Mál nr. 371/2017

Úrskurðarnefnd velferðarmála

Mál nr. 371/2017

Fimmtudaginn 30. nóvember 2017

AgegnVinnumálastofnun

Ú R S K U R Ð U R

Mál þetta úrskurða Kári Gunndórsson lögfræðingur, Arnar Kristinsson lögfræðingur og Agnar Bragi Bragason lögfræðingur.

Með kæru, dags. 12. október 2017, kærir A, til úrskurðarnefndar velferðarmála ákvörðun Vinnumálastofnunar, dags. 21. september 2017, um að setja greiðslur atvinnuleysisbóta til hennar á bið.

I. Málsatvik og málsmeðferð

Kærandi sótti um greiðslur atvinnuleysisbóta hjá Vinnumálastofnun 22. júní 2017. Áður hafði kærandi fengið greiddar atvinnuleysisbætur, meðal annars á árunum 2014, 2015 og 2016. Kærandi sætti biðtíma á grundvelli 59. gr. og 1. mgr. 61. gr. laga nr. 54/2006 um atvinnuleysistryggingar þann 2. maí 2016 og þar á undan á grundvelli 54. gr. laganna í júlí 2014. Þegar kærandi sótti um greiðslur atvinnuleysisbóta í júní 2017 voru eftirstöðvar biðtímans þrír mánuðir. Með bréfi Vinnumálastofnunar, dags. 21. september 2017, var kæranda tilkynnt að umsókn hennar hefði verið samþykkt en bætur yrðu ekki greiddar fyrr en framangreindur biðtími væri liðinn.

Kæra barst úrskurðarnefnd velferðarmála þann 12. október 2017. Með bréfi, dagsettu sama dag, óskaði úrskurðarnefndin eftir greinargerð Vinnumálastofnunar ásamt gögnum málsins. Greinargerð Vinnumálastofnunar barst með bréfi, dags. 26. október 2017. Með bréfi úrskurðarnefndar, dags. 27. október 2017, var greinargerð Vinnumálastofnunar send kæranda til kynningar. Athugasemdir bárust ekki.

II. Sjónarmið kæranda

Kærandi greinir frá því að hún hafi þrívegis haft samband við Vinnumálastofnun vegna eftirstöðva biðtímans og alltaf verið tjáð að hún fengi þessa þrjá mánuði greidda aftur í tímann. Við fyrstu útgreiðslu atvinnuleysisbóta hafi hún fengið greiddar 24.991 kr. en Vinnumálastofnun hafi dregið af henni 586.460 kr. Þá hafi kæranda verið greint frá því að hún skuldaði 19.005 kr. vegna ofgreiddra atvinnuleysisbóta. Kærandi vísar til þess að hún hafi gert ráð fyrir að fá fulla greiðslu frá Vinnumálastofnun, eins og henni hafi verið tjáð.

III. Sjónarmið Vinnumálastofnunar

Í greinargerð Vinnumálastofnunar kemur fram að málið varði þá ákvörðun stofnunarinnar að láta kæranda sæta biðtíma eftir greiðslum atvinnuleysistrygginga. Ákvörðun um biðtíma á grundvelli 59. gr. og 61. gr. laga nr. 54/2006 um atvinnuleysistryggingar sé frá 2. maí 2016 en kærufrestur vegna þeirrar ákvörðunar sé liðinn, sbr. 5. gr. laga nr. 85/21015 um úrskurðarnefnd velferðarmála. Til umfjöllunar sé því einungis hvort kærandi hafi átt að sæta eftirstöðva biðtíma, sbr. ákvörðun stofnunarinnar frá 21. september 2016. Fyrir liggi að kærandi hafði ekki tekið út biðtíma frá 2. maí 2016 þegar hún hafi sótt um greiðslur atvinnuleysisbóta að nýju.

Vinnumálastofnun vísar til þess að viðurlagaákvörðun frá árinu 2016 hafi verið tekin á grundvelli 59. gr. laga nr. 54/2006 en þar sem um hafi verið að ræða seinni viðurlagaákvörðun kæranda á sama bótatímabili hafi komið til ítrekunaráhrifa samkvæmt 1. mgr. 61. gr. laganna og því hafi henni verið gert að sæta þriggja mánaða biðtíma eftir greiðslum atvinnuleysisbóta. Í 5. mgr. 61. gr. laganna sé fjallað um hvenær biðtími samkvæmt ákvæðinu geti fallið niður en þar segi að ítrekunaráhrif samkvæmt ákvæðinu falli niður þegar nýtt tímabil hefjist samkvæmt 29. gr., sbr. 30. eða 31. gr. laganna. Í 31. gr. komi fram að nýtt tímabil hefjist þegar hinn tryggði sæki að nýju um atvinnuleysisbætur eftir að hafa starfað samfellt á innlendum vinnumarkaði í að minnsta kosti 24 mánuði frá því að hann hafi síðast fengið greiddar atvinnuleysisbætur. Þegar kærandi hafi sótt um atvinnuleysisbætur í júní 2017 hafi hún ekki unnið samfellt í að minnsta kosti 24 mánuði frá því að hún hafi síðast fengið greiddar atvinnuleysisbætur og því ekki áunnið sér rétt til nýs bótatímabils. Að því virtu hafi kærandi þurft að sæta biðtíma áður en greiðslur atvinnuleysisbóta gætu hafist að nýju til hennar.

IV. Niðurstaða

Ágreiningur máls þessa lýtur að þeirri ákvörðun Vinnumálastofnunar um að setja greiðslu atvinnuleysisbóta til kæranda á bið.

