Úrskurður nr. 127/2016
KÆRUNEFND ÚTLENDINGAMÁLA
Þann 12. apríl 2016 er kveðinn upp svohljóðandi
úrskurður nr. 127/2016
í stjórnsýslumáli nr. KNU16020002
Kæra [...]
á ákvörðun
Útlendingastofnunar
I. Kröfur, kærufrestir og kæruheimild
Með stjórnsýslukæru, dags. 2. febrúar 2016, kærði [...], fd. [...], ríkisborgari [...] (hér eftir nefndur kærandi) ákvörðun Útlendingastofnunar, dags 26. janúar 2016, um að synja honum um hæli á Íslandi ásamt því að synja honum um dvalarleyfi á grundvelli 12. gr. f laga nr. 96/2002, um útlendinga.
Kærandi krefst þess aðallega að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi og að honum verði veitt hæli sem flóttamaður hér á landi, skv. 1. mgr. 44. gr. laga um útlendinga. Til vara er þess krafist að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi og kæranda veitt viðbótarvernd hér á landi með vísan til 2. mgr. 44. gr. laga um útlendinga. Til þrautavara er þess krafist að kæranda verði veitt dvalarleyfi hér á landi á grundvelli mannúðarsjónarmiða, sbr. 12. gr. f laga um útlendinga.
Fyrrgreind ákvörðun er kærð á grundvelli 1. mgr. 30. gr. laga um útlendinga og barst kæran fyrir lok kærufrests, sbr. 3. mgr. 30. gr. sömu laga.
II. Málsatvik og málsmeðferð
Kærandi sótti um hæli hér á landi þann 29. september 2015 hjá lögreglunni á höfuðborgarsvæðinu. Viðtal var tekið við kæranda hjá Útlendingastofnun 12. nóvember 2015 að viðstöddum talsmanni hans. Með ákvörðun, dags. 26. janúar 2016, synjaði Útlendingastofnun kæranda um hæli ásamt því að kæranda var synjað um dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða. Kærandi kærði þá ákvörðun til kærunefndar útlendingamála við birtingu þann 2. febrúar s.á. Einnig óskaði hann eftir frestun réttaráhrifa á ákvörðun Útlendingastofnunar. Þann 4. febrúar 2016 bárust kærunefnd útlendingamála gögn málsins frá Útlendingastofnun. Daginn eftir var fallist á beiðni kæranda um frestun réttaráhrifa. Greinargerð barst kærunefnd þann 4. mars 2016 og þann 7. sama mánaðar bárust athugasemdir við greinargerðina frá Útlendingastofnun. Kærandi gerði ekki athugasemdir við þær en vísaði til greinargerðar sinnar.
Kærandi kom þann 22. mars 2016 fyrir kærunefnd útlendingamála og gerði grein fyrir máli sínu, sbr. 5. mgr. 3. gr. b laga um útlendinga. Viðstaddir voru túlkur og talsmaður kæranda.
Kæra þessi hefur hlotið hefðbundna málsmeðferð, gagnaöflun er lokið og er málið hér með tekið til úrskurðar.
III. Ákvörðun Útlendingastofnunar
Við meðferð málsins hjá Útlendingastofnun kvaðst kærandi vera í hættu í heimalandi sínu vegna hótana af hálfu óþekktra manna tengdum stjórnvöldum í heimaríki hans.
Útlendingastofnun taldi framburð kæranda trúverðugan um það að hann hafi starfað í [...] í heimaríki sínu og hafi sætt hótunum ótilgreindra aðila. Stofnunin setti fyrirvara við trúverðugleika annars í frásögn kæranda.
Útlendingastofnun taldi að allar upplýsingar bendi til þess að stjórnvöld og löggæsla í [...] séu í stakk búin til að veita kæranda viðeigandi vernd. Stofnunin taldi atvik þau er kærandi hafði lýst ekki ná þeim alvarleika að þeim yrði jafnað til ofsókna í skilningi 1. mgr. 44. gr., sbr. 44. gr. a, laga um útlendinga. Þá væri ekki unnt að rekja aðstæður kæranda til kynþáttar, trúarbragða, þjóðernis, aðildar að sérstökum þjóðfélagshópi eða stjórnmálaskoðunar, sbr. 1. mgr. 44. gr. laga um útlendinga. Einnig taldi stofnunin kæranda ekki eiga á hættu illa meðferð skv. 2. mgr. 44. gr. sömu laga. Af öllu ofangreindu var það því mat stofnunarinnar að synja bæri um hæli skv. 1. og 2.mgr. 44. gr. laga um útlendinga.
