Nr. 712/2023 Úrskurður
KÆRUNEFND ÚTLENDINGAMÁLA
Hinn 20. nóvember 2023 er kveðinn upp svohljóðandi
úrskurður nr. 712/2023
í stjórnsýslumálum nr. KNU23090081 og KNU23090087
Kæra [...]og [...]
á ákvörðunum
Útlendingastofnunar
I. Kröfur, kærufrestir og kæruheimild
Hinn 19. september 2023 kærðu [...], fd. [...] og [...], fd. [...] (hér eftir nefndur B), ríkisborgarar Kína (saman nefnd kærendur), ákvarðanir Útlendingastofnunar, dags. 13. september 2023, um að synja þeim um vegabréfsáritanir til Íslands.
Af kæru má ráða að kærendur krefjist þess að ákvarðanir Útlendingastofnunar verði felldar úr gildi og að þeim verði veittar vegabréfsáritanir til Íslands.
Fyrrgreindar ákvarðanir eru kærðar á grundvelli 7. gr. laga um útlendinga nr. 80/2016 og bárust kærur þeirra fyrir lok kærufrests.
Lagagrundvöllur
Í máli þessu gilda einkum ákvæði laga um útlendinga, reglugerð um útlendinga nr. 540/2017, ásamt síðari breytingum, ákvæði stjórnsýslulaga nr. 37/1993, reglugerð um vegabréfsáritanir nr. 795/2022, með síðari breytingum, Schengen-samningurinn og verklagsreglur þess samnings.
II. Málsatvik og málsmeðferð
Með umsóknum, dags. 9. ágúst 2023, óskuðu kærendur eftir vegabréfsáritunum til Íslands og Schengen-svæðisins í 15 daga, frá 24. september til 8. október 2023. Umsóknum kærenda var synjað með ákvörðunum Útlendingastofnunar, dags. 13. september 2023. Hinn 19. september 2023 barst kærunefnd kæra frá kærendum. Með tölvubréfi, dags. 19. september 2023, vísuðu kærendur til þess að það styttist í fyrirhugaða ferð en brottför væri áætluð 23. september 2023. Óskuðu þau upplýsinga um hvort úrskurður kærunefndar myndi berast í tæka tíð fyrir brottför þeirra. Að öðrum kosti óskuðu þau eftir upplýsingum um hvort þau gætu útbúið nýja ferðaáætlun og lagt fram gögn henni til stuðnings. Með tölvubréfi kærunefndar, dags. 20. september 2023, voru kærendur upplýst um áætlaðan málsmeðferðartíma, og þeim bent á að unnt væri að endurskipuleggja ferðina og leggja fram ný fylgigögn. Frekari fylgigögn voru lögð fram með tölvubréfi, dags. 27. september 2023.
III. Málsástæður og rök kærenda
Í greinargerð vísa kærendur til fyrirliggjandi ákvarðana Útlendingastofnunar og málsmeðferðartíma kærunefndar. Kærendur hafi lagt fram nýja ferðaáætlun sem taki mið af framangreindu en meðal fylgigagna á kærustigi eru ferðaáætlunin auk nýrra bókana fyrir flug, hótel og afþreyingu. Kærendur kveðast hafa ferðast mikið um heiminn, en aldrei séð norðurljósin og vilji því ferðast til Íslands. Kærendur vísa til breytinga á ferðaáætlun sem einnig taki mið af árstíðum en ferð þeirra er nú áætluð í febrúar og raskanir vegna veðurs og vegaástands því viðbúnar. Loks greina kærendur frá atvinnu sinni og öðrum atriðum sem gefa þeim ástæðu til að fara til heimaríkis að ferð lokinni, svo sem fjölskyldu, vinum og húsnæði.
Meðal fylgigagna sem lögð voru fram á kærustigi eru ný ferðaáætlun og gögn henni tengd, bankayfirlit kærenda, atvinnustaðfestingar kærenda, afrit af fyrri vegabréfsáritunum kærenda, og nýjar sjúkratryggingar.
