Úrskurðarnefnd velferðarmála

Mál nr. 39/2023

Miðvikudaginn 19. apríl 2023

A

gegn

Tryggingastofnun ríkisins

Ú R S K U R Ð U R

Mál þetta úrskurða Rakel Þorsteinsdóttir lögfræðingur, Eva Dís Pálmadóttir lögfræðingur og Unnþór Jónsson lögfræðingur.

Með kæru, móttekinni 18. janúar 2023, kærði B, fyrir hönd A, til úrskurðarnefndar velferðarmála ákvörðun Tryggingastofnunar ríkisins frá 20. október 2022 um að samþykkja umsókn barnsmóður hans um milligöngu um meðlagsgreiðslur frá 1. janúar 2022. 

I.  Málsatvik og málsmeðferð

Með rafrænni umsókn, móttekinni 15. september 2022, sótti barnsmóðir kæranda um milligöngu Tryggingastofnunar ríkisins um meðlagsgreiðslur með börnum þeirra frá 1. janúar 2022. Með bréfi Tryggingastofnunar ríkisins, dags. 20. október 2022, var kæranda tilkynnt um milligöngu stofnunarinnar á meðlagsgreiðslum til barnsmóður hans frá 1. janúar 2022. Kærandi óskaði eftir rökstuðningi fyrir ákvörðun stofnunarinnar þann 2. nóvember 2022 og var hann veittur með bréfi, dags. 19. janúar 2023.

Kæra barst úrskurðarnefnd velferðarmála 18. janúar 2023. Með bréfi, dags. 19. janúar 2023, óskaði úrskurðarnefndin eftir greinargerð Tryggingastofnunar ríkisins ásamt gögnum málsins. Með bréfi, dags. 15. febrúar 2023, barst greinargerð Tryggingastofnunar ríkisins og var hún kynnt kæranda með bréfi úrskurðarnefndar, dags. 22. febrúar 2023. Athugasemdir bárust frá kæranda þann sama dag og voru þær sendar Tryggingastofnun til kynningar með bréfi úrskurðarnefndar, dags. 24. febrúar 2023. Frekari athugasemdir bárust ekki.

II.  Sjónarmið kæranda

Í kæru er greint frá því að kærð sé ákvörðun Tryggingastofnunar frá 20. október 2022 þar sem fallist hafi verið á umsókn barnsmóður kæranda um meðlag vegna barna þeirra allt frá 1. janúar 2022. Kærandi taki fram að hann hafi óskað eftir rökstuðningi stofnunarinnar fyrir ákvörðuninni, en hann hafi ekki borist.

Kærandi krefjist þess að ákvörðuninni verði hnekkt þannig að hún nái ekki aftur í tímann, en hann fallist á að greiða meðlag frá 1. október 2022. Hann vísi til 2. og [3]. mgr. 7. gr. reglugerðar nr. 945/2009 um framkvæmd meðlagsgreiðslna og annarra framfærsluframlaga, sem sé svohljóðandi:

„Þegar meðlagsákvörðun, þar með talin ákvörðun um meðlag til bráðabirgða skv. 9. gr., og ákvörðun um framlag til menntunar eða starfsþjálfunar skv. 10. gr. er eldri en tveggja mánaða skal einungis greiða frá byrjun þess mánaðar sem umsókn og fylgigögn skv. 5. gr. berast, nema sérstakar ástæður séu fyrir hendi sem geta réttlætt greiðslur lengra aftur í tímann, allt að 12 mánuði. Með sérstökum ástæðum er m.a. átt við ef meðlagsmóttakanda hefur af einhverjum ástæðum verið ómögulegt að setja fram kröfu um milligöngu meðlagsgreiðslna án tafar.

