27. október 2016 Dómsmálaráðuneytið

Úrskurður nr. 402/2016

KÆRUNEFND ÚTLENDINGAMÁLA

Þann 27. október 2016 er kveðinn upp svohljóðandi

úrskurður nr. 402/2016

í stjórnsýslumáli nr. KNU16080007

Kæra [...]

á ákvörðun

Útlendingastofnunar

I. Kröfur, kærufrestir og kæruheimild

Þann 24. ágúst 2016 kærði [...], fd. [...], ríkisborgari [...] (hér eftir nefndur kærandi) ákvörðun Útlendingastofnunar, dags. 5. ágúst 2016, um að taka ekki til efnismeðferðar umsókn hans um hæli á Íslandi og endursenda hann til Ítalíu.

Kærandi krefst þess að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi og að Útlendingastofnun verði gert að taka umsókn hans um hæli til efnislegrar meðferðar með vísan til sérstakra ástæðna, sbr. 2. mgr. 46. gr. a laga nr. 96/2002 um útlendinga og 1. mgr. 17. gr. reglugerðar Evrópuþingsins og ráðsins (ESB) nr. 604/2013 (hér eftir nefnd Dyflinnarreglugerðin). Til vara krefst kærandi þess að honum verði veitt dvalarleyfi á Íslandi af mannúðarástæðum, sbr. 12. gr. f laga um útlendinga.

Fyrrgreind ákvörðun er kærð á grundvelli 1. mgr. 30. gr. laga um útlendinga og barst kæran fyrir lok kærufrests, sbr. 3. mgr. 30. gr. sömu laga.

II. Málsmeðferð

Kærandi lagði fram umsókn um hæli á Íslandi þann 21. júní 2016. Við leit að fingraförum kæranda í svokölluðum Eurodac gagnagrunni, þann sama dag, kom í ljós að fingraför hans höfðu verið skráð í grunninn af yfirvöldum á Ítalíu. Var beiðni um viðtöku send til Ítalíu þann 27. júní 2016 á grundvelli b-liðar 1. mgr. 18. gr. Dyflinnarreglugerðarinnar. Þann 11. júlí sl. barst svar frá ítölskum yfirvöldum þar sem beiðnin var samþykkt með vísan til 1. mgr. 12. gr. Dyflinnarreglugerðarinnar. Kærandi mætti til viðtals hjá Útlendingastofnun ásamt talsmanni sínum þann 4. ágúst 2016. Útlendingastofnun ákvað þann 5. ágúst 2016 að taka ekki umsókn kæranda um hæli hér á landi til efnismeðferðar og að hann skyldi endursendur til Ítalíu. Kærandi kærði ákvörðun Útlendingastofnunar til kærunefndar útlendingamála þann 24. ágúst sl. Kærandi óskaði eftir frestun réttaráhrifa á ákvörðun Útlendingastofnunar þann 10. ágúst 2016. Með bréfi kærunefndar, dags. sama dag, féllst kærunefnd á frestun réttaráhrifa meðan málið væri til meðferðar. Þann 13. september 2016 barst kærunefnd greinargerð kæranda.

Kæra þessi hefur hlotið hefðbundna málsmeðferð, gagnaöflun er lokið og er málið hér með tekið til úrskurðar.

III. Ákvörðun Útlendingastofnunar

Í ákvörðun Útlendingastofnunar kemur fram að ítölsk yfirvöld hafi samþykkt endurviðtöku á grundvelli 1. mgr. 12. gr. Dyflinnarreglugerðarinnar, enda sé kærandi handhafi gilds dvalarskjals á Ítalíu.

Í viðtali við kæranda hjá Útlendingastofnun kom fram að hann hafi farið frá Ítalíu til Íslands í leit að betra lífi. Kærandi kvaðst óttast að vera sendur aftur til Ítalíu þar sem hann geti ekki fengið vinnu þar og framfleytt sér. Hann kvaðst hafa dvalið í flóttamannabúðum í eitt ár en síðar unnið á [...] til að safna fyrir ferðinni til Íslands. Aðspurður um heilsufar kvaðst kærandi vera við góða heilsu en að [...]. Þá sagði hann andlega heilsu sína vera í lagi.

