Mál nr. 93/2018 Úrskurður 28. janúar 2019

Mál nr. 93/2018                    Eiginnöfn:     Javi (kk.), Javí (kk.)

Hinn 28. janúar 2018 kveður mannanafnanefnd upp svohljóðandi úrskurð í máli 93/2018, en erindið barst nefndinni 21. nóvember. Málið var fyrst tekið fyrir á fundi nefndarinnar 13. desember 2018 en afgreiðslu þess frestað.

Í þessu máli er sótt um eiginnafnið Javi, en til vara fer úrskurðarbeiðandi fram á að tekin verði afstaða til eiginnafnsins Javí.

Til þess að heimilt sé að samþykkja nýtt eiginnafn þurfa öll skilyrði 5. gr. laga, nr. 45/1996, um mannanöfn að vera uppfyllt. Skilyrðin eru:

• Eiginnafn skal geta tekið íslenska eignarfallsendingu eða hafa unnið sér hefð í íslensku máli.
• Nafnið má ekki brjóta í bág við íslenskt málkerfi.
• Það skal ritað í samræmi við almennar ritreglur íslensks máls nema hefð sé fyrir öðrum rithætti þess.
• Stúlku skal gefa kvenmannsnafn og dreng skal gefa karlmannsnafn.
• Eiginnafn má ekki vera þannig að það geti orðið nafnbera til ama.

EiginnafniðJavi(kk.) telst ekki ritað í samræmi við íslenskar ritreglur miðað við að framburður þess sé Javí. Þess vegna er ekki hægt að fallast á nafnið nema það geti talist hafa unnið sér hefð í íslensku. Hugtakið hefð í mannanafnalögum varðar einkum erlend nöfn frá síðari öldum sem ekki hafa aðlagast ritreglum íslensks máls. Þau eru stundum nefnd ung tökunöfn og koma fyrst fram í íslensku máli árið 1703 þegar manntal á Íslandi var tekið fyrsta sinni. Túlkun mannanafnanefndar á hugtakinu hefð í 5. og 6. gr. laga nr. 45/1996 styðst við eftirfarandi vinnulagsreglur sem nefndin setti sér á fundi 15. janúar 2015 og eru byggðar á greinargerð með frumvarpi að mannanafnalögum og eldri vinnulagsreglum:

1. Ungt tökunafn telst hafa unnið sér hefð í íslensku máli ef það fullnægir einhverju eftirfarandi skilyrða:

1. Það er nú borið af a.m.k. 15 Íslendingum;
2. Það er nú borið af 10–14 Íslendingum og hinn elsti þeirra hefur náð a.m.k. 30 ára aldri;
3. Það er nú borið af 5–9 Íslendingum og hinn elsti þeirra hefur náð a.m.k. 60 ára aldri;
4. Það er nú borið af 1–4 Íslendingum og kemur þegar fyrir í manntalinu 1910 eða 1920;
5. Það er ekki borið af neinum Íslendingi nú en kemur a.m.k. fyrir í tveimur manntölum frá 1703–1920.

2. Með Íslendingum er átt við þá sem öðlast hafa íslenskan ríkisborgararétt án umsóknar og eiga eða hafa átt lögheimili á Íslandi.

3. Tökunafn getur verið hefðað, þó að það komi ekki fyrir í manntölum, ef það hefur unnið sér menningarhelgi. Nafn telst hafa unnið sér menningarhelgi komi það fyrir í alkunnum ritum, frumsömdum og þýddum, í nafnmynd sem ekki brýtur í bág við íslenskt málkerfi.

Samkvæmt upplýsingum frá þjóðskrá ber enginn íslenskur karl, sem uppfyllir skilyrði vinnulagsreglnanna, nafnið Javi sem eiginnafn og nafnið kemur heldur ekki fyrir í neinu manntali frá 1703–1920. Því getur nafnið ekki talist hafa unnið sér hefð í íslensku.

Nafnið Javí tekur íslenskri beygingu í eignarfalli, Javís, og telst að öðru leyti uppfylla ákvæði laga um mannanöfn.

Úrskurðarorð:

Beiðni um eiginnafnið Javi (kk.) er hafnað.

Beiðni um eiginnafniðJaví(kk.) er samþykkt og skal nafnið fært á mannanafnaskrá.