Úrskurðarnefnd velferðarmála

Mál nr. 441/2020

Þriðjudaginn 19. janúar 2021

A

gegn

Vinnumálastofnun

Ú R S K U R Ð U R

Mál þetta úrskurða Kári Gunndórsson lögfræðingur, Agnar Bragi Bragason lögfræðingur og Arnar Kristinsson lögfræðingur.

Með kæru, dags. 17. september 2020, kærði A, til úrskurðarnefndar velferðarmála ákvörðun Vinnumálastofnunar, dags. 17. júní 2020, um 66% bótarétt.

I.  Málsatvik og málsmeðferð

Kærandi sótti um greiðslur atvinnuleysisbóta hjá Vinnumálastofnun 24. mars 2020. Með ákvörðun, dags. 17. júní 2020, var kæranda tilkynnt að umsókn hennar um atvinnuleysisbætur hefði verið samþykkt og bótaréttur metinn 66%. Í kjölfar kæru til úrskurðarnefndar kom í ljós að starfstímabil vantaði í vinnusögu kæranda og var bótaréttur því endurmetinn. Með ákvörðun, dags. 9. október 2020, var kæranda tilkynnt að bótaréttur væri metinn 80%.

Kæra barst úrskurðarnefnd velferðarmála 17. september 2020. Með bréfi, dags. 21. september 2020, óskaði úrskurðarnefndin eftir greinargerð Vinnumálastofnunar ásamt gögnum málsins. Greinargerð Vinnumálastofnunar barst með bréfi, dags. 30. október 2020, og með bréfi úrskurðarnefndar, dags. 3. nóvember 2020, var greinargerðin send kæranda til kynningar. Athugasemdir bárust ekki.

II.  Sjónarmið kæranda

Kærandi telur að starfshlutfall hennar sé of lágt reiknað hjá Vinnumálastofnun. Samkvæmt iðgjöldum til stéttarfélags sé starfshlutfallið 100%.           

III.  Sjónarmið Vinnumálastofnunar

Í greinargerð Vinnumálastofnunar kemur fram að lög nr. 54/2006 um atvinnuleysistryggingar gildi um atvinnuleysistryggingar launamanna eða sjálfstætt starfandi einstaklinga á innlendum vinnumarkaði þegar þeir verði atvinnulausir. Í 15. gr. laganna sé kveðið á um hvaða tímabil teljist til ávinnslutímabils atvinnuleitanda þegar ákvarða skuli rétt viðkomandi til atvinnuleysisbóta samkvæmt lögunum. Samkvæmt 1. mgr. 15. gr. horfi Vinnumálastofnun til þeirra starfa sem umsækjandi hafi unnið á síðustu tólf mánuðum áður en hann sækir um atvinnuleysisbætur við útreikning á bótarétti. Ákvæði um geymdan bótarétt, sbr. V. kafli laganna, kunni einnig að leiða til þess að unnt sé að líta lengra aftur í vinnusögu umsækjenda. Atvinnuleitandi teljist tryggður að fullu hafi hann starfað í fullu starfi í tólf mánuði. Að öðrum kosti teljist umsækjandi hlutfallslega tryggður í samræmi við lengd starfstíma og meðalstarfshlutfall hans á þeim tíma, sbr. 2. og 4. mgr. 15. gr. laga nr. 54/2006. Þannig ávinni launamaður í 100% starfshlutfalli sem starfar í samtals þrjá mánuði sér rétt til lágmarks 25% grunnatvinnuleysisbóta. Starfi hann í sex mánuði í 100% starfshlutfalli ávinni hann sér rétt til 50% atvinnuleysisbóta. Hafi sá hinn sami starfað í tólf mánuði í 100% starfshlutfalli eigi hann rétt á 100% atvinnuleysisbótum.

Útreikningur á bótarétti kæranda hafi tekið mið af tímabilinu mars 2019 til mars 2020. Samkvæmt framlögðu vinnuveitandavottorði og tekjuskráningu Ríkisskattstjóra hafi kærandi verið í vinnu hjá B á því tímabili í breytilegu starfshlutfalli. Samkvæmt tekjuskráningu Ríkisskattstjóra hafi kærandi jafnframt starfað á því tímabili hjá C í 100% starfshlutfalli í fjóra mánuði, hjá D í einn mánuð í 90% starfshlutfalli og hjá E í einn mánuð í 22% starfshlutfalli. Bótaréttur kæranda reiknist af meðalstarfshlutfalli hennar og lengd starfstíma á umræddu tímabili. Vinnumálastofnun telji að kærandi geti ekki gert tilkall til hærri atvinnuleysisbóta en hún eigi rétt á, sbr. 15. gr. laga nr. 54/2006 um atvinnuleysistryggingar. Samkvæmt fyrirliggjandi upplýsingum hafi meðalstarfshlutfall kæranda á þessu tímabili verið 80%. Í ljósi framangreindra sjónarmiða telji Vinnumálastofnun að tryggingarhlutfall kæranda sé því rétt reiknað 80%. 