Varðandi kröfu kæranda um dvalarleyfi á grundvelli 12. gr. f laga um útlendinga taldi Útlendingastofnun að kærandi væri ekki í þeirri aðstöðu í [...] að hann ætti á hættu að verða fyrir ómannúðlegri eða vanvirðandi meðferð, því þótti ekki ástæða til að veita kæranda dvalarleyfi með vísan til mannúðarsjónarmiða eða sérstakra tengsla hans við Ísland.
Það var ennfremur mat Útlendingastofnunar að endursending kæranda til heimaríkis hans myndi ekki brjóta gegn 1. mgr. 45. gr. laga um útlendinga.
Þá var kæranda vísað frá landinu á grundvelli 3. mgr. 90. gr. reglugerðar nr. 53/2003 um útlendinga sbr. IX. kafla reglugerðarinnar. Útlendingastofnun ákvað að kæra myndi ekki fresta réttaráhrifum með vísan til c liðs 1. mgr. 32. gr. laga um útlendinga.
IV. Málsástæður og rök kæranda
Í greinargerð kveðst kærandi hafa starfað í [...] í [...] og hafa sætt hótunum í starfi sínu sem hafi að lokum orðið til þess að hann hafi sagt starfi sínu lausu. Kærandi hafi talið að hótununum myndi linna í kjölfarið en það hafi þó ekki orðið raunin. Kærandi hafi áfram sætt hótunum en einnig hafi verið fylgst með honum af hálfu sömu manna.
Í greinargerð kæranda kemur fram að kærandi hafi ekki viljað nafngreina þá sem hafi ofsótt hann hjá Útlendingastofnun þar sem hann óttist völd forsprakka hópsins og hafi áhyggjur af fjölskyldu sinni í [...]. Í greinargerð nafngreinir kærandi hins vegar forsprakka þess hóps manna. Kærandi kveður þennan mann vera þekktan glæpamann í [...]. Sérstaklega er bent á nokkrar fréttir í greinargerð kæranda. Meðal annars sé um að ræða frétt þar sem [...] gagnrýni stjórnvöld fyrir að taka ekki nógu hart á þeirri spillingu sem finnist innan þeirra eigin raða sem og í réttarkerfi landsins. Þekktir glæpamenn, líkt og sá sem kærandi kveður ofsækja sig, gangi lausir og séu ekki dregnir til ábyrgðar vegna afbrota sinna. Þá hafi ráðherra í [...] m.a. haft orð á því hvað fyrrgreindur maður sé hættulegur, ekki síst vegna tengsla hans við lögreglu og yfirvöld í [...].
Í greinargerð kæranda er gerð athugasemd við það að í ákvörðun Útlendingastofnunar hafi aðeins verið fjallað almennt um aðstæður í [...] og dregin upp jákvæðari mynd af þeim en tilefni sé til. Sneytt hafi verið hjá mikilvægum staðreyndum er varði spillingu í gervöllu stjórnkerfi landsins, [...] og hárri glæpatíðni. Útlendingastofnun hafi tekið ákvörðun í málinu eingöngu byggða á þjóðerni kæranda og ekki hafi farið fram einstaklingsbundið og sjálfstætt mat á aðstæðum kæranda í málinu. Það sé brot á 3. gr. flóttamannasamnings Sameinuðu þjóðanna að mismuna flóttamönnum eftir ættlandi. Einstaklingsbundið mat á aðstæðum hverju sinni sé kjarni flóttamannahugtaksins og nauðsynlegt til að unnt sé að virða hina svokölluðu non-refoulement reglu sem lögfest hafi verið með 45. gr. laga um útlendinga.
