvelli 2. mgr. 37. gr. sömu laga. Til þrautavara er þess krafist að hinar kærðu ákvarðanir verði felldar úr gildi, að kæranda og barni hennar verði veitt dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða skv. 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga. Þá vísar kærandi til þess að skv. 2. mgr. 45. gr. laga um útlendinga eigi maki útlendings sem njóti alþjóðlegrar verndar og börn hans yngri en 18 ára rétt á alþjóðlegri vernd.

Fyrrgreindar ákvarðanir eru kærðar á grundvelli 7. gr. laga um útlendinga og barst kæran fyrir lok kærufrests.

II. Málsatvik og málsmeðferð

Kærandi sótti um alþjóðlega vernd hér á landi þann 5. mars 2019. Kærandi eignaðist barnið A hér á landi þann 8. október 2019 og fékk það réttarstöðu umsækjanda um alþjóðlega vernd við fæðingu þess. Kærandi kom í viðtal hjá Útlendingastofnun, m.a. þann 5. nóvember 2019, ásamt talsmanni sínum. Með ákvörðunum, dags. 20. febrúar 2020, synjaði Útlendingastofnun kæranda og barni hennar um alþjóðlega vernd ásamt því að synja þeim um dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða. Voru ofangreindar ákvarðanir kærðar til kærunefndar útlendingamála þann 10. mars 2020. Kærunefnd barst greinargerð kæranda þann 31. mars 2020 ásamt fylgigögnum. Viðbótargögn bárust kærunefnd þann 15. maí 2020. Þann 19. maí 2020 óskaði kærunefnd eftir því hjá Útlendingastofnun að framkvæmt yrði faðernispróf til að leggja mat á hvort unnusti kæranda væri faðir barnsins A og þann 1. júlí 2020 barst kærunefnd niðurstaða þess.

III. Ákvörðun Útlendingastofnunar

Í ákvörðun Útlendingastofnunar kemur fram að kærandi byggi umsókn sína um alþjóðlega vernd á því að kærandi sé í hættu í heimaríki sínu vegna aðildar sinnar að tilteknum þjóðfélagshópi.

Niðurstaða ákvörðunar Útlendingastofnunar var sú að kærandi sé ekki flóttamaður og henni skuli synjað um alþjóðlega vernd á Íslandi skv. ákvæðum 37. og 40. gr. laga um útlendinga. Kæranda var jafnframt synjað um dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða skv. 74. gr. laga um útlendinga. Þá taldi stofnunin að ákvæði 42. gr. laga um útlendinga stæði endursendingu til heimaríkis ekki í vegi.

Í ákvörðun Útlendingastofnunar í máli barns kæranda, kom fram að það væri svo ungt að árum að ekki yrði unnt að taka viðtal við það. Fram kom að umsókn barns kæranda væri grundvölluð á framburði foreldra þess og þeim hefði verið synjað um alþjóðlega vernd og dvalarleyfi á grundvelli 74. gr. laga um útlendinga. Í ákvörðunum foreldra hefði jafnframt verið tekin afstaða til aðstæðna barnsins og hvernig þær aðstæður horfi við einstökum þáttum ákvörðunarinnar. Var það niðurstaða Útlendingastofnunar með vísan til niðurstöðu í málum foreldra þess, að gættum ákvæðum samnings Sameinuðu þjóðanna um réttindi barnsins, laga um útlendinga og barnaverndarlaga, að barni kæranda væri ekki stefnt í hættu með því að fylgja foreldrum sínum til heimaríkis.

Kæranda og barni hennar var vísað frá landinu á grundvelli c-liðar 1. mgr. 106. gr., sbr. 3. mgr. 106. gr. laga um útlendinga. Útlendingastofnun tilkynnti kæranda jafnframt að kæra skuli fresta réttaráhrifum ákvörðunarinnar, sbr. 1. mgr. 35. gr. laga um útlendinga.

IV. Málsástæður og rök kæranda

Í greinargerð kæranda er vísað til frásagnar hennar í viðtölum hjá Útlendingastofnun. Þar hafi hún greint frá því að hún komi frá Delta State í Nígeríu, tilheyri Urhobo ættbálknum og sé kristinnar trúar. Kærandi hafi flust til [...] þriggja mánaða að aldri og verið búsett þar fram að flótta hennar frá heimaríki árið 2011. Um ástæður flótta hennar frá heimaríki kvað kærandi annars vegar að hún hafi verið þolandi hópnauðgunar árið 2007 og fengið hótanir í kjölfar hennar. Hins vegar séu stöðugar skærur og stríðsástand í heimahéraði vegna olíuvinnslu á svæðinu. Þá hafi hún búið við mikla fátækt í heimaríki. Á flótta sínum hafi kærandi lent í höndunum á nígerískum aðilum sem hafi þvingað hana í mansal og vændi á Ítalíu. Kærandi hafi lýst miklu harðræði því tengdu, m.a. hótunum og ofbeldi og bæri hún ör því til staðfestingar.

Í greinargerð kæranda er gerð grein fyrir hagsmunum barns kæranda og vísað til þess að börn teljist ávallt til sérstaklega viðkvæms hóps umsækjenda um alþjóðlega vernd, hvort sem þau séu í fylgd umönnunaraðila síns eða ekki. Þegar teknar séu ákvarðanir um málefni þess skuli ávallt hafa það sem sé barni fyrir bestu í forgangi. Kærandi vísar til þess að ekki sé fullnægjandi að vísa til lagabreytinga eða vilja stjórnvalda til úrbóta heldur þurfi að sýna fram á raunverulegar breytingar í ríkinu. Tilteknar heimildir bendi til þess að aðstæður barna í Nígeríu séu ekki fullnægjandi, m.a. hvað varðar aðgengi að vatni, hreinlætisaðstöðu og grunnskólamenntun. Verði barn kæranda sent með foreldrum sínum til Nígeríu sé ljóst að hans bíði óvissa og fyrirséð að velferð hans verði ekki tryggð, m.a. hvað varðar aðgang að menntun, heilbrigðisþjónustu og framfærslu. Þá telji kærandi að verulega skorti upp á rökstuðning stofnunarinnar varðandi aðstæður barns kæranda í heimaríki.

Kærandi vísar til umfjöllunar í greinargerð sinni til Útlendingastofnunar um mannréttindamál í Nígeríu. Þar kemur m.a. fram að aftökur án dóms og laga séu meðal helstu vandamála á sviði mannréttinda í Nígeríu, þ. á m. geðþóttahandtökur, varðhald, brot gegn friðhelgi einkalífs og tjáningarfrelsi, ofbeldi gegn konum og börnum og þvinguð hjónabönd. Konur og börn verði fyrir margs konar mismunun í þjóðfélaginu, m.a. hvað varðar menntun og á vinnumarkaði.

Kærandi krefst þess aðallega að henni verði veitt alþjóðleg vernd skv. 1. mgr. 40. gr., sbr. 1. mgr. 37. gr. laga um útlendinga og að barni kæranda veitt alþjóðleg vernd á grundvelli 2. mgr. 45. gr. laganna. Kærandi byggir á því að hún sé flóttamaður í skilningi 37. gr. laga um útlendinga og uppfylli skilyrði d-liðar 3. mgr. 38. gr. laga um útlendinga skv. skilgreiningu ákvæðisins um ástæðuríkan ótta við að verða ofsótt vegna aðildar sinnar að tilteknum þjóðfélagshópi sem kona, þolandi mansals og kynferðisofbeldis í heimaríki. Kærandi hafi ástæðuríkan ótta við að verða þvinguð aftur í mansal verði henni gert að snúa aftur til heimaríkis. Kærandi hafi verið beitt ofbeldi sem hafi haft áhrif á andlegt heilsufar hennar, auk þess sem hún hafi litla menntun, skuldi háar fjárhæðir og muni að öllum líkindum búa við fátækt í Nígeríu. Áhrif þessara tilgreindu þátta feli í sér samansafn athafna í skilningi 2. málsl. 1. mgr. 38. gr. laga um útlendinga. Kærandi muni standa frammi fyrir ofsóknum í heimaríki sem feli í sér alvarlegt ofbeldi, mansal og endurtekin alvarleg brot á ófrávíkjanlegum grundvallarmannréttindum, sbr. 1. mgr. 38. gr. laga um útlendinga.

Kærandi gerir athugasemd við mat Útlendingastofnunar á því að borgurum Nígeríu standi til boða skilvirk vernd af hálfu lögreglu og yfirvalda þar í landi. Kærandi vísar í því sambandi m.a. til umfjöllunar í greinargerð sinni til Útlendingastofnunar og skýrslu innanríkisráðuneytis Bretlands um þolendur mansals í Nígeríu frá júlí 2019, þar sem fram komi að ekki sé algilt að þessum hópi standi til boða fullnægjandi vernd stjórnvalda og að meta verði hvert og eitt mál á einstaklingsgrundvelli. Þá bendir kærandi á að hún og unnusti hennar séu ekki gift og þar með sé ekki tryggt að hann geti flust til heimaríkis kæranda. Ekki sé hægt að gera þá kröfu að kærandi og unnusti hennar gifti sig til að öðlast rétt til búsetu í heimaríki kæranda.