Þegar sótt er um greiðslu aftur í tímann á grundvelli meðlagsákvörðunar sem er eldri en tveggja mánaða skal ennfremur gefa meðlagsskyldum aðila kost á að sýna fram á að meðlag hafi þegar verið greitt fyrir sama tímabil og sótt er um.“

Í reglugerðarákvæðinu sé kveðið á um að einungis sé heimilt að úrskurða um meðlagsgreiðslur aftur í tímann ef meðlagsmóttakanda hafi af einhverjum ástæðum verið ómögulegt að setja fram kröfu um milligöngu meðlagsgreiðslna án tafar. Ekkert liggi fyrir í málinu um að svo sé né að aðrar sérstakar ástæður séu fyrir hendi og mótmæli kærandi því að þær aðstæður séu uppi í málinu. Kærandi telji að þessar aðstæður einar og sér leiði til þess að fallast beri á kröfur hans.

Það veki áhyggjur ef þetta sé almenn afgreiðsla Tryggingastofnunar á umsóknum um meðlag þar sem stofnunin virðist ekki horfa til þess hve gamlar meðlagsákvarðanir séu eins og reglugerðarákvæðið geri ráð fyrir.

Með vísan til 3. mgr. 7. gr. umræddrar reglugerðar séu með kærunni lögð fram gögn sem sýni millifærslur kæranda til barnsmóður sinnar á árinu 2022 til framfærslu barna þeirra.

Kærandi telji að framlögin, sem nemi 221.700 kr. á árinu 2022, og hafi verið greidd mánaðarlega samkvæmt samkomulagi aðila um að skipta kostnaði vegna barnanna jafnt á milli sín, eigi að koma til frádráttar kröfum móður þar sem þau hafi sannarlega falið í sér meðlag með börnunum. Fallist nefndin ekki á að um framlag vegna framfærslu barnanna hafi verið að ræða sé þess krafist að nefndin, í ljósi rannsóknarreglu stjórnsýsluréttar, leiti staðfestingar á því hjá barnsmóður kæranda af hvaða tagi framlögin hafi verið þar sem niðurstaða um það atriði hafi veruleg áhrif á afgreiðslu kærunnar. Kærandi telji þó ljóst að ganga verði almennt út frá því að greiðslur, sem inntar séu mánaðarlega af hendi á milli foreldra sem slitið hafi sambúð, tengist börnum þeirra og hafi svo sannarlega verið í þessu tilfelli. Þá samræmist upphæðir millifærslanna nokkurn veginn þeim kostnaði sem kærandi hafi borið sjálfur af leikskóla- og fæðisgjöldum barnanna á meðan greiðsluseðlar hafi enn borist honum.

Við sambúðarslit aðila á árinu 2020 hafi allir greiðsluseðlar vegna leikskólagjalda og fæðisgjalda borist í heimabanka kæranda, en á árinu 2021 hafi sú breyting orðið á að þeir greiðsluseðlar hafi farið að berast í heimabanka barnsmóður hans. Þá hafi orðið að samkomulagi á milli aðila að kærandi greiddi helming af þeim og öðrum tilfallandi kostnaði til barnsmóður og hafi það samkomulag ríkt á milli þeirra þangað til barnsmóðir hans hafi rofið það og komið honum á óvart með kröfu til Tryggingastofnunar um meðlag ár aftur í tímann. Barnsmóðir hans hafi gert þetta, þrátt fyrir að þau væru jafnmikið með börnin, en það hafi þau verið frá sambúðarslitum til þessa dags.

Kæranda sé kunnugt um að nefndin hafi í nokkrum úrskurðum sínum talið að umrædd reglugerðarákvæði eigi sér ekki næga lagastoð. Kærandi telji það ekki á færi sjálfstæðrar stjórnsýslunefndar að taka afstöðu til slíks heldur aðeins dómstóla. Reglugerðin sé sett í krafti ráðherravalds og beri nefndinni, að mati kæranda, að hlíta henni þar til dómstóll hafi úrskurðað að hún eigi sér ekki lagastoð, en með því að úrskurða að reglugerðin eigi sér ekki næga lagastoð sé nefndin komin út fyrir valdmörk stjórnvalda.

