Mál nr. 30/2009

Úrskurður

Á fundi úrskurðarnefndar atvinnuleysistrygginga og vinnumarkaðsaðgerða þann 1. október 2009 var kveðinn upp svohljóðandi úrskurður í máli A nr. 30/2009.

1.

Málsatvik og kæruefni

Málsatvik eru þau að með bréfi, dags. 20. febrúar 2009, tilkynnti Vinnumálastofnun kæranda, A, að Vinnumálastofnun hafi á fundi sínum þann 19. febrúar 2009 fjallað um umsókn kæranda um atvinnuleysisbætur frá 17. janúar 2009. Fallist var á umsókn kæranda en réttur hennar til atvinnuleysisbóta var felldur niður í 40 daga í upphafi bótatímabils með vísan til 1. mgr. 55. gr. laga um atvinnuleysistryggingar, nr. 54/2006, þar sem hún hætti í námi án gildrar ástæðu. Kærandi vildi ekki una þeirri ákvörðun og kærði hana til úrskurðarnefndar atvinnuleysistrygginga og vinnumarkaðsaðgerða með erindi dagsettu 16. febrúar 2009. Vinnumálastofnun krefst þess að hin kærða ákvörðun verði staðfest.

Kærandi var skráð í nám við háskólann X á haustönn 2008. Samkvæmt vottorði skólans, dags. 5. febrúar 2009, sagði hún upp skólavist sinni þann 12. janúar 2009. Kærandi kveðst hafa hætt námi vegna þess að hún hafi ekki haft efni á að halda áfram. Hún hafi misst leigjendur sína og það sé dýrt að eiga og reka bifreið til þess að komast í skóla á Y en kærandi býr á höfuðborgarsvæðinu. Hún kveðst ekki bæði geta greitt af íbúð sinni og leigt húsnæði á Y. Enn fremur hafi námið ekki átt sérstaklega vel við kæranda. Kærandi tekur einnig fram að hún hafi misst vinnu sem henni hafði verið lofað með náminu vegna samdráttar.

Í bréfi Vinnumálastofnunar til kæranda, dags. 3. febrúar 2009, kemur fram að stofnunin hafi fjallað um umsókn kæranda þann 17. janúar 2009. Tekin var ákvörðun um að fresta afgreiðslu málsins og óska eftir framlögðu skólavottorði þar sem fram komi upplýsingar um námið, námshlutfall og stundatöflu námsins.

Í greinargerð Vinnumálastofnunar, dags. 9. september 2009, er vitnað til 1. mgr. 55. laga um atvinnuleysistryggingar og bent á að í athugasemdum við umrædda grein frumvarps til laga um atvinnuleysistryggingar komi fram að eðlilegt sé að þeir sem hætti námi án þess að hafa til þess gildar ástæður sæti samskonar biðtíma og þeir sem hætti störfum án gildra ástæðna, sbr. 54. gr. frumvarpsins. Orðalagið „gildar ástæður“ hafi verið skýrt þröngt og fá tilvik falli þar undir. Tilgangur laga um atvinnuleysistryggingar sé að tryggja þeim sem hafa misst starf sitt tímabundna fjárhagsaðstoð í þrengingum sínum. Gera verði þá kröfu til þeirra sem segi upp störfum eða hætta námi að þeir hafi til þess gilda ástæðu enda eigi ekki að vera unnt að hætta námi til að fá greiddar atvinnuleysisbætur. Það hafi verið mat Vinnumálastofnunar að skýringar kæranda á því hvers vegna hún hafi hætt námi teljist ekki gildar ástæður í skilningi 1. mgr. 55. gr. laga um atvinnuleysistryggingar. Ekki hafi komið fram hvort kærandi hafi reynt að koma íbúð sinni í leigu á ný, hafi leitað til Lánasjóðs íslenskra námsmanna eða leitað annarra leiða til að sinna áfram námi. Það að námið hafi ekki átt við kæranda getur heldur ekki talist gild ástæða í skilningi laganna.

Kæranda var með bréfi úrskurðarnefndarinnar, dags. 16. september 2009, sent afrit af greinargerð Vinnumálastofnunar og gefinn kostur á að koma á framfæri frekari athugasemdum fyrir 30. september 2009. Engar frekari athugasemdir bárust frá kæranda.

2.

Niðurstaða

Mál þetta lýtur að túlkun á 1. mgr. 55. gr. laga um atvinnuleysistryggingar en hún er svohljóðandi:

„Sá sem telst tryggður samkvæmt lögum þessum en hefur hætt námi, sbr. c-lið 3. gr., án gildra ástæðna skal ekki eiga rétt á greiðslu atvinnuleysisbóta skv. VII. kafla fyrr en að 40 dögum liðnum, sem ella hefðu verið greiddar bætur fyrir, frá móttöku umsóknar um atvinnuleysisbætur. Staðfesting frá viðkomandi skóla um að námi hafi verið hætt skal fylgja umsókninni.“

Í athugasemdum við 55. gr. í frumvarpi til laga um atvinnuleysistryggingar segir að þeir sem hætta í námi án þess að hafa til þess gildar ástæður þurfi að sæta sams konar biðtíma og þeir sem hætti störfum án gildra ástæðna, sbr. 54. gr. frumvarpsins. Einnig segir að í framkvæmd hafi reynst erfitt að henda reiður á þeim tilvikum sem teljast til gildra ástæðna í þessu sambandi. Sem dæmi voru þó nefnd tilvik þegar fjölskylda viðkomandi flytur búferlum vegna atvinnu maka og heilsufarsástæður atvinnuleitanda. Erfitt sé hins vegar að skilgreina nákvæmlega slíkar ástæður í lögum og reglugerðum þar sem þær geti verið af margvíslegum toga. Því var lagt til að lagareglan yrði matskennd og Vinnumálastofnun falið að meta hvernig atvik og aðstæður þess máls er fyrir henni liggur falla að umræddri reglu.

Það er mat úrskurðarnefndarinnar að þær ástæður sem kærandi hefur fært fram séu ekki gildar í skilningi 55. gr. laga um atvinnuleysisbætur. Ákvörðun Vinnumálastofnunar um niðurfellingu bóta­réttar kæranda í 40 bóta­daga er því staðfest.

Úrskurðarorð

Hin kærða ákvörðun Vinnumálastofnunar frá 19. febrúar 2009 í máli A er staðfest.

Brynhildur Georgsdóttir, formaður

Hulda Rós Rúriksdóttir

Helgi Áss Grétarsson