Verði ekki fallist á aðalkröfu málsins krefst kærandi þess að henni verði veitt viðbótarvernd skv. 2. mgr. 37. gr. laga um útlendinga og að barni hennar verði veitt alþjóðleg vernd á grundvelli 2. mgr. 45. gr. sömu laga. Kærandi byggir á því að hún og barn hennar uppfylli tiltekin skilyrði ákvæðisins vegna stöðu hennar og unnusta hennar, þar sem þau séu ógift og sem þolandi mansals eigi kærandi á hættu hefndaraðgerðir, að vera þvinguð aftur í vændi og eigi þau bæði á hættu útskúfun og að verða fyrir fordómum samfélagsins í heild. Það svæði sem kærandi komi frá í heimaríki sé þar að auki alræmt fyrir átök hryðjuverkahópa sem hafi í gegnum tíðina ráðist gegn olíuvinnslunni á svæðinu sem hafi leitt til þess að óbreyttir borgarar hafi látið lífið og særst. Þá vísar kærandi einnig til almenns öryggisástands í heimaríki, einkum á því svæði sem Boko Haram herji á.

Kærandi telur að endursending hennar og barns hennar til heimaríkis væri brot á meginreglu þjóðarréttar um non-refoulement, sbr. 1. mgr. 42. gr. laga um útlendinga, auk þess sem slík ákvörðun væri brot á 1. mgr. 68. gr. stjórnarskrár lýðveldisins Íslands, sbr. lög nr. 33/1944, 2. og 3. gr. Mannréttindasáttmála Evrópu, sbr. lög nr. 62/1994, 6. og 7. gr. alþjóðasamnings um borgaraleg og stjórnmálaleg réttindi og 33. gr. alþjóðasamnings um réttarstöðu flóttamanna.

Til þrautavara krefst kærandi þess að henni og barni hennar verði veitt dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða með vísan til 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga. Kærandi vísar til þess að ekki liggi fyrir hvort unnusti kæranda hafi heimild til dvalar í Nígeríu þar sem þau séu ógift. Með frávísun yrði brotið gegn 8. gr. Mannréttindasáttmála Evrópu þar sem ljóst sé að fjölskyldunni yrði sundrað sem yrði enn fremur brot gegn grundvallarreglum íslenskra laga um hagsmuni barnsins og einingu fjölskyldunnar. Kærandi byggir á því að hún og barn hennar hafi ríka þörf fyrir vernd vegna sérstaklega erfiðra félagslegra aðstæðna, erfiðra almennra aðstæðna í heimaríki og heilbrigðisástæðna. Kærandi vísar til þess að aðstæður kvenna sem sætt hafa kynferðislegu ofbeldi geti leitt til erfiðrar stöðu þeirra í heimaríki og eigi þær á hættu útskúfun eða ofbeldi við endurkomu. Kærandi sé auk þess lítið menntuð og gæti ekki ein séð sér og barni sínu farborða og fengi hún líklega ekki aðstoð frá yfirvöldum. Vísi kærandi til þess að hún sé ekki skilgreind sem þolandi mansals sem leiði til þess að hún muni ekki hafa greiðan aðgang að þjónustu eða aðstoð nígerískra yfirvalda. Viðvarandi mannréttindabrot í heimaríki kæranda feli í sér átök, hungur, sinnuleysi eða getuleysi stjórnvalda ríkisins til að vernda borgara sína. Þá hafi það ofbeldi og mansal sem kærandi hafi sætt haft slæm áhrif á andlega heilsu hennar. Einnig er á því byggt að sérstakt tillit skuli tekið til barns kæranda við beitingu 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga. Barn kæranda hafi ekki áður komið til Nígeríu og yrði aðskilið föður sínum við endursendingu. Framfærsla þess yrði þar að auki ótryggð vegna viðkvæmrar stöðu móður þess. Þá skuli litið til þeirrar hættu sem fjölskyldunni stafi af Covid-19 veikinni. Loks vísi kærandi til úrskurðar kærunefndar útlendingamála nr. 570/2019, í málum KNU19090030-31 frá 28. nóvember 2019, sem kærandi telji sambærilegt máli kæranda og hafi fordæmisgildi fyrir það.

V. Niðurstaða kærunefndar útlendingamála

Lagagrundvöllur

Í máli þessu gilda einkum ákvæði laga um útlendinga nr. 80/2016, reglugerð nr. 540/2017 um útlendinga, ákvæði stjórnsýslulaga nr. 37/1993, stjórnarskrá lýðveldisins Íslands nr. 33/1944 og mannréttindasáttmáli Evrópu, sbr. lög nr. 62/1994. Jafnframt ber að líta til ákvæða alþjóðasamnings um stöðu flóttamanna frá 1951, ásamt viðauka við samninginn frá 1967, og annarra alþjóðlegra skuldbindinga Íslands á sviði mannréttinda eftir því sem tilefni er til.

Auðkenni

Í ákvörðun Útlendingastofnunar kemur fram að til að sanna á sér deili hafi kærandi framvísað nígerísku vegabréfi fyrir sig. Telur kærunefndin því ljóst að kærandi er nígerískur ríkisborgari. Þá fæddist A hér á landi þann 8. október 2019 og er auðkenni hans því ljóst.

Réttarstaða barns kæranda

Staða barna á flótta ræðst af viðeigandi reglum í þjóðarétti og landsrétti. Í 22. gr. samnings Sameinuðu þjóðanna um réttindi barnsins, sbr. lög nr. 19/2013, segir í fyrsta lagi að aðildarríki skuli gera viðeigandi ráðstafanir til að tryggja að barn sem leiti eftir réttarstöðu sem flóttamaður, eða sem talið sé flóttamaður samkvæmt viðeigandi reglum eða starfsháttum þjóðaréttar eða landslaga, fái, hvort sem það sé í fylgd foreldra eða annarra eða ekki, viðeigandi vernd og mannúðlega aðstoð við að nýta sér þau réttindi sem við eigi og kveðið sé á um í samningnum.

Í 2. mgr. 10. gr. laga um útlendinga nr. 80/2016 segir að ákvarðanir sem varði barn skuli teknar með það sem því sé fyrir bestu að leiðarljósi, því tryggður réttur til að tjá skoðanir sínar í málum sem það varði og tekið tillit til skoðana barnsins í samræmi við aldur þess og þroska. Í 3. mgr. 25. gr. laga um útlendinga kemur fram að við ákvörðun sem sé háð mati stjórnvalds skuli huga að öryggi barns, velferð þess og félagslegum þroska og möguleika þess til að sameinast fjölskyldu sinni.

Sérstaklega er fjallað um mat stjórnvalda á umsóknum barna um alþjóðlega vernd í 5. mgr. 37. gr. laga um útlendinga. Þar segir að við mat á því hvort barn teljist flóttamaður samkvæmt lögunum skuli það sem barninu sé fyrir bestu haft að leiðarljósi. Við mat á því hvað barni sé fyrir bestu skuli stjórnvöld líta til möguleika barns á fjölskyldusameiningu, öryggis þess, velferðar og félagslegs þroska auk þess sem taka skuli tillit til skoðana barnsins í samræmi við aldur þess og þroska. Við ákvörðun í máli er varðar hagsmuni barns skuli stjórnvöld taka skriflega afstöðu til þessara atriða.

Almennt er viðurkennt að eðlilegur þroski barns sé best tryggður með því að vernda fjölskylduna. Sé ólögráða barn í fylgd annars eða beggja foreldra sinna eða annars úr fjölskyldunni sem hefur það á framfæri sínu og sá fer fram á réttarstöðu flóttamanns, ber að fara með málin í samræmi við meginregluna um einingu fjölskyldunnar. Líkt og fram hefur komið eignaðist kærandi barn með unnusta sínum hér á landi þann [...]. Haldast úrskurðir er varða foreldra og barn þeirra í hendur í samræmi við meginregluna um einingu fjölskyldunnar þegar barn er í fylgd annars eða beggja foreldra. Ljóst er að barn það sem hér um ræðir er í fylgd beggja foreldra sinna og haldast úrskurðir fjölskyldunnar því í hendur.

Landaupplýsingar

Kærunefnd útlendingamála hefur lagt mat á aðstæður í Nígeríu m.a. með hliðsjón af eftirfarandi skýrslum:

