Mál nr. 153/2010

Úrskurður

Á fundi úrskurðarnefndar atvinnuleysistrygginga og vinnumarkaðsaðgerða þann 12. maí 2011 var kveðinn upp svohljóðandi úrskurður í máli A nr. 153/2010.

1.

Málsatvik og kæruefni

Málsatvik eru þau að með bréfi, dags. 5. júlí 2010, tilkynnti Vinnumálastofnun kæranda, A, að Vinnumálastofnun hefði á fundi sínum þann 2. júlí 2011 fjallað um ónóga mætingu kæranda á námskeið á vegum stofnunarinnar. Vegna fjarveru kæranda var réttur hans til atvinnuleysisbóta felldur niður í 40 daga frá og með degi ákvörðunar sem ella hefðu verið greiddar atvinnuleysisbætur fyrir með vísan til 1. mgr. 58. gr. laga um atvinnuleysistryggingar, nr. 54/2006. Kærandi vildi ekki una þeirri ákvörðun og kærði hana til úrskurðarnefndar atvinnuleysistrygginga og vinnumarkaðsaðgerða með erindi mótteknu 19. ágúst 2010. Kærandi krefst þess að hin kærða ákvörðun verði felld úr gildi. Vinnumálastofnun krefst þess að hin kærða ákvörðun verði staðfest.

Kærandi sótti um atvinnuleysisbætur hjá Vinnumálastofnun 8. desember 2009. Hann skráði sig á vinnuvélanámskeið þann 9. apríl 2010 en námskeiðið var haldið frá 12. apríl til 7. maí 2010 í alls 20 skipti. Kærandi uppfyllti ekki mætingarskyldu á námskeiðinu. Vinnumálastofnun tók málið fyrir á fundi sínum þann 31. maí 2010 en frestaði afgreiðslu þess þar sem afstaða kæranda lá ekki fyrir og óskaði jafnframt eftir skýringum frá kæranda. Skýringarbréf kæranda barst 18. júní 2010 og þar kom fram að hann dveljist í sveitarfélaginu B hjá kærustu sinni og bílinn hans sé bilaður, hann hafi hvorki haft afnot af öðrum bíl til að koma sér á námskeiðið né hafi hann átt pening til þess. Skýringarnar voru ekki metnar gildar og í kjölfarið var tekin hin kærða ákvörðun frá 5. júlí 2010 um að stöðva greiðslur atvinnuleysistrygginga til kæranda í 40 daga frá ákvörðunardegi.

Í erindi kæranda til úrskurðarnefndar atvinnuleysistrygginga og vinnumarkaðsaðgerða kemur fram að hann hafi verið settur á 40 daga bið vegna slakrar mætingar á vinnuvélanámskeið sem haldið hafi verið á tímabilinu frá 12. apríl til 7. maí 2010. Kærandi kveðst hafa verið spenntur fyrir námskeiðinu en ekki komist á það nema í fimm skipti vegna þess að hann hafi verið bíllaus. Kærandi kveðst búa í sveitarfélaginu B og að hann hafi ekki getað útvegað sér far á námskeiðið. Þá hafi hann heldur ekki haft efni á almenningssamgöngum.

Í greinargerð Vinnumálastofnunar til úrskurðarnefndar atvinnuleysistrygginga og vinnumarkaðsaðgerða, dags. 30. mars 2011, kemur fram að í 58. gr. laga um atvinnuleysistryggingar komi skýrt fram að hafni einstaklingur þátttöku í vinnumarkaðsaðgerðum skuli hann sæta tveggja mánaða biðtíma eftir atvinnuleysisbótum. Í greinargerð er fylgdi frumvarpi því er varð að lögum um atvinnuleysistryggingar sé efni 58. gr. laganna nánar skýrt. Segi þar að Vinnumálastofnun annist skipulag vinnumarkaðsaðgerða og að litið sé svo á að þeim sem tryggðir séu innan atvinnuleysistryggingakerfisins sé skylt að taka þátt í vinnumarkaðsúrræðum. Þá sé jafnframt tekið fram í greinargerðinni að bregðist hinn tryggði þeirri skyldu leiði það til viðurlaga í formi biðtíma eftir atvinnuleysisbótum. Samkvæmt g-lið 1. mgr. 14. gr. felist virk atvinnuleit meðal annars í því að hafa vilja og getu til að taka þátt í þeim vinnumarkaðsaðgerðum sem standa til boða. Þá komi fram í 13. gr. laga um vinnumarkaðsúrræði, nr. 55/2006, skylda þess sem telst tryggður samkvæmt lögum um atvinnuleysistryggingar til að taka þátt í vinnumarkaðsúrræðum sem Vinnumálastofnun býður upp á. Kærandi hafi skráð sig á vinnuvélanámskeið hjá stofnuninni þann 9. apríl 2010. Fram komi á skráningareyðublaði að það geti valdið missi bótaréttar ef atvinnuleitandi hafni þátttöku í vinnumarkaðsaðgerðum. Samkvæmt fyrirliggjandi gögnum hafi kærandi mætt sex kennsludaga af tuttugu á umrætt námskeið. Jafnframt kemur fram að ekki sé að sjá að kærandi hafi gert tilraun til að tilkynna um fjarveru. Vinnumálastofnun vísar til 13. gr. laga um atvinnuleysistryggingar þar sem fram kemur að atvinnuleitandi skuli tilkynna stofnuninni um þær breytingar sem kunni að verða á vinnufærni hans eða aðstæðum að öðru leyti án ástæðulausrar tafar. Vinnumálastofnun telur nauðsynlegt að atvinnuleitandi tilkynni stofnuninni ef hann hyggist ekki sækja námskeiðið sem hann hefur verið boðaður til.

