Mál nr. 151/2011
Úrskurður
Á fundi úrskurðarnefndar atvinnuleysistrygginga og vinnumarkaðsaðgerða þann 13. nóvember 2012 var kveðinn upp svohljóðandi úrskurður í máli A nr. 151/2011.
1.
Málsatvik og kæruefni
Málsatvik eru þau að með bréfi, dags. 25. október 2011, tilkynnti Vinnumálastofnun kæranda, A, að Vinnumálastofnun hefði á fundi sínum þann 12. október 2011 fjallað um höfnun hennar á atvinnutilboði. Umsókninni var hafnað á grundvelli 1. mgr. 57. gr., sbr. 3. mgr. 61. gr. laga um atvinnuleysistryggingar, nr. 54/2006. Þar sem um er að ræða niðurfellingu bótaréttar í þriðja sinn á kærandi ekki rétt á greiðslu atvinnuleysisbóta fyrr en hún hefur starfað í a.m.k. tvo mánuði á innlendum vinnumarkaði. Kærandi vildi ekki una þessari ákvörðun og kærði hana til úrskurðarnefndar atvinnuleysistrygginga og vinnumarkaðsaðgerða með bréfi, dags. 1. nóvember 2011. Vinnumálastofnun telur að staðfesta beri hina kærðu ákvörðun.
Kærandi sótti um atvinnuleysisbætur þann 1. júní 2011. Hún sætti biðtíma á grundvelli 54. gr. laga um atvinnuleysistryggingar 22. júlí 2011 vegna starfsloka hennar hjá síðasta vinnuveitanda. Hún sætti viðurlögum í annað sinn 19. ágúst 2011 vegna ótilkynntrar dvalar í útlöndum. Kærandi var boðuð í starfsviðtal í september 2011 hjá leikskólanum B. Hún mætti í viðtalið en samkvæmt upplýsingum leikskólastjóra B var hún ekki reiðubúin til að taka starfinu þar sem of langt væri að fara á milli heimilis og leikskólans.
Kæranda var sent bréf 20. september 2011 þar sem óskað var eftir skriflegum skýringum á höfnun hennar á umræddu starfi. Henni var veittur frestur í sjö virka daga til að koma að athugasemdum sínum. Skýringabréf barst frá kæranda 26. september 2011 þar sem hún gerði grein fyrir sjónarmiðum sínum. Þar kemur meðal annars fram að hún sé einstæð móðir og að henni hafi fundist of langt að keyra til vinnu frá heimili sínu í C. Hún ítrekaði að hún væri virk í atvinnuleit.
Enginn rökstuðningur fylgir kæru kæranda til úrskurðarnefndarinnar.
Í greinargerð Vinnumálastofnunar til úrskurðarnefndar atvinnuleysistrygginga og vinnumarkaðsaðgerða, dags. 27. janúar 2012, segir að mál þetta varði 1. mgr. 57. gr. laga um atvinnuleysistryggingar. Í greinargerð með frumvarpi því er varð að lögum um atvinnuleysistryggingar séu tilgreindar ástæður sem geti komið til greina sem gildar skýringar við höfnun á starfi. Í athugasemdum við 57. gr. komi fram að gert sé ráð fyrir að Vinnumálastofnun sé heimilt að líta til aldurs, félagslegra aðstæðna tengdum skertri vinnufærni eða umönnunarskyldu vegna ungra barna eða annarra náinna fjölskyldumeðlima við ákvörðun um hvort hinn tryggði skuli sæta viðurlögum samkvæmt ákvæðinu. Enn fremur sé heimilt að líta til heimilisaðstæðna hins tryggða þegar í boði sé starf fjarri heimili hans sem geri kröfur um að hlutaðeigandi flytji búferlum.
Fram kemur að eitt af skilyrðum þess að umsækjandi um atvinnuleysisbætur eigi rétt til greiðslna atvinnuleysistrygginga sé að hann sé í virkri atvinnuleit. Í 14. gr. laga um atvinnuleysistryggingar sé kveðið nánar á um hvað teljist til virkrar atvinnuleitar. Sé þar tekið fram að umsækjandi þurfi meðal annars að vera reiðubúinn að taka hvert það starf sem greitt sé fyrir, vera reiðubúinn að taka starfi hvar sem er á landinu án sérstaks fyrirvara og hafa til þess vilja og getu. Þegar atvinnuleitandi sé boðaður í starfsviðtal í þeim tilgangi að fá hann til starfa en hann reynist óreiðubúinn til að ganga í þau störf líti Vinnumálastofnun svo á að hann eigi að sæta viðurlögum á grundvelli 57. gr. laga um atvinnuleysistryggingar.