Í niðurstöðu Útlendingastofnunar er rakið að ítölsk yfirvöld hafi verið gagnrýnd vegna þess aðbúnaðar sem hælisleitendur þurfi að búa við, t.a.m. vegna húsnæðisskorts. Er m.a. vísað til þess að samkvæmt skýrslu norsku flóttamannastofnunarinnar sé mælt með því að aðildarríki Dyflinnarreglugerðarinnar endursendi ekki viðkvæma einstaklinga til Ítalíu nema gengið sé úr skugga um að þeir muni hljóta viðeigandi meðferð þar í landi.

Útlendingastofnun fjallar um ákvörðun Mannréttindadómstóls Evrópu í máli Samsam Mohammed Hussein o.fl. gegn Hollandi og Ítalíu (mál nr. 27725/10) frá 2. apríl 2013. Þar hafi dómstóllinn slegið því föstu að 3. gr. mannréttindasáttmála Evrópu leggi ekki skyldu á aðildarríki að sjá öllum sem dvelja innan lögsögu þeirra fyrir heimili og ekki almenna skyldu á aðildarríki til að veita viðurkenndum flóttamönnum fjárhagsaðstoð í því skyni að gera þeim kleift að viðhalda tilteknum lífskjörum.

Í niðurstöðu Útlendingastofnunar er aðbúnaði hælisleitanda í svokölluðum SPRAR heimilum gerð skil auk þess sem raktar eru breytingar á tilskipun 2013/33/ESB um móttökuaðstæður hælisleitenda og tilskipun 2013/32/ESB um samræmda málsmeðferð umsækjenda um alþjóðlega vernd. Þessar breytingar hafi verið innleiddar í ítalskan rétt 15. september 2015. Þá hafi einnig verið gerðar breytingar á reglum um móttökustöðvar á Ítalíu.

Útlendingastofnun vísar til þess að kærandi sé [...] karlmaður sem að eigin sögn búi ekki við neina líkamlega eða andlega heilsubresti. Hann teljist því ekki til þess hóps sem sé skilgreindur í viðkvæmri stöðu í greinargerð innanríkisráðuneytisins um endursendingar til Ítalíu.

Útlendingastofnun segir engin gögn hafa komið fram við rannsókn málsins sem bendi til þess að mál kæranda fái ekki vandaða og efnislega málsmeðferð á Ítalíu. Sömuleiðis bendi engin gögn til þess að slíkur kerfisbundinn galli sé á aðbúnaði og meðferð hælisleitenda á Ítalíu sem leiði til þess að kærandi standi frammi fyrir raunverulegri hættu á að sæta ómannúðlegri eða vanvirðandi meðferð þar í landi, kjósi hann að sækja um hæli. Leggur Útlendingastofnun til grundvallar að málsmeðferð stjórnvalda á Ítalíu í þessu sambandi sé í samræmi við alþjóðlegar skuldbindingar sem Ítalía og önnur ríki hafi gengist undir að framfylgja við afgreiðslu hælisumsókna. Því bendi ekkert til þess að flutningur kæranda til Ítalíu brjóti í bága við 1. mgr. 45. gr. laga um útlendinga.

Þá var talið að kærandi hefði ekki slík tengsl við Ísland að ástæða væri til að beita ákvæði 2. mgr. 46. gr. a laga um útlendinga. Aðstæður kæranda féllu heldur ekki undir 16. gr. Dyflinnarreglugerðarinnar og væru ekki slíkar að ástæða væri til að beita 1. mgr. 17. gr. reglugerðarinnar í málinu. Með vísan til d-liðar 1. mgr. 46. gr. a laga um útlendinga skyldi senda kæranda til Ítalíu.