Með ákvörðun Vinnumálastofnunar frá 23. júlí 2014 var bótaréttur kæranda felldur niður í tvo mánuði. Ákvörðun stofnunarinnar var tekin á grundvelli 54. gr. laga nr. 54/2006 um atvinnuleysistryggingar en ákvæðið er svohljóðandi:

Sá sem telst tryggður samkvæmt lögum þessum en hefur sagt starfi sínu lausu án gildra ástæðna skal ekki eiga rétt á greiðslu atvinnuleysisbóta skv. VII. kafla fyrr en að tveimur mánuðum liðnum, sem ella hefðu verið greiddar bætur fyrir, frá móttöku umsóknar um atvinnuleysisbætur, sbr. þó 4. mgr. Hið sama gildir um þann sem missir starf af ástæðum sem hann á sjálfur sök á.

Með ákvörðun Vinnumálastofnunar frá 25. apríl 2016, var bótaréttur kæranda felldur niður í þrjá mánuði. Ákvörðun stofnunarinnar var tekin á grundvelli 1. mgr. 59. gr. laga nr. 54/2006, sbr. 61. gr. laganna. Ákvæði 1. mgr. 59. gr. er svohljóðandi:

Sá sem lætur hjá líða að veita nauðsynlegar upplýsingar skv. 14. gr. eða um annað það sem kann að hafa áhrif á rétt hans samkvæmt lögum þessum skal ekki eiga rétt á greiðslu atvinnuleysisbóta skv. VII. kafla fyrr en að tveimur mánuðum liðnum, sem ella hefðu verið greiddar bætur fyrir, frá þeim degi er viðurlagaákvörðun Vinnumálastofnunar er tilkynnt aðila, sbr. þó 4. mgr. Hið sama á við þegar hinn tryggði hefur látið hjá líða að tilkynna Vinnumálastofnun um þær breytingar sem kunna að verða á högum hans á því tímabili sem hann fær greiddar atvinnuleysisbætur eða sætir biðtíma eða viðurlögum samkvæmt lögum þessum eða annað það sem kann að hafa áhrif á rétt hans samkvæmt lögum þessum, sbr. 3. mgr. 9. gr. og 2. mgr. 14. gr. Skal honum jafnframt verða gert að endurgreiða ofgreiddar atvinnuleysisbætur skv. 39. gr.

Í 61. gr. laga nr. 54/2006 er kveðið á um ítrekunaráhrif fyrri viðurlagaákvarðana. Þar segir að sá sem hafi sætt viðurlögum samkvæmt 57.-59. gr. eða biðtíma samkvæmt 54. og 55. gr. og eitthvert þeirra tilvika sem þar greini eigi sér stað að nýju á sama tímabili samkvæmt 29. gr. skuli ekki eiga rétt á greiðslu atvinnuleysisbóta samkvæmt VII. kafla fyrr en að þremur mánuðum liðnum frá þeim degi er ákvörðun Vinnumálastofnunar um ítrekunaráhrif liggi fyrir, enda hafi hann fengið greiddar atvinnuleysisbætur skemur en samtals 24 mánuði á sama tímabili samkvæmt 29. gr. Í 5. mgr. 61. gr. laganna kemur fram að ítrekunaráhrif samkvæmt ákvæðinu falli niður þegar nýtt tímabil samkvæmt 29. gr. hefst, sbr. 30. og 31. gr. laganna.

Í 29. gr. laga nr. 54/2006 er kveðið á um að sá sem teljist tryggður samkvæmt lögunum geti átt rétt á greiðslu atvinnuleysisbóta samfellt í 30 mánuði frá þeim degi er Vinnumálastofnun tók við umsókn hans um atvinnuleysisbætur nema annað leiði af lögunum. Biðtími eftir greiðslu atvinnuleysisbóta samkvæmt X. kafla telst hluti tímabilsins sem og sá tími er viðurlög samkvæmt XI. kafla standa yfir. Í 4. mgr. 29. gr. laganna kemur fram að tímabilið samkvæmt 1. mgr. haldi áfram að líða þegar hinn tryggði sækir að nýju um atvinnuleysisbætur til Vinnumálastofnunar eftir að hafa starfað í skemmri tíma en 24 mánuði á innlendum vinnumarkaði frá því að hann fékk síðast greiddar atvinnuleysisbætur. Þá segir í 31. gr. laga nr. 54/2006 að nýtt tímabil samkvæmt 29. gr. hefjist þegar hinn tryggði sækir að nýju um atvinnuleysisbætur til Vinnumálastofnunar eftir að hafa starfað samfellt á innlendum vinnumarkaði í að minnsta kosti 24 mánuði frá því að hann fékk síðast greiddar atvinnuleysisbætur.

Samkvæmt gögnum málsins hafði kærandi ekki, þegar umsókn hennar barst Vinnumálastofnun þann 22. júní 2017, starfað í 24 mánuði á innlendum vinnumarkaði frá því að hún fékk síðast greiddar atvinnuleysisbætur. Kærandi hafði því ekki áunnið sér rétt til nýs bótatímabils samkvæmt 31. gr. laga nr. 54/2006 og því hélt allur ótekinn biðtími vegna eldri viðurlaga áfram að líða þegar hún skráði sig atvinnulausa að nýju 22. júní 2017. Með vísan til framangreinds er ákvörðun Vinnumálastofnunar um að setja greiðslu atvinnuleysisbóta til kæranda á bið staðfest.

Ú R S K U R Ð A R O R Ð

Ákvörðun Vinnumálastofnunar, dags. 21. september 2017, í máli A, um að setja greiðslur atvinnuleysisbóta til hennar á bið er staðfest.

F.h. úrskurðarnefndar velferðarmála

Kári Gunndórsson