25 Hjúkrunar- og endurhæfingarþjónusta

Skilgreining málefnasviðs

Starfsemi á þessu málefnasviði er á ábyrgð heilbrigðisráðherra. Það skiptist í tvo málaflokka sem sjá má í eftirfarandi töflu. Þar má jafnframt sjá fjárhagslega þróun málefnasviðsins og einstakra málaflokka á tímabilinu 2022–2024. Helstu áherslum, framtíðarsýn og meginmarkmiðum á málefnasviðinu er lýst í fjármálaáætlun.

Útgjaldarammi - heildaryfirlit og breytingar eftir tilefnum

Myndin hér á eftir sýnir sundurliðaðar breytingar á útgjaldaramma málefna­sviðsins eftir helstu tilefnum sem nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða.

Heildargjöld málefnasviðs 25 Hjúkrunar- og endurhæfingarþjónusta árið 2024 eru áætluð 79.397,5 m.kr. og lækka um 3.124,6 m.kr. á föstu verðlagi fjárlaga 2023 eða sem svarar til 4,1%. Þegar tekið er tillit til áhrifa af almennum launa- og verðlagsbreytingum hækka útgjöldin um 2.278,7 m.kr. milli ára eða sem svarar til 3,0%.

Myndin endurspeglar þá útfærslu og forgangsröðun sem unnin er út frá stefnumótun málefnasviðsins. Sú niðurstaða getur eftir atvikum vikið frá þeim viðmiðum sem sett voru í fjármálaáætlun, t.a.m. þannig að nýju útgjaldasvigrúmi hafi að einhverju leyti verið jafnað á móti aðhaldsmarkmiði. Aðhaldsmarkmiðið felur m.a. í sér sértækar afkomubætandi aðhaldsráðstafanir á málefnasviðum og er nánar fjallað um þær í kafla 5 Útgjöld ríkissjóðs.

Útgjaldarammi - hagræn skipting útgjalda

Í eftirfarandi töflu eru útgjöld málefnasviðsins, þróun fjárheimilda og fjármögnun frá árinu 2022 greind í fjóra þætti eftir hagrænni skiptingu, eins og nánar er greint frá í inngangskafla málefnasviða. Hagræn skipting útgjalda niður á málaflokka birtist í fylgiriti með fjárlögum.

25.10 Hjúkrunar-, dvalar- og dagdvalarrými

Starfsemi málaflokksins er í höndum sjálfseignarstofnana, sveitarfélaga, hlutafélaga og heilbrigðis­stofnana. Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðarskiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.

Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endurspegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.

^{* Áætlað heildarumfang verkefnisins er 23.667 m.kr. og gert er ráð fyrir að byggingu allra rýmanna verði lokið árið 2028.
** Fjárveitingar til verkefna geta verið breytilegar á milli ára. Sem dæmi getur lækkun fjárveitingar endurspeglað að tímabundin fjárveiting fellur niður, eða lækkun í samræmi við áætlun eins og endurspeglast í fjármálaáætlun.}

Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 72.210,9 m.kr. og lækkar um 2.893,6 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 4.891,9 m.kr.

Ekki er um miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða.

Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:

1. Fjárheimild málaflokksins er aukin um 2.200 m.kr. til reksturs nýrra hjúkrunarrýma sem eru á framkvæmdaáætlun um byggingu hjúkrunarrýma, sbr. markmið nr. 1.
2. Fjárheimild málaflokksins lækkar um 5.157,6 m.kr. til framkvæmdaáætlunar í uppbygg­ingu hjúkrunarrýma, sbr. markmið nr. 1. Lækkunin er í samræmi við áætlanir líkt og endurspeglast í fjármálaáætlun og er uppsafnað fjármagn að fjárhæð 10,5 ma.kr. nýtt til áframhaldandi uppbyggingar.
3. Almennt útgjaldasvigrúm er 72 m.kr. eftir 18 m.kr. lækkun vegna sértækra aðhaldsráðstafana sem liður í útfærslu á 9 ma.kr. afkomubætandi ráðstöfunum úr fjármálaáætlun 2024–2028.
4. Fjárheimild málaflokksins er aukin um 190 m.kr. til þess að fjárveiting til Fram­kvæmdasjóðs aldraðra samsvari áætluðum tekjum af gjaldi í sjóðinn.
5. Fjárheimild málaflokksins er hækkuð um 105,7 m.kr. vegna breytinga á rekstrar­tekju­áætlun heilbrigðisstofnana á landsbyggðinni.
6. Fjárheimild málaflokksins lækkar um 303,7 m.kr. vegna sértækra aðhaldsráðstafana sem liður í útfærslu á 9 ma.kr. afkomubætandi ráðstöfunum úr fjármálaáætlun 2024–2028.

25.20 Endurhæfingarþjónusta

Starfsemi málaflokksins er m.a. í höndum Reykjalundar, Heilsustofnunar Náttúrulækninga­félags Íslands og annarra endurhæfingarstofnana auk SÁÁ. Nánar er fjallað um málaflokkinn í fjármálaáætlun, þar á meðal ábyrgðar­skiptingu, helstu áskoranir og tækifæri, markmið og mælikvarða um árangur o.fl.

Í eftirfarandi töflu má sjá helstu verkefni málaflokksins árið 2024 og tengingu þeirra við markmið ásamt helstu breytingum sem verða á fjárveitingum á milli ára. Eingöngu eru sýndar breytingar sem verða á fjárveitingum til verkefna frá fjárlögum ársins 2023. Þannig endur­spegla fjárhæðir ekki heildarfjárveitingar til verkefna nema í tilvikum þar sem breyting á milli ára felur í sér heildarfjármögnun verkefnisins.

Heildarfjárheimild til málaflokksins fyrir árið 2024 er áætluð 7.186,6 m.kr. og lækkar um 231 m.kr. frá gildandi fjárlögum að frátöldum almennum launa- og verðlagsbreytingum en þær nema 511,4 m.kr.

Ekki er um miklar breytingar á hagrænni skiptingu innan málaflokksins að ræða.

Helstu breytingar á fjárheimildum málaflokksins eru eftirtaldar:

1. Fjárheimild málaflokksins lækkar um 198 m.kr. vegna tímabundinna framlaga til SÁÁ, Samhjálpar og til vinnu gegn fíknisjúkdómum sem Alþingi veitti í eitt ár.
2. Aðhaldskrafa málaflokksins nemur 0,2 m.kr. og er útfært á varasjóð málaflokksins.
3. Fjárheimild málaflokksins lækkar um 32,8 m.kr. vegna sértækra aðhaldsráðstafana, sem liður í útfærslu á 9 ma.kr. afkomubætandi ráðstöfunum úr fjármálaáætlun 2024–2028.