Kærandi hafi farið í atvinnuviðtal hjá leikskólanum B. Vinnuveitandi segi kæranda ekki hafa verið tilbúna til að taka starfi sökum vegalengdar á milli heimilis og leikskólans. Í kæru sinni til úrskurðarnefndarinnar segi kærandi að of langt hafi verið að aka til vinnustaðar. Samkvæmt upplýsingum úr Þjóðskrá sé kærandi búsettur að C. Verði ekki talið að þær ástæður er kærandi hafi fært fyrir höfnun á atvinnutilboði geti talist gildar í skilningi laga um atvinnuleysistryggingar. Telji Vinnumálastofnun að kærandi hafi í umrætt sinn hafnað starfi í skilningi 1. mgr. 57. gr. laga um atvinnuleysistryggingar.
Kærandi hafi tvisvar áður sætt viðurlögum á grundvelli biðtíma og viðurlagakafla laga um atvinnuleysistryggingar. Samkvæmt 3. mgr. 61. gr. laganna skuli sá er áður hafi sætt viðurlögum ekki eiga rétt á atvinnuleysisbótum fyrr en hann hafi starfað á innlendum vinnumarkaði í a.m.k. tvo mánuði. Skuli kærandi því sæta viðurlögum á grundvelli 3. mgr. 61. gr. laga um atvinnuleysistryggingar.
Kæranda var með bréfi úrskurðarnefndarinnar, dags. 3. febrúar 2012, gefinn kostur á að koma á framfæri frekari athugasemdum fyrir 17. febrúar sama ár, en hún nýtti sér það ekki.
2.
Niðurstaða
Í 57. gr. laga um atvinnuleysistryggingar er fjallað um það þegar starfi eða atvinnuviðtali er hafnað. Í 1. mgr. lagagreinarinnar segir að sá sem hafnar starfi sem honum býðst með sannanlegum hætti eftir að hafa verið í atvinnuleit í a.m.k. fjórar vikur frá móttöku Vinnumálastofnunar á umsókn um atvinnuleysisbætur skuli ekki eiga rétt á greiðslu atvinnuleysisbóta skv. VII. kafla fyrr en að tveimur mánuðum liðnum, sem ella hefðu verið greiddar bætur fyrir, frá þeim degi er viðurlagaákvörðun Vinnumálastofnunar er tilkynnt aðila. Hið sama eigi við um þann sem hafnar því að fara í atvinnuviðtal vegna starfs sem honum býðst með sannanlegum hætti eða sinnir ekki atvinnuviðtali.
Í greinargerð með frumvarpi því er varð að lögum um atvinnuleysistryggingar eru tilgreindar ástæður sem geta komið til greina sem gildar skýringar við höfnun á starfi. Í athugasemdum við 57. gr. kemur fram að gert sé ráð fyrir að Vinnumálastofnun sé heimilt að líta til aldurs, félagslegra aðstæðna tengdum skertri vinnufærni eða umönnunarskyldu vegna ungra barna eða annarra náinna fjölskyldumeðlima við ákvörðun um hvort hinn tryggði skuli sæta viðurlögum samkvæmt ákvæðinu. Enn fremur sé heimilt að líta til heimilisaðstæðna hins tryggða þegar í boði sé starf fjarri heimili hans sem geri kröfur um að hlutaðeigandi flytji búferlum. Fjallað er um að eðlilegt þyki að þeir sem tryggðir séu samkvæmt frumvarpinu fái fjögurra vikna svigrúm til að leita sér að því starfi sem þeir helst kjósi sér. Sá tími var liðinn er kærandi hafnaði umræddu atvinnutilboði.
Kærandi var boðuð í atvinnuviðtal hjá leikskólanum B. Hún var ekki tilbúin til þess að þiggja starfið vegna vegalengdar á milli heimilis hennar og leikskólans og kostnaðar sem því fylgdi, en hún er einstæð móðir fimm ára gamals barns. Kærandi býr í C og leikskólinn B er í D. Að mati úrskurðarnefndar atvinnuleysistrygginga og vinnumarkaðsaðgerða verður ekki fallist á að skýringar kæranda réttlæti höfnun hennar á umræddu atvinnutilboði með vísan til 1. mgr. 57. gr. laga um atvinnuleysistryggingar.
Þar sem kærandi hafði áður hlotið viðurlög vegna brota á ákvæðum laga um atvinnuleysistryggingar sætir hún ítrekunaráhrifum, sbr. 3. mgr. 61. gr. laga um atvinnuleysistryggingar. Hún á því ekki rétt til atvinnuleysisbóta fyrr en hún hefur starfað í a.m.k. tvo mánuði á innlendum vinnumarkaði.
Með vísan til framangreinds er hin kærða ákvörðun Vinnumálastofnunar staðfest.
Úrskurðarorð
Ákvörðun Vinnumálastofnunar frá 12. október 2011 í máli A um að hún eigi ekki rétt á greiðslu atvinnuleysisbóta fyrr en hún hafi starfað í a.m.k. tvo mánuði á innlendum vinnumarkaði er staðfest.
Brynhildur Georgsdóttir, formaður
Hulda Rós Rúriksdóttir
Helgi Áss Grétarsson