IV. Niðurstaða kærunefndar útlendingamála
Samkvæmt 1. mgr. 20. gr. laga um útlendinga þurfa útlendingar að hafa vegabréfsáritun til að koma hingað til lands, nema annað sé ákveðið í reglum sem ráðherra setur. Ríkisborgarar Kína þurfa vegabréfsáritun til Íslands, sbr. viðauka 8 við reglugerð um vegabréfsáritanir. Í 6. mgr. 20. gr. laga um útlendinga koma fram skilyrði til útgáfu vegabréfsáritunar og í 33. gr. reglugerðar um vegabréfsáritanir er tilgreint hvenær synja skuli um vegabréfsáritun. Heimilt er samkvæmt fyrrgreindri 6. mgr. 20. gr. að veita útlendingi vegabréfsáritun sem gildir á öllu Schengen-svæðinu ef grunnskilyrðum a - h liða sömu greinar er fullnægt.
Samkvæmt 7. mgr. 20. gr. laga um útlendinga skal vegabréfsáritun ekki veitt ef ástæða er til að vefengja uppgefinn tilgang ferðar útlendings hingað til lands eða réttmæti upplýsinga sem hann hefur veitt. Er þessi regla áréttuð í 8. mgr. ákvæðisins en þar kemur fram að við mat á umsókn um vegabréfsáritun skuli auk þjóðernis taka tillit til félagslegrar stöðu og hættu á að útlendingur dvelji lengur á Schengen-svæðinu en honum er heimilt. Með aðild að Schengen-samstarfinu tókust íslensk stjórnvöld á hendur skyldu til að fylgja samræmdum reglum um útgáfu vegabréfsáritana. Hafa stjórnvöld sem annast afgreiðslu umsókna um vegabréfsáritanir mótað tilteknar verklagsreglur til að styðjast við, byggðar á efnisreglum Schengen-samningsins. Í athugasemdum með frumvarpi til laga um útlendinga kemur fram að við mat á einstökum atriðum sé nauðsynlegt að taka tillit til reynslu og framkvæmdar annarra Schengen-ríkja. Leiði það af eðli samstarfsins að mikilvægt sé að samræmis sé gætt á þessu sviði svo sömu skilyrði gildi um vegabréfsáritanir á Schengen-svæðinu.
Samkvæmt 33. gr. reglugerðar um vegabréfsáritanir skal með fyrirvara um 1. mgr. 25. gr. reglugerðarinnar synjað um vegabréfsáritun í nokkrum tilvikum. Meðal þeirra tilvika sem nefnd eru ef umsækjandi getur ekki fært rök fyrir tilgangi eða skilyrðum fyrirhugaðrar dvalar sinnar, sbr. ii.-lið a-liðar ákvæðisins, eða ef rökstudd ástæða sé til að draga í efa að fylgiskjöl, sem umsækjandi leggur fram, séu ósvikin eða að innihald þeirra sé rétt, eða áreiðanleika framburðar umsækjanda eða ásetning hans til að yfirgefa yfirráðasvæði aðildarríkjanna áður en vegabréfsáritunin sem sótt er um rennur út, sbr. b-lið ákvæðisins.
Synjunarform Útlendingastofnunar er staðlað form sem öll þátttökuríki Schengen-samstarfsins notast við. Í forminu er hægt að merkja við reiti á bilinu 1-17, þ.e. ástæður þess að umsóknum sé synjað. Í ákvörðunum kærenda er merkt í reit 2 vegna synjunar á umsókn þeirra, þ.e. að ekki hafi verið færð rök fyrir tilgangi og skilyrðum fyrirhugaðrar dvalar. Uppfylltu kærendur þar með ekki skilyrði 20. gr. laga um útlendinga sem og 33. gr. reglugerðar um vegabréfsáritanir.
Með vísan til 21. gr. stjórnsýslulaga var kærendum jafnframt leiðbeint um að þau gætu óskað eftir skriflegum rökstuðningi innan 14 daga frá tilkynningu ákvörðunar. Samkvæmt gögnum málsins liggur ekki fyrir skriflegur rökstuðningur vegna ákvarðana kærenda.