Í greinargerð er Útlendingastofnun sögð hafa brotið gegn rannsóknarskyldu sinni samkvæmt stjórnsýslulögum og lögum um útlendinga með því að staðhæfa að ofbeldisbrot í [...] tengist fyrst og fremst skipulagðri glæpastarfsemi en hafi lítil sem engin áhrif á almenning og daglegt líf borgaranna. Ekki hafi verið fjallað um tíðni ofbeldisbrota í [...] eða á annan hátt um raunverulegar líkur þess að kærandi muni eiga á hættu að verða fyrir ofbeldi eða verða myrtur.
Kærandi kveðst hafa orðið fyrir alvarlegum hótunum af hálfu þeirra sem ofsæki hann. Hann hafi verið eltur og hafi ekki þorað einn út úr húsi og hafi talið ástæðu til að bera ávallt vopn. Kærandi telur stjórnvöld í [...] hvorki vilja né geta veitt honum nauðsynlega vernd sérstaklega í ljósi þess að forsprakki þeirra sem hafi hótað kæranda hafi tengsl innan lögreglunnar. [...] sé fátækt land þar sem mikil spilling ríki, m.a. innan réttarkerfisins. Barátta stjórnvalda gegn spillingunni hafi lítinn árangur borið og spilltir embættismenn komist því áfram undan refsingu. Spillingin birtist meðal annars í lögregluofbeldi, mútuþægni og mismunun í málsmeðferð almennra borgara hjá lögreglu og dómstólum. Það sé því til lítils að ætlast til þess að kærandi geti leitað ásjár [...] yfirvalda og fengið þar fullnægjandi vernd þar sem öll gögn bendi til þess að spilling, mútuþægni, skortur á gagnsæi og skipulögð glæpastarfsemi séu landlægt vandamál sem veikt réttar- og löggæslukerfi [...] sé á engan hátt í stakk búið til að takast á við.
Kærandi kveður ekki mögulegt fyrir sig að flytja sig um set innan [...] þar sem hann gæti ekki verið öruggur. Mikilvægt sé einnig að hafa í huga [...] landsins þegar aðstæður kæranda séu metnar í tengslum við flutning hans innanlands.
Í greinargerð kæranda er fjallað um ákvæði 2. mgr. 44. gr. laga um útlendinga og samspil hennar við 3. gr. mannréttindasáttmála Evrópu, 6. og 7. gr. alþjóðasamnings um borgaraleg og stjórnmálaleg réttindi og 15. gr. tilskipunar Evrópusambandsins nr. 2004/83/EB um lágmarksskilyrði til að ríkisborgarar þriðju landa eða ríkisfangslausir einstaklingar teljist flóttamenn eða menn sem að öðru leyti þarfnast alþjóðlegrar verndar og um inntak slíkrar verndar. Tilskipunin hefur nú verið uppfærð með tilskipun nr. 2011/95/ESB. Í II. kafla tilskipunarinnar séu talin upp þau viðmið sem hafa beri til hliðsjónar við mat á þörf einstaklings fyrir alþjóðlegri vernd. Slíkt mat skuli fara fram á einstaklingsgrundvelli og verði m.a. að meta hvort hægt sé með sanngjörnum hætti að ætlast til þess að umsækjandi leiti verndar stjórnvalda. Hafi einstaklingur þegar orðið fyrir ofsóknum eða alvarlegum skaða eða beinum hótunum um slíkar ofsóknir eða skaða sé það vísbending um raunverulega hættu af því að verða fyrir alvarlegum skaða. Með vísan til þessa sé þess krafist til vara að kæranda verði veitt viðbótarvernd skv. 2. mgr. 44. gr. laga um útlendinga.
Um þrautavarakröfu kæranda kemur fram í greinargerð að í athugasemdum frumvarps til laga nr. 115/2010, um breytingu á útlendingalögum, segi að með íþyngjandi félagslegum aðstæðum að öðru leyti sé átt við alvarlegar aðstæður í heimaríki, t.d. viðvarandi mannréttindabrot eða þá aðstöðu að stjórnvöld veiti ekki þegnum sínum vernd gegn ofbeldisbrotum eða glæpum. Með hliðsjón af þessu og því sem kærandi hafi greint frá sé ljóst að kærandi uppfylli skilyrði 12. gr. f útlendingalaga, þar sem [...] stjórnvöld annað hvort vilji ekki eða geti ekki veitt þegnum sínum vernd gegn ofbeldisbrotum eða glæpum af því tagi sem um ræði, og því beri að veita kæranda dvalarleyfi af mannúðarástæðum.
