Mál nr. 129/2009

Úrskurður

Á fundi úrskurðarnefndar atvinnuleysistrygginga og vinnumarkaðsaðgerða þann 20. apríl 2010 var kveðinn upp svohljóðandi úrskurður í máli A nr. 129/2009.

1.

Málsatvik og kæruefni

Málsatvik eru þau að með bréfi sem ranglega er dagsett 4. nóvember 2009 en á að vera dagsett 4. desember 2009, tilkynnti Vinnumálastofnun kæranda, A, að Vinnumálastofnun hafi á fundi sínum þann 2. desember 2009 fjallað um umsókn hans um atvinnuleysisbætur frá 22. september 2009. Fallist var á umsókn kæranda en réttur hans til atvinnuleysisbóta var felldur niður í 40 daga í upphafi bótatímabils með vísan til 1. mgr. 55. gr. laga um atvinnuleysistryggingar, nr. 54/2006, sbr. c-lið 3. gr. laganna, þar sem hann hætti í námi án gildra ástæðna. Kærandi vildi ekki una þeirri ákvörðun og kærði hana til úrskurðarnefndar atvinnuleysistrygginga og vinnumarkaðsaðgerða með erindi, dags. 9. desember 2009. Kærandi krefst þess að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi. Vinnumálastofnun krefst þess að hin kærða ákvörðun verði staðfest.

Kærandi var skráður í lánshæft námi hjá Keili á vorönn 2009 og skráði sig í áframhaldandi nám á haustönn 2009. Hann kveðst hafa sótt um dagskólanám en eftir að hafa fengið inngöngu í skólann hafi honum verið tilkynnt að ekki yrði unnt að vera með dagskóla þetta misseri og var honum boðið að stunda fjarnám. Kærandi segir fljótlega hafa komið í ljós að námið hafi ekki verið mjög krefjandi og hann hafi séð á heimasíðu skólans að fjarnámið væri auglýst sem heppilegur kostur með atvinnu. Kærandi segir ástæður þess að hann gerði hlé á námi sínu eftir eina önn vera þá að hann hafi ekki getað framfleytt sér á þeim námslánum sem honum hafi verið úthlutað og auk þess hafi verið óraunhæft að vera í svona dýru námi og á fullum námslánum. Fjarnámsbrautin í Keili sé hönnuð fyrir fólk sem sé með atvinnu og hann hafi því reynt að finna vinnu með skólanum. Eftir sumarið hafi hann ekki verið búinn að finna vinnu og hafi hann því neyðst til þess að gera hlé á náminu og skrá sig atvinnulausan. Kærandi segir að sér hafi gengið vel í náminu og hafi hann fengið góðar einkunnir og vilji halda áfram.

Í bréfi Vinnumálastofnunar til kæranda, dags. 4. nóvember 2009, kemur fram að stofnunin hafi fjallað um umsókn kæranda þann 3. nóvember 2009 og tekið þá ákvörðun að samþykkja umsókn kæranda um atvinnuleysisbætur en réttur hans til atvinnuleysisbóta var hins vegar felldur niður í 40 daga frá 22. september 2009 með vísan til 1. mgr. 55. laga um atvinnuleysistryggingar. Að beiðni kæranda var málið tekið fyrir að nýju og kom hann að frekari athugasemdum með tölvupósti þann 9. nóvember 2009.

Í greinargerð Vinnumálastofnunar, dags. 25. mars 2010, er vitnað til 1. og 2. mgr. 55. gr. laga um atvinnuleysistryggingar og bent á að í athugasemdum við 55. gr. frumvarps til laga um atvinnuleysistryggingar komi skýrt fram að eðlilegt sé að þeir sem hætti námi án þess að hafa til þess gildar ástæður sæti samskonar biðtíma og þeir sem hætti störfum án gildra ástæðna, sbr. 54. gr. frumvarpsins. Orðalagið „gildar ástæður“ hafi verið skýrt þröngt sem hafi þýtt í raun og veru að fá tilvik falli þar undir. Samkvæmt vottorði gefið út af Keili þann 29. maí 2009 hafi kærandi verið skráður í nám hjá skólanum á haustönn 2009 en samkvæmt vottorði dagsettu þann 22. september 2009 komi fram að kærandi stundi ekki nám hjá Keili á haustönn 2009.