Meðferð umsókna kærenda fór fram hjá íslenska sendiráðinu í Peking, sbr. 10. mgr. 20. gr. laga um útlendinga. Þyki skilyrði ekki fyrir hendi til útgáfu áritunar er mál lagt fyrir Útlendingastofnun til ákvörðunar.
Í gögnum málsins liggur m.a. fyrir afrit úr málaskrá Útlendingastofnunar vegna mála kærenda þar sem málsmeðferð umsókna þeirra hjá utanríkisþjónustunni er rakin. Fram kemur í málaskrám beggja að fylgigögnum hefði verið ábótavant og því væri umsóknum þeirra synjað. Í tilfelli kæranda A hafi ekki tekist að staðfesta atvinnustaðfestingu, og þá væri ekki frumrit stimpils á rekstrarvottorði vinnuveitanda. Búsetuskráningarvottorð (hukou) hefði ekki verið lagt fram í heild, og þá næði sjúkratrygging ekki til alls ferðatíma. Kærandi B hafi ekki lagt fram rekstrarleyfi vinnuveitanda, og þá væri rangt vegabréfsnúmer tilgreint í atvinnustaðfestingu. Líkt og með A, hafði B ekki heldur lagt fram búsetuvottorð (hukou) í heild og sjúkratrygging hans ekki gilt fyrir allan ferðatímann. Lagði fulltrúi utanríkisþjónustunnar því til að umsóknum kærenda yrði synjað. Enn fremur eru fyrrgreind fylgigögn tilgreind í gátlistum kærenda, sem undirritaðir eru 9. ágúst 2023. Þá undirrituðu kærendur yfirlýsingu, dags. 9. ágúst 2023, þar sem fram koma leiðbeiningar um skil á viðbótarefni, og þau hvött til þess að leggja fram umbeðin gögn innan fimm daga.
Líkt og fram hefur komið lögðu kærendur fram frekari fylgigögn á kærustigi, þ.m.t. nýja ferðaáætlun með nýjum flug-, hótel-, og afþreyingarbókunum. Kærendur lögðu einnig fram nýjar sjúkratryggingar auk nýrra atvinnustaðfestinga frá vinnuveitendum, sem hvorar tveggja taka mið af nýrri ferðaáætlun. Hvað búsetuskráningarvottorð (hukou) og rekstrarleyfi vinnuveitanda varðar, hafa kærendur ekki gert úrbætur á fylgigögnum umsókna sinna. Telur kærunefnd kærendur hafa fengið nægt ráðrúm til þess að bæta úr, og lítur einkum til gátlista og yfirlýsinga, dags. 9. ágúst 2023, þar sem þeim var gerð grein fyrir þessu, og fengu leiðbeiningar um skil á viðbótarefni. Að mati kærunefndar eru framlögð gögn og þær málsástæður sem kærendur byggja á því ekki þess eðlis að ástæða sé til að hnekkja mati Útlendingastofnunar á umsóknum þeirra um vegabréfsáritun.
Að öllu framangreindu virtu tekur kærunefnd undir það mat Útlendingastofnunar að kærendur hafi ekki fært rök fyrir tilgangi og skilyrðum fyrirhugaðrar dvalar, sbr. ii-lið a-liðar 1. mgr. 33. gr. reglugerðar um vegabréfsáritanir. Hafi þannig verið ástæða til að vefengja uppgefinn tilgang ferðar kærenda hingað til lands, sbr. 7. mgr. 20. gr. laga um útlendinga. Verða hinar kærðu ákvarðanir um að synja kærendum um vegabréfsáritun til landsins því staðfestar.
Úrskurðarorð:
Ákvarðanir Útlendingastofnunar eru staðfestar.
The decisions of the Directorate of Immigration in the appellants cases are affirmed.
Fyrir hönd kærunefndar útlendingamála,
Valgerður María Sigurðardóttir, varaformaður