Að lokum var bent á það í greinargerð að þegar umsækjandi um hæli frá [...] hafi dvalið í meira en þrjá mánuði á Íslandi og honum sé synjað um hæli í kjölfarið eigi hann einskis annars kost en að verða sendur nauðugur aftur til heimalands. Því beri að skoða vandlega hvort ákvæði 45. gr. laga um útlendinga komi í veg fyrir slíka endursendingu, hvað sem líði skilyrðum flóttamannahugtaksins.
Athugasemdir Útlendingastofnunar við greinargerð kæranda
Í athugasemdum Útlendingastofnunar kemur fram að stofnunin telji ástæðu til þess að svara ásökunum kæranda um að brotið hafi verið gegn rannsóknarreglu stjórnsýslulaga og rannsóknarskyldan vanrækt með grófum hætti við töku ákvörðunar í máli kæranda. Fram kemur að stofnunin hafi heimild til þess að ákveða að mál sem tekið sé til efnismeðferðar sæti flýtimeðferð skv. 1. tl. b-liðar 1. mgr. 50. gr. d laga um útlendinga. Með ákvæðinu sé stofnuninni heimilt að styðjast við lista yfir ríki sem almennt séu álitin örugg upprunaríki. Grundvallist flýtimeðferðin á því að með vísan til almennra aðstæðna í heimaríki séu líkur til þess að ljúka megi máli hratt og örugglega og liggi því málefnaleg sjónarmið að baki slíkri meðferð mála. Heimaríki kæranda sé á lista stofnunarinnar yfir ríki sem almennt séu talin örugg. Því hafi verið málefnalegt að mál hans hafi sætt flýtimeðferð. Sú staðreynd að mál sæti flýtimeðferð feli ekki í sér að ekki fari fram mat á einstaklingsbundnum aðstæðum í hverju máli enda myndi það fela í sér brot gegn rannsóknarskyldu Útlendingastofnunar sem stjórnvalds. Það hafi verið niðurstaða í málinu, að lokinni rannsókn á einstaklingsbundnum aðstæðum kæranda í heimalandi hans, að augljóst væri að aðstæður hans væru ekki slíkar sem greini í ákvæði 44. gr. eða 1. mgr. 45. gr. laga um útlendinga. Ennfremur væri kæranda kleift að leita til lögreglu vegna vandamála sinna. Að þessu virtu telur Útlendingastofnun enga innistæðu fyrir ásökunum talsmanns kæranda í málinu.
VI. Niðurstaða kærunefndar útlendingamála
Lagarammi
Í máli þessu gilda ákvæði laga nr. 96/2002 um útlendinga, reglugerð nr. 53/2003 um útlendinga með áorðnum breytingum, stjórnarskrá lýðveldisins Íslands nr. 33/1944 og mannréttindasáttmáli Evrópu, sbr. lög nr. 62/1994. Jafnframt ber að líta til ákvæða alþjóðasamnings um stöðu flóttamanna frá 1951, ásamt viðauka við samninginn frá 1967, og annarra alþjóðlegra skuldbindinga Íslands á sviði mannréttinda eftir því sem tilefni er til.
Auðkenni
Í ákvörðun Útlendingastofnunar kemur fram að þegar kærandi sótti um hæli á Íslandi hafi hann framvísað [...] vegabréfi. Telur kærunefndin því ljóst að kærandi sé [...] ríkisborgari.
Landaupplýsingar
[...]
Kærunefnd útlendingamála hefur m.a. farið yfir eftirfarandi skýrslur og gögn um [...]
Í ofangreindum gögnum kemur fram að [...] stjórnvöld hafa tekið mikilvæg skref til að auka vernd borgara sinna. Á undanförnum árum hefur talsvert verið unnið að því að uppræta spillingu í löggæslunni og dómsvaldinu.