Í athugasemdum kæranda, dags. 22. febrúar 2023, sé áréttað að í 6. mgr. 63. gr. almannatryggingalaga nr. 100/2007 sé ráðherra veitt heimild til að kveða á um hámarksgreiðslur sem Tryggingastofnun ríkisins inni af hendi. Þá segi í 4. mgr. 63. gr. að Tryggingastofnun sé heimilt að greiða meðlag aftur í tímann, allt að 12 mánuði talið frá byrjun þess mánaðar sem stjórnvaldsúrskurður eða staðfestur samningur berst stofnuninni. Þar sé um að ræða heimildarákvæði, ekki skyldu, og beri að túlka ákvæðið í því ljósi. Þá veiti orðalagið „allt að 12 mánuði“ stofnuninni fullt svigrúm til þess að greiða allt frá 0 til 12 mánuði aftur í tímann, enda sé ákvæðið samkvæmt orðanna hljóðan langt frá því að vera fortakslaust um skyldu til greiðslu 12 mánuði aftur í tímann þar sem ekki sé um skylduákvæði að ræða, heldur heimild, og orðalagið allt að 12 mánuði veiti enn frekara svigrúm.

Reglugerðarákvæði 1. og 2. mgr. 7. gr. reglugerðar nr. 945/2009 samrýmist því fyllilega ákvæðum almannatryggingalaga að mati kæranda. Með reglugerðinni hafi ráðherra tekið þá ákvörðun að nýta reglugerðarheimild almannatryggingalaga til að setja reglur um hámarksfjárhæð og tímamörk meðlagsgreiðslna aftur í tímann í tilviki meðlagsákvarðana sem séu orðnar eldri en tveggja mánaða. Sú takmörkun reglugerðarinnar rúmist fyllilega innan ramma laganna sem kveði á um meðlagsgreiðslur allt að 12 mánuði aftur í tímann. Hvað það ákvæði varði sé því engin þörf á því að nefndin taki afstöðu til þess hvort reglugerðin eigi sér næga lagastoð þar sem hún rúmist augljóslega innan ramma lagaákvæðisins.

III.  Sjónarmið Tryggingastofnunar ríkisins

Í greinargerð Tryggingastofnunar ríkisins segir að kærð sé ákvörðun stofnunarinnar um að verða við beiðni barnsmóður kæranda um að hafa milligöngu um meðlag til hennar með börnum þeirra aftur í tímann fyrir tímabilið frá 1. janúar 2022 til 30. september 2022. Ekki sé ágreiningur um samþykki Tryggingastofnunar á milligöngu meðlags frá 1. október 2022.

Fram komi í kæru að kærandi hafi óskað eftir rökstuðningi og að þeirri beiðni hafi ekki verið svarað. Beiðni kæranda hafi verið svarað með bréfi Tryggingastofnunar, dags. 19. janúar 2023.

Tryggingastofnun hafi tilkynnt kæranda með bréfi, dags. 20. október 2022, að stofnunin hefði samþykkt að hafa milligöngu um greiðslu meðlags til barnsmóður kæranda frá 1. janúar 2022 með börnum þeirra. Tryggingastofnun hafi borist umsókn barnsmóður kæranda þann 15. september 2022 um meðlagsgreiðslur frá 1. janúar 2022 ásamt staðfestingu á samkomulagi um forsjá, lögheimili og meðlag, dags. 27. ágúst 2020, þar sem komi fram að kærandi skuli greiða einfalt meðlag með hvoru barni til barnsmóður sinnar frá 1. október 2020 til 18 ára aldurs.

Í 1. mgr. 63. gr. laga nr. 100/2007 um almannatryggingar sé kveðið á um það að hver sá sem fái úrskurð stjórnvalds um meðlag með barni sem hann hafi á framfæri sínu, eða um aðrar greiðslur samkvæmt IX. kafla barnalaga nr. 76/2003, geti snúið sér til Tryggingastofnunar ríkisins og fengið fyrirframgreiðslu meðlags eða annarra framfærsluframlaga samkvæmt úrskurðinum. Sama skuli gilda þegar lagt sé fram staðfest samkomulag um meðlagsgreiðslur og aðrar greiðslur samkvæmt IX. kafla barnalaga.

