A-123/2001 Úrskurður frá 10. ágúst 2001
ÚRSKURÐUR
Hinn 10. ágúst 2001 kvað úrskurðarnefnd um upplýsingamál upp svohljóðandi úrskurð í málinu nr. A-123/2001:
Kæruefni
Með símbréfi, dagsettu 19. júlí sl., kærði […], fréttamaður, f.h. […], munnlega synjun þjóðleikhússtjóra um að veita honum aðgang að fundargerðum byggingarnefndar Þjóðleikhússins.
Með bréfi, dagsettu 20. júlí sl., var kæran kynnt þjóðleikhússtjóra og honum veittur frestur til að lýsa viðhorfi sínu til hennar til kl. 16.00 hinn 30. júlí sl. Ennfremur var þess óskað að úrskurðarnefnd yrðu látin í té sem trúnaðarmál afrit þeirra gagna, sem kæran lýtur að, innan sama frests. Umsögn þjóðleikhússtjóra, dagsett 26. júlí sl., barst nefndinni þann dag.
Málsatvik
Kærandi fór upphaflega fram á það við menntamálaráðuneytið að það léti honum í té ljósrit af fundargerðum byggingarnefndar Þjóðleikhússins fyrir árin 1996–2001. Með bréfi, dagsettu 18. júlí sl., tilkynnti ráðuneytið kæranda að hin umbeðnu gögn væri ekki að finna í skjalasafni þess.
Í kæru sinni til úrskurðarnefndar, dagsettri 19. júlí sl., kvaðst kærandi hafa óskað eftir því við þjóðleikhússtjóra "að fá afhentar þær fundargerðir byggingarnefndar Þjóðleikhússins, sem eru í vörslu Þjóðleikhússins." Hafi þjóðleikhússtjóri tjáð sér "í samtali að fundargerðir nefndarinnar séu í vörslum Þjóðleikhússins og jafnframt að hann muni ekki láta þær af hendi."
Í umsögn þjóðleikhússtjóra til úrskurðarnefndar, dagsettri 26. júlí sl., segir m.a. orðrétt: "Í fórum undirritaðs eru engar fundargerðir byggingarnefndar Þjóðleikhússins frá því tímabili sem úttekt Ríkisendurskoðunar nær til, þe. frá 1996 til þessa dags enda fundir ekki skráðir með formlegum hætti í formannstíð […] á umræddu tímabili. – Hvað varðar fundargerðir eldri byggingarnefndar, sem starfaði meðan á endurbyggingu Þjóðleikhússins stóð, allt frá 1988, eru þær ekki í formlegri vörslu leikhússins, þar eð enginn fulltrúi Þjóðleikhússins sat í þeirri nefnd."
Í tilefni af þessu kærumáli sem og öðrum kærumálum, sem lotið hafa að synjun stjórnvalda um að veita aðgang að gögnum, tengdum byggingarframkvæmdum við Þjóðleikhúsið og byggingarnefnd leikhússins, ákvað úrskurðarnefnd að senda ríkissaksóknara svofellda fyrirspurn með bréfi, dagsettu 31. júlí sl.: "Í fréttum hefur verið greint frá því að þér, herra ríkissaksóknari, hafið lagt fyrir lögreglu að hefja opinbera rannsókn á máli sem varðar m.a. byggingarframkvæmdir við Þjóðleikhúsið og byggingarnefnd leikhússins. Þar sem í 1. mgr. 2. gr. upplýsingalaga nr. 50/1996 er tekið fram, að lögin gildi ekki um rannsókn eða saksókn í opinberu máli, er þess virðingarfyllst farið á leit við yður að þér staðfestið að umrædd rannsókn sé hafin, t.d. með því að láta úrskurðarnefnd í té sem trúnaðarmál ljósrit af bréfi yðar til ríkislögreglustjóra sem vísað hefur verið til í fréttum. Ennfremur er þess óskað að þér eða ríkislögreglustjóri upplýsi nefndina um það hvort þau gögn, sem fyrrgreind kærumál lúta að, verði eða kunni að verða tekin til skoðunar vegna rannsóknarinnar, svo og hversu langt aftur í tímann rannsóknin muni eða kunni að ná."
Í svarbréfi ríkissaksóknara, dagsettu 3. ágúst sl., er eftirfarandi tekið fram: "Með bréfi, dagsettu 27. f.m. var efnahagsbrotadeild ríkislögreglustjórans falið að hefja lögreglurannsókn á ætluðum refsiverðum auðgunarbrotum [A]í tengslum við vöruúttektir hans í nafni byggingarnefndar Þjóðleikhússins. Að beiðni nefndarinnar fylgir hér með ljósrit af því bréfi. – Ætla má að þau gögn sem fyrrgreind kærumál lúta muni verða til skoðunar við lögreglurannsókn málsins. Ekki þykir fært á þessu stigi að segja til um hversu langt aftur í tímann lögreglurannsókn muni ná, það mun að einhverju leyti ráðast af því sem athugun ríkisendurskoðunar á fjármála- og umsýslustörfum [A] leiðir í ljós."
Niðurstaða
Í niðurlagi 1. mgr. 2. gr. upplýsingalaga segir að lögin gildi ekki um "rannsókn eða saksókn í opinberu máli." Þótt fundargerðir byggingarnefndar Þjóðleikhússins, sem kærandi hefur óskað eftir aðgangi að, hafi ekki verið afhentar lögreglu eða ákæruvaldi hefur því verið lýst yfir af hálfu ríkissaksóknara að ætla megi að þær verði til skoðunar við rannsókn lögreglu á ætluðum refsiverðum auðgunarbrotum fyrrverandi formanns byggingarnefndarinnar. Þar eð sú rannsókn er nú hafin verður synjun um aðgang að umræddum fundargerðum ekki kærð til úrskurðarnefndar um upplýsingamál skv. 1. mgr. 14. gr. upplýsingalaga, sbr. 1. mgr. 2. gr. laganna. Ber því að vísa máli þessu frá nefndinni.
Úrskurðarorð:
Kæru […], f.h. […], á hendur þjóðleikhússtjóra er vísað frá úrskurðarnefnd.
Eiríkur Tómasson, formaður
Valtýr Sigurðsson
Sérálit Elínar Hirst
Ég undirrituð er ósammála meirihluta úrskurðarnefndar um þá túlkun á niðurlagi 1. mgr. 2. gr. upplýsingalaga sem fram kemur í niðurstöðu úrskurðarins. Ég tel ekki rétt að synja um aðgang að hinum umbeðnu gögnum þar sem ekki er hægt að ráða það af svari ríkissaksóknara frá 3. ágúst sl. hvort umbeðin gögn verði tekin til rannsóknar eður ei.
Elín Hirst