IV. Málsástæður og rök kæranda

Í greinargerð kæranda er gengið út frá því að kærandi hafi fengið viðurkennda stöðu flóttamanns á Ítalíu. Með tölvupósti, dags. 7. október 2016, óskaði talsmaður kæranda eftir því að breyting yrði gerð á greinargerðinni á þá leið að kærandi væri með gilt dvalarleyfi á Ítalíu í stað réttarstöðu flóttamanns. Kærandi lýsir aðstæðum sínum á Ítalíu þannig að hann hafi búið ásamt tíu þúsund öðrum í flóttamannabúðum. Eftir að dvöl hans í búðunum hafi lokið hafi hann staðið einn og óstuddur án húsnæðis, matar, vinnu eða aðgangs að heilbrigðis- eða félagsþjónustu. Kveðst kærandi hafa upplifað sig í hættu vegna húðlitar síns og berskjaldaðan fyrir ofbeldi vegna þess.

Krafa kæranda um að verða ekki sendur aftur til Ítalíu er reist á því að sterkar vísbendingar séu um að aðbúnaður og þær aðstæður sem hann muni eiga von á á Ítalíu séu svo slæmar að þær jafnist á við ómannúðlega og vanvirðandi meðferð í skilningi 3. gr. mannréttindasáttmála Evrópu. Bendir kærandi á að samkvæmt 1. mgr. 45. gr. laga um útlendinga sé óheimilt að senda útlending til svæðis þar sem hann sé í yfirvofandi hættu á að verða fyrir ómannúðlegri eða vanvirðandi meðferð.

Kærandi byggir á því að ítalska ríkið hafi vanrækt skyldur sínar gagnvart flóttafólki. Auk þess hafi miklum áhyggjum verið lýst af vaxandi kynþáttahatri og mismunun á grundvelli kynþáttar á Ítalíu. Vísar kærandi til skýrslu bandaríska utanríkisráðuneytisins um aðstæður á Ítalíu þar sem fram komi að stjórnvöld hafi sett upp tímabundnar móttökumiðstöðvar til að hýsa blandaðan hóp innflytjenda og flóttamanna. Búðirnar hafi þó orðið yfirfullar og einstaklingar hafi því neyðst til að dvelja í yfirgefnum byggingum þar sem aðgangur að opinberri þjónustu sé afar takmakaður. Hafi Flóttamannastofnun Sameinuðu þjóðanna lýst því yfir að aðstæður í slíkum byggingum séu ómannúðlegar.

Í greinargerðinni kemur fram að kæranda bíði alger óvissa um líf sitt við komuna til Ítalíu og að hann standi frammi fyrir raunverulegri hættu á að verða fyrir meðferð sem brjóti í bága við 3. gr. mannréttindasáttmála Evrópu. Endursending hans til Ítalíu myndi þar af leiðandi brjóta gegn meginreglu þjóðarréttar um „non-refoulement“, sem lögfest sé í 1. mgr. 45. gr. laga um útlendinga.

Kærandi krefst þess til vara að honum verði veitt dvalarleyfi af mannúðarástæðum, sbr. 12. gr. f laga um útlendinga. Með hliðsjón af lögskýringargögnum með ákvæðinu sé á engan hátt útilokað að það geti átt við neyð af efnahagslegum rótum, svo sem vegna fátæktar eða húsnæðisskorts. Telur kærandi sig hafa sýnt fram á ríka þörf á vernd á grundvelli mannúðarsjónarmiða vegna erfiðra almennra aðstæðna á Ítalíu og að því beri að veita honum vernd á grundvelli 12. gr. f útlendingalaga.

V. Niðurstaða kærunefndar útlendingamála

Fyrir liggur í máli þessu að ítölsk stjórnvöld hafa samþykkt viðtöku kæranda á grundvelli 1. mgr. 12. gr. Dyflinnarreglugerðarinnar.

Úrlausnarefni kærumáls þessa er að skera úr um hvort rétt sé að taka ekki umsókn kæranda um hæli til efnismeðferðar og vísa honum til Ítalíu.