Kveðið sé á um það í 4. mgr. 63. gr. laga um almannatryggingar að Tryggingastofnun sé heimilt að greiða meðlag aftur í tímann allt að 12 mánuði, talið frá byrjun þess mánaðar sem stjórnvaldsúrskurður, staðfestur samningur eða vottorð sýslumanns um að hann hafi veitt viðtöku ósk móður um öflun faðernisviðurkenningar berist stofnuninni, enda eigi þá 4. mgr. 20. gr. ekki við.

Samkvæmt 67. gr. barnalaga sé Tryggingastofnun skylt að greiða rétthafa greiðslna samkvæmt IV. og IX. kafla, sem búsettur sé hér á landi, samkvæmt dómi, dómsátt, úrskurði sýslumanns eða samningi staðfestum af honum, þó innan þeirra marka sem lög um almannatryggingar setji.

Kærandi telji ákvörðun Tryggingastofnunar ólögmæta, þ.e. að stofnunin hafi ekki átt að fallast á greiðslu meðlags fyrir tímabilið 1. janúar 2022 til 30. september 2022. Hann vísi máli sínu til stuðnings til 2. mgr. 7. gr. reglugerðar nr. 945/2009 um framkvæmd meðlagsgreiðslna og annarra framfærsluframlaga sem kveði á um það að ef meðlagsákvörðun sé eldri en tveggja mánaða skuli einungis greiða frá byrjun þess mánaðar sem umsókn og fylgigögn samkvæmt 5. gr. reglugerðarinnar berist, nema sérstakar ástæður séu fyrir hendi sem geti réttlætt greiðslur lengra aftur í tímann, allt að 12 mánuði.

Hlutverk Tryggingastofnunar sé að hafa milligöngu um greiðslu meðlags þegar ákvörðun hafi verið tekin með lögmætum hætti. Ef foreldri leggi fram löggilda meðlagsákvörðun beri Tryggingastofnun samkvæmt 63. gr. almannatryggingalaga og 67. gr. barnalaga að hafa milligöngu um greiðslu meðlags, allt að 12 mánuði aftur í tímann. Lög veiti Tryggingastofnun ekki heimild til að taka önnur gögn en talin séu upp í framangreindum ákvæðum til greina við milligöngu um greiðslu meðlags.

Úrskurðarnefnd velferðarmála hafi margsinnis í úrskurðum sínum staðfest það hlutverk Tryggingastofnunar og að ekki sé heimilt að horfa til annarra atriða við ákvörðun um milligöngu meðlagsgreiðslna. Í því samhengi skipti ekki máli hvort barn hafi jafna búsetu hjá báðum foreldrum sínum eða hvort greiðsla meðlags hafi farið fram fyrir það tímabil sem Tryggingastofnun hafi samþykkt milligöngu meðlags. Þá hafi nefndin ákvarðað að ekki sé heimilt að setja viðbótarskilyrði í reglugerð sem takmarki lögbundinn rétt meðlagsmóttakanda til milligöngu meðlagsgreiðslna frá stofnuninni, eins og til dæmis að gefa greiðanda kost á að sýna fram á að meðlag hafi verið greitt fyrir sama tímabil. Meðal úrskurða úrskurðarnefndar velferðarmála varðandi þau atriði megi nefna úrskurði í málum nr. 312/2017, 333/2018, 17/2019, 215/2019, 407/2019, 408/2019, 59/2020 og 76/2021.

