Mál nr. 68/2013
Úrskurður
Á fundi úrskurðarnefndar atvinnuleysistrygginga og vinnumarkaðsaðgerða 7. janúar 2014 var kveðinn upp svohljóðandi úrskurður í máli A, nr. 68/2013.
1.
Málsatvik og kæruefni
Málsatvik eru þau að með bréfi, dags. 28. júní 2013, tilkynnti Vinnumálastofnun kæranda, A, að Vinnumálastofnun hefði á fundi sínum 27. júní 2013 fjallað um höfnun hans á atvinnuviðtali. Vegna höfnunarinnar var bótaréttur kæranda felldur niður frá og með 28. júní 2013 í tvo mánuði sem ella hefðu verið greiddar atvinnuleysisbætur fyrir. Ákvörðunin var tekin á grundvelli 1. mgr. 57. gr. laga um atvinnuleysistryggingar, nr. 54/2006. Kærandi vildi ekki una þeirri ákvörðun og kærði hana til úrskurðarnefndar atvinnuleysistrygginga og vinnumarkaðsaðgerða með bréfi mótteknu 3. júlí 2013 Vinnumálastofnun telur að staðfesta beri hina kærðu ákvörðun.
Kærandi sótti síðast um atvinnuleysisbætur 1. febrúar 2013.
Ferilskrá kæranda var send til fyrirtækisins B ehf. fyrir milligöngu vinnumiðlara Vinnumálastofnunar. Vinnumálastofnun barst í kjölfarið tölvupóstur 29. maí 2013 frá forsvarsmanni fyrirtækisins þar sem greint var frá því að kæranda hafi verið boðið að koma í atvinnuviðtal en hann hafi hafnað því sökum þess að hann væri á leiðinni til Noregs í ágúst. Frekari skýringar frá fyrirtækinu bárust með tölvupósti 3. júní 2013, þar sem greint var frá því að kærandi hefði hvorki svarað símtali né tölvupósti. Kærandi hafi hins vegar svarað farsímaskilaboðum sem honum bárust í farsíma þar sem honum var boðið að koma í atvinnuviðtal á þann hátt að hann væri á leiðinni til Noregs í ágúst og hefði því ekki áhuga á starfinu.
Vinnumálastofnun óskaði með bréfi, dags. 31. maí 2013, eftir skýringum hans á höfnun á umræddu starfi. Var kæranda veittur frestur í sjö virka daga til að koma að athugasemdum sínum. Skýringar kæranda bárust í bréfi, dags. 3. júní 2013, þar sem fram kemur að hann hafi ekki verið staddur í bænum dagana 28. maí til 2. júní 2013 og hann hafi ekki verið með farsíma á sér. Þá segir í bréfinu að hann hafi aldrei rætt við fyrirtækið B ehf. og því hafi hann ekki hafnað atvinnuviðtalinu.
Mál kæranda var tekið fyrir á fundi Vinnumálastofnunar 27. júní 2013. Með bréfi, dags. 28. júní 2013, tilkynnti Vinnumálastofnun kæranda um hina kærðu ákvörðun.
Í kæru, dags. 3. júlí 2013, greinir kærandi frá því að hann telji að hann hafi ekki svikið neinn og hann hafi staðið við sitt gagnvart Vinnumálastofnun. Þá kannast hann ekki við að hafa hafnað atvinnuviðtalinu.
