Greiðsluafkoma ríkissjóðs janúar-júlí 2003. Greinargerð: 21. ágúst 2003.
Nú liggja fyrir tölur um greiðsluafkomu ríkissjóðs fyrir fyrstu sjö mánuði ársins. Þessar tölur sýna sjóðhreyfingar og eru því ekki samanburðarhæfar við ríkisreikning eða fjárlög ársins sem eru sett fram á rekstrargrunni.
Greiðsluafkoma
Handbært fé frá rekstri var neikvætt um 15,4 milljarða króna, samanborið við 13,7 milljarða neikvæða stöðu á sama tíma í fyrra. Fjármunahreyfingar voru hins vegar jákvæðar um 17,2 milljarða króna í ár sem er 11 milljörðum betri staða en í fyrra. Jákvæðari staða skýrist nær alfarið af sölu á hlutabréfum ríkisins í Landsbanka Íslands, Búnaðarbanka Íslands og Íslenskum aðalverktökum. Þessi þróun hefur skilað sér í viðsnúningi á stöðu ríkissjóðs þar sem hreinn lánsfjárjöfnuður ríkissjóðs reyndist jákvæður um 1,8 milljarða króna á fyrstu sjö mánuðum ársins 2003 samanborið við 7,5 milljarða neikvæða stöðu á sama tíma í fyrra.
Tekjur
Heildartekjur ríkissjóðs námu um 147,5 milljörðum króna og hækkuðu um tæpan 16,1 milljarð króna frá árinu á undan, eða um 12,2%. Skýringin á þessum mismun felst fyrst og fremst í auknum tekjum af sölu hlutabréfa ríkisins. Þar af námu skatttekjur ríkissjóðs um 124,4 milljörðum króna og hækkuðu um 5,2% frá sama tíma í fyrra sem jafngildir um 3,4% raunhækkun á milli ára. Innheimtir tekjuskattar einstaklinga námu um 32,4 milljörðum króna og hækkuðu um 4,3% á milli ára. Innheimta tryggingargjalda jókst mun meira eða um 9,1% á milli ára og nam um 14,3 milljörðum króna. Þessi aukna innheimta skatta af launatekjum einstaklinga, bæði tekjuskatti einstaklinga og tryggingagjalds, endurspeglar hækkun launa sem meðal annars birtist í því að launavísitala Hagstofu Íslands hækkaði um 5,6% á sama tíma. Auk þess sem hækkun tryggingagjaldsins, um S%, tók gildi í byrjun þessa árs. Innheimta eignaskatta nam tæpum 4,6 milljörðum króna og lækkaði um 15,8%. Þar ber að nefna að eignaskattar einstaklinga og fyrirtækja voru lækkaðir verulega á þessu tímabili, eða um helming. Veigamesta breytingin er hins vegar í almennum veltusköttum sem hækkuðu um 9,4% frá sama tíma í fyrra, eða sem nemur 7,4% að raungildi. Þar munar mestu um 8,9% meiri innheimtu tekna af virðisaukaskatti. Af öðrum óbeinum sköttum má nefna að veruleg aukning var í innheimtu vörugjalda af ökutækjum eða um 54,2% sem stafar fyrst og fremst af auknum innflutningi bifreiða á fyrri hluta ársins. Auk þess jókst innheimta tekna af áfengis- og tóbaksgjaldi talsvert frá sama tíma í fyrra eða um 19,6%, en um þriðjung þeirrar aukningar má rekja til hækkunar á áfengisgjaldi af sterku áfengi og tóbaksgjaldi. Að öllu samanlögðu benda innheimtutölur í júlí til þess að almenn umsvif í efnahagslífinu séu jafnvel meiri en gert var ráð fyrir í síðustu þjóðhagsspá fjármálaráðuneytisins frá apríl sl.
