Mál nr. 203/2016

Úrskurðarnefnd velferðarmála

Mál nr. 203/2016

Miðvikudaginn 11. janúar 2017

A

gegn

Tryggingastofnun ríkisins

Ú R S K U R Ð U R

Mál þetta úrskurða Rakel Þorsteinsdóttir lögfræðingur, Eggert Óskarsson lögfræðingur og Eva Dís Pálmadóttir lögfræðingur.

Með kæru, dags. 1. júní 2016, kærði A, til úrskurðarnefndar velferðarmála ákvörðun Tryggingastofnunar ríkisins frá 3. mars 2016 um synjun á endurupptöku á örorkumati.

I. Málsatvik og málsmeðferð

Með bréfi, dags. 12. júlí 2015, sótti B læknir, fyrir hönd kæranda, um afturvirkar örorkugreiðslur. Kæranda var synjað um ósk um endurupptöku á örorkumati með bréfi Tryggingastofnunar ríkisins, dags. 3. mars 2016.

Kæra barst úrskurðarnefnd velferðarmála 3. júní 2016. Með bréfi, dagsettu sama dag, óskaði úrskurðarnefndin eftir greinargerð Tryggingastofnunar ríkisins ásamt gögnum málsins. Með bréfi, dags. 16. júní 2016, barst greinargerð Tryggingastofnunar ríkisins og var hún kynnt kæranda með bréfi, dags. 20. júní 2016. Athugasemdir bárust ekki.

II. Sjónarmið kæranda

Kærandi gerir kröfu um að endurskoðuð verði beiðni um endurupptöku á örorkumati og að það verði látið gilda frá 1. september 2009 en ekki frá árinu 2011. Þá tilgreinir kærandi að henni hafi ekki verið sagt frá því þegar hún var upphaflega skráð að hægt væri að sækja um afturvirka örorku. Við endurnýjun á örorku í júlí 2015 hafi henni verið bent á möguleikann á að sækja um afturvirka örorku af starfsmanni Tryggingastofnunar. Hafi hún því sent inn umsókn varðandi málefnið í júlí 2015 og verið tjáð að afgreiðslan myndi taka um þrjá mánuði en það hafi tekið um níu mánuði að afgreiða umsókn hennar. Kærandi kveðst ekki vera sátt við niðurstöðu málsins og telur að brotið hafi verið á rétti sínum. Kærandi segir að uppfylli hún öll skilyrði fyrir hæsta örorkustigs frá 2011 þá geri hún það einnig frá 2009.

III. Sjónarmið Tryggingastofnunar ríkisins

Í greinargerð Tryggingastofnunar ríkisins kemur fram að kærð sé synjun á ósk um endurupptöku á upphafstíma örorkumats, dags. 11. október 2011. Kærandi hafi þá fengið samþykkt 75% örorkumat fyrir tímabilið 1. október 2011 til 30. september 2014 og var það mat framlengt varanlegt þann 22. október 2015.

Tryggingastofnun telji sig ekki vera heimilt að endurupptaka upphafstíma örorkumats fyrir tímabil sem sé eldra en 24. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 geri ráð fyrir (1 ár) og sem nemi fyrningarfresti greiðslna samkvæmt 3. gr. laga um fyrningu kröfuréttinda nr. 150/2007 (4 ár).

Þá segir að þessi túlkun Tryggingastofnunar hafi verið staðfest af úrskurðarnefnd almannatrygginga í kærumálum, til dæmis málum nr. 204/2015 og 248/2015.

Kæranda hafi því réttilega verið synjað um endurupptöku á upphafstíma örorkumats.

IV. Niðurstaða

Mál þetta varðar synjun Tryggingastofnunar ríkisins, dags. 3. mars 2016, um endurupptöku örorkumats frá 11. október 2011.

Í 24. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 er kveðið á um rétt aðila máls til þess að fá mál sitt tekið til meðferðar á ný. Ákvæði 1. mgr. 24. gr. stjórnsýslulaga nr. 37/1993 er svohljóðandi:

„Eftir að stjórnvald hefur tekið ákvörðun og hún verið tilkynnt á aðili máls rétt á því að mál sé tekið til meðferðar á ný ef:

1. ákvörðun hefur byggst á ófullnægjandi eða röngum upplýsingum um málsatvik, eða

2. íþyngjandi ákvörðun um boð eða bann hefur byggst á atvikum sem breyst hafa verulega frá því að ákvörðun var tekin.

Eftir að þrír mánuðir eru liðnir frá því að aðila var tilkynnt um ákvörðun skv. 1. tölul. 1. mgr., eða aðila var eða mátti vera kunnugt um breytingu á atvikum þeim sem ákvörðun skv. 2. tölul. 1. mgr. var byggð á, verður beiðni um endurupptöku máls þó ekki tekin til greina, nema að fengnu samþykki frá öðrum aðilum málsins. Mál verður þó ekki tekið upp að nýju ef ár er liðið frá fyrrgreindum tímamörkum nema veigamiklar ástæður mæli með því.“

Endurupptökubeiðni kæranda lýtur að örorkumati Tryggingastofnunar ríkisins frá 11. október 2011. Beiðni um endurupptöku barst Tryggingastofnun þann 15. júlí 2015 eða tæplega 4 árum eftir að umrædd ákvörðun var tekin og því þurfa veigamiklar ástæður að vera fyrir hendi svo að unnt sé að endurupptaka málið, sbr. 2. mgr. 24. gr. stjórnsýslulaga. Á grundvelli örorkumatsins fékk kærandi greiddan örorkulífeyri frá 1. október 2011. Kærandi gerði engar athugasemdir við gildistíma örorkumatsins fyrr en þann 15. júlí 2015 þegar hún óskaði eftir afturvirkum örorkulífeyrisgreiðslum.

Samkvæmt 1. mgr. 2. gr. laga nr. 150/2007 um fyrningu kröfuréttinda reiknast fyrningarfrestur kröfu frá þeim degi sem kröfuhafi gat fyrst átt rétt til efnda. Samkvæmt 3. gr. laganna er almennur fyrningarfrestur kröfuréttinda fjögur ár. Sá frestur gildir um einstakar gjaldfallnar örorkulífeyrisgreiðslur, sbr. 3. málsl. 6. gr. laganna. Með vísan til þess er krafa kæranda um greiðslu örorkulífeyris aftur í tímann að mestu leyti fyrnd. Þá liggur fyrir að sá hluti kröfu sem er ekki fyrndur varðar örorkulífeyrisgreiðslur vegna tímabils sem er löngu liðið.

Í ljósi framangreinds er það mat úrskurðarnefndar velferðarmála að ekki séu veigamiklar ástæður sem mæla með því að endurupptaka örorkumat Tryggingastofnunar ríkisins frá 11. október 2011. Hin kærða ákvörðun er því staðfest.

Ú R S K U R Ð A R O R Ð

Synjun Tryggingastofnunar ríkisins frá 3. mars 2016 um endurupptöku á örorkumati, A, er staðfest.

F.h. úrskurðarnefndar velferðarmála

Rakel Þorsteinsdóttir