Fram komi í kæru að kæranda sé kunnugt um að nefndin hafi í nokkrum úrskurðum sínum talið að reglugerðarákvæðið sem hann vitni til eigi sér ekki næga lagastoð. Hann telji það hins vegar ekki á færi sjálfstæðrar stjórnsýslunefndar að taka afstöðu til slíks, heldur aðeins dómstóla. Reglugerðin sé sett í krafti ráðherravalds og beri nefndinni, að mati kæranda, að hlíta henni þar til dómstóll hafi úrskurðað að hún eigi sér ekki lagastoð, en með því að úrskurða að reglugerðin eigi sér ekki næga lagastoð sé nefndin komin út fyrir valdmörk stjórnvalda.

Tryggingastofnun líti svo á að það sé ekki hlutverk stofnunarinnar að afmarka valdmörk úrskurðarnefndar velferðarmála. Stofnunin vilji þó benda á að það hljóti að vera eitt af hlutverkum kærunefnda að taka afstöðu til þess hvort stjórnvaldsákvarðanir sem framkvæmdaraðilar taki séu í samræmi við lög og þar á meðal hvort reglugerðaákvæði stangist á við lagaákvæði eða eigi sér næga lagastoð. Kærunefndir næðu með öðrum hætti vart tilgangi sínum. Endanlegt ákvörðunarvald um það hvort reglugerðarheimild hafi næga lagastoð sé svo auðvitað á valdi dómstóla.

Hjá Tryggingastofnun liggi fyrir löggild meðlagsákvörðun, þ.e. staðfest samkomulag um forsjá, lögheimili og meðlag, dags. 27. ágúst 2020, sem kveði á um meðlagsgreiðslur frá kæranda til barnsmóður hans. Þá liggi fyrir umsókn barnsmóður kæranda um meðlag.

Með vísan til framangreinds beri Tryggingastofnun skylda til að hafa milligöngu um meðlag samkvæmt lögformlegri meðlagsákvörðun sé þess farið á leit við stofnunina allt að 12 mánuði aftur í tímann. Tryggingastofnun hafi engar heimildir til að virða að vettugi lögbundna skyldu sína til að greiða meðlag samkvæmt hinni lögformlegu meðlagsákvörðun. Stofnuninni hafi því borið að hafa milligöngu á meðlagi til barnsmóður kæranda frá 1. janúar 2022 eins og hún hafi óskað eftir og hafi ekki heimild til að taka til greina það sem kærandi taki fram í kæru sinni.

IV.  Niðurstaða

Mál þetta varðar ákvörðun Tryggingastofnunar ríkisins frá 20. október 2022 um að hafa milligöngu um meðlagsgreiðslur til barnsmóður kæranda frá 1. janúar 2022.

Kveðið er á um greiðsluskyldu Tryggingastofnunar ríkisins í 67. gr. barnalaga nr. 76/2003. Þar segir að Tryggingastofnun ríkisins sé skylt að greiða rétthafa greiðslna samkvæmt IV. og IX. kafla laganna, sem búsettur sé hér á landi, samkvæmt dómi, dómsátt, úrskurði sýslumanns eða samningi staðfestum af honum, þó innan þeirra marka sem lög um almannatryggingar setji.

Samkvæmt þágildandi 1. mgr. 63. gr. laga nr. 100/2007 um almannatryggingar getur hver sá sem fær úrskurð um meðlag með barni, sem hann hefur á framfæri sínu, snúið sér til Tryggingastofnunar ríkisins og fengið fyrirframgreiðslu meðlags og annarra framfærsluframlaga samkvæmt úrskurðinum. Sama gildir þegar lagt er fram staðfest samkomulag um meðlagsgreiðslur og aðrar greiðslur samkvæmt IX. kafla barnalaga. Samkvæmt þágildandi 4. mgr. 63. gr. laga um almannatryggingar er stofnuninni heimilt að greiða meðlag aftur í tímann allt að 12 mánuði, talið frá byrjun þess mánaðar sem stjórnvaldsúrskurður, staðfestur samningur eða vottorð sýslumanns um að hann hafi veitt viðtöku ósk móður um öflun faðernisviðurkenningar berst stofnuninni, enda eigi þá þágildandi 4. mgr. 20. gr. laganna ekki við.

