Nr. 134/2018 Úrskurður

 KÆRUNEFND ÚTLENDINGAMÁLA

Þann 20. mars 2018 er kveðinn upp svohljóðandi

úrskurður nr. 134/2018

í stjórnsýslumáli nr. KNU18030011

Beiðni […] og barns hennar um endurupptöku

I.             Málsatvik

Þann 20. febrúar 2018 staðfesti kærunefnd útlendingamála ákvarðanir Útlendingastofnunar, dags. 8. og 11. september 2017, um að taka umsókn einstaklings er kveðst heita […], vera fædd […] og vera ríkisborgari Afganistan (hér eftir nefnd kærandi), og barns hennar, […], fd. […], um alþjóðlega vernd á Íslandi ekki til efnismeðferðar og endursenda þau til Noregs. Niðurstaða kærunefndar var birt kæranda þann 26. febrúar 2018. Kærandi óskaði eftir frestun réttaráhrifa á úrskurði kærunefndar þann 1. mars 2018. Þann 5. mars sl. barst kærunefnd endurupptökubeiðni kæranda og barns hennar, ásamt fylgigögnum. Þann sama dag bárust kærunefnd auk þess upplýsingar frá Útlendingastofnun um málsmeðferð í máli kæranda.

II.            Málsástæður og rök kæranda

Í beiðni kæranda um endurupptöku er byggt á því að barn kæranda uppfylli skilyrði ákvæðis I til bráðabirgða í lögum nr. 81/2017, um breytingu á lögum um útlendinga, og því beri að taka umsókn kæranda og barns hennar um alþjóðlega vernd til efnismeðferðar á grundvelli 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga, með síðari breytingum.

III.          Niðurstaða kærunefndar útlendingamála

Um endurupptöku stjórnsýslumáls

Samkvæmt 1. mgr. 24. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 á aðili máls rétt á því að mál sé tekið upp á ný ef ákvörðun hefur byggst á ófullnægjandi eða röngum upplýsingum um málsatvik eða íþyngjandi ákvörðun um boð eða bann hefur byggst á atvikum sem breyst hafa verulega frá því að ákvörðun var tekin. Í athugasemdum við 2. tölul. 1. mgr. 24. gr. stjórnsýslulaga í frumvarpi því sem varð að stjórnsýslulögum segir:

Samkvæmt 2. tölul. 1. mgr. á aðili rétt á því að mál sé tekið til meðferðar á ný ef íþyngjandi ákvörðun um viðvarandi boð eða bann hefur byggst á atvikum sem breyst hafa verulega frá því ákvörðun var tekin. Ef atvik þau, sem talin voru réttlæta slíka ákvörðun, hafa breyst verulega er eðlilegt að aðili eigi rétt á því að málið sé tekið til meðferðar á ný og athugað hvort skilyrði séu fyrir því að fella ákvörðunina niður eða milda hana. Ákvæði þetta hefur náin tengsl við meðalhófsregluna í 12. gr.

Í 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga segir m.a. að ef meira en 12 mánuðir hafa liðið frá því að umsókn um alþjóðlega vernd barst fyrst íslenskum stjórnvöldum og tafir á afgreiðslu hennar eru ekki á ábyrgð umsækjanda sjálfs skuli taka hana til efnismeðferðar. Þann 29. september 2017 tóku gildi lög nr. 81/2017 sem bættu tveimur ákvæðum til bráðabirgða við lög um útlendinga nr. 80/2016. Í 1. málsl. ákvæðis I til bráðabirgða segir að þrátt fyrir 2. málsl. 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga skuli miða við níu mánuði í stað 12 mánaða ef um barn sé að ræða og umsókn þess um alþjóðlega vernd hafi fyrst borist íslenskum stjórnvöldum fyrir gildistöku laga þessara, enda hafi umsækjandi ekki þegar yfirgefið landið.

Í ljósi framangreindra reglna og þess að kærandi og barn hennar lögðu fram umsókn um alþjóðlega vernd þann 5. júní 2017 og hafa dvalið samfellt hér á landi síðan er það mat kærunefndar að tilefni sé til þess að skoða mál kæranda og barns hennar aftur í ljósi breyttra aðstæðna sem uppi eru í málinu. Kærunefnd fellst því á að mál barns kæranda verði endurupptekið hjá nefndinni á grundvelli 2. tölul. 1. mgr. 24. gr. stjórnsýslulaga. Með vísan til meginreglunnar um einingu fjölskyldunnar verður mál kæranda jafnframt endurupptekið.

