Greiðsluafkoma ríkissjóðs janúar-júlí 2008
Greiðsluuppgjör ríkissjóðs eftir fyrstu sjö mánuði ársins liggur nú fyrir. Samkvæmt uppgjörinu jókst handbært fé frá rekstri um 26,8 ma.kr. innan ársins, sem er 10,9 ma.kr. lakari útkoma heldur en á sama tíma í fyrra. Tekjur ársins hækka um 12 ma.kr., en gjöldin um 34 ma.kr. millli ára. Útkoman er engu að síður 15,4 ma.kr. hagstæðari heldur en gert var ráð fyrir. Tekjur hækka um 7 ma.kr. umfram áætlun og gjöldin eru um 9 ma.kr. innan áætlunar. Hreinn lánsfjárjöfnuður er jákvæður um 35,5 ma.kr., en hann var neikvæður um 22,4 ma.kr. á sama tíma í fyrra. Skýringin á þessum viðsnúningi er sá að í fyrra keypti ríkissjóður hlut tveggja sveitarfélaga í Landsvirkjun fyrir 30 milljarða, auk þess sem veitt var 44 ma.kr. til styrkingar á eiginfjárstöðu Seðlabanka Íslands. Lántökur aukast um 60 ma.kr. milli ára og jókst handbært fé um hátt í 100 ma.kr. það sem af er árinu.
Sjóðstreymi ríkissjóðs janúar–júlí 2004-2008
|
Liðir
|
2004
|
2005
|
2006
|
2007
|
2008
|
|---|---|---|---|---|---|
| Innheimtar tekjur |
150 429
|
185 085
|
215 509
|
252 998
|
264 163
|
| Greidd gjöld |
164 139
|
180 985
|
178 257
|
203 826
|
237 062
|
| Tekjujöfnuður |
-15 428
|
4 100
|
37 252
|
49 172
|
27 101
|
| Söluhagn. af hlutabr. og eignahl. |
-
|
-
|
-
|
-6 136
|
- 53
|
| Breyting viðskiptahreyfinga |
577
|
496
|
- 752
|
-5 248
|
- 201
|
| Handbært fé frá rekstri |
-16 005
|
4 596
|
36 500
|
37 788
|
26 847
|
| Fjármuna- hreyfingar |
1 840
|
11 206
|
-2 383
|
-60 165
|
8 603
|
| Hreinn lánsfjárjöfnuður |
-14 165
|
15 802
|
34 116
|
-22 377
|
35 450
|
| Afborganir lána |
-29 142
|
-33 343
|
-35 088
|
-26 465
|
-37 941
|
| Innanlands |
-4 139
|
-14 000
|
-12 215
|
-12 266
|
-22 656
|
| Erlendis |
-25 004
|
-19 342
|
-22 873
|
-14 199
|
-15 285
|
| Greiðslur til LSR og LH |
-4 375
|
-2 250
|
-2 310
|
-2 310
|
-2 310
|
| Lánsfjárjöfn- uður, brúttó |
-47 683
|
-19 790
|
-3 282
|
-51 152
|
-4 801
|
| Lántökur |
39 386
|
13 305
|
19 735
|
43 292
|
103 376
|
| Innanlands |
16 127
|
8 956
|
12 262
|
40 171
|
77 775
|
| Erlendis |
23 259
|
4 349
|
7 473
|
3 121
|
25 601
|
| Breyting á handbæru fé |
-8 296
|
-6 486
|
16 453
|
-7 860
|
98 575
|
Innheimtar tekjur ríkissjóðs á fyrstu sjö mánuðum þessa árs námu rúmlega 264 ma.kr. sem er aukning um rúma 11 ma.kr. frá sama tíma árið 2007 eða um 4,4% að nafnvirði. Tekjuáætlun ársins gerði ráð fyrir að innheimtar tekjur yrðu rúmlega 257 ma.kr. á þessum tíma og eru þær því um 7 ma.kr. yfir áætlun. Skatttekjur og tryggingagjöld námu tæplega 241 ma.kr. sem samsvarar 5,5% aukningu að nafnvirði á milli ára. Á sama tíma hefur almennt verðlag hækkað um 8,6% (VNV án húsnæðis) og skatttekjur og tryggingagjöld hafa því dregist saman um 2,8% að raunvirði. Aðrar rekstrartekjur námu um 21 ma.kr. og jukust um 20% frá sama tímabili í fyrra en þær samanstanda einkum af vaxtatekjum og sölutekjum af vöru og þjónustu. Þá var eignasala ríkissjóðs óbreytt í júlí og nemur því rúmlega 2 ma.kr. á fyrstu sjö mánuðum ársins.