Amnesty International Report 2017/18 – Nigeria (Amnesty International, 22. febrúar 2018);
Country Policy and Information Note – Nigeria: Actors of Protection (U.K. Home Office, 28. mars 2019);
Country Policy and Information Note – Nigeria: Female Genital Mutilation (FGM) (U.K. Home Office, 13. ágúst 2019);
Country Policy and Information Note – Nigeria: Medical and Healthcare issues (U.K. Home Office, janúar 2020);
Country Policy and Information Note – Nigeria: Trafficking of women (U.K. Home Office, 4. júlí 2019);
Country Policy and Information Note – Nigeria: Country Background Note (U.K. Home Office, 7. janúar 2020);
Country Profile: FGM in Nigeria (28 Too Many, október 2016);
EASO COI Meeting Report – Nigeria – Practical Cooperation Meeting 12-13 June 2017 – Rome (European Asylum Support Office, 1. ágúst 2017);
EASO Country Guidance – Nigeria – Guidance note and common analysis (European Asylum Support Office, febrúar 2019);
EASO Country of Origin Information Report – Nigeria – Actors of Protection (European Asylum Support Office, nóvember 2018);
EASO Country of Origin Information Report – Nigeria – Country Focus (European Asylum Support Office, júní 2017);
EASO – Country of Origin Information Report – Nigeria – Security Situation (European Asylum Support Office, nóvember 2018);
EASO – Country of Origin Information Report – Nigeria – Sex trafficking of women (European Asylum Support Office, október 2015);
EASO – Country of Origin Information Report – Nigeria – Targeting of individuals (European Asylum Support Office, nóvember 2018);
Freedom in the World 2020 – Nigeria (Freedom House, 4. mars 2020);
Information on trafficking including, situation for returnees of previous trafficking and risk og re-trafficking (Refugee Documentation Centre, RDC, Legal Aid Board, 17. júní 2019);
Ministry of the Interior – Republic of Ghana: Registration of Spouse as Citizen (https://www.mint.gov.gh/services/registration-of-spouse-as-citizen/, skoðað 20. júní 2020);
Nigeria 2019 Human Rights Report (U.S. Department of State, 11. mars 2020);
Nigeria: Returforhold for kvinner som har arbeidet i prostitusjon i Europa (Landinfo, 20. mars 2017);
Nigeria heeds global call, sets up State Task Force against humar trafficking (United Nations Office on drugs and Crime);• Report of Special Rapporteur on trafficking in persons, especially women and children (Human Rights Council, 16. apríl 2019);
Responses to Information Requests (Immigration and Refugee Board of Canada, 20. nóvember 2019);
Stjórnarskrá Nígeríu (Constitution of the Federal Republic of Nigeria 1999) https://www.wipo.int/edocs/lexdocs/laws/en/ng/ng014en.pdf;
Trafficking in Persons Report – Nigeria (U.S. Department of State, 25. júní 2020);
Vefsíða: Nigeria Immigration Service (https://immigration.gov.ng/residence-permits/);
The World factbook (CIA, 17. júní 2020) og
World Report 2020 – Nigeria (Human Rights Watch, 14. janúar 2020).

Nígería er sambandslýðveldi með rúmlega 214 milljónir íbúa. Nígería var nýlenda Bretlands fram að sjálfstæði þess árið 1960 og sama ár gerðist Nígería aðili að Sameinuðu þjóðunum. Ríkið fullgilti bæði alþjóðasamning um borgaraleg og stjórnmálaleg réttindi ásamt alþjóðasamningi um efnahagsleg, félagsleg og menningarleg réttindi árið 1993. Þá fullgilti ríkið mannréttindasáttmála Afríku árið 1983 og samning Sameinuðu þjóðanna um réttindi barnsins árið 1991. Ríkið fullgilti sáttmála Sameinuðu þjóðanna gegn spillingu árið 2004, samning Sameinuðu þjóðanna gegn pyndingum og annarri grimmilegri, ómannlegri eða vanvirðandi meðferð eða refsingu árið 2001 og valfrjálsa viðbótarbókun við þann samning árið 2009.

Samkvæmt upplýsingum á vefsíðu Alþjóðasambands sakamálalögreglu (e. Interpol) er löggæsla ríkisins aðallega í höndum ríkislögreglu Nígeríu sem talin er samanstanda af rúmlega 350.000 lögregluþjónum. Ríkislögreglan annist löggæslustörf í öllum 36 fylkjum Nígeríu og höfuðborginni Abuja. Hlutverk ríkislögreglunnar sé að vernda einstaklinga og eignir, koma í veg fyrir afbrot, upplýsa og rannsaka glæpi auk þess að sækja afbrotamenn til saka. Samkvæmt skýrslu EASO frá 2017 séu nokkrar sérhæfðar deildir innan ríkislögreglunnar sem annist sértæk brot. Ríkislögreglan hafi verið gagnrýnd fyrir spillingu og mannréttindabrot af ýmsum rannsakendum og samtökum. Dæmi séu um að lögregluþjónar hafi orðið uppvísir að því að kúga fé af almennum borgurum og sleppa sakborningum gegn mútugreiðslum. Þá hafi mannréttindasamtök greint frá því að u.þ.b. 100.000 lögregluþjónar hafi veitt efnamiklum einstaklingum persónulega þjónustu. Þá sé mikill skortur á lögreglumönnum í ríkinu, auk þess sem þjálfun á lögreglumönnum sé ábótavant og skortur sé á fjármagni frá ríkinu. Í ríkinu séu þó til staðar formlegar kvörtunarleiðir vegna misferlis lögreglu í starfi eða spillingar en þó tíðkist í miklum mæli að leysa slík mál á óformlegan hátt. Þá skorti skilvirkar leiðir til að eiga við, rannsaka og refsa vegna ofbeldis eða spillingar öryggissveita. Mútuþægni sé víðfeðmur vandi í ríkinu og samkvæmt skýrslu bandaríska utanríkisráðuneytisins fyrir árið 2018 hafi stofnanir sem annist kvörtunarmál í ríkinu greint frá uppsögnum lægra settra lögreglumanna vegna kvartana almennings um fjárkúganir af hálfu lögreglu. Þó hafi fá mál verið rannsökuð eða farið fyrir dómstóla. Fram kemur í ofangreindum gögnum að töluverð spilling sé innan dómskerfisins, auk þess sem skortur sé á þjálfun dómara. Þó kemur fram í skýrslu breska innanríkisráðuneytisins frá 2019 að þrátt fyrir veikleika í stjórnkerfinu standi þeim sem óttist einstaklinga sem starfi ekki fyrir ríkið almennt til boða skilvirk vernd. Komið hafi verið á fót embætti umboðsmanns í Nígeríu árið 2004 (e. The Public Complaints Commission) en um sé að ræða sjálfstæða og óháða stofnun sem taki á móti kvörtunum borgara og tryggi rétt þeirra gagnvart nígerískum stjórnvöldum endurgjaldslaust. Hægt sé að nálgast skrifstofur umboðsmanns í öllum 36 fylkjum Nígeríu og er almennt talið að um sé að ræða skilvirkt úrræði fyrir borgara Nígeríu. Þá kemur fram í skýrslu breska innanríkisráðuneytisins frá mars 2019 að opinberar eftirlitsnefndir (The National Human Rights Commission (NHRC) og The Public Complaints Commission) hafi eftirlit með störfum dómstóla landsins og nígeríska lögregluráðið (e. The Nigerian Police Council) og framkvæmdarstjórn lögreglunnar (e. Police Service Commission) hafi eftirlit með störfum lögreglunnar.

Samkvæmt skýrslu EASO frá 2018 sé öryggisástand landsins hvað verst í norðurhlutanum þar sem hryðjuverkahópurinn Boko Haram beri ábyrgð á dauða mörg þúsund íbúa. Helstu átök í suðurhluta Nígeríu, þ. á m. í Delta State, heimafylki kæranda, megi rekja til ágreinings í tengslum við olíuauðlindir á svæðinu. Í skýrslu breska innanríkisráðuneytisins frá því í júlí 2019 kemur fram að Nígería sé upprunaland, viðkomustaður og áfangastaður mansals og nauðungarvinnu. Nígerísk stjórnvöld uppfylli ekki enn lágmarksviðmið ríkja vegna baráttu gegn mansali en hafi þó tekið mikilvæg skref til að auka vernd borgara sinna og koma í veg fyrir mansal. Gerðar hafi verið ýmsar stefnubreytingar í þessum málum og sérstök löggjöf sett til að koma í veg fyrir, uppræta og refsa fyrir mansal. Þá hafi stjórnvöld, í samræmi við alþjóðleg samtök og önnur ríki, þjálfað lögreglulið landsins, starfsmenn ríkisins og stofnanir til að gera þeim betur kleift að rannsaka, sækja til saka og sakfella gerendur mansals. Árið 2003 hafi tekið gildi lög sem komu stofnuninni NAPTIP (e. the National Agency for the Prohibition of Traffic in Persons and Other Related Matters) á fót. Markmið NAPTIP sé að vekja athygli á málefninu, fræða almenning og með þeim hætti að reyna að koma í veg fyrir frekara mansal, vernda þolendur mansals ásamt því að sækja gerendur til saka. Einnig hafi verið samþykkt sérstök lög gegn mansali árið 2015 en þau hafi gert það refsivert að stunda mansal og mæli ennfremur fyrir um fangelsisvist allt að fimmtán árum fyrir brot gegn þeim. Starf NAPTIP felist í því að stuðla að framfylgni laga og reglugerða gegn mansali í Nígeríu, rannsaka mansalsmál og fræða og efla lögreglu og aðra aðila sem komi að upprætingu mansals í Nígeríu. Einnig aðstoði stofnunin þolendur mansals með því að veita þeim skjól, ráðgjöf, hafa uppi á fjölskyldumeðlimum þeirra, aðstoða við heimkomu og aðlögun að samfélaginu á ný. Samkvæmt skýrslu Landinfo hefur NAPTIP þekkingu og reynslu af því að sinna þolendum mansals sem eigi börn. NAPTIP hafi til umráða húsnæði fyrir þolendur mansals í borgunum Abuja, Lagos, Benín, Uyo, Enugu, Kano, Sokoto, Maiduguri og Markudi. Þá komi fram í skýrslu EASO frá 2015 að dvöl í húsnæði NAPTIP sé ekki langtímalausn og dvelji þolendur þar í um tvær til sex vikur. Hafi NAPTIP unnið með frjálsum félagasamtökum sem hafi útvegað þolendum mansals langtímahúsnæði og andlegan stuðning. Þá sé konum sem dvelji hjá NAPTIP einatt útskúfað úr samfélaginu þar sem gert sé ráð fyrir að þær hafi unnið við vændi erlendis. Af þeim sökum hafi NAPTIP reynt að senda konur eins fljótt og verða megi til fjölskyldu sinnar eða í annað húsnæði. Skortur á fjármagni takmarki getu NAPTIP og frjálsra félagasamtaka við að aðstoða þolendur mansals við að aðlagast samfélaginu og standa á eigin fótum. Nígerísk yfirvöld hafi komið til móts við umræddan fjárskort hjá NAPTIP og veitt þolendum mansals fjárstyrk sem aðstoði við aðlögun að samfélaginu.