Í máli þessu gilda aðallega ákvæði laga um útlendinga nr. 96/2002, með síðari breytingum, ákvæði reglugerðar nr. 53/2003 um útlendinga, með áorðnum breytingum og ákvæði mannréttindasáttmála Evrópu, sbr. lög nr. 62/1994. Auk þess ber að taka mið af ákvæðum Dyflinnarreglugerðarinnar en Ísland skuldbatt sig til að fylgja henni með samningi Íslands, Noregs og Evrópusambandsins frá 19. janúar 2001, um viðmiðanir og fyrirkomulag við að ákvarða hvaða ríki skuli fara með beiðni um hæli sem lögð er fram í aðildarríki eða á Íslandi eða í Noregi. Í III. kafla hennar koma fram viðmið, í ákveðinni forgangsröð, um hvaða ríki skuli bera ábyrgð á hælisumsókn. Jafnframt ber að líta til annarra alþjóðlegra skuldbindinga Íslands á sviði mannréttinda eftir því sem tilefni er til.

Í d-lið 1. mgr. 46. gr. a laga um útlendinga kemur fram að stjórnvöld geti, með fyrirvara um ákvæði 45. gr. laganna, synjað að taka til efnismeðferðar hælisumsókn ef krefja megi annað ríki sem tekur þátt í samstarfi á grundvelli Dyflinnarreglugerðarinnar um að taka við umsækjanda (Dyflinnarmál). Þó kemur fram í 2. mgr. 46. gr. a sömu laga að ekki skuli endursenda flóttamann til annars ríkis hafi hann slík sérstök tengsl við landið að nærtækast sé að hann fái hér vernd eða sérstakar ástæður mæli annars með því. Samkvæmt 1. mgr. 45. gr. laga um útlendinga má heldur ekki senda útlending til svæðis þar sem hann hefur ástæðu til að óttast ofsóknir sem gætu leitt til þess að hann skuli teljast flóttamaður eða ef ekki er tryggt að hann verði ekki sendur til slíks svæðis. Samsvarandi verndar skal útlendingur njóta sem vegna svipaðra aðstæðna og greinir í flóttamannahugtakinu er í yfirvofandi hættu á að láta lífið eða verða fyrir ómannúðlegri eða vanvirðandi meðferð. Við mat á því hvort beita skuli þessum ákvæðum í Dyflinnarmálum þarf einkum að kanna hvort aðstæður hælisleitenda í því ríki, sem endursenda á hælisleitanda til samkvæmt Dyflinnarreglugerðinni, kunni að brjóta gegn 3. gr. mannréttindasáttmála Evrópu. Sé svo er óheimilt að senda hælisleitandann þangað og skal þá taka hælisumsókn viðkomandi til efnismeðferðar hér, sbr. einnig undanþágureglu 1. mgr. 17. gr. Dyflinnarreglugerðarinnar. Eftir atvikum þarf enn fremur að skoða hvort slíkur ágalli sé á málsmeðferð þess ríkis, sem endursenda á til, að það brjóti í bága við 13. gr. mannréttindasáttmálans.

Samkvæmt framkvæmd Mannréttindadómstóls Evrópu getur sú staða komið upp að endursending hælisleitenda til einstakra ríkja geti verið í andstöðu við ákvæði mannréttindasáttmála Evrópu vegna aðstæðna í viðkomandi móttökuríki. Við endursendingar innan Dyflinnarsamstafsins ber aðildarríkjum að leggja sjálfstætt mat á hvort meðferð hælisumsókna og móttaka og aðbúnaður hælisleitenda í móttökuríki sé í samræmi við ákvæði sáttmálans og þá að teknu tilliti til einstaklingsbundinna aðstæðna hverju sinni. Ber því að skoða aðstæður hælisleitenda og málsmeðferð á Ítalíu.

Kærunefnd útlendingamála hefur lagt mat á aðstæður og málsmeðferð á Ítalíu, m.a. með hliðsjón af eftirfarandi skýrslum:

Asylum Information Database. Country Report – Italy (European Council on Refugees and Exiles, desember 2015),
UNHCR Recommendations on Important Aspects of Refugee Protection in Italy (UNHCR, júlí 2013)
Submission by the United Nations High Commissioner for Refugees. For the Office of the High Commissioner for Human Rights‘ Compilation Report – Universal Periodic Review: Italy (UNHCR, mars 2014),
Reception conditions in Italy. Report of the current situation of asylum seekers and beneficiaries of protection, in particular Dublin returnees (Swiss Refugee Council, október 2013),
Italy 2015 Human Rights Report (United States Department of State, 13. apríl 2016),
Information note, dublin transfers post-Tarakhel: update on European case law and practice (Elenea, European legal network on asylum, október 2015),
ECRI Report on Italy (European Commission against Racism and Intolerance, 7. júní 2016),
Endursendingar hælisleitenda til Ítalíu, greinargerð innanríkisráðuneytisins í desember 2015 (Innanríkisráðuneytið, desember 2015) og
Report by the Special Rapporteur on the human rights of migrants, Francouis Crépeau, on his follow-up mission to Italy (2-6 December 2014) (United Nations General Assembly, 1. maí 2015).

Af framangreindum gögnum má sjá að ítölsk yfirvöld hafa verið gagnrýnd vegna aðbúnaðar hælisleitenda og flóttamanna þar í landi. Hefur Flóttamannastofnun Sameinuðu þjóðanna meðal annars gagnrýnt skipulag og bolmagn ítalsks hæliskerfis til að taka við skyndilegu og verulegu flæði flóttamanna til landsins. Þá hefur stofnunin einnig gert athugasemdir við brotakennd móttökuskilyrði og aðbúnað hælisleitenda og flóttamanna. Jafnframt hefur Flóttamannastofnun gagnrýnt að aðstoð við sérstaklega viðkvæma hælisleitendur sé oft ófullnægjandi vegna skorts á samhæfingu þjónustuaðila og eftirfylgni. Verður af framangreindu ráðið að ítölsk yfirvöld hafa átt við margvíslegan vanda að etja. Hins vegar hefur Flóttamannastofnun Sameinuðu þjóðanna ekki lagst gegn flutningi hælisleitenda eða flóttamanna til Ítalíu.

Í september á síðasta ári samþykktu ítölsk stjórnvöld tilskipun (LD 142/2015) sem innleiðir ýmsar betrumbætur á ítalska hæliskerfinu. Opnaðar hafa verið stöðvar með gistirýmum (e. hotspots) þar sem þeir einstaklingar sem koma inn fyrir landamæri Ítalíu eru skráðir og fingraför þeirra eru tekin. Um er að ræða samstarf ítalskra stjórnvalda við m.a. Frontex og Europol og markmiðið með stöðvunum er m.a. að auka skilvirkni í hælismálum. Þeir einstaklingar sem skilgreindir eru sem hælisleitendur eru fluttir frá stöðvunum á svokallaðar svæðisbundnar miðstöðvar (e. Regional Hubs) sem skulu leysa af hólmi móttökumiðstöðvar á fyrsta stigi. Þar sækja þeir svo um hæli í landinu. Hið svokallaða SPRAR kerfi móttökumiðstöðva fer nú stækkandi og er fjölgun gistirýma í kerfinu m.a. svar við skorti á gistirýmum í hæliskerfi landsins.

Kærunefndin hefur tekið mið af dómi Hæstaréttar frá 1. október 2015 í máli nr. 114/2015 þar sem fjallað var um málsmeðferð og skilyrði til móttöku hælisleitanda á Ítalíu og komist að þeirri niðurstöðu að ekki væri fyrir hendi kerfislægur galli sem leiddi til þess að hælisleitandi standi frammi fyrir raunverulegri hættu á að sæta þar ómannúðlegri eða vanvirðandi meðferð, sbr. 45. gr. útlendingalaga.

Kærunefndin vill einnig benda á að Mannréttindadómstóll Evrópu hefur ítrekað í dómum sínum og ákvörðunum, sbr. t.d. í nýlegum dómi í máli A.S. gegn Sviss (nr. 39350/13) frá 30. júní 2015 og í ákvörðun í máli Samsam Mohammed Hussein o.fl. gegn Hollandi og Ítalíu (nr. 27725/10) frá 2. apríl 2013, að ekki sé hægt að túlka 3. gr. mannréttindasáttmálans á þá vegu að krafa sé á aðildarríkjunum að veita öllum einstaklingum innan lögsögu þeirra heimili.