Gjöld
Greidd gjöld nema 150,8 milljörðum króna og hækka um 8,8 milljarða milli ára. Hækkunin skýrist að mestu af greiðslum til heilbrigðsmála og almannatrygginga eða um 4 milljarða króna hjá hvorum málaflokki fyrir sig. Þar af hækka greiðslur til sjúkrahúsa og öldrunarstofnana um 3 milljarða. Lífeyristryggingar og atvinnuleysisbætur hækka samtals um 3,2 milljarða og sjúkratryggingar um 800 m.kr. Þá hækka greiðslur til Vegagerðar um 1,8 milljarða og hækkun til háskóla og framhaldsskóla nemur rúmum 1 milljarði króna. Á móti vegur að vaxtagreiðslur lækka um 3,2 milljarða milli ára, einkum þar sem stór flokkur spariskírteina var á gjalddaga í apríl 2002. Einnig lækka greiðslur til stjórnsýslunnar og landbúnaðarmála um samtals 900 m.kr. Aðrar breytingar milli ára eru minni.
|
Greiðsluafkoma ríkissjóðs janúar-júlí (Í milljónum króna) | |||||
 |
1999 |
2000 |
2001 |
2002 |
2003 |
| Innheimtar tekjur.................................. |
102.725 |
114.186 |
122.986 |
131.399 |
147.465 |
| - Söluhagn. af hlutabr. og eignahl… |
-395 |
0 |
3 |
-3.175 |
-12.059 |
| Greidd gjöld.......................................... |
101.315 |
106.709 |
128.231 |
141.957 |
150.807 |
| Handbært fé frá rekstri..................... |
1.015 |
7.478 |
-5.246 |
-13.733 |
-15.401 |
|
|
|
|
|
|
| Fjármunahreyfingar............................ |
476 |
1.325 |
-2.364 |
6.213 |
17.206 |
|
|
|
|
|
|
| Hreinn lánsfjárjöfnuður.................... |
1.492 |
8.803 |
-7.612 |
-7.520 |
1.805 |
|
|
|
|
|
|
| Afborganir lána................................. |
-18.163 |
-26.399 |
-22.045 |
-19.877 |
-18.021 |
| Innanlands...................................... |
-8.492 |
-12.909 |
-7.292 |
-9.737 |
-5.612 |
| Erlendis........................................... |
-9.671 |
-13.490 |
-14.753 |
-10.140 |
-12.409 |
|
|
|
|
|
|
| Greiðslur til LSR og LH.................... |
-1.084 |
-3.500 |
-8.750 |
-5.250 |
-4.375 |
|
|
|
|
|
|
| Lánsfjárjöfnuður. brúttó.................. |
-17.755 |
-21.094 |
-38.408 |
-32.647 |
-20.591 |
|
|
|
|
|
|
| Lántökur.............................................. |
10.738 |
18.855 |
31.859 |
30.324 |
24.245 |
| Innanlands....................................... |
1.666 |
2.369 |
11.037 |
12.370 |
22.868 |
| Erlendis............................................ |
9.072 |
16.486 |
20.822 |
17.954 |
1.377 |
|
|
|
|
|
|
| Greiðsluafkoma ríkissjóðs............. |
-7.016 |
-2.242 |
-6.547 |
-2.323 |
3.654 |
Lántökur námu 14 milljörðum króna en afborganir voru tæpar 18 milljarðar. Erlend skammtímalán voru greidd niður um 10.7 milljarða króna á fyrri helmingi ársins og spariskírteini um 4.8 milljarða. Á móti vegur aukin lántaka í innlendum skammtímalánum. eða um 12.3 milljarða króna. Þá voru greiddar 3.8 milljarðar króna til Lífeyrissjóðs starfsmanna ríkisins í því skyni að lækka framtíðarskuldbindingar ríkissjóðs
|
Tekjur ríkissjóðs janúar-júlí (Í milljónum króna) | |||||||
|
|
|
|
Breyting frá fyrra ári. % | |||
|
2001 |
2002 |
2003 |
2000 |
2001 |
2002 |
2003 |
| Skatttekjur í heild............................... |
113.680 |
118.212 |
124.411 |
11,6 |
7,0 |
4,0 |
5,2 |
| Skattar á tekjur og hagnað............. |
38.291 |
40.344 |
40.677 |