Í greinargerð Vinnumálastofnunar til úrskurðarnefndar atvinnuleysistrygginga og vinnumarkaðsaðgerða, dags. 9. ágúst 2013, segir að mál þetta varði 1. mgr. 57. gr. laga um atvinnuleysistryggingar. Í greinargerð með frumvarpi því er varð að lögum um atvinnuleysistryggingar komi meðal annars fram um 57. gr. laganna að mikilvægt þætti að sömu áhrif fylgdu því að hafna því að fara í atvinnuviðtal eða sinna ekki atvinnuviðtali án ástæðulausrar tafar og ákvörðun um að taka ekki starfi sem býðst. Atvinnuviðtal sé venjulega meginforsenda þess að hinum tryggða verði boðið starf og því megi leggja þá ákvörðun að jöfnu við það að hafna starfi. Einnig séu þar tilgreindar ástæður sem geti komið til greina sem gildar skýringar við höfnun á starfi. Vinnumálastofnun sé heimilt að líta til aldurs, félagslegra aðstæðna tengdum skertri vinnufærni eða umönnunarskyldu vegna ungra barna eða annarra náinna fjölskyldumeðlima við ákvörðun um hvort hinn tryggði skuli sæta viðurlögum samkvæmt ákvæðinu. Enn fremur sé heimilt að líta til heimilisaðstæðna hins tryggða þegar í boði er starf fjarri heimili hans sem gerir kröfur um að hlutaðeigandi flytji búferlum. Sé fjallað um að eðlilegt þyki að þeir sem tryggðir eru samkvæmt frumvarpinu fái fjögurra vikna svigrúm til að leita sér að því starfi sem þeir helst kjósa sér. Hafi sá tími verið liðinn er kærandi hafnaði umræddu atvinnuviðtali.
Vinnumálastofnun greinir frá því að af gögnum málsins megi ráða að kærandi hafi móttekið erindi fyrirtækisins B ehf. sem sent var með farsímaskilaboðum þar sem honum var boðið að koma í atvinnuviðtal. Kærandi hafi svarað skilaboðunum á þann hátt að hann væri á leiðinni til Noregs í ágúst og hafi því ekki áhuga á starfinu. Þá liggi jafnframt fyrir að kærandi hafi hvorki svarað símtali né tölvubréfi atvinnurekandans.
Kæranda var með bréfi úrskurðarnefndarinnar, dags. 16. ágúst 2013, gefinn kostur á að koma á framfæri frekari athugasemdum fyrir 30. ágúst 2013. Engar athugasemdir bárust frá kæranda. Með bréfi úrskurðarnefndarinnar, dags. 2. október 2013, var kærandi látinn vita um tafir á afgreiðslu málsins vegna mikils fjölda kærumála hjá úrskurðarnefndinni.
2.
Niðurstaða
Í 57. gr. laga um atvinnuleysistryggingar er fjallað um það þegar starfi eða atvinnuviðtali er hafnað. Í 1. mgr. greinarinnar segir að sá sem hafnar starfi sem honum býðst með sannanlegum hætti eftir að hafa verið í atvinnuleit í a.m.k. fjórar vikur frá móttöku Vinnumálastofnunar á umsókn um atvinnuleysisbætur skal ekki eiga rétt á greiðslu atvinnuleysisbóta skv. VII. kafla fyrr en að tveimur mánuðum liðnum, sem ella hefðu verið greiddar bætur fyrir, frá þeim degi er viðurlagaákvörðun Vinnumálastofnunar er tilkynnt aðila, sbr. þó 5. mgr. Hið sama á við um þann sem hafnar því að fara í atvinnuviðtal vegna starfs sem honum býðst með sannanlegum hætti eða sinnir ekki atvinnuviðtali án ástæðulausrar tafar.
Í greinargerð í frumvarpi því er varð að lögum um atvinnuleysistryggingar kemur meðal annars fram að gert sé ráð fyrir að þetta eigi við um þá sem hafa verið í atvinnuleit í a.m.k. fjórar vikur frá móttökudegi umsóknar um atvinnuleysisbætur. Þá greinir að það þyki eðlilegt að þeir sem eru tryggðir fái fjögurra vikna svigrúm til að leita sér að því starfi er þeir helst kjósa að sinna. Sá tími var liðinn þegar kærandi hafnaði því að fara í umrætt starfsviðtal en kærandi sótti síðast um atvinnuleysisbætur 1. febrúar 2013 líkt og fyrr greinir.