Ákvæði 1. mgr. 44. gr. laga um útlendinga
Kærandi krefst þess aðallega að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi og breytt á þann veg að kærandi fái réttarstöðu flóttamanns skv. 1. mgr. 44. gr. útlendingalaga, sbr. A-lið 1. gr. alþjóðasamnings um stöðu flóttamanna.
Til að teljast flóttamaður hér á landi þarf kærandi að sýna fram á að aðstæður hans séu slíkar að þær falli undir 1. mgr. 44. gr. útlendingalaga, sbr. flóttamannasamning Sameinuðu þjóðanna, eða 2. mgr. 44. gr. sömu laga. Kærandi byggir kröfu sína á því að hann þurfi vernd hér á landi á grundvelli þess að annars verði lífi hans stefnt í hættu í heimalandi sínu af einstaklingum tengdum stjórnvöldum sem hafi haft í hótunum við hann.
Í 1. mgr. 44. gr. laga nr. 96/2002 um útlendinga, sem byggir á A-lið 1. gr. flóttamannasamningsins, segir:
Flóttamaður samkvæmt lögum þessum telst vera útlendingur sem er utan heimalands síns af ástæðuríkum ótta við að vera ofsóttur vegna kynþáttar, trúarbragða, þjóðernis, aðildar að tilteknum þjóðfélagshópi eða vegna stjórnmálaskoðana og getur ekki, eða vill ekki, vegna slíks ótta færa sér í nyt vernd þess lands; eða sá sem er ríkisfangslaus og er utan þess lands þar sem hann áður hafði reglulegt aðsetur vegna slíkra atburða og getur ekki, eða vill ekki, vegna slíks ótta hverfa aftur þangað, sbr. A-lið 1. gr. alþjóðasamnings um stöðu flóttamanna frá 28. júlí 1951 og viðauka við samninginn frá 31. janúar 1967. Um skilyrði þess að teljast flóttamaður er frekar mælt í 44. gr. a.
Almennt ber að telja ótta umsækjanda ástæðuríkan ef hann getur á nægilega skýran hátt sýnt fram á að áframhaldandi dvöl í heimalandi sé honum óbærileg af ástæðum sem tilgreindar eru í ákvæðinu, eða yrði óbærileg af sömu ástæðum ef hann sneri aftur. Þessi sjónarmið þurfa jafnframt ekki endilega að byggjast á persónulegri reynslu umsækjanda, heldur geta ofsóknir sem vinir hans eða ættingjar eða aðrir sem tilheyra sama þjóðfélagshópi hafa orðið fyrir, gefið til kynna að ótti hans við að verða fyrr eða síðar fórnarlamb ofsókna sé ástæðuríkur.
Í 44. gr. a útlendingalaga eru sett fram viðmið um það hvað felist í hugtakinu ofsóknir, á hvaða grundvelli ofsóknir geta byggt og hvaða aðilar geta verið valdir að þeim. Í 1. mgr. ákvæðisins segir:
Til þess að um sé að ræða ofsóknir skv. 1. mgr. 44. gr. verður að vera um að ræða athafnir sem í eðli sínu, eða vegna þess að þær eru endurteknar, fela í sér alvarleg brot á grundvallarmannréttindum, einkum ófrávíkjanlegum grundvallarmannréttindum á borð við réttinn til lífs og bann við pyndingum eða ómannúðlegri eða vanvirðandi meðferð eða refsingu, bann við þrældómi og þrælkun og bann við refsingum án laga. Sama á við um samansafn athafna, þ.m.t. ólögmæta mismunun, sem hafa eða geta haft sömu eða sambærileg áhrif á einstakling.
Í 3. mgr. 44. gr. a eru taldir upp þeir aðilar sem geta verið valdir að ofsóknum eða ómannúðlegri eða vanvirðandi meðferð. Þar segir að:
Þeir sem geta verið valdir að ofsóknum eða ómannúðlegri eða vanvirðandi meðferð eru:
a. ríkið,
b. hópar eða samtök sem stjórna ríkinu eða verulegum hluta landsvæðis þess, og
c. aðrir aðilar, sem ekki fara með ríkisvald, ef sýnt er fram á að ríkið eða hópar eða samtök skv. b-lið þessarar málsgreinar, þar með talið alþjóðastofnanir, geti ekki eða vilji ekki veita vernd gegn ofsóknum eða meðferð sem fellur undir 2. mgr. 44. gr., m.a. með því að ákæra og refsa fyrir athafnir sem fela í sér ofsóknir.