Í greinargerðinni segir að ástæður þær er kærandi gefi fyrir því að hætta námi lúti meðal annars að því að námið hafi verið of dýrt og þau námslán sem honum hafi verið úthlutað hafi ekki verið nægileg framfærsla. Þá segi kærandi það óraunhæft að stunda svo dýrt nám á fullum námslánum. Vinnumálastofnun segir að tilgangur laga um atvinnuleysistryggingar sé að tryggja þeim sem tryggðir séu og misst hafa fyrra starf sitt tímabundna fjárhagsaðstoð í þrengingum sínum. Beri að gera ríkar kröfur til þeirra sem segi upp störfum sínum eða hætta námi sínu um að hafa til þess gildar ástæður samkvæmt lögunum enda eigi almennt ekki að þiggja atvinnuleysisbætur í stað þess að stunda nám eða gegna launuðu starfi. Kæranda hafi unnið að námsgráðu sem veiti honum möguleika á því að stunda nám á háskólastigi, en með ákvörðun sinni um að hætta námi sínu hjá Keili hafi þeim áformum verið frestað. Kærandi hafi ekki verið með vinnu er hann skráði sig í umrætt nám og honum hafi mátt vera ljóst að það væri erfiðleikum bundið fyrir hann að komast í starf. Það hafi verið mat Vinnumálastofnunar að skýringar kæranda á því hvers vegna hann hafi hætt námi teljist ekki gildar í skilningi 1. mgr. 55. gr. laga um atvinnuleysistryggingar.

Kæranda var með bréfi úrskurðarnefndarinnar, dags. 29. mars 2010, sent afrit af greinargerð Vinnumálastofnunar og gefinn kostur á að koma á framfæri frekari athugasemdum fyrir 12. apríl 2010. Engar frekari athugasemdir bárust frá kæranda.

2.

Niðurstaða

Mál þetta lýtur að túlkun á 1. mgr. 55. gr. laga um atvinnuleysistryggingar en hún er svohljóðandi:

„Sá sem telst tryggður samkvæmt lögum þessum en hefur hætt námi, sbr. c-lið 3. gr., án gildra ástæðna skal ekki eiga rétt á greiðslu atvinnuleysisbóta skv. VII. kafla fyrr en að 40 dögum liðnum, sem ella hefðu verið greiddar bætur fyrir, frá móttöku umsóknar um atvinnuleysisbætur. Staðfesting frá viðkomandi skóla um að námi hafi verið hætt skal fylgja umsókninni.“

Í athugasemdum við 55. gr. í frumvarpi til laga um atvinnuleysistryggingar segir að eðlilegra þyki að þeir sem hætta í námi án þess að hafa til þess gildar ástæður þurfi að sæta sams konar biðtíma og þeir sem hætti störfum án gildra ástæðna, sbr. 54. gr. frumvarpsins. Að öðru leyti er vísað til athugasemda við 54. gr. frumvarpsins. Þar segir að nefnd er fjallaði um efni laganna hafi tekið afstöðu til þess hvað gætu talist gildar ástæður og komist að þeirri niðurstöðu að það væri erfiðleikum bundið að skilgreina nákvæmlega slíkar ástæður í lögum og reglugerðum þar sem ástæður þess að fólk segi störfum sínum lausum eða missi þau geti verið af margvíslegum toga. Því sé lagt til að lagaregla þessi verði áfram matskennd og Vinnumálastofnun sé þar með falið að meta hvernig atvik og aðstæður þess máls er fyrir henni liggur falli að umræddri reglu. Stofnuninni beri því að líta til almennra reglna og málefnalegra sjónarmiða við ákvarðanir um hvort umsækjendur um atvinnuleysisbætur skuli sæta biðtíma eftir atvinnuleysisbótum.

Að mati úrskurðarnefndarinnar teljast ástæður þær sem kærandi gaf fyrir því að hætta námi ekki gildar skýringar í skilningi 1. mgr. 55. gr. laga um atvinnuleysistryggingar. Því ber að staðfesta niðurstöðu Vinnumálastofnunar.

Úrskurðarorð

Ákvörðun Vinnumálastofnunar frá 2. desember 2009 í máli A um að fella niður rétt hans til atvinnuleysisbóta í 40 daga frá 22. september 2009 er staðfest.

Brynhildur Georgsdóttir, formaður

Hulda Rós Rúriksdóttir

Helgi Áss Grétarsson