Í þágildandi 6. mgr. 63. gr. laga um almannatryggingar er að finna heimild til að setja reglugerð um framkvæmd ákvæðisins og hefur reglugerð nr. 945/2009 um framkvæmd meðlagsgreiðslna og annarra framfærsluframlaga verið sett með stoð í því lagaákvæði, sbr. þágildandi 70. gr. laganna. Fjallað er um heimild til að greiða meðlag aftur í tímann í 7. gr. reglugerðarinnar. Samkvæmt 1. mgr. 7. gr. er heimilt að greiða meðlag í allt að 12 mánuði aftur í tímann, talið frá byrjun þess mánaðar sem gögn samkvæmt 5. gr. berast Tryggingastofnun. Þá segir í 2. og 3. mgr. 7. gr. reglugerðarinnar:

„Þegar meðlagsákvörðun, þar með talin ákvörðun um meðlag til bráðabirgða skv. 9. gr., og ákvörðun um framlag til menntunar eða starfsþjálfunar skv. 10. gr. er eldri en tveggja mánaða skal einungis greiða frá byrjun þess mánaðar sem umsókn og fylgigögn skv. 5. gr. berast, nema sérstakar ástæður séu fyrir hendi sem geta réttlætt greiðslur lengra aftur í tímann, allt að 12 mánuði. Með sérstökum ástæðum er m.a. átt við ef meðlagsmóttakanda hefur af einhverjum ástæðum verið ómögulegt að setja fram kröfu um milligöngu meðlagsgreiðslna án tafar.

Þegar sótt er um greiðslu aftur í tímann á grundvelli meðlagsákvörðunar sem er eldri en tveggja mánaða skal ennfremur gefa meðlagsskyldum aðila kost á að sýna fram á að meðlag hafi þegar verið greitt fyrir sama tímabil og sótt er um.“

Samkvæmt framangreindu ber Tryggingastofnun ríkisins að hafa milligöngu um meðlagsgreiðslur, berist beiðni þar um frá meðlagsmóttakanda á grundvelli lögformlegrar meðlagsákvörðunar. Fyrir liggur að barnsmóðir kæranda, sem er meðlagsmóttakandi, sótti um milligöngu Tryggingastofnunar um meðlagsgreiðslur með börnum þeirra frá 1. janúar 2022 með rafrænni umsókn þann 15. september 2022. Stofnunin samþykkti umsóknina á grundvelli lögformlegrar meðlagsákvörðunar sem staðfest var hjá Sýslumanninum á höfuðborgarsvæðinu, dags. 27. ágúst 2020. Samkvæmt samkomulaginu ber kæranda að greiða barnsmóður sinni einfalt meðlag með hvoru barni frá 1. október 2020 til 18 ára aldurs barnanna. Í kæru er greint frá því að kærandi telji þann tíma sem krafa Tryggingastofnunar nái til, þ.e. 1. janúar til 30. september 2022, ekki réttan þar sem kærandi hafi greitt samtals 221.700 kr. inn á reikning barnsmóður sinnar á árinu 2022 sem eigi að koma til frádráttar kröfum hennar þar sem greiðslurnar hafi sannarlega falið í sér meðlag með börnunum.

Hlutverk Tryggingastofnunar í tengslum við meðlagsgreiðslur markast af ákvæðum viðeigandi laga. Samkvæmt þágildandi 1. mgr. 63. gr. laga um almannatryggingar er stofnuninni falið að hafa milligöngu um meðlagsgreiðslur, sé þess farið á leit við stofnunina, í þeim tilvikum þar sem lögformleg meðlagsákvörðun liggur fyrir. Í ákvæðinu, sem er grundvöllur ákvörðunar stofnunarinnar, segir nánar tiltekið að hver sá sem fær lögformlega ákvörðun um meðlag með barni geti snúið sér til stofnunarinnar og fengið fyrirframgreiðslu meðlags samkvæmt ákvörðuninni.