Innanríkisráðuneytið gaf út greinargerð um endursendingar hælisleitenda til Ítalíu í desember 2015. Þar kemur fram að ráðuneytið meti svo að ágallar á aðbúnaði og móttökuskilyrðum hælisleitenda á Ítalíu séu ekki slíkir að þeir gefi ástæðu til að ætla að endursendingar þangað muni almennt brjóta gegn alþjóðlegum skuldbindingum íslenskra stjórnvalda. Lagt er til að meta skuli aðstæður í hverju tilviki fyrir sig og enn fremur að þeir sem teljist vera í sérstaklega viðkvæmri stöðu skuli ekki sendir til Ítalíu.

Í ljósi dómaframkvæmdar Mannréttindadómstóls Evrópu og Hæstaréttar sem og framangreindrar greinargerðar innanríkisráðuneytisins um endursendingar hælisleitenda til Ítalíu telur kærunefndin að skoða þurfi sérstaklega hvort kærandi teljist vera í sérstaklega viðkvæmri stöðu.

Kærandi er [...] karlmaður. Í viðtali hjá Útlendingastofnun þann 4. ágúst sl. var kærandi spurður um heilsufar sitt. Kærandi kvaðst [...] en sagði að ástand sitt væri annars gott. Þá sagði hann andlega heilsu vera í lagi. Að öðru leyti er ekkert í gögnum málsins sem gefur tilefni til að ætla að kærandi teljist í sérstaklega viðkvæmri stöðu. Í ljósi framangreinds er það mat kærunefndar að kærandi sé ekki í viðkvæmri stöðu sem komi í veg fyrir endursendingu hans til Ítalíu.

Athugun kærunefndar á aðstæðum hælisleitenda á Ítalíu hefur ekki leitt í ljós gögn sem gefa tilefni til að líta svo á að aðstæður eða móttökuskilyrði hælisleitenda þar í landi séu þess eðlis að hætta sé á að endursending kæranda til Ítalíu brjóti í bága við 1. mgr. 45. gr. laga um útlendinga eða 3. gr. mannréttindasáttmála Evrópu. Þá benda öll gögn til þess að kæranda séu tryggð úrræði til að leita réttar síns á Ítalíu bæði fyrir landsrétti og fyrir Mannréttindadómstól Evrópu, sbr. 13. gr. mannréttindasáttmála Evrópu. Með því er tryggt að kærandi verði ekki sendur áfram til svæðis sem 45. gr. laga um útlendinga tekur til. Enn fremur er haft til hliðsjónar að Flóttamannastofnun Sameinuðu þjóðanna hefur ekki lagst gegn endursendingu hælisleitenda til Ítalíu á grundvelli Dyflinnarreglugerðarinnar. Athugun kærunefndar hefur einnig leitt í ljós að telji kærandi sig vera í hættu eða öryggi hans sé ógnað á Ítalíu þá geti hann leitað til lögregluyfirvalda í landinu.

Kærandi kvaðst í viðtali hjá Útlendingastofnun þann 4. ágúst sl. ekki hafa sérstök tengsl við Ísland. Að þessu virtu og með vísan til gagna málsins er það mat kærunefndar að kærandi hafi ekki slík tengsl við landið að beita beri ákvæði 2. mgr. 46. gr. a laga um útlendinga. Þá benda gögn málsins ekki til þess að aðstæður hans séu að öðru leyti svo sérstakar að ákvæði 2. mgr. 46. gr. a laga um útlendinga eigi við. Verður því ekki talið að ástæða sé til að taka mál kæranda til efnismeðferðar á grundvelli sérstakra tengsla við Ísland eða annarra sérstakra ástæðna, sbr. framangreint ákvæði.

