Mál nr. 54/2015

Úrskurður

Á fundi úrskurðarnefndar atvinnuleysistrygginga og vinnumarkaðsaðgerða 3. desember 2015 var kveðinn upp svohljóðandi úrskurður í máli A nr. 54/2015.

1. Málsatvik og kæruefni

Málsatvik eru þau að með bréfi, dags. 3. júlí 2015, tilkynnti Vinnumálastofnun kæranda, A, að stofnunin hefði á fundi sínum þann 25. júní 2015, fjallað um höfnun hans á atvinnutilboði. Vegna höfnunarinnar var bótaréttur kæranda felldur niður frá og með 26. júní 2015 í tvo mánuði sem ella hefðu verið greiddar atvinnuleysisbætur fyrir. Var ákvörðunin tekin á grundvelli 1. mgr. 57. gr. um atvinnuleysistryggingar, nr. 54/2015. Kærandi vildi ekki una ákvörðuninni og kærði hana til úrskurðarnefndar atvinnuleysistrygginga og vinnumarkaðsaðgerða með kæru, dags. 15. júlí 2015. Kærandi óskar endurskoðunar. Vinnumálastofnun telur að kærandi skuli sæta biðtíma í tvo mánuði frá ákvörðunardegi, sbr. 1. mgr. 57. gr. laga um atvinnuleysistryggingar.

Kærandi sótti um atvinnuleysisbætur þann 24. september 2014. Þann 19. maí 2015 var ferilskrá kæranda send til B sem hafði auglýst starf hjá Vinnumálastofnun. Í kjölfarið fékk stofnunin þær upplýsingar að kærandi hefði byrjað störf til reynslu hjá C, sem er í eigu B. Fram kom að kæranda hefði verið boðið að koma til starfa hjá fyrirtækinu til reynslu í viku og ef vel gengi fengi hann áframhaldandi ráðningu. Stuttu síðar bárust Vinnumálastofnun upplýsingar um að kærandi hefði hætt að mæta hjá C eftir að hafa starfað þar í þrjá klukkutíma.

Með bréfi, dags. 3. júní 2015, var óskað eftir skriflegri afstöðu frá kæranda á ástæðum uppsagnar hans. Þann 20. júní 2015 barst tölvupóstur frá kæranda vegna málsins þar sem fram kemur meðal annars að hann hafi verið lagður í einelti um leið og hann hafi byrjað að vinna hjá fyrirtækinu. Með bréfi, dags. 3. júlí 2015, var kæranda tilkynnt um að bótaréttur hans yrði felldur niður í tvo mánuði vegna höfnunar hans á starfi.

Kærandi greindir frá því í kæru að hann hafi strax fundið fyrir óvild frá verkstjóra þegar hann hafi byrjað í vinnunni hjá C. Hann hafi staðið yfir honum og gert athugasemdir við það sem hann hafi gert. Hann sé ekki sáttur við það. Hann vilji vera í vinnu. Hann hafi haft samband við yfirmann og sagt honum að hann væri óánægður með framkomu verkstjórans. Yfirmaðurinn hafi vitað hvað gengi á að og kærandi hafi haldið að hann hefði haft samband við Vinnumálastofnun. Hann hafi verið að reyna að sækja um vinnur en lítið sé af svörum.

Í greinargerð Vinnumálastofnunar til úrskurðarnefndar atvinnuleysistrygginga og vinnumarkaðsaðgerða, dags. 21. október 2015, segir að eitt af skilyrðum þess að umsækjandi um atvinnuleysisbætur eigi rétt til greiðslna atvinnuleysistrygginga sé að hann sé í virkri atvinnuleit. Í 14. gr. laga um atvinnuleysistryggingar sé kveðið nánar á um hvað teljist til virkrar atvinnuleitar. Þar sé tekið fram að umsækjandi þurfi m.a. að vera reiðubúinn að taka hvert það starf sem greitt sé fyrir, vera reiðubúinn að taka starfi hvar sem er á Íslandi án sérstaks fyrirvara og hafa til þess vilja og getu. Þegar atvinnuleitandi sé boðaður í starfsviðtal í þeim tilgangi að fá hann til starfa en hann reynist óreiðubúinn til að ganga í þau störf líti Vinnumálastofnun svo á að hann eigi að sæta viðurlögum á grundvelli 57. gr. laga um atvinnuleysistryggingar.

Mál þetta varði 57. gr. laga um atvinnuleysistryggingar. Í greinargerð sem fylgt hafi frumvarpi því er hafi orðið að lögum um atvinnuleysistryggingar séu tilgreindar ástæður sem geti komið til greina sem gildar skýringar við höfnun á starfi. Gert sé ráð fyrir að Vinnumálastofnun sé heimilt að líta til aldurs, félagslegra aðstæðna tengdum skertri vinnufærni eða umönnunarskyldu vegna ungra barna eða annarra náinna fjölskyldumeðlima við ákvörðun um hvort hinn tryggði skuli sæta viðurlögum samkvæmt ákvæðinu. Enn fremur sé heimilt að líta til heimilisaðstæðna hins tryggða þegar í boði sé starf fjarri heimili hans sem geri kröfur um að hlutaðeigandi flytji búferlum.