Í skýrslu sérstaks skýrslugjafa Sameinuðu þjóðanna um mansal frá apríl 2019 kemur fram að í ágúst 2017 hafi í Edo fylki verið sett á fót sérstakt aðgerðarteymi gegn mansali (e. Edo State task force against human trafficking (ETAHT)) sem leitt sé af dómsmálaráðherra fylkisins (e. State Attorney-General and Commissioner of Justice). Megin verkefni aðgerðarteymisins séu rannsókn og saksókn í mansalsmálum, forvarnir og vitundarvakning, aðstoð við þolendur með því að bjóða sálfræðiaðstoð, skammtíma og langtíma húsnæði, kennslu og þjálfun í iðngreinum og stuðningur og aðstoð við aðlögun þolenda sem snúa aftur heim. Þá vilji teymið vinna að því að uppræta rót vandans sem birtist í mansali og kynjamisrétti. Aðgerðarteymið sé byggt á þörfinni til að styrkja aðgerðir stjórnvalda og félagasamtaka í baráttunni gegn mansali í Nígeríu og nú hafi einnig verið komið á fót slíkum teymum í öðrum fylkjum s.s. Ondo, Delta og Ekiti í samstarfi við UNODC og NAPTIP. Í gögnunum kemur þá fram að þolendur mansals séu líklegri til þess að sæta endurteknu mansali heldur en að sæta líkamlegu ofbeldi í hefndaraðgerðum þeirra aðila sem staðið hafi að baki mansalinu. Lögreglan í ríkinu hafi þá almennt getu til þess að aðstoða þolendur mansals, jafnvel þótt þolendur standi enn í skuld við smyglarann sinn.

Fram kemur í ofangreindum gögnum að ofbeldi gagnvart börnum sé útbreitt í Nígeríu. Barnahjálp Sameinuðu þjóðanna hafi unnið í samvinnu með yfirvöldum í Nígeríu, m.a. við að bæta lagaumgjörð varðandi vernd barna gegn ofbeldi, breyta viðurkenndum félagsháttum sem feli í sér hættulegar hefðir líkt og kynfæralimlestingar og barnahjónabönd, auk þess sem unnið hafi verið að styrkingu félagslegrar þjónustu og barnaverndarstarfs þar í landi. Þá hafi yfirvöld samþykkt aðgerðaáætlun, National Strategy to End Child Marriage in Nigeria (2016-2021) með það að markmiði að útrýma barnahjónaböndum fyrir árið 2030. Jafnframt vinni yfirvöld hörðum höndum að aðgerðaáætlun sem feli m.a. í sér forvarnarstarf meðal ráðuneyta og stofnana með það að markmiði að stöðva ofbeldi gagnvart börnum. Þá kemur fram í framangreindum gögnum að Nígería hafi fullgilt samning Sameinuðu þjóðanna um réttindi barnsins árið 1991 og stofnskrá Afríkusambandsins um velferð og réttindi barnsins (e. The African Charter on the Rights and Welfare of the Child) árið 2000. Hafi þjóðþing Nígeríu samþykkt árið 2003 lög um réttindi barnsins (e. the Child Rights Act) og tóku þau gildi sama ár. Þar sem Nígería sé sambandslýðveldi sé ekki nóg að þjóðþingið samþykki löggjöfina heldur þurfi bæði fylkisþing og landstjóri hvers fylkis að samþykkja lagasetninguna til þess að hún taki gildi í hverju fylki. Árið 2019 hafi 24 fylki af 36 tekið lögin í gildi og séu flest þeirra í suðurhluta Nígeríu. Lögin kveði á um að allar ákvarðanir eða ráðstafanir er varða börn skuli byggðar á því sem sé barninu fyrir bestu. Í lögunum komi einnig fram að öll börn eigi rétt á að njóta menntunar og heilbrigðisþjónustu. Árið 2004 hafi þjóðþing Nígeríu samþykkt löggjöf sem kveði á um ókeypis grunnskólagöngu (e. The Universal Basic Education (UBE) Programme). Hafi þessi nýjung verið leidd í lög með því markmiði að fjölga nemendum í grunnskóla og koma á fót ókeypis og skyldubundnu skólakerfi fyrir öll börn í Nígeríu.

Samkvæmt stjórnarskrá Nígeríu öðlist einstaklingur ríkisborgararétt þar í landi við fæðingu ef a.m.k. annað foreldri hefur nígerískan ríkisborgararétt. Einstaklingur sem er kvæntur nígerískum ríkisborgara getur öðlast ríkisborgararétt í Nígeríu að uppfylltum tilteknum skilyrðum sem koma fram í ákvæði stjórnarskrárinnar. Fram kemur á vef innflytjendayfirvalda í Nígeríu að einstaklingur geti sótt um dvalarleyfi þar í landi á grundvelli stöðu sinnar sem innflytjandi í landinu ef hann er kvæntur nígerískum ríkisborgara. Þá geti ríkisborgarar aðildarríkja ECOWAS (Economic Community of West African States), þ. á m. Nígería og Gana, sótt um dvalarleyfi í Nígeríu að uppfylltum tilteknum skilyrðum. Aðild ríkja að ECOWAS veiti einnig borgurum þeirra rétt til frjálsrar farar milli aðildarríkjanna.

Fram kemur í skýrslu bandaríska innanríkisráðuneytisins að engin alhliða löggjöf sé í landinu sem verndi konur gegn ofbeldi. Heimilisofbeldi í landinu sé útbreitt vandamál og í sumum ríkjum sé það álitið félagslega samþykkt. Þá tíðkist einnig afskiptaleysi meðal lögreglunnar í slíkum málum. Kynferðisleg áreitni og nauðgun séu refsiverð brot samkvæmt hegningarlögum landsins. Þolendum slíks ofbeldis eigi að standa til boða aðstoð frá ríkinu, þ. á m. sálfræði-, heilbrigðis-, félagsleg og lögfræðileg þjónusta. Þá kemur fram að þó svo að stjórnarskráin tryggi konum og körlum sömu réttindi í landinu, verði konur fyrir mismunun þegar komi að efnahagslegum réttindum, t.a.m. séu engin lög sem tryggi jöfn kynjahlutföll á vinnustöðum eða leggi bann við mismunun á grundvelli kyns við ráðningar í störf. Á vef Útlendingastofnunar- og flóttamannanefndar Kanada kemur fram að einstæðar konur sæti margskonar mismunun í Nígeríu. Íhaldssöm viðhorf til einstæðra kvenna geri það m.a. að verkum að konum sé meinað um aðgang að leiguhúsnæði og öðrum efnahagslegum réttindum og þjónustu á vegum ríkisins.

Í skýrslu breska innanríkisráðuneytisins frá því í janúar 2020 kemur fram að í Nígeríu séu átta sjúkrahús sem sérhæfð séu í taugageðlækningum staðsett víðsvegar um landið. Geðdeildir séu jafnframt á öllum háskólasjúkrahúsum, auk þess sem starfrækt séu sex opinber geðsjúkrahús í mismunandi fylkjum í landinu. Þá kemur fram að meðferð við geðsjúkdómum sé aðgengileg á almennum sjúkrahúsum og í Nígeríu sé meðferð í boði við öllum geðsjúkdómum. Um 300 geðlæknar starfi í Nígeríu en skortur virðist vera á geðheilbrigðisstarfsfólki og fjöldi þeirra sé ekki í samræmi við íbúafjölda landsins. Almennir heilbrigðisstarfsmenn hafi þó fengið þjálfun í greiningu algengra geðsjúkdóma og á fjölda opinberra og einkarekinna sjúkrahúsa hafi sjúklingar aðgengi að geðlæknum, geðhjúkrunarfræðingum og sálfræðingum, ráðgjöf og lyfjameðferð. Þá sé einnig boðið upp á meðferð í búsetuúrræðum og heimaþjónustu. Veruleg misskipting sé á fjölda geðheilbrigðisstarfsfólks milli landshluta en talið sé að norðaustur hluti landsins eigi undir högg að sækja hvað það varðar samanborið við aðra landshluta. Geðræn veikindi séu þó ennþá fordæmd í Nígeríu og fjölskyldur eigi það til að fela veikindin eða telji þau stafa af bölvunum eða göldrum. Í skýrslu frá EASO kemur fram að andlega veikir einstaklingar verði fyrir mismunun og félagslegri skömm og að margir þeirra njóti takmarkaðrar heilbrigðisþjónustu. Þá bera gögnin einnig með sér að andlega veikir einstaklingar hafi verið lokaðir inni á stofnunum og orðið fyrir alvarlegri misnotkun. Slíkum stofnunum hafi þó í einhverjum mæli verið lokað af lögreglu.