26,1 |
18,6 |
5,4 |
0,8 |
| Tekjuskattur einstaklinga................. |
27.172 |
31.019 |
32.363 |
23,0 |
13,3 |
14,2 |
4,3 |
| Tekjuskattur lögaðila....................... |
6.110 |
3.607 |
2.525 |
23,3 |
36,1 |
-41,0 |
-30,0 |
| Skattur á fjármagnstekjur................ |
5.009 |
5.718 |
5.789 |
54,3 |
31,3 |
14,2 |
1,2 |
| Tryggingagjöld................................. |
12.040 |
13.080 |
14.266 |
8,1 |
9,6 |
8,6 |
9,1 |
| Eignarskattar.................................... |
5.640 |
5.514 |
4.645 |
7,7 |
12,5 |
-2,2 |
-15,8 |
| Skattar á vöru og þjónustu.............. |
57.467 |
59.273 |
64.822 |
5,7 |
-0,6 |
3,1 |
9,4 |
| Virðisaukaskattur............................. |
36.407 |
38.474 |
41.908 |
9,0 |
1,2 |
5,7 |
8,9 |
| Aðrir óbeinir skattar.......................... |
21.061 |
20.799 |
22.914 |
0,7 |
-3,5 |
-1,2 |
10,2 |
| Þar af: | |
|
|
|
|
|
|
| Vörugjöld af ökutækjum................ |
1.957 |
1.686 |
2.600 |
-9,6 |
-40,1 |
-13,9 |
54,2 |
| Vörugjöld af bensíni...................... |
4.370 |
4.198 |
4.191 |
7,6 |
1,8 |
-3,9 |
-0,2 |
| Þungaskattur................................. |
2.896 |
2.728 |
2.760 |
4,2 |
7,3 |
-5,8 |
1,2 |
| Áfengisgjald og tóbaksgjald.......... |
4.749 |
4.733 |
5.660 |
2,9 |
-3,9 |
-0,3 |
19,6 |
| Annað............................................ |
7.089 |
7.192 |
7.449 |
-0,7 |
7,1 |
1,5 |
3,6 |
| Aðrir skattar........................................ |
242 |
262 |
254 |
95,7 |
33,0 |
8,3 |
-3,1 |
| Aðrar tekjur......................................... |
9.305 |
13.187 |
23.054 |
5,5 |
17,6 |
41,7 |
74,8 |
| Tekjur alls........................................... |
122.986 |
131.399 |
147.465 |
11,2 |
7,7 |
6,8 |
12,2 |
|
Gjöld ríkissjóðs janúar-júlí (Í milljónum króna) | |||||||
|
|
|
|
Breyting frá fyrra ári. % | |||
|
2001 |
2002 |
2003 |
2000 |
2001 |
2002 |
2003 |
| Almenn mál........................................ |
13.881 |
15.675 |
15.981 |
15,3 |
9,5 |
12,9 |
1,9 |
| Almenn opinber mál......................... |
7.766 |
9.122 |
8.916 |
15,1 |
8,7 |
17,5 |
-2,3 |
| Löggæsla og öryggismál.................. |
6.118 |
6.552 |
7.065 |
15,7 |
10,5 |
7,1 |
7,8 |
| Félagsmál.......................................... |
74.539 |
83.982 |
93.545 |
-1,8 |
19,1 |
12,7 |
11,4 |
| Þar af: Fræðslu- og menningarmál..... |
17.362 |
19.311 |
20.696 |
8,5 |
15,9 |
11,2 |
7,2 |
| Heilbrigðismál.......................... |
30.878 |
35.534 |
39.568 |
6,1 |
17,3 |
15,1 |
11,4 |
| Almannatryggingamál.............. |
21.981 |
24.097 |
27.828 |
-19,2 |
25,4 |
9,6 |
15,5 |
| Atvinnumál........................................ |
20.176 |
21.366 |
22.570 |
4,8 |
23,0 |
5,9 |
5,6 |
| Þar af: Landbúnaðarmál..................... |
6.489 |
6.854 |
6.419 |
1,1 |
24,8 |
5,6 |
-6,3 |
| Samgöngumál.......................... |
8.581 |
9.236 |
10.536 |
6,5 |
25,6 |
7,6 |
14,1 |
| Vaxtagreiðslur................................... |
13.470 |
14.522 |
11.278 |
38,6 |
22,5 |
7,8 |
-22,3 |
| Aðrar greiðslur.................................. |
6.164 |
6.413 |
7.433 |
34,0 |
53,2 |
4,0 |
15,9 |
| Greiðslur alls..................................... |
128.231 |
141.957 |
150.807 |
5,3 |
20,2 |
10,7 |
6,2 |