Þótt fallist sé á að einstaklingur í þessari aðstöðu skuli njóta vafans upp að ákveðnu marki, verður kærandi a.m.k. að sýna fram á að líkur séu á að hans bíði ofsóknir í heimalandi. Samkvæmt meginreglum um túlkun flóttamannahugtaksins sem fram koma í handbók Flóttamannastofnunar Sameinuðu þjóðanna, er m.a. miðað við það að viðkomandi þurfi almennt að sýna fram á að gildar ástæður liggi til grundvallar ótta við ofsóknir og að hugarástand flóttamannsins skipti ekki eitt máli heldur verði yfirlýsing hans einnig að fá stuðning í hlutlægum og staðreynanlegum aðstæðum (Handbók um réttarstöðu flóttamanna. Um málsmeðferð og skilyrði samkvæmt flóttamannasamningnum frá 1951 og bókun frá 1967 um réttarstöðu flóttamanna (Flóttamannastofnun Sameinuðu þjóðanna, Reykjavík 2008)).
Kærandi kveðst vera að flýja hótanir og ofsóknir af hálfu einstaklinga sem séu tengdir núverandi stjórnvöldum í [...]. Kærandi telur stjórnvöld í [...] hvorki vilja né geta veitt honum nauðsynlega vernd sérstaklega í ljósi þess að forsprakki þeirra sem hafi hótað kæranda hafi tengsl innan lögreglunnar. Kærandi hefur ekki lagt fram nein gögn sem styðja við frásögn hans. Þá hefur ekki verið sýnt fram á að [...] stjórnvöld geti ekki eða vilji ekki veita kæranda fullnægjandi vernd fyrir þeim sem hóti honum.
Kærandi hefur ekki borið fyrir sig ofsóknir af hálfu [...] stjórnvalda heldur af hendi einstaklinga sem hann kveður hafa tengsl við þau. Er það mat kærunefndar að þær hótanir sem kærandi kveðst hafa orðið fyrir teljist ekki til ofsókna í skilningi 1. mgr. 44. gr. a laga um útlendinga. Þá hafi kærandi möguleika á að leita aðstoðar stjórnvalda í heimaríki sínu vegna þeirra sem hafi hótað honum. Telur kærunefndin því ljóst að kærandi uppfylli ekki skilyrði 1. mgr. 44. gr. útlendingalaga fyrir veitingu réttarstöðu flóttamanns.
Ákvæði 2. mgr. 44. gr. laga um útlendinga
Kærandi krefst þess til vara að hinni kærðu ákvörðun verði breytt á þann hátt að honum verði veitt viðbótarvernd, sbr. 2. mgr. 44. gr. laga um útlendinga.
Í 2. mgr. 44. gr. laga um útlendinga er kveðið á um að flóttamaður samkvæmt útlendingalögum teljist einnig útlendingur sem telst ekki flóttamaður samkvæmt ákvæði A-liðar 1. gr. alþjóðasamnings um stöðu flóttamanna ef raunhæf ástæða er til að ætla að hann eigi á hættu að sæta dauðarefsingu, pyndingum eða annarri ómannúðlegri eða vanvirðandi meðferð eða refsingu verði hann sendur aftur til heimalands.
Við mat á hvort aðstæður kæranda séu slíkar að þær eigi undir 2. mgr. 44. gr. laga um útlendinga ber að líta til 3. gr. mannréttindasáttmála Evrópu. Mannréttindadómstóll Evrópu hefur fjallað um það mat sem þarf að fara fram þegar metið er hvort kærandi sé í raunverulegri hættu á að verða fyrir meðferð sem falli undir 3. gr. mannréttindasáttmála Evrópu sem bannar pyndingar og ómannlega eða vanvirðandi meðferð eða refsingu. Hefur dómstóllinn sagt að 3. gr. sáttmálans geti átt við þegar hættan stafar frá einstaklingum eða hópi fólks sem ekki séu fulltrúar stjórnvalda. Kærandi verður þó að geta sýnt fram á að gildar ástæður séu til að ætla að um raunverulega hættu sé að ræða og að stjórnvöld í ríkinu séu ekki í stakk búin til að veita fullnægjandi vernd. Ekki er nóg að aðeins sé um að ræða möguleika á illri meðferð og frásögn kæranda verður að fá stuðning í öðrum gögnum (sjá t.d. ákvörðun Mannréttindadómstóls Evrópu í máli N.M. og M.M. gegn Bretlandi í málum nr. 38851/09 og 39128/09).