Í 4. mgr. 57. gr. laga um atvinnuleysistryggingar kemur eftirfarandi fram:
„Vinnumálastofnun skal meta við ákvörðun um viðurlög skv. 1. mgr. hvort ákvörðun hins tryggða um að hafna starfi hafi verið réttlætanleg vegna aldurs hans, félagslegra aðstæðna sem tengjast skertri vinnufærni eða umönnunarskyldu vegna ungra barna eða annarra náinna fjölskyldumeðlima. Enn fremur er Vinnumálastofnun heimilt að líta til heimilisaðstæðna hins tryggða þegar hann hafnar starfi fjarri heimili sínu sem og til ráðningar hans í ótímabundið starf innan tiltekins tíma. Þá er heimilt að taka tillit til aðstæðna þess sem getur ekki sinnt tilteknum störfum vegna skertrar vinnufærni samkvæmt vottorði sérfræðilæknis. Getur þá komið til viðurlaga skv. 59. gr. hafi hinn tryggði vísvitandi leynt upplýsingum um skerta vinnufærni.“
Fyrir úrskurðarnefnd atvinnuleysistrygginga og vinnumarkaðsaðgerða hefur kærandi borið að ástæðurnar fyrir höfnun hans á starfinu sé sú að hann kannist ekki við að sér hafi verið boðið umrætt starf. Þá greinir í skýringarbréfi kæranda til Vinnumálastofnunar, dags. 3. júní 2013, að hann hafi ekki verið staddur í bænum á tímabilinu 28. maí til 2. júní 2013 og verið án farsíma. Hann hafi ekki talað við fyrirsvarsmenn B ehf. og því hafi hann ekki hafnað umræddu atvinnuviðtali. Í gögnum málsins kemur fram hjá forsvarsmanni Behf. að kærandi hafi í sms-skilaboðum til fyrirtækisins ekki sagst haft áhuga á starfinu þar sem hann væri að flytja til Noregs í ágúst. Þá kemur fram í gögnum málsins að árangurslaust hafi verið reynt að hafa samband við kæranda.
Í a-lið 13. gr. laga um atvinnuleysistryggingar kemur fram að eitt af skilyrðum þess að teljast tryggður samkvæmt lögunum sé að vera í virkri atvinnuleit. Í 14. gr. sömu laga kemur fram að með virkri atvinnuleit felist meðal annars að hafa frumkvæði að starfsleit og vera reiðubúinn að taka hvert það starf sem greitt er fyrir samkvæmt lögum og kjarasamningum, hafa vilja og getu til að taka starfi án sérstaks fyrirvara og vera reiðubúin að taka starfi hvar sem er á Íslandi.
Að mati úrskurðarnefndar atvinnuleysistrygginga og vinnumarkaðsaðgerða verður ekki fallist á þær skýringar kæranda að hann hafi ekki verið með farsíma á þeim tíma sem reynt var að boða hann í atvinnuviðtal. Við þetta mat úrskurðarnefndarinnar er litið til þess að atvinnuleitendur beri sjálfir ábyrgð á því að unnt sé að hafa samband við þá í gegnum þá miðla sem þeir gefa upp og að þeir megi búast við því að haft verði samband við þá eftir þeim leiðum. Bæði var reynt að ná í kæranda í farsíma og honum var einnig sendur tölvupóstur. Ekki verður fallist á að skýringar kæranda fyrir nefndinni réttlæti höfnun hans á umræddu atvinnutilboði með vísan til 1. og 4. mgr. 57. gr. laga um atvinnuleysistryggingar. Hin kærða ákvörðun Vinnumálastofnunar er því staðfest.
Úrskurðarorð
Ákvörðun Vinnumálastofnunar frá 27. júní 2013 um niðurfellingu bótaréttar A í tvo mánuði er staðfest.
Brynhildur Georgsdóttir,
formaður
Hulda Rós Rúriksdóttir Helgi Áss Grétarsson