Mál nr. 81/2019 Úrskurður 3. október 2019

Mál nr. 81/2019                     Eiginnafn:      Thorsteinn (kk.)

Hinn 3. október 2019 kveður mannanafnanefnd upp svohljóðandi úrskurð í máli 81/2019 en erindið barst nefndinni 2. september.

Til þess að heimilt sé að samþykkja nýtt eiginnafn þurfa öll skilyrði 5. gr. laga, nr. 45/1996, um mannanöfn að vera uppfyllt. Skilyrðin eru:

• Eiginnafn skal geta tekið íslenska eignarfallsendingu eða hafa unnið sér hefð í íslensku máli.
• Nafnið má ekki brjóta í bág við íslenskt málkerfi.
• Það skal ritað í samræmi við almennar ritreglur íslensks máls nema hefð sé fyrir öðrum rithætti þess.
• Eiginnafn má ekki vera þannig að það geti orðið nafnbera til ama.

Eiginnafnið Thorsteinn (kk.) er ekki ritað í samræmi við almennar ritreglur íslensks máls þar sem samstafan th er ekki notuð í íslenskri stafsetningu. Þess vegna er aðeins unnt að samþykkja nafnið ef rithátturinn telst hefðaður samkvæmt lögum um mannanöfn.

Við túlkun mannanafnanefndar á hugtakinu hefð í 5. og 6. gr. laga um mannanöfn er stuðst við eftirfarandi vinnulagsreglur sem nefndin setti sér á fundi 15. janúar 2015 og eru byggðar á greinargerð með frumvarpi að mannanafnalögum og eldri vinnulagsreglum:

1.   Ungt tökunafn telst hafa unnið sér hefð í íslensku máli ef það fullnægir einhverju eftirfarandi skilyrða:

1. Það er nú borið af a.m.k. 15 Íslendingum;
2. Það er nú borið af 10–14 Íslendingum og hinn elsti þeirra hefur náð a.m.k. 30 ára aldri;
3. Það er nú borið af 5–9 Íslendingum og hinn elsti þeirra hefur náð a.m.k. 60 ára aldri;
4. Það er nú borið af 1–4 Íslendingum og kemur þegar fyrir í manntalinu 1910 eða 1920;
5. Það er ekki borið af neinum Íslendingi nú en kemur a.m.k. fyrir í tveimur manntölum frá 1703–1920.

2.  Með Íslendingum er átt við þá sem öðlast hafa íslenskan ríkisborgararétt án umsóknar og eiga eða hafa átt lögheimili á Íslandi.

3.  Tökunafn getur verið hefðað, þó að það komi ekki fyrir í manntölum, ef það hefur unnið sér menningarhelgi. Nafn telst hafa unnið sér menningarhelgi komi það fyrir í alkunnum ritum, frumsömdum og þýddum, í nafnmynd sem ekki brýtur í bág við íslenskt málkerfi.

Tekið skal fram að vinnulagsreglurnar eru mannafnanefnd til stuðnings við mat sitt, en ekki ráðandi um niðurstöðuna bendi önnur atriði engu að síður til þess að ritháttur nafns hafi hefðast.

Samkvæmt upplýsingum frá Þjóðskrá bera nafnið þrír núlifandi karlar sem uppfylla skilyrði vinnulagsreglnanna, sá elsti fæddur 1953. Þá kemur það fyrir í átta manntölum frá 1703 til 1920.  Þess vegna telst nafnið hafa unnið sér hefð í íslensku máli.

Úrskurðarorð:

Beiðni um eiginnafnið Thorsteinn (kk.) er samþykkt og skal nafnið fært á mannanafnaskrá sem ritháttur nafnsins Þorsteinn.