Í þeim gögnum sem kærunefndin hefur yfirfarið kemur fram að stjórnvöld í [...] vinni að því að bæta réttarkerfi landsins og frelsi og öryggi almennings. Hefur þó nokkur árangur náðst síðustu ár þó enn sé þörf á frekari umbótum. Kærandi kveðst hafa orðið fyrir hótunum af hendi einstaklinga sem hafi tengsl við stjórnvöld. Kærandi hefur ekki leitað aðstoðar lögreglu eða annarra yfirvalda í heimalandi sínu vegna þeirra hótana sem honum hafa borist eftir að hann hætti [...]. Þó rétt sé að veikleikar séu á réttarkerfinu í [...] þá hafa, líkt og áður hefur komið fram, átt sér stað umbætur á liðnum árum og því er það mat kærunefndar að þó svo kærandi ætti raunverulega á hættu að sæta ofbeldi í heimalandi sínu, af hálfu þeirra aðila sem hann hefur nefnt, þá hafi hann raunhæfan möguleika á að leita sér ásjár stjórnvalda þar. Styðja heimildir ekki þá staðhæfingu kæranda að [...] stjórnvöld skorti vilja eða getu til að veita kæranda fullnægjandi vernd óski hann eftir henni við þau.
Í ljósi þess sem að framan er rakið og þeirra gagna sem liggja fyrir um [...] telur kærunefndin að aðstæður kæranda í heimalandi hans séu ekki þannig að þær falli undir ákvæði 2. mgr. 44. gr. laganna. Þá telur kærunefndin ekkert fram komið sem bendir til þess að hætt sé við því að kærandi sæti ómannúðlegri og/eða vanvirðandi meðferð við heimkomuna, sbr. 2. mgr. 44. og 1. mgr. 45 gr. laganna.
Ákvæði 12. gr. f laga um útlendinga
Til þrautavara er þess krafist að kæranda verði veitt dvalarleyfi á Íslandi á grundvelli mannúðarsjónarmiða, sbr. 12. gr. f laga um útlendinga.
Samkvæmt 12. gr. f er heimilt að veita útlendingi dvalarleyfi, þótt skilyrðum sé annars ekki fullnægt, ef rík mannúðarsjónarmið standa til þess eða vegna sérstakra tengsla útlendingsins við landið. Í 2. mgr. ákvæðisins kemur fram að veita má dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða ef útlendingur getur sýnt fram á ríka þörf á vernd, t.d. af heilbrigðisástæðum, eða vegna erfiðra félagslegra aðstæðna viðkomandi eða erfiðra almennra aðstæðna í heimaríki eða í landi sem honum yrði vísað til eða vegna annarra atvika sem ekki má með réttu gera honum að bera ábyrgð á. Sérstaklega skal taka tillit til þess ef um barn er að ræða og skal það sem barni er fyrir bestu haft að leiðarljósi við ákvörðun.
Kærunefndin hefur þegar komist að þeirri niðurstöðu að kærandi uppfylli ekki skilyrði 1. eða 2. mgr. 44. gr. útlendingalaga og teljist því ekki flóttamaður. Þegar framburður kæranda er virtur í heild sinni ásamt gögnum málsins er það niðurstaða kærunefndar að kærandi hafi heldur ekki sýnt fram á ríka þörf á vernd á líkt og kveðið er á um í 12. gr. f útlendingalaga. Því er fallist á það með Útlendingastofnun að aðstæður kæranda í [...] séu ekki með þeim hætti að veita beri kæranda dvalarleyfi á grundvelli mannúðarsjónarmiða. sbr. 12. gr. f útlendingalaga.