Í skýrslu sérstaks skýrslugjafa Sameinuðu þjóðanna frá árinu 2019 kemur fram að Evrópusambandið og alþjóða fólksflutningastofnunarinnar (IOM) starfi saman í sérstöku átaksverkefni er lúti að endursendingu fólks til Nígeríu. Fólksflutningastofnunin í samstarfi við ýmsar innlendar stofnanir s.s. innflytjendaþjónustu Nígeríu (e. Nigerian Immigration Service) nefnd ríkisins fyrir flóttamenn, innflytjendur og fólk á innri flótta (e. the National Commission for Refugees, Migrants and Internally Displaced Persons), NAPTIP, almannavarnir ríkisins og ETAHT veiti ýmsa þjónustu vegna móttöku og aðlögunar einstaklinga sem snúi aftur til Nígeríu. Grunnþjónusta sé veitt m.a. ferðir áfram til heimabæjar eða þorps, símar til frekari samskipta, matur, skammtíma húsnæði, heilbrigðisþjónusta og vernd. Þá sé einstaklingum með sérþarfir jafnframt vísað til heilbrigðisstofnana, sálfræðinga, í ráðgjöf og veitt aðstoð við fjölskyldusameiningu.

Ákvæði 1. mgr. 37. gr. laga um útlendinga

Í 1. mgr. 37. gr. laga nr. 80/2016 um útlendinga, sem byggir á A-lið 1. gr. flóttamannasamningsins, segir:

Flóttamaður samkvæmt lögum þessum telst vera útlendingur sem er utan heimalands síns af ástæðuríkum ótta við að vera ofsóttur vegna kynþáttar, trúarbragða, þjóðernis, aðildar að tilteknum þjóðfélagshópi eða vegna stjórnmálaskoðana og getur ekki eða vill ekki vegna slíks ótta færa sér í nyt vernd þess lands; eða sá sem er ríkisfangslaus og er utan þess lands þar sem hann áður hafði reglulegt aðsetur vegna slíkra atburða og getur ekki eða vill ekki vegna slíks ótta hverfa aftur þangað, sbr. A-lið 1. gr. alþjóðasamnings um réttarstöðu flóttamanna frá 28. júlí 1951 og bókun við samninginn frá 31. janúar 1967, sbr. einnig 38. gr. laga þessara.

Í 38. gr. útlendingalaga eru sett fram viðmið um það hvað felist í hugtakinu ofsóknir skv. 1. mgr. 37. gr., á hvaða grundvelli ofsóknir geta byggst og hvaða aðilar geta verið valdir að þeim. Í 1. mgr. ákvæðisins segir:

Ofsóknir skv. 1. mgr. 37. gr. eru þær athafnir sem í eðli sínu eða vegna þess að þær eru endurteknar fela í sér alvarleg brot á grundvallarmannréttindum, einkum ófrávíkjanlegum grundvallarmannréttindum á borð við réttinn til lífs og bann við pyndingum eða ómannúðlegri eða vanvirðandi meðferð eða refsingu, bann við þrældómi og þrælkun og bann við refsingum án laga. Sama á við um samsafn athafna, þ.m.t. ólögmæta mismunun, sem hafa eða geta haft sömu eða sambærileg áhrif á einstakling.

Í 2. mgr. 38. gr. laga um útlendinga er fjallað um í hverju ofsóknir geta falist. Þá eru þær ástæður sem ofsóknir þurfa að tengjast skilgreindar nánar í 3. mgr. 38. gr. laganna.

Í 4. mgr. 38. gr. kemur fram að þeir aðilar sem geta verið valdir að ofsóknum eða ómannúðlegri eða vanvirðandi meðferð séu:

a. ríkið,

b. hópar eða samtök sem stjórna ríkinu eða verulegum hluta landsvæðis þess,

c. aðrir aðilar, sem ekki fara með ríkisvald, ef sýnt er fram á að ríkið eða hópar eða samtök skv. b-lið, þ.m.t. alþjóðastofnanir, geti ekki eða vilji ekki veita vernd gegn ofsóknum eða meðferð sem fellur undir 2. mgr. 37. gr., m.a. með því að ákæra og refsa fyrir athafnir sem fela í sér ofsóknir.

Orðasambandið „ástæðuríkur ótti við að vera ofsóttur“ í 1. mgr. 37. gr. laga um útlendinga inniheldur huglæga og hlutlæga þætti og þarf að taka tillit til hvors tveggja þegar mat er lagt á umsókn um alþjóðlega vernd. Mat á því hvort ótti umsækjanda sé ástæðuríkur getur verið byggt á persónulegri reynslu umsækjanda sem og á upplýsingum um ofsóknir sem aðrir í umhverfi hans eða þeir sem tilheyra sama hópi hafa orðið fyrir. Þótt umsækjandi um alþjóðlega vernd skuli njóta vafa upp að ákveðnu marki verður umsækjandinn með rökstuddum hætti að leiða líkur að því að hans bíði ofsóknir í heimaríki. Frásögn umsækjanda og önnur gögn um einstaklingsbundnar aðstæður hans verða því almennt að fá stuðning í hlutlægum og áreiðanlegum upplýsingum um heimaríki umsækjanda, stjórnvöld, stjórnarfar og löggjöf þess. Þá er litið til sambærilegra upplýsinga um ástand, aðstöðu og verndarþörf þess hóps sem umsækjandi tilheyrir eða er talinn tilheyra. Umsækjandi sem hefur sýnt fram á með heildstæðri og trúverðugri frásögn af atburðum, og eftir atvikum með trúverðugum gögnum, sem eru í samræmi við áreiðanlegar og hlutlægar upplýsingar um almennt ástand í heimaríki hans, að hann hafi orðið fyrir ofsóknum í skilningi laga um útlendinga, eða beinum og marktækum hótunum um slíkar ofsóknir, yrði almennt talinn hafa sýnt fram á ástæðuríkan ótta við ofsóknir snúi hann aftur til heimaríkis. Í þeim tilvikum hvílir það á stjórnvöldum að eyða öllum vafa um slíka hættu, t.d. með vísan til þess að aðstæður í heimaríki hans hafi breyst.

Kærunefnd hefur við mat sitt á umsókn kæranda haft til hliðsjónar handbók Flóttamannastofnunar Sameinuðu þjóðanna um málsmeðferð og viðmið við mat á umsókn um alþjóðlega vernd (Handbook and Guidelines on Procedures and Criteria for Determining Refugee Status, Genf 2011). Þá hefur aðferðarfræði trúverðugleikamats kærunefndar tekið mið af skýrslu Flóttamannastofnunar Sameinuðu þjóðanna og Flóttamannasjóðs Evrópusambandsins um trúverðugleikamat, eftir því sem við á (Beyond Proof: Credibility Assessment in EU Asylum Systems, Brussel 2013).

Kærandi kveðst eiga á hættu ofsóknir í heimaríki, sem þolandi kynferðisofbeldis og mansals. Kærandi óttist að vera þvinguð aftur í vændi, verða fyrir hefndaraðgerðum og útskúfun samfélagins verði henni gert að snúa aftur til síns heima. Þá óttist hún smyglara sinn sem hún skuldi háar fjárhæðir. Einnig byggir kærandi á því að hún muni ekki geta séð fyrir sér og barni sínu í heimaríki, án stuðnings föður þess eða annars baklands. Auk þess geti kærandi ekki leitað ásjár yfirvalda.

Mat á trúverðugleika frásagnar kæranda er byggt á endurritum af viðtölum hennar hjá Útlendingastofnun, öðrum gögnum málsins og upplýsingum um heimaríki kæranda. Kærunefnd telur ekki ástæðu til annars en að leggja til grundvallar frásögn kæranda um að hún hafi verið þolandi mansals og verið gert að stunda vændi á Ítalíu.

Í viðtali hjá Útlendingastofnun kvaðst kærandi hafa komið hingað til lands, ásamt unnusta sínum sem hún hafi kynnst á Ítalíu. Kærandi eignaðist barn hér á landi þann [...]. Þann 19. maí 2020 óskaði kærunefnd eftir því hjá Útlendingastofnun að framkvæmt yrði faðernispróf til að leggja mat á hvort unnusti kæranda væri faðir barnsins A. Þann 1. júlí 2020 bárust kærunefnd niðurstöður úr fyrrgreindu prófi og benda þær til þess að unnusti kæranda sé faðir A. Þá eru frásagnir kæranda og unnusta hennar í viðtölum hjá Útlendingastofnun samhljóða um samband þeirra, t.a.m. um það hvenær og hvar þau hafi kynnst. Þá er ljóst af gögnum málsins að þau eiga saman barnið A. Með tilliti til gagna málsins verður lagt til grundvallar að um raunverulegt samband sé að ræða milli kæranda og unnusta hennar.

Kærandi hefur ekki borið fyrir sig að hafa sætt ofsóknum eða að hún óttist ofsóknir af hálfu yfirvalda í heimaríki sem hafa eða gætu náð því alvarleikastigi sem 1. mgr. 38. gr. laga um útlendinga mælir fyrir um. Þá benda gögn málsins ekki til þess að slíkar ofsóknir hafi átt sér stað eða að kærandi eigi þær á hættu.