Í ljósi þess að rík skylda hvíli á umsækjendum um atvinnuleysisbætur til þátttöku í vinnumarkaðsaðgerðum sé það mat Vinnumálastofnunar að skýring sú er kærandi taki fram í bréfi sínu til stofnunarinnar og í kæru sinni til úrskurðarnefndar geti ekki réttlætt fjarveru kæranda á framangreindu vinnuvélanámskeiði og að með fjarveru sinni hafi kærandi brugðist skyldum sínum skv. 1. mgr. 58. gr. laga um atvinnuleysistryggingar.

Kæranda var með bréfi úrskurðarnefndarinnar, dags. 6. apríl 2011, sent afrit af greinargerð Vinnumálastofnunar og gefinn kostur á að koma á framfæri frekari athugasemdum fyrir 20. apríl 2011. Engar frekari athugasemdir bárust frá kæranda.

2.

Niðurstaða

Mál þetta lýtur að 1. mgr. 58. gr. laga um atvinnuleysistryggingar, sbr. 21. gr. laga nr. 134/2009, en hún er svohljóðandi:

„Sá sem hafnar þátttöku í vinnumarkaðsaðgerðum, sbr. lög um vinnumarkaðsaðgerðir, samkvæmt ákvörðun Vinnumálastofnunar eftir að hafa verið í atvinnuleit í a.m.k. fjórar vikur frá móttöku Vinnumálastofnunar á umsókn um atvinnuleysisbætur skal ekki eiga rétt á greiðslu atvinnuleysisbóta skv. VII. kafla fyrr en að tveimur mánuðum liðnum, sem ella hefðu verið greiddar bætur fyrir, frá þeim degi er viðurlagaákvörðun Vinnumálastofnunar er tilkynnt aðila. Hið sama gildir þegar hinn tryggði mætir ekki til Vinnumálastofnunar á áður boðuðum tíma skv. 6. mgr. 9. gr., 3. mgr. 13. gr. eða 3. mgr. 18. gr.“

Í athugasemdum við 58. gr. með frumvarpi til laga atvinnuleysistryggingar kemur fram að Vinnumálastofnun annist skipulag vinnumarkaðsaðgerða og hinir tryggðu njóti faglegrar ráðgjafar sérfræðinga stofnunarinnar og sé litið svo á að hinum tryggðu sé skylt að taka þátt í slíkum úrræðum. Bregðist hinn tryggði þessum skyldum sínum leiði það til viðurlaga í formi biðtíma eftir atvinnuleysisbótum.

Samkvæmt 13. gr. laga um atvinnuleysistryggingar er virk atvinnuleit skilyrði fyrir atvinnuleysistryggingum launamanna. Til að geta talist vera í virkri atvinnuleit þarf umsækjandi að hafa vilja og getu til að taka þátt í vinnumarkaðsaðgerðum sem standa honum til boða, sbr. g-lið 14. gr. laganna. Ekki er gert ráð fyrir undanþágum frá þessari skyldu, en gera verður ráð fyrir því að til slíkrar þátttöku sé boðað með eðlilegum hætti og kæranda almennt gert mögulegt að taka þátt í slíkum aðgerðum. Atvinnuleitanda ber að tilkynna Vinnumálastofnun ef hann telur sig ekki geta sótt námskeið sem hann er boðaður til og verður slík tilkynning að berast stofnuninni án ástæðulausrar tafar. Kærandi skráði sig á
námskeið hjá Vinnumálastofnun en uppfyllti ekki mætingarskyldu á námskeiðinu og
boðaði ekki forföll. Kærandi gaf þær skýringar á fjarveru sinni að hann hafi átt erfitt með að sækja námskeiðið vegna kostnaðar við samgöngur og að hann hefði ekki afnot af bíl.

Í ljósi þess sem að framan er ritað og með vísan til rökstuðnings Vinnumálastofnunar að öðru leyti verður ekki talið að skýring kæranda fyrir fjarveru hans á boðuðu námskeiði réttlætti fjarveru hans á námskeiðinu. Því ber að staðfesta ákvörðun Vinnumálastofnunar um tímabundna niðurfellingu á rétti hans til atvinnuleysisbóta.

Úrskurðarorð

Ákvörðun Vinnumálastofnunar frá 5. júlí 2010 um niðurfellingu bótaréttar A í tvo mánuði er staðfest.

Brynhildur Georgsdóttir, formaður

Hulda Rós Rúriksdóttir

Helgi Áss Grétarsson