Jafnframt telur kærunefndin kæranda ekki uppfylla skilyrði 12. gr. f útlendingalaga um sérstök tengsl við landið. Eins og fram kemur í gögnum málsins hefur kærandi aðeins dvalið á Íslandi í skamman tíma.
Ætlað brot gegn ákvæðum stjórnsýslulaga
Kærandi bar því við að mál hans hefði ekki verið nægilega vel rannsakað af hálfu Útlendingastofnunar.
Samkvæmt 10. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993, skal Útlendingastofnun sjá til þess að mál sé nægjanlega upplýst áður en ákvörðun er tekin í því og afla í því skyni nauðsynlegra upplýsinga. Mál telst nægilega rannsakað þegar þeirra upplýsinga hefur verið aflað sem nauðsynlegar eru til þess að hægt sé að taka efnislega rétta ákvörðun í því. Um frekari afmörkun á hversu ítarlega beri að rannsaka mál, ber m.a. að líta til þess hversu mikilvægt það er. Því tilfinnanlegri eða meira íþyngjandi sem stjórnvaldsákvörðun er, þeim mun strangari kröfur verður að gera til rannsóknar á þeim atvikum sem leiða til niðurstöðunnar. Markmið rannsóknarreglunnar er að tryggja að stjórnvaldsákvarðanir verði bæði löglegar og réttar. Í þeim tilvikum þegar ákvörðun stjórnvalds byggist á mati verður að afla þeirra upplýsinga sem nauðsynlegar eru svo hægt sé að beita þeim sjónarmiðum sem ætlun er að byggja stjórnvaldsákvörðun á.
Við mat á því hvort brot á rannsóknarreglu 10. gr. stjórnsýslulaga leiði til ógildingar á ákvörðun Útlendingastofnunar er rétt, eins og hér stendur á, að telja ákvörðunina ógildanlega nema ef sannanlegt er að annmarkinn hafi í raun ekki haft áhrif á efni hennar. Þó fallist yrði á það með kæranda að Útlendingastofnun hefði verið rétt að fjalla betur um persónulegar aðstæður kæranda í heimalandi hans verður ekki séð að skortur á slíkri umfjöllun í ákvörðun stofnunarinnar hafi hér haft áhrif á niðurstöðu í málinu. Kærunefnd getur því ekki fallist á það með kæranda að Útlendingastofnun hafi brugðist rannsóknarskyldu sinni skv. stjórnsýslulögum og lögum um útlendinga.
Samantekt
Með vísan til alls þess sem að framan er rakið og forsendna hinnar kærðu ákvörðunar þykir rétt að staðfesta ákvörðun Útlendingastofnunar .
Athygli kæranda er vakin á því að skv. 6. mgr. 33. gr. laga um útlendinga frestar málshöfðun fyrir dómstólum til ógildingar á endanlegri ákvörðun um að útlendingur skuli yfirgefa landið ekki framkvæmd hennar. Að kröfu útlendings getur kærunefnd útlendingamála þó ákveðið að fresta réttaráhrifum endanlegrar ákvörðunar sé talin ástæða til þess. Krafa þess efnis skal gerð ekki síðar en sjö dögum frá birtingu endanlegrar ákvörðunar. Skal frestun bundin því skilyrði að útlendingur beri málið undir dómstóla innan fimm daga frá birtingu ákvörðunar um frestun réttaráhrifa úrskurðar og óski eftir að það hljóti flýtimeðferð. Nú er beiðni um flýtimeðferð synjað og skal þá mál höfðað innan sjö daga frá því að beiðni um það er synjað. Þó getur kærunefnd útlendingamála tekið ákvörðun um að fresta framkvæmd ákvörðunarinnar ef sýnt er fram á að verulega breyttar aðstæður hafi skapast frá því ákvörðun var tekin.
Úrskurðarorð
Ákvörðun Útlendingastofnunar er staðfest.
The decision of the Directorate of Immigration is affirmed.
Hjörtur Bragi Sverrisson, formaður
Pétur Dam Leifsson Vigdís Þóra Sigfúsdóttir