Greiðsluafkoma ríkissjóðs janúar-desember 2005

Greidsluafkoma_janúar - desember 2005_(PDF 316K)

Greiðsluuppgjör ríkissjóðs fyrir árið 2005 liggur nú fyrir.

Heildaryfirlit. Samkvæmt uppgjörinu er breyting á handbæru fé frá rekstri jákvæð um 32 milljarða króna á árinu, sem er 32 milljörðum betra en í fyrra. Er raunar ekki dæmi um jafn jákvæða útkomu um áratugaskeið. Hreinn lánsfjárjöfnuður er jákvæður um 82 milljarða króna miðað við 22 milljarða í fyrra. Frávik frá fyrra ári skýrast að miklu leyti af 56,8 ma.kr. söluhagnaði vegna Landssímans hf. svo og 5,6 milljarða króna fjármagnstekjuskatti vegna sölunnar, sem færist bæði sem gjöld og tekjur. Fjármunahreyfingar eru jákvæðar um 50 ma.kr. Þar munar mest um áðurnefnt 66 ma.kr. söluandvirði Landssímans hf., en á móti vegur 32 ma.kr. lækkun vegna sérstaks samkomulags um ávöxtun fjár hjá Seðlabanka Íslands.

Heildartekjur ríkissjóðs námu 399,3 ma.kr. á árinu 2005 og hækkuðu um 118,6 ma.kr. frá árinu á undan, eða um 42,2% og er það í samræmi við áætlanir. Skatttekjur ríkissjóðs námu 314,8 ma.kr. og hækkuðu um 20,7% frá fyrra ári. Til samanburðar má nefna að almennt verðlag hækkaði um 4% á tímabilinu þannig að skatttekjur hækkuðu að raungildi um 16,1%. Þess má geta að þessi þróun er í takt við endurskoðaða þjóðhagsspá fjármálaráðuneytisins sem kom út 24. janúar síðastliðinn en þar er m.a. gert ráð fyrir að þjóðarútgjöld hafi aukist um 14% að raungildi á árinu 2005.

Skattar á tekjur og hagnað námu 102,2 ma.kr. á tímabilinu og jukust um tæplega 18,9 ma.kr. frá fyrra ári. Þar munar mest um tæplega 8 ma.kr. aukna innheimtu tekna af fjármagnstekjuskatti sem að mestu skýrist með sölu Landssímans hf. og svo 6,4 ma.kr. aukna innheimtu tekjuskatta einstaklinga. Innheimt tryggingagjöld jukust einnig á milli ára, eða um 16,2% en til samanburðar má nefna að launavísitala Hagstofunnar hækkaði um 6,8% á sama tímabili. Innheimta eignarskatta nam 14,9 ma.kr. í desemberlok sem er aukning um 23,7% og jafngildir 19% raunhækkun. Þar munar mest um aukna innheimtu stimpilgjalda en þau hafa aukist um 42,9% á milli ára enda voru fasteignaviðskipti sem og endurfjármögnun húsnæðislána mikil á árinu. Aðrar rekstrartekjur námu ríflega 25,2 ma.kr. og jukust um 6,1 ma.kr. milli ára sem skýrist einkum af arðgreiðslum frá Landssímanum hf. og sektargreiðslum olíufélaganna.

Þróun almennra veltuskatta og þá sérstaklega virðisaukaskattsins gefur góða mynd af þróun eftirspurnar í hagkerfinu en samanlagt hækkuðu almennir veltuskattar um 20,3% á árinu 2005 frá árinu á undan, eða sem nemur 15,6% raunhækkun. Þar munar mest um 22,1% meiri innheimtu tekna af virðisaukaskatti sem jafngildir 17,4% raunhækkun. Af öðrum óbeinum sköttum má nefna að umtalsverð aukning varð í innheimtu vörugjalda af ökutækjum, eða 68,8% en hana má fyrst og fremst rekja til aukins innflutnings bifreiða.

Greidd gjöld námu 308,4 ma.kr. og hækkuðu um 28 ma.kr. frá fyrra ári, en þar af skýrast 5,6 ma.kr. af gjaldfærslu fjármagnstekjuskatts af söluhagnaði Símans og 4,6 ma.kr. af hækkun vaxtagreiðslna þar sem stór flokkur spariskírteina kom til innlausnar í apríl. Að þessum tveimur liðum frátöldum hækka gjöldin um 17,8 ma.kr. eða 6,7% milli ára. Útgjöld til félagsmála, þ.e. vegna almannatrygginga, fræðslu- og heilbrigðismála, vega langþyngst í útgjöldum ríkissjóðs, eða 195,7 ma.kr. sem er nálægt ⅔ af heildargjöldunum. Þar kemur fram 12,6 ma.kr. króna hækkun milli ára, eða tæp 7%. Innan málaflokksins munar mest um hækkun til heilbrigðismála, 5,2 ma.kr. og 4,2 ma.kr. vegna fræðslumála sem er 15,7% hækkun milli ára. Greiðslur til almannatrygginga hækka hins vegar minna, eða um 1,5 ma.kr. frá því í fyrra. Hækkun annarra málaflokka er mun minni, nema hvað greiðsla söluandvirðis Lánasjóðs landbúnaðarins til Lífeyrissjóðs bænda veldur 2,6 milljarða hækkun á greiðslum til landbúnaðarmála.

Lánahreyfingar. Afborganir lána námu 62,3 milljörðum króna og aukast um meira en 90% milli ára. Þær skiptast þannig að 47,7 ma.kr. eru vegna afborgana erlendra lána og 14,6 ma.kr. vegna spariskírteina. Nýjar lántökur nema aðeins 10,2 ma.kr. og eru allar innanlands. Að auki voru 5,5 ma.kr. greiddir til Lífeyrissjóðs starfsmanna ríkisins í því skyni að lækka framtíðarskuldbindingar sjóðsins. Handbært fé ríkissjóðs jókst um 24,3 ma.kr. innan ársins.

Sjóðstreymi ríkissjóðs janúar - desember 2005

(Í milljónum króna)

Tekjur ríkissjóðs janúar – desember 2005

Gjöld ríkissjóðs janúar – desember 2005