Í viðtali hjá Útlendingastofnun kvaðst kærandi óttast menn í heimaríki sem hafi beitt hana kynferðisofbeldi árið 2007 og haft í hótunum við hana í kjölfarið. Af þeim sökum hafi kærandi ekki leitað til lögreglunnar né greint fjölskyldu sinni eða öðrum frá atburðinum að undanskilinni systur sinni, fjórum árum síðar eða árið 2011. Kærunefnd hefur ekki ástæðu til að draga í efa frásögn kæranda um að hún hafi orðið fyrir nauðgun í heimaríki. Af framburði kæranda má ráða að kærandi telji sig ekki geta leitað til lögregluyfirvalda í Nígeríu vegna þess að hún telji að lögreglan myndi ekki aðhafast í máli hennar nema gegn greiðslu. Kærandi hefur ekki lagt fram gögn til stuðnings frásögn sinni um að hún geti ekki leitað til lögreglunnar eða notið verndar á vegum hennar vegna fyrrgreinds atviks. Þrátt fyrir að ráða megi af framangreindum gögnum að nokkur spilling ríki innan lögreglunnar í Nígeríu benda gögn um heimaríki kæranda til þess að hún geti leitað til lögreglu eftir vernd. Verður lagt til grundvallar að kærandi hafi færi á að leita til lögregluyfirvalda í Nígeríu óttist hún að verða fyrir hótunum þar. Er það því mat kærunefndar að kærandi hafi ekki sýnt fram á að lögregluyfirvöld í Nígeríu geti ekki eða vilji ekki veita henni vernd, m.a. með því að ákæra eða refsa fyrir þær athafnir sem feli í sér ofsóknir. Kærunefnd telur því að kærandi hafi raunhæfa möguleika á að leita ásjár stjórnvalda þar í landi, ef hún telur sig þurfa á aðstoð þeirra að halda.

Við mat á því hvort að konur hafi almennt ástæðuríkan ótta við að vera þvingaðar í mansal skal samkvæmt ofangreindum skýrslum m.a. líta til þess hversu mikið smyglarinn viti um bakgrunn konunnar og fjölskyldu hennar, hvort að fjölskylda konunnar hafi tekið þátt í smyglinu og hvort að konan hafi borið vitni gegn smyglaranum. Í viðtali kæranda hjá Útlendingastofnun, dags. 5. nóvember 2019, kvaðst kærandi hafa hitt smyglara sinn í Lýbíu sem hafi aðstoðað hana við för hennar frá Lýbíu til Ítalíu. Smyglarinn hafi síðar neytt hana til að stunda vændi til að greiða upp skuld sína fyrir aðstoðina. Kærandi hafi flúið frá smyglaranum og hitt mann sem hafi síðar orðið unnusti hennar og barnsfaðir. Af frásögn kæranda má ráða að konan sem hafi þvingað hana í vændi hafi ekki haft samband við hana eftir að henni hafi tekist að flýja eða að smyglarinn viti hvar kærandi sé niðurkomin í dag. Þá má ráða að kærandi hafi ekki borið vitni gegn smyglara sínum. Þá má jafnframt ráða af framburði kæranda að fjölskylda hennar hafi ekki tekið þátt í smyglinu og að kærandi njóti stuðnings fjölskyldu sinnar í heimaríki, t.a.m. kvað kærandi dóttur sína búsetta hjá yngri systur hennar í Nígeríu. Þrátt fyrir að þolendur mansals geti átt erfitt uppdráttar við endurkomu til Nígeríu benda gögn sem kærunefnd hefur kynnt sér ekki til þess að þeir verði almennt fyrir ofsóknum við heimkomu. Til staðar séu innviðir í heimaríki kæranda sem sérhæfi sig í þjónustu og aðstoð við þolendur mansals. Gögn bendi þá til þess að yfirvöld hafi getu til þess að aðstoða þolendur mansals. Það er því mat kærunefndar að kærandi eigi þess kost að leita aðstoðar og verndar yfirvalda, bæði hjá stofnuninni NAPTIP og lögreglu, telji hún vera þörf á því. Að mati kærunefndar hefur því ekki verið sýnt fram á að kærandi eigi á hættu ofsóknir í heimaríki sem rekja megi til þess að hún hafi verið þolandi mansals.

Samkvæmt 5. mgr. 37. gr. laga um útlendinga skal, við mat skv. 1. og 2. mgr. 37. gr. í málum sem varða börn, fylgdarlaus sem önnur, hafa það sem er barninu fyrir bestu að leiðarljósi. Í ákvæðinu kemur fram að við það mat beri að líta til möguleika barns á fjölskyldusameiningu, öryggis barnsins, velferðar og félagslegs þroska auk þess sem taka skal tillit til skoðana barnsins í samræmi við aldur þess og þroska. Í ljósi ungs aldurs barns kæranda taldi Útlendingastofnun ekki tækt að taka viðtal það. Leggur kærunefnd mat á hagsmuni þess samkvæmt 5. mgr. 37. gr. laga um útlendinga með hliðsjón af upplýsingum úr fyrirliggjandi gögnum málsins og framangreindum aðstæðum í heimaríki þess. Að mati kærunefndar var sjónarmiðum barnsins nægilega komið á framfæri með framburði kæranda og hagsmunagæslu talsmanns. Þá sýna gögn sem kærunefnd hefur yfirfarið að möguleiki er fyrir fjölskylduna að sameinast í heimaríki kæranda eða unnusta hennar. Samkvæmt upplýsingum innflytjendayfirvalda í heimaríki kæranda getur sambýlismaður kæranda, sem er ríkisborgari Gana, sótt um dvalarleyfi í Nígeríu á grundvelli hjúskapar eða þess að hann er ríkisborgari ECOWAS ríkis, að ákveðnum skilyrðum uppfylltum. Kærunefnd telur að teknu tilliti til ákvæða í barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna og íslenskrar löggjafar um barnavernd, að engin rök standi í vegi fyrir því að barn kæranda fylgi móður sinni aftur til heimaríkis hennar. Barn kæranda og unnusta hennar hefur verið hér á landi í fylgd beggja foreldra sinna og verður í fylgd móður við endursendingu til heimaríkis hennar. Kærunefnd horfir m.a. til þess að barn það sem um ræðir er í fylgd beggja foreldra sinna sem eru heilsuhraust og vinnufær og nýtur barnið stuðnings þeirra. Líkt og áður greinir stendur barni kæranda til boða gjaldfrjáls grunnskólamenntun í heimaríki þess. Þá beri gögn með sér að barnið muni jafnframt hafa aðgang að heilbrigðiskerfinu í heimaríki. Það er þá mat kærunefndar að aðstæður barns kæranda, þ.e. að hafa ekki komið til Nígeríu, komi eitt og sér ekki í veg fyrir að það fylgi foreldrum sínum til heimaríkis þess. Þá er ekkert sem bendir til annars en að kærandi og unnusti hennar geti framfleytt barni sínum. Með vísan til framangreinds er það mat kærunefndar, að teknu tilliti til sjónarmiða um öryggi, velferð og félagslegan þroska barnsins, að það sé því fyrir bestu að fylgja foreldri sínu til heimaríkis.

Með vísan til framangreinds er það niðurstaða kærunefndar að kærandi hafi ekki með rökstuddum hætti leitt líkur að því að hún og barn hennar hafi ástæðuríkan ótta við ofsóknir í skilningi 1. mgr. 37.gr. laga um útlendinga.

Telur kærunefndin því ljóst að kærandi og barn hennar uppfylli ekki skilyrði 1. mgr. 37. gr. laga um útlendinga fyrir viðurkenningu á stöðu sem flóttamenn hér á landi.

Ákvæði 2. mgr. 37. gr. laga um útlendinga

Samkvæmt 2. mgr. 37. gr. útlendingalaga er útlendingur einnig flóttamaður ef, verði hann sendur aftur til heimaríkis síns, raunhæf ástæða er til að ætla að hann eigi á hættu að sæta dauðarefsingu, pyndingum eða annarri ómannúðlegri eða vanvirðandi meðferð eða refsingu eða hann verði fyrir alvarlegum skaða af völdum árása í vopnuðum átökum þar sem ekki er greint á milli hernaðarlegra og borgaralegra skotmarka. Sama gildir um ríkisfangslausan einstakling. Við mat á því hvort að aðstæður kærenda séu slíkar að þær eigi undir 2. mgr. 37. gr. laga um útlendinga ber að líta til 3. gr. mannréttindasáttmála Evrópu. Mannréttindadómstóll Evrópu hefur fjallað um það mat sem þarf að fara fram þegar metið er hvort að einstaklingur sé í raunverulegri hættu á að verða fyrir meðferð sem falli undir 3. gr. mannréttindasáttmála Evrópu sem bannar pyndingar og ómannlega eða vanvirðandi meðferð eða refsingu. Hefur dómstóllinn sagt að 3. gr. sáttmálans geti átt við þegar hættan stafar frá einstaklingum eða hópi fólks sem ekki séu fulltrúar stjórnvalda. Kærandi verður þó að geta sýnt fram á að gildar ástæður séu til að ætla að um raunverulega hættu sé að ræða og að stjórnvöld í ríkinu séu ekki í stakk búin til að veita viðeigandi vernd. Ekki er nóg að aðeins sé um að ræða möguleika á illri meðferð og verður frásögn kæranda hverju sinni að fá stuðning í öðrum gögnum (sjá t.d. dóma Mannréttindadómstóls Evrópu í máli NA gegn Bretlandi (mál nr. 25904/07) frá 7. júlí 2008 og H.L.R. gegn Frakklandi (mál nr. 24573/94) frá 29. apríl 1997).