Skattar á tekjur og hagnað námu um 95 ma.kr. sem er aukning um 9,9% frá sama tíma árið áður. Þar af nam tekjuskattur einstaklinga tæplega 54 ma.kr. og jókst um 7,0% að nafnvirði á milli ára. Tekjuskattur lögaðila nam rúmlega 15 ma.kr. og jókst um 5,6% frá sama tíma árið áður. Skattur af fjármagnstekjum nam 26 ma.kr. og jókst um 19,3% að nafnvirði á milli ára en innheimta hans fer að miklu leyti fram í janúar ár hvert. Innheimta eignarskatta nam 5 ma.kr. sem er samdráttur upp á 20,6% á milli ára. Stimpilgjöld, sem eru um 80% eignarskattanna, drógust saman um rúman 1 ma.kr. á tímabilinu eða um 23,2% en þess má geta að ný lög um afnám stimpilgjalda af lánum vegna fyrstu íbúðakaupa tóku gildi 1. júlí síðastliðinn.
Innheimta almennra veltuskatta gefur ágæta mynd af þróun innlendrar eftirspurnar. Hún nam 111 ma.kr. frá janúar til júlí þessa árs og jókst um 2,8% að nafnvirði frá sama tíma árið áður en dróst hins vegar saman um 5,3% að raunvirði (miðað við hækkun vísitölu neysluverðs án húsnæðis). Þegar horft er á 6 mánaða hlaupandi meðaltal nemur raunlækkun veltuskatta nú 8,7% á milli ára og hefur farið lækkandi síðustu sex mánuði eins og sjá má á myndinni hér að neðan. Virðisaukaskattur er stærsti hluti veltuskattanna og skilaði hann ríkissjóði tæplega 80 ma.kr. á tímabilinu sem er 4,2% aukning að nafnvirði frá fyrstu sjö mánuðum ársins 2007 en 4,0% raunlækkun. Þá nemur raunlækkun virðisaukaskatts 4,7% á milli ára þegar litið er á 6 mánaða hlaupandi meðaltal. Af öðrum helstu liðum veltutengdra skatta er mest nafnverðsaukning í sköttum á olíu og kílómetragjaldi (+4,3%) en mest nafnverðslækkun af vörugjöldum af bensíni (-3%). Tekjur vegna tolla og aðflutningsgjalda námum tæpum 4 ma.kr. og tekjur af tryggingagjöldum tæpum 24 ma.kr. sem er aukning um annars vegar 18,9% og hins vegar 6,3% á milli ára.
Greidd gjöld nema 237,1 ma.kr. og hækka um 33,3 ma.kr. milli ára, eða um 16,3%. Alþjóðlegir staðlar skipa ríkisútgjöldum í 11 málaflokka, en vægi einstakra málaflokka er mjög misjafnt. Hérlendis munar mestu um heilbrigðismál, eða 58,8 ma.kr. og hækkar sá málaflokkur um 5,6 ma.kr. milli ára, sem er hlutfallslega undir meðaltali, eða 11%. Næst mest vega greiðslur til almannatrygginga og velferðarmála, eða 52,9 ma.kr. og hækka um 7,5 ma.kr. milli ára. Greiðslur til almennrar opinberar þjónustu vega 35,7 ma.kr. og hækka um 6,2 ma.kr. milli ára. Efnahags- og atvinnumál, vega 35,2 ma.kr. og samtals vega þessir fjórir málaflokkar 77% af heildarútgjöldum ríkissjóðs. Hlutfallslega er hækkunin mest hjá varnarmálum, en þar er um tiltölulega nýjan málaflokk að ræða.
Lántökur ársins nema 103,4 ma.kr. og hækka um rúma 60 ma.kr. milli ára. Á vormánuðum var tekin ákvörðun um að auka útgáfur á stuttum ríkisbréfum, í því skyni að auka virkni skuldbréfa- og gjaldeyrismarkaðar. Það sem af er árinu hafa því lántökur ríkissjóðs aukist um 77,8 ma.kr. í formi ríkisbréfa, auk þess sem skammtímalántaka í erlendri mynt jókst um 25,6 ma.kr., á árinu.