Úrskurðarnefnd velferðarmála telur að ráðið verði af þágildandi 1. mgr. 63. gr. laga um almannatryggingar að meginreglan sé sú að Tryggingastofnun beri að greiða meðlag í samræmi við meðlagsákvörðun. Þá telur úrskurðarnefndin að þágildandi ákvæði 4. mgr. 63. gr. laganna feli í sér takmörkun á greiðslu meðlags aftur í tímann, þ.e. að ekki sé heimilt að greiða meðlag lengra en tólf mánuði aftur í tímann, talið frá byrjun þess mánaðar sem viðeigandi gögn bárust Tryggingastofnun. Í ljósi þess og með hliðsjón af þróun lagaákvæðisins og lögskýringargögnum telur úrskurðarnefnd velferðarmála að túlka verði heimild Tryggingastofnunar til greiðslu aftur í tímann samkvæmt þágildandi 4. mgr. 63. gr. laga um almannatryggingar á þá leið að stofnuninni beri almennt að greiða aftur í tímann í samræmi við lagaákvæðið ef meðlagsákvörðun kveður á um það, sbr. úrskurð úrskurðarnefndar velferðarmála í máli nr. 312/2017. Að mati nefndarinnar hafa lög ekki að geyma heimild til að setja frekari skilyrði fyrir greiðslu aftur í tímann. Þá telur úrskurðarnefndin að reglugerðarheimildin í þágildandi 70. gr., sbr. þágildandi 6. mgr. 63. gr. laga um almannatryggingar, feli ekki í sér heimild til að setja viðbótarskilyrði í reglugerð sem takmarkar lögbundinn rétt meðlagsmóttakanda til milligöngu meðlagsgreiðslna frá Tryggingastofnun.

Kærandi telur úrskurðarnefndina ekki hafa lagaheimild til að taka afstöðu til þess hvort ákvæði reglugerðar nr. 945/2009 skorti lagastoð. Hlutverk úrskurðarnefndar velferðarmála samkvæmt lögum nr. 100/2007 um almannatryggingar er að kveða upp úrskurði um ágreiningsefni sem kunna að rísa á grundvelli laganna. Verkefni nefndarinnar er að úrskurða um réttindi einstaklinga samkvæmt lögunum og þar ganga ákvæði laganna framar reglugerðum. Úrskurðarnefndin telur að það falli innan valdsviðs hennar að taka afstöðu til þess hvort þau ákvæði reglugerða sem á reynir í einstökum málum hafi fullnægjandi lagastoð, sbr. álit umboðsmanns Alþingis í máli nr. 4579/2005.

Eins og áður hefur komið fram liggur fyrir í máli þessu staðfest samkomulag Sýslumannsins á höfuðborgarsvæðinu, dags. 27. ágúst 2020, sem kveður á um meðlagsskyldu kæranda með börnum þeirra tveimur frá 1. október 2020 til 18 ára aldurs. Í ljósi þess bar Tryggingastofnun að fallast á umsókn barnsmóður kæranda um milligöngu um meðlagsgreiðslur frá 1. janúar 2022. Það er því mat úrskurðarnefndar að ekki sé heimilt að synja meðlagsmóttakanda um milligöngu meðlagsgreiðslna aftur í tímann með vísan til þess að kærandi hafi greitt barnsmóður sinni 221.700 kr. á árinu 2022.

Að öllu framangreindu virtu er það niðurstaða úrskurðarnefndar velferðarmála að staðfesta ákvörðun Tryggingastofnunar ríkisins frá 20. október 2022 um að hafa milligöngu um meðlagsgreiðslur til barnsmóður kæranda frá 1. janúar 2022.

Ú R S K U R Ð A R O R Ð

Ákvörðun Tryggingastofnunar ríkisins um að hafa milligöngu um meðlagsgreiðslur til barnsmóður A, frá 1. janúar 2022, er staðfest.

F.h. úrskurðarnefndar velferðarmála

Rakel Þorsteinsdóttir