Í ákvörðun Útlendingastofnunar er fjallað um fyrri hluta 2. mgr. 46. gr. a sem lítur að tengslum kæranda við Ísland. Aftur á móti er ekki vísað til seinni hluta ákvæðisins sem varðar sérstakar ástæður. Þá er eingöngu vísað til d-liðar 1. mgr. 46. gr. a laganna í lok ákvörðunarinnar. Kærunefnd telur skorta á að í rökstuðningi ákvörðunarinnar séu atvik heimfærð til viðeigandi ákvæða íslenskra laga, sbr. 1. mgr. 22. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993. Kærunefnd hefur litið til þess að þrátt fyrir þennan annmarka fjallar ákvörðunin um þær ástæður sem gætu leitt til þess að mál yrði tekið til efnismeðferðar. Kærunefnd telur því að þessi ágalli sé ekki svo verulegur að vísa beri málinu til nýrrar meðferðar hjá Útlendingastofnun eins og hér stendur sérstaklega á.

Kærandi krefst þess til vara að sér verði veitt dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða skv. 12. gr. f laga um útlendinga. Dyflinnarsamstarfið er reist á því að umsókn um hæli sé aðeins afgreidd í einu aðildarríki. Þegar fyrir liggur að umsókn um hæli hefur þegar verið lögð fram í öðru aðildarríki ber íslenskum stjórnvöldum einungis að sjá til þess að fjallað verði um umsóknina í því ríki, nema ákveðið sé að beita 2. mgr. 46. gr. a laga um útlendinga, sbr. 1. mgr. 17. gr. Dyflinnarreglugerðarinnar, eða að óheimilt sé að senda einstaklinginn til þess ríkis á grundvelli 45. gr. laga um útlendinga. Ekki beri að líta til efnislegra atriða um aðstæður hælisleitanda nema íslensk stjórnvöld beri ábyrgð á umsókn eða taki á sig þá ábyrgð. Eðli málsins samkvæmt er umsókn um dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða ekki tæk til efnismeðferðar á meðan ábyrgðin á hælisumsókninni sjálfri hvílir á öðru ríki. Þar sem í máli þessu verður því einungis tekið til skoðunar hvaða ríki skuli bera ábyrgð á umsókn kæranda um alþjóðlega vernd og taka hana til efnislegrar meðferðar, kemur ákvæði 12. gr. f laga um útlendinga ekki til álita í málinu, sbr. dóm Hæstaréttar í máli nr. 445/2013.

Í máli þessu liggur fyrir að ítölsk stjórnvöld bera ábyrgð á umsókn kæranda um hæli á grundvelli ákvæða Dyflinnarreglugerðarinnar. Í ljósi alls ofangreinds er fallist á að Útlendingastofnun hafi verið rétt að synja um efnismeðferð á umsókn kæranda um hæli hér á landi og ákveða að senda kæranda til Ítalíu með vísan til d-liðar 1. mgr. 46. gr. a laga um útlendinga.

Með vísan til alls þess sem að framan er rakið er það niðurstaða kærunefndar útlendingamála að staðfesta beri ákvörðun Útlendingastofnunar.

Athygli kæranda er vakin á því að skv. 6. mgr. 33. gr. laga um útlendinga frestar málshöfðun fyrir dómstólum til ógildingar á endanlegri ákvörðun um að útlendingur skuli yfirgefa landið ekki framkvæmd hennar. Að kröfu útlendings getur kærunefnd útlendingamála þó ákveðið að fresta réttaráhrifum endanlegrar ákvörðunar sé talin ástæða til þess. Krafa þess efnis skal gerð ekki síðar en sjö dögum frá birtingu endanlegrar ákvörðunar. Skal frestun bundin því skilyrði að útlendingur beri málið undir dómstóla innan fimm daga frá birtingu ákvörðunar um frestun réttaráhrifa úrskurðar og óski eftir að það hljóti flýtimeðferð. Nú er beiðni um flýtimeðferð synjað og skal þá mál höfðað innan sjö daga frá því að beiðni um það er synjað. Þó getur kærunefnd útlendingamála tekið ákvörðun um að fresta framkvæmd ákvörðunarinnar ef sýnt er fram á að verulega breyttar aðstæður hafi skapast frá því ákvörðun var tekin.

Úrskurðarorð

Ákvörðun Útlendingastofnunar er staðfest.

The decision of the Directorate of Immigration is affirmed.

Hjörtur Bragi Sverrisson, formaður

Pétur Dam Leifsson Anna Tryggvadóttir

Efnisorð

Kærunefnd útlendingamála