Tekjur ríkissjóðs janúar-júlí 2006-2008
|
í milljónum króna
|
Breyting frá fyrra ári, %
|
|||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
Liðir
|
2006
|
2007
|
2008
|
2006
|
2007
|
2008
|
| Skatttekjur og tryggingagjöld |
202 398
|
228 049
|
240 703
|
21,6
|
12,7
|
5,5
|
| Skattar á tekjur og hagnað |
73 074
|
86 649
|
95 186
|
39,7
|
18,6
|
9,9
|
| Tekjuskattur einstaklinga |
44 648
|
50 245
|
53 764
|
20,4
|
12,5
|
7,0
|
| Tekjuskattur lögaðila |
14 426
|
14 604
|
15 418
|
164,3
|
1,2
|
5,6
|
| Skattur á fjármagnstekjur |
14 001
|
21 800
|
26 004
|
43,3
|
55,7
|
19,3
|
| Eignarskattar |
5 806
|
6 403
|
5 082
|
-29,5
|
10,3
|
-20,6
|
| Skattar á vöru og þjónustu |
99 534
|
108 058
|
111 075
|
16,3
|
8,6
|
2,8
|
| Virðisaukaskattur |
68 842
|
76 422
|
79 607
|
17,7
|
11,0
|
4,2
|
| Vörugjöld af ökutækjum |
6 951
|
5 838
|
5 940
|
11,9
|
-16,0
|
1,7
|
| Vörugjöld af bensíni |
5 151
|
5 318
|
5 157
|
3,3
|
3,2
|
-3,0
|
| Skattar á olíu |
3 458
|
3 867
|
4 032
|
26,2
|
11,8
|
4,3
|
| Áfengisgjald og tóbaksgjald |
6 383
|
6 672
|
6 768
|
3,4
|
4,5
|
1,4
|
| Aðrir skattar á vöru og þjónustu |
8 750
|
9 942
|
9 571
|
25,8
|
13,6
|
-3,7
|
| Tollar og aðflutningsgjöld |
2 457
|
3 262
|
3 878
|
36,8
|
32,8
|
18,9
|
| Aðrir skattar |
430
|
1 145
|
1 532
|
8,7
|
166,3
|
33,9
|
| Tryggingagjöld |
21 097
|
22 531
|
23 949
|
16,0
|
6,8
|
6,3
|
| Fjárframlög |
173
|
562
|
207
|
-31,5
|
225,6
|
-63,1
|
| Aðrar tekjur |
12 652
|
17 539
|
21 053
|
-30,1
|
38,6
|
20,0
|
| Sala eigna |
287
|
6 848
|
2 200
|
-
|
-
|
-
|
| Tekjur alls |
215 509
|
252 998
|
264 163
|
16,4
|
17,4
|
4,4
|
Gjöld ríkissjóðs janúar–júlí 2006-2008
|
í milljónum króna
|
Breyting frá fyrra ári, %
|
||||
|---|---|---|---|---|---|
|
Liður
|
2006
|
2007
|
2008
|
2007
|
2008
|
| Almenn opinber þjónusta |
23 872
|
29 527
|
35 699
|
23,7
|
20,9
|
| Þar af vaxtagreiðslur |
7 326
|
10 106
|
11 696
|
37,9
|
15,7
|
| Varnarmál |
290
|
353
|
684
|
21,9
|
93,9
|
| Löggæsla, réttargæsla og öryggismál |
7 727
|
9 302
|
11 545
|
20,4
|
24,1
|
| Efnahags- og atvinnumál |
23 469
|
26 037
|
34 185
|
10,9
|
31,3
|
| Umhverfisvernd |
1 922
|
2 166
|
2 229
|
12,7
|
2,9
|
| Húsnæðis- skipulags- og veitumál |
235
|
256
|
308
|
8,7
|
20,4
|
| Heilbrigðismál |
48 141
|
53 168
|
58 817
|
10,4
|
10,6
|
| Menningar-, íþrótta- og trúmál |
8 131
|
9 408
|
10 156
|
15,7
|
8,0
|
| Menntamál |
20 879
|
23 072
|
25 593
|
10,5
|
10,9
|
| Almannatryggingar og velferðarmál |
38 670
|
45 372
|
52 881
|
17,3
|
16,5
|
| Óregluleg útgjöld |
4 920
|
5 164
|
4 964
|
5,0
|
-3,9
|
| Gjöld alls |
178 257
|
203 826
|
237 062
|
14,3
|
16,3
|