IV.  Niðurstaða

Kærð er ákvörðun Vinnumálastofnunar um 66% bótarétt kæranda. Í kjölfar kæru til úrskurðarnefndar kom í ljós að starfstímabil vantaði í vinnusögu kæranda og var bótaréttur því endurmetinn og hækkaður upp í 80%.

Í 1. gr. laga nr. 54/2006 um atvinnuleysistryggingar er kveðið á um gildissvið laganna, en þar segir að lögin gildi um atvinnuleysistryggingar launamanna eða sjálfstætt starfandi einstaklinga á innlendum vinnumarkaði þegar þeir verða atvinnulausir. Í 2. gr. laganna kemur fram að markmið þeirra sé að tryggja launamönnum eða sjálfstætt starfandi einstaklingum tímabundna fjárhagsaðstoð á meðan þeir eru að leita sér að nýju starfi eftir að hafa misst fyrra starf sitt. Launamaður er hver sá sem vinnur launuð störf í annarra þjónustu í að minnsta kosti 25% starfshlutfalli í hverjum mánuði og greitt er tryggingagjald vegna starfsins samkvæmt lögum um tryggingagjald, sbr. a-lið 3. gr. laganna.

Samkvæmt 1. mgr. 15. gr. laganna, eins og ákvæðið var þegar kærandi sótti um atvinnuleysisbætur, telst launamaður, sbr. a-lið 3. gr., að fullu tryggður samkvæmt lögunum eftir að hafa starfað samfellt á síðustu tólf mánuðum á innlendum vinnumarkaði áður en hann sækir um atvinnuleysisbætur til Vinnumálastofnunar að öðrum skilyrðum laganna uppfylltum, sbr. þó 4. mgr. Í 2. mgr. 15. gr. kemur fram að launamaður, sem starfað hefur skemur en tólf mánuði en lengur en þrjá mánuði á síðustu tólf mánuðum á innlendum vinnumarkaði áður en hann sækir um atvinnuleysisbætur til Vinnumálastofnunar, teljist tryggður hlutfallslega í samræmi við lengd starfstíma að öðrum skilyrðum laganna uppfylltum, sbr. einnig 4. mgr. Samkvæmt 4. mgr. 15. gr. getur tryggingarhlutfall launamanns aldrei orðið hærra en sem nemur starfshlutfalli hans á ávinnslutímabilinu eða því starfshlutfalli sem hann er reiðubúinn að ráða sig til, sbr. 4. mgr. 14. gr. Hafi launamaður ekki verið í sama starfshlutfalli allt ávinnslutímabilið skal miða við meðalstarfshlutfall hans á þeim tíma.

Í V. kafla laga nr. 54/2006 er kveðið á um tilvik er leiða til þess að atvinnuleysistryggingar geymast. Samkvæmt 1. mgr. 23. gr. getur sá sem telst tryggður samkvæmt lögunum og hverfur af vinnumarkaði geymt þegar áunna atvinnuleysistryggingu í allt að 24 mánuði frá þeim degi er hann sannanlega hætti störfum. Hið sama á við þegar sá sem telst tryggður samkvæmt lögunum tekur ólaunað leyfi frá störfum samkvæmt lögum, kjarasamningi eða ráðningarsamningi. Sá tími sem hinn tryggði starfar á innlendum vinnumarkaði á tímabilinu samkvæmt 1. mgr. telst til ávinnslutímabils samkvæmt 15. eða 19. gr. eftir því sem við á, sbr. 2. mgr. 23. gr. laganna. Þá segir í 3. mgr. 23. gr. að við útreikninga á ávinnslutímabili samkvæmt 15. eða 19. gr. þegar komi til geymdrar atvinnuleysistryggingar skuli líta til síðustu tólf mánaða sem hinn tryggði hafi starfað á innlendum vinnumarkaði á síðustu 36 mánuðum frá móttöku umsóknar, enda leiði ekki annað af lögunum.

Samkvæmt gögnum málsins var kærandi í mismunandi starfshlutfalli hjá nokkrum vinnuveitendum á tímabilinu mars 2019 til mars 2020. Samkvæmt upplýsingum frá Vinnumálastofnun var kærandi að meðaltali í tæplega 80% starfshlutfalli á því tímabili sem úrskurðarnefndin telur ekki ástæðu til að gera athugasemd við. Með vísan til þess er ákvörðun Vinnumálastofnunar um 80% bótarétt kæranda staðfest.

Ú R S K U R Ð A R O R Ð

Ákvörðun Vinnumálastofnunar um 80% bótarétt A, er staðfest.

F.h. úrskurðarnefndar velferðarmála

Kári Gunndórsson