Umsókn kæranda um alþjóðlega vernd hér á landi

Í 1. mgr. 40. gr. laga nr. 80/2016 um útlendinga kemur fram að flóttamaður skv. 37. gr. laganna, sem er hér á landi eða kemur hér að landi, hefur samkvæmt umsókn rétt á að fá hér alþjóðlega vernd. Stjórnvöld geta þó, á grundvelli a-, b- og c-liðar 1. mgr. 36. gr. laganna, synjað því að taka til efnismeðferðar umsókn á grundvelli 40. gr. við þær aðstæður sem tilgreindar eru í umræddum stafliðum. Í 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga kemur fram að ef svo standi á sem greini í 1. mgr. skuli þó taka umsókn um alþjóðlega vernd til efnismeðferðar ef útlendingurinn hefur slík sérstök tengsl við landið að nærtækast sé að hann fái hér vernd eða ef sérstakar ástæður mæli annars með því. Ef meira en 12 mánuðir hafa liðið frá því að umsókn um alþjóðlega vernd barst fyrst íslenskum stjórnvöldum og tafir á afgreiðslu hennar eru ekki á ábyrgð umsækjanda sjálfs skal taka hana til efnismeðferðar. Af 2. málsl. 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga leiðir að umrætt 12 mánaða tímabil hefst þegar umsækjandi leggur fyrst fram umsókn um alþjóðlega vernd hjá stjórnvöldum. Þá hefur kærunefnd útlendingamála túlkað ákvæðið með þeim hætti að tímabilinu ljúki þegar endanleg niðurstaða stjórnvalda er framkvæmd með flutningi umsækjanda til viðtökuríkis enda sé flutningurinn á ábyrgð stjórnvalda.

Í 1. málsl. ákvæðis I til bráðabirgða, sbr. lög nr. 81/2017, segir að þrátt fyrir 2. málsl. 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga skuli miða við níu mánuði í stað 12 mánaða ef um barn sé að ræða og umsókn þess um alþjóðlega vernd hafi fyrst borist íslenskum stjórnvöldum fyrir gildistöku laga þessara, enda hafi umsækjandi ekki þegar yfirgefið landið.

Kærandi og barn hennar lögðu fram umsókn um alþjóðlega vernd á Íslandi þann 5. júní 2017 og eru þau enn hér á landi. Kærandi og barn hennar hafa því verið hér á landi í rúmlega níu mánuði og hafa ekki yfirgefið landið. Kærunefnd hefur farið yfir meðferð málsins fyrir stjórnvöldum, m.a. upplýsingar frá Útlendingastofnun, og verða kærandi og barn hennar ekki talin bera ábyrgð á töfum á afgreiðslu umsóknarinnar, sbr. 2. málsl. 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga. Þótt framlagning sálfræðimats á kæranda hafi að mati nefndarinnar tekið of langan tíma verða tafir sem urðu á málsmeðferðinni vegna þessa, eins og hér stendur á, ekki taldar á ábyrgð kæranda. Skilyrði 2. málsl. 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga, sbr. ákvæði I til bráðabirgða við lögin, í máli barns kæranda eru því uppfyllt. Það er niðurstaða kærunefndar að endurupptaka mál barns kæranda og leggja fyrir Útlendingastofnun að taka mál þess til efnismeðferðar. Með vísan til meginreglunnar um einingu fjölskyldunnar og athugasemda með frumvarpi því sem varð að lögum nr. 81/2017 er það niðurstaða kærunefndar að endurupptaka jafnframt mál kæranda og leggja fyrir Útlendingastofnun að taka umsókn hennar um alþjóðlega vernd til efnislegrar meðferðar á grundvelli 2. málsl. 2. mgr. 36. gr. laga um útlendinga, sbr. ákvæði I til bráðabirgða við lögin.

Samantekt

Það er niðurstaða kærunefndar að endurupptaka mál kæranda og barns hennar. Lagt er fyrir Útlendingastofnun að taka mál þeirra til efnismeðferðar.

Úrskurðarorð

Fallist er á beiðni kæranda og barns hennar um endurupptöku á máli þeirra.

Lagt er fyrir Útlendingastofnun að taka mál kæranda og barns hennar til efnismeðferðar.

The appellant‘s and her child’s request for re-examination of their case is granted.

The Directorate of Immigration shall examine the merits of the applicant’s and her child’s application for international protection in Iceland.

Anna Tryggvadóttir

Erna Kristín Blöndal                                                                                       Þorbjörg Inga Jónsdóttir