Í ljósi þess sem að framan er rakið og þeirra gagna sem liggja fyrir um heimaríki kæranda telur kærunefndin að aðstæður kæranda og barns hennar þar séu ekki þannig að þær falli undir ákvæði 2. mgr. 37. gr. laganna. Telur kærunefndin því ljóst að kærandi og barn hennar uppfylli heldur ekki skilyrði 2. mgr. 37. gr. útlendingalaga fyrir viðurkenningu á stöðu sem flóttamenn hér á landi.

Alþjóðleg vernd á grundvelli 40. gr. laga um útlendinga

Þar sem kærunefnd hefur komist að þeirri niðurstöðu að kærandi og barn hennar uppfylli ekki skilyrði 1. eða 2. mgr. 37. gr. laga um útlendinga eiga þau ekki rétt á alþjóðlegri vernd hér á landi, sbr. 40. gr. laga um útlendinga.

Dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða skv. 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga

Samkvæmt 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga er heimilt að veita útlendingi sem staddur er hér á landi dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða, þrátt fyrir að skilyrði 37. gr. séu ekki uppfyllt, ef útlendingur getur sýnt fram á ríka þörf fyrir vernd, t.d. af heilbrigðisástæðum eða vegna erfiðra félagslegra aðstæðna viðkomandi eða erfiðra almennra aðstæðna í heimaríki eða í landi sem honum yrði vísað til. Kærunefnd telur, með vísan til orðalags ákvæðisins um „ríka þörf fyrir vernd“ auk lögskýringargagna sem fylgdu greininni, að dvalarleyfi á grundvelli 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga verði ekki veitt nema aðstæður, bæði almennar og sérstakar m.t.t. heilsufars og félagslegra þátta, auk atvika sem þar er vísað til, nái ákveðnu alvarleikastigi þegar málið er virt í heild.

Í athugasemdum við 74. gr. frumvarps til laga um útlendinga kemur fram að í samræmi við ákvæði alþjóðlegra skuldbindinga og almennra laga sé lagt til að tekið sé sérstakt tillit til barna, hvort sem um er að ræða fylgdarlaus börn eða önnur börn. Í því ljósi og með hliðsjón af meginreglunni um að það sem barni er fyrir bestu skuli hafa forgang þegar teknar eru ákvarðanir um málefni þess, sbr. jafnframt 2. mgr. 10. gr. og 3. mgr. 25. gr. laga nr. 80/2016, telur kærunefnd að við mat á því hvort skilyrði 1. mgr. 74. gr. laganna séu fyrir hendi skuli taka sérstakt tillit til þess ef um barn er að ræða og skuli það sem er barni fyrir bestu haft að leiðarljósi við ákvörðun. Í tölvupósti frá talsmanni kæranda, dags. 6. ágúst 2020, kemur fram að kærandi hafi tjáð honum að A sé við góða heilsu. Þá verður ekki annað ráðið af gögnum málsins en að barn kæranda og unnusta hennar sé almennt heilbrigt. Kærunefnd horfir til þess að barnið er í fylgd foreldra sinna og nýtur stuðnings þeirra. Ekkert hefur þá komið fram sem bendir til annars en að kærandi og unnusti hennar séu vinnufær og geti tryggt framfærslu barns síns í heimaríki. Kærandi hefur greint frá því að hún hafi lokið grunnskóla og tveimur árum í menntaskóla í heimaríki. Til að framfleyta sér í heimaríki hafi kærandi starfað á veitingastöðum. Þá eigi hún þar fjölskyldu, tvær systur og einn bróður en systir kæranda annist dóttur hennar í heimaríki. Þá hafi kærandi greint frá því að hún hafi starfað við landbúnað á Ítalíu. Verður því lagt til grundvallar að kærandi eigi fjölskyldu og bakland í heimaríki.

Í athugasemdum við frumvarp til laga um útlendinga kemur fram að með ríkri þörf á vernd af heilbrigðisástæðum sé m.a. miðað við að um skyndilegan og lífshættulegan sjúkdóm sé að ræða og meðferð við honum væri aðgengileg hér á landi en ekki í heimaríki viðkomandi. Í þessu sambandi kemur jafnframt fram að meðferð teljist ekki óaðgengileg þótt greiða þurfi fyrir hana heldur er hér átt við þau tilvik þar sem meðferð sé til í heimaríkinu en viðkomandi eigi ekki rétt á henni. Þá kunna að falla undir 1. mgr. 74. gr. mjög alvarlegir sjúkdómar sem ekki teljast lífshættulegir, svo sem ef sýnt þykir að þeir muni valda alvarlegu óbætanlegu heilsutjóni eða óbærilegum þjáningum. Ef um langvarandi sjúkdóm sé að ræða væru ríkari verndarsjónarmið fyrir hendi ef sjúkdómur væri á lokastigi. Jafnframt væri rétt að líta til þess hvort meðferð hafi hafist hér á landi og ekki væri læknisfræðilega forsvaranlegt að rjúfa meðferð, sem og til atriða sem varði félagslegar aðstæður útlendings og horfur hans. Kærandi hefur borið því við að hún hafi orðið fyrir kynferðisofbeldi, líkamlegu ofbeldi og verið gert að stunda vændi. Í viðtali hjá Útlendingastofnun kvaðst kærandi vera við góða líkamlega heilsu. Þá liggja fyrir heilsufarsgögn frá Göngudeild sóttvarna, dags. 18. mars til 12. nóvember 2019. Þar kemur fram að kærandi sé almennt heilbrigð og hraustleg. Kærandi hafi lokið meðferð þann 21. september sl. vegna berklasýkingar. Kærandi hafi verið þunguð og leitað á bráðamóttöku m.a. þann 2. júní 2019 vegna verkja sem voru taldir vera stoðkverfisverkir vegna þungunarinnar. Kærandi hafi fætt barn þann [...] og leitað til læknis tvívegis vegna brjóstverkja og m.a. fengið ávísað lyfjum við þeim. Þá má sjá af gögnum málsins að kærandi hafi notið þjónustu sálfræðinga í þrjú skipti á Göngudeild sóttvarna þar sem hún hafi greint frá líðan sinni tengt atburðum sem hafi gerst í heimaríki og á flótta hennar.

Það eitt og sér að kærandi hafi sótt sálfræðimeðferð hér á landi leiðir ekki sjálfkrafa til þess að hún teljist hafa ríka þörf fyrir vernd á grundvelli mannúðarsjónarmiða vegna heilbrigðisástæðna. Líkt og fram hefur komið stendur kæranda og barni hennar til boða heilbrigðisþjónusta í heimaríki en samkvæmt gögnum sé aðgengi að heilbrigðisþjónustu í þéttbýli talsvert betra en á strjálbýlli svæðum. Í boði sé sálfræðiaðstoð í Nígeríu fyrir kæranda bæði á sjúkrahúsum og stofum þar sem talið verður að hún muni hafa aðgang að sálfræðingum. Þá kemur fram í skýrslu U.K. Home Office frá júlí 2019 að NAPTIP veiti aðgang að sálfræðiþjónustu fyrir þolendur mansals og sé stofnunin með samning við sjúkrahús í Nígeríu, m.a. til að koma til móts við þarfir þolenda mansals fyrir sálfræðilega aðstoð. Þá kemur fram í ofangreindum athugasemdum að meðferð teljist ekki óaðgengileg þótt greiða þurfi fyrir hana heldur sé hér átt við þau tilvik þar sem meðferð sé til í heimaríkinu en viðkomandi eigi ekki rétt á henni. Verður ekki talið að andlegt heilsufar kæranda sé með þeim hætti að meðferð vegna þess sé aðgengileg hér á landi en ekki í heimaríki.