Í máli þessu liggi fyrir að kærandi hafi gengið út af vinnustað C þegar hann hafi starfað þar til reynslu. Kærandi hafi ekki reynst tilbúinn til að taka starfi hjá C.  Í skýringum kæranda til Vinnumálastofnunar, dags. 20. júní 2015, segi kærandi að hann hafi orðið fyrir einelti um leið og hann hafi mætt á vinnustað. Starfsmenn á vinnustað hafi talað pólsku og hlegið að honum. Í kæru til nefndarinnar komi fram að hann hafi fundið fyrir í óvild í sinn garð og að verkstjóri hafi staðið yfir honum og gert athugasemdir.

Það sé mat Vinnumálastofnunar að skýringar kæranda á höfnun hans á atvinnutilboði teljist ekki gildar. Engin gögn styðji þá fullyrðingu kæranda að hann hafi verið beittur einelti á þeim vinnustað sem um ræði. Ekki liggi fyrir að kærandi hafi rætt við yfirmann á vinnustað vegna framkomu starfsmanna. Þó svo væri verði ekki séð að kærandi hafi gefið yfirmönnum á vinnustað tækifæri til að bregðast við athugasemdum hans. Þess í stað hafi kærandi gengið út af vinnustað eftir að hafa starfað til reynslu í þrjá klukkutíma.

Í ljósi alls framangreinds telji Vinnumálastofnun að kærandi hafi í umrætt sinn hafnað starfi í skilningi 1. mgr. 57. gr. laga um atvinnuleysistryggingar og honum beri því að sæta tveggja mánaða biðtíma eftir greiðslum atvinnuleysistrygginga.

 Kæranda var með bréfi úrskurðarnefndarinnar, dags. 28. október 2015, gefinn kostur á að koma á framfæri frekari athugasemdum. Engar frekari athugasemdir bárust frá kæranda.

2. Niðurstaða

Um viðurlög vegna höfnunar á starfi eða atvinnutilboði er fjallað í 57. gr. laga um atvinnuleysistryggingar, nr. 54/2006. Í 1. mgr. 57. gr. laganna hljóðar svo:

„Sá sem hafnar starfi sem honum býðst með sannanlegum hætti eftir að hafa verið í atvinnuleit í a.m.k. fjórar vikur frá móttöku Vinnumálastofnunar á umsókn um atvinnuleysisbætur skal ekki eiga rétt á greiðslu atvinnuleysisbóta skv. VII. kafla fyrr en að tveimur mánuðum liðnum, sem ella hefðu verið greiddar bætur fyrir, frá þeim degi er viðurlagaákvörðun Vinnumálastofnunar er tilkynnt aðila, sbr. þó 5. mgr. Hið sama á við um þann sem hafnar því að fara í atvinnuviðtal vegna starfs sem honum býðst með sannanlegum hætti eða sinnir ekki atvinnuviðtali án ástæðulausrar tafar.“

Þá segir svo í 4. mgr. 57. gr. laganna:

„Vinnumálastofnun skal meta við ákvörðun um viðurlög skv. 1. mgr. hvort ákvörðun hins tryggða um að hafna starfi hafi verið réttlætanleg vegna aldurs hans, félagslegra aðstæðna sem tengjast skertri vinnufærni eða umönnunarskyldu vegna ungra barna eða annarra náinna fjölskyldumeðlima. Enn fremur er Vinnumálastofnun heimilt að líta til heimilisaðstæðna hins tryggða þegar hann hafnar starfi fjarri heimili sínu sem og til ráðningar hans í ótímabundið starf innan tiltekins tíma. Þá er heimilt að taka tillit til aðstæðna þess sem getur ekki sinnt tilteknum störfum vegna skertrar vinnufærni samkvæmt vottorði sérfræðilæknis. Getur þá komið til viðurlaga skv. 59. gr. hafi hinn tryggði vísvitandi leynt upplýsingum um skerta vinnufærni.“

Óumdeilt er að kærandi fékk starf hjá C til reynslu í viku og að hann lagði niður störf eftir að hafa starfað þar í þrjár klukkustundir. Að mati úrskurðarnefndarinnar má jafna þeirri háttsemi kæranda, að leggja niður störf eftir að hafa starfað til reynslu í þrjá klukkutíma, við höfnun á starfi í skilningi 1. mgr. 57. gr. laga um atvinnuleysistryggingar. Kemur þá til skoðunar hvort ákvörðun kæranda um að hafna starfinu hafi verið réttlætanleg, sbr. 4. mgr. 57. gr. laga um atvinnuleysistryggingar.

Kærandi byggir á því að hann hafi orðið fyrir einelti á vinnustaðnum og strax fundið fyrir óvild frá verkstjóra. Fram kemur að hann hafi greint yfirmanni sínum frá þessu. Úrskurðarnefndin telur að í þeim tilvikum sem atvinnuleitendur séu ósáttir við aðstæður á vinnustað beri þeim að leita úrbóta á vinnustaðnum áður en starfinu er hafnað. Í þessu tilviki lagði kærandi niður störf eftir þrjár klukkustundir. Kærandi veitti atvinnurekanda því ekkert tækifæri á því að gera úrbætur á vinnustaðnum áður en hann lagði niður störf. Verður því ekki fallist á að skýringar kæranda réttlæti höfnun hans á umræddu starfi, sbr. 4. mgr. 57. gr. laga um atvinnuleysistryggingar.

Með vísan til framangreinds er hin kærða ákvörðun Vinnumálastofnunar staðfest. 

Úrskurðarorð

Hin kærða ákvörðun Vinnumálastofnunar frá 3. júlí 2015 í máli A, um niðurfellingu bótaréttar kæranda í tvo mánuði, er staðfest.

Brynhildur Georgsdóttir, formaður

Hulda Rós Rúriksdóttir

Helgi Áss Grétarsson