Í athugasemdum við frumvarp til laga um útlendinga er fjallað um erfiðar félagslegar aðstæður. Þar kemur fram að átt sé við að útlendingur hafi þörf á vernd vegna félagslegra aðstæðna í heimaríki og eru þar nefnd sem dæmi aðstæður kvenna sem hafa sætt kynferðislegu ofbeldi, sem leitt getur til erfiðrar stöðu þeirra í heimaríki, eða aðstæður kvenna sem ekki fella sig við kynhlutverk sem er hefðbundið í heimaríki þeirra og eiga á hættu útskúfun eða ofbeldi við endurkomu. Verndarþörf þjóðfélagshópa að öðru leyti myndi fara eftir aðstæðum í hverju máli. Þá segir í athugasemdunum að með erfiðum almennum aðstæðum að öðru leyti sé einnig vísað til alvarlegra aðstæðna í heimaríki og væri þar oft um að ræða viðvarandi mannréttindabrot í ríkinu eða þá aðstöðu að yfirvöld veiti ekki þegnum sínum vernd gegn ofbeldisbrotum eða glæpum. Af þeim gögnum og skýrslum sem kærunefnd hefur farið yfir má ráða að þrátt fyrir að ótryggt ástand ríki á ákveðnum landsvæðum í heimaríki kæranda þá teljist svæðið þar sem kærandi hafði búsetu öruggt svæði. Þá standi borgurum Nígeríu almennt til boða skilvirk vernd yfirvalda. Kærandi hefur lýst því að hún sé þolandi mansals og hafi sætt kynferðisofbeldi í heimaríki. Þá sé hún lítið menntuð og gæti ekki séð sér og barni sínu fyrir mat og húsaskjóli. Kærandi og unnusti hennar séu ekki gift og hafi þar með ekki heimild til dvalar í heimaríki hvors annars. Bæði Nígería og Ghana eru ECOWAS ríki og á grundvelli samstarfsins er ECOWAS ríkisborgurum gert auðveldara fyrir að flytjast á milli ríkja til þess að lifa og starfa. Ekkert bendir til þess kærandi uppfylli ekki skilyrði til þess að geta fengið slíkt dvalarleyfi í Gana eða að sambýlismaður hennar geti fengið slíkt leyfi í Nígeríu. Þá er af framangreindum upplýsingum um ríkisborgararétt í Nígeríu ljóst að unnusti kæranda gæti sótt um dvalarleyfi þar í landi á grundvelli hjúskapar ef til þess kæmi að þau gengju í hjúskap. Samkvæmt þeim upplýsingum þurfi m.a. að liggja fyrir umsókn um dvalarleyfi, hjúskaparvottorð, viljayfirlýsing beggja aðila og vegabréf. Samkvæmt vefsíðu ganverskra innflytjendayfirvalda eru sambærileg skilyrði sett fram fyrir útgáfu dvalarleyfis á grundvelli hjúskapar þar í landi. Þá leggur kærunefnd til grundvallar, líkt og áður greinir samkvæmt frásögn kæranda, að hún hafi bakland í heimaríki sínu og að kærandi og unnusti hennar séu bæði vinnufærir einstaklingar og geti framfleytt barni sínu. Með vísan til fyrri umfjöllunar um aðstæður þolenda mansals við endurkomu til Nígeríu og mats á trúverðugleika kæranda er það niðurstaða kærunefndar að gögn málsins bendi ekki til þess að félagslegar aðstæður sem bíða kæranda og barns hennar í heimaríki nái því alvarleikastigi sem 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga kveði á um.

Kærunefnd hefur jafnframt litið til þeirra tímabundnu erfiðleika sem heimaríki kæranda kann að þurfa að glíma við vegna COVID-19 faraldursins. Kærunefnd telur þá erfiðleika ekki vera þess eðlis að þeir leiði til þess, einir og sér eða í samhengi við önnur gögn málsins, að heimilt sé að veita kæranda dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða.

Þegar upplýsingar um heimaríki kæranda, gögn málsins eru virt í heild, með hliðsjón af aðstæðum kæranda og barns hennar í heimaríki, er það niðurstaða kærunefndar að kærandi hafi ekki sýnt fram á aðstæður sem ná því alvarleikastigi að hún og barn hennar hafi ríka þörf á vernd líkt og kveðið er á um í 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga. Við þetta mat hefur kærunefnd litið til hagsmuna barns kæranda í samræmi við 2. mgr. 10. gr. laga um útlendinga og 3. mgr. 25. sömu laga. Því er fallist á það með Útlendingastofnun að aðstæður kæranda og barns hennar í heimaríki séu ekki með þeim hætti að veita beri kæranda og barni hennar dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða, sbr. 1. mgr. 74. gr. laga um útlendinga.

Hvað varðar tilvísun kæranda til úrskurðar kærunefndar útlendingamála nr. 570/2019 frá 28. nóvember 2019 sem hún telur sambærilegan máli kæranda þá tekur kærunefnd fram að málsatvik og aðstæður aðila þess máls séu ekki sambærilegar þeim aðstæðum sem eiga við í máli kæranda og barns hennar.

Bann við endursendingu skv. 42. gr. laga um útlendinga

Samkvæmt 1. mgr. 42. gr. laga um útlendinga er ekki heimilt að senda útlending eða ríkisfangslausan einstakling til svæðis þar sem hann hefur ástæðu til að óttast ofsóknir, sbr. 37. og 38. gr., eða vegna svipaðra aðstæðna og greinir í flóttamannahugtakinu er í yfirvofandi hættu á að láta lífið eða verða fyrir ómannúðlegri eða vanvirðandi meðferð. Samkvæmt 2. mgr. sömu greinar er einnig óheimilt að senda útlending til svæðis þar sem ekki er tryggt að hann verði ekki sendur áfram til slíks svæðis sem greinir í 1. mgr.

Með vísan til umfjöllunar að framan um heimaríki kæranda telur kærunefnd að þær aðstæður sem ákvæðið tekur til eigi ekki við í máli kæranda og barns hennar. Kærunefnd telur því að ákvæði 42. gr. laga um útlendinga standi ekki í vegi fyrir endursendingu kæranda og barns hennar þangað.

Frávísun og frestur til að yfirgefa landið

Kærandi kom hingað til lands 5. mars 2019 og sótti um alþjóðlega vernd sama dag. Eins og að framan greinir hefur umsókn hennar og barns hennar um alþjóðlega vernd og dvalarleyfi hér á landi verið synjað og hafa þau því ekki tilskilin leyfi til dvalar enda verður að líta á umsókn þeirra um alþjóðlega vernd sem áform um að dveljast í landinu meira en 90 daga, sbr. til hliðsjónar 3. mgr. 42. gr. reglugerðar um útlendinga nr. 540/2017. Verður kæranda og barni hennar því vísað frá landinu á grundvelli c-liðar 1. mgr. 106. gr. laga um útlendinga, sbr. 3. mgr. 106. laganna, enda höfðu þau verið hér á landi í innan við níu mánuði þegar málsmeðferð umsókna þeirra hófst hjá Útlendingastofnun.

Kærandi og barn hennar eru við ágæta heilsu. Að mati kærunefndar og með vísan til 2. mgr. 104. gr. laga um útlendinga teljast 30 dagar hæfilegur frestur til að yfirgefa landið.

Athygli kæranda er vakin á því að ef hún yfirgefur ekki landið innan frests kann að vera heimilt að brottvísa henni. Brottvísun felur í sér bann við komu til landsins síðar og skal endurkomubann að jafnaði ekki gilda skemur en tvö ár, sbr. a-lið 2. mgr. 98. gr. og 2. mgr. 101. gr. laga um útlendinga.

Í ljósi COVID-19 faraldursins er athygli kæranda einnig vakin á því að Útlendingastofnun getur frestað framkvæmd ákvörðunar með vísan til 2. mgr. 103. gr. laga um útlendinga vegna sérstakra aðstæðna útlendings eða vegna þess að ómögulegt sé að framkvæma ákvörðun að svo stöddu.

Samantekt

Með vísan til alls þess sem að framan er rakið og forsendna hinna kærðu ákvarðana þykir rétt að staðfesta ákvarðanir Útlendingastofnunar í málum kæranda og barns hennar.

Athygli kæranda er vakin á því að skv. 6. mgr. 104. gr. laga um útlendinga frestar málshöfðun fyrir dómstólum til ógildingar á endanlegri ákvörðun um að útlendingur skuli yfirgefa landið ekki framkvæmd hennar. Að kröfu útlendings getur kærunefnd útlendingamála þó ákveðið að fresta réttaráhrifum endanlegrar ákvörðunar sé talin ástæða til þess. Krafa þess efnis skal gerð ekki síðar en sjö dögum eftir birtingu endanlegrar ákvörðunar. Skal frestun bundin því skilyrði að útlendingur beri málið undir dómstóla innan fimm daga frá birtingu ákvörðunar um frestun réttaráhrifa úrskurðar og óski eftir að það hljóti flýtimeðferð. Nú er beiðni um flýtimeðferð synjað og skal þá mál höfðað innan sjö daga frá þeirri synjun. Þó getur kærunefnd útlendingamála tekið ákvörðun um að fresta framkvæmd ákvörðunarinnar ef sýnt er fram á að verulega breyttar aðstæður hafi skapast frá því að endanleg ákvörðun var tekin.

Kærunefnd bendir á að með reglugerð nr. 769/2020, um breytingu á reglugerð um útlendinga nr. 540/2017, setti ráðherra bráðabirgðaákvæði sem kveður á um að útlendingur sem dvaldi hér á landi fyrir 20. mars 2020 í samræmi við 8. gr. reglugerðarinnar og 1. mgr. 49. gr. laga um útlendinga, en hefur ekki komist til síns heima vegna ferðatakmarkana, sóttkvíar eða einangrunar er heimilt að dvelja hér á landi án dvalarleyfis eða vegabréfsáritunar til og með 10. september 2020. Í 2. mgr. ákvæðisins er þó vísað til þess að framangreint komi ekki í veg fyrir frávísun eða brottvísun þeirra sem voru í ólögmætri dvöl fyrir 20. mars 2020 eða frávísun eða brottvísun á öðrum grundvelli samkvæmt ákvæðum laga um útlendinga.

Úrskurðarorð

Ákvarðanir Útlendingastofnunar í málum kæranda og barns hennar eru staðfestar. Lagt er fyrir kæranda og barn hennar að hverfa af landi brott. Kæranda og barni hennar er veittur 30 daga frestur til að yfirgefa landið sjálfviljug.

The decisions of the Directorate of Immigration in the cases of the appellant and her child are affirmed. The appellant and her child are requested to leave the country. The appellant and her child have 30 days to leave the country voluntarily.

Jóna Aðalheiður Pálmadóttir

Bjarnveig Eiríksdóttir Þorbjörg Inga Jónsdóttir

Efnisorð

Kærunefnd útlendingamála