Úrskurðarnefnd velferðarmála

Mál nr. 406/2020

Fimmtudaginn 19. nóvember 2020

A

gegn

Vinnumálastofnun

Ú R S K U R Ð U R

Mál þetta úrskurða Kári Gunndórsson lögfræðingur, Agnar Bragi Bragason lögfræðingur og Arnar Kristinsson lögfræðingur.

Með kæru, dags. 20. ágúst 2020, kærði A, til úrskurðarnefndar velferðarmála ákvörðun Vinnumálastofnunar, dags. 9. ágúst 2020, um 80% bótarétt.

I. Málsatvik og málsmeðferð

Kærandi sótti um greiðslur atvinnuleysisbóta hjá Vinnumálastofnun 8. maí 2020. Með ákvörðun, dags. 9. ágúst 2020, var kæranda tilkynnt að umsókn hennar um atvinnuleysisbætur hefði verið samþykkt og bótaréttur metinn 80%. Í kjölfar kæru til úrskurðarnefndar kom í ljós að starfstímabil vantaði í vinnusögu kæranda og var bótaréttur því endurmetinn. Með ákvörðun, dags. 13. október 2020, var kæranda tilkynnt að bótaréttur væri metinn 92%.

Kæra barst úrskurðarnefnd velferðarmála 20. ágúst 2020. Með bréfi, dags. 24. ágúst 2020, óskaði úrskurðarnefndin eftir greinargerð Vinnumálastofnunar ásamt gögnum málsins. Greinargerð Vinnumálastofnunar barst með bréfi, dags. 16. október 2020, og með bréfi úrskurðarnefndar, dags. 19. október 2020, var greinargerðin send kæranda til kynningar. Athugasemdir bárust ekki.

II.  Sjónarmið kæranda

Kærandi greinir frá því að hún hafi starfað ýmist á vöktum eða í dagvinnu hjá vinnuveitanda sínum. Í september 2018 hafi kærandi farið í veikindaleyfi og verið frá þeim tíma að byggja sig upp í 100% vinnugetu. Þegar kærandi hafi misst vinnuna hafi hún verið komin upp í 73,33% vinnugetu en markmiðið hafi verið að fara upp í 100% frá og með 1. maí 2020. Kærandi óski því eftir fullum atvinnuleysisbótum.

III.  Sjónarmið Vinnumálastofnunar

Í greinargerð Vinnumálastofnunar kemur fram að lög nr. 54/2006 um atvinnuleysistryggingar gildi um atvinnuleysistryggingar launamanna eða sjálfstætt starfandi einstaklinga á innlendum vinnumarkaði þegar þeir verði atvinnulausir. Í 15. gr. laganna sé mælt fyrir um ávinnslutímabil launamanna en ávinnslutímabilið ákvarði hlutfall bótaréttar viðkomandi launamanns. Í ákvæðinu komi fram að launamaður skuli teljast að fullu tryggður hafi hann starfað samfellt á síðustu tólf mánuðum áður en hann hafi sótt um atvinnuleysisbætur. Sá sem hafi starfað skemur en tólf mánuði geti talist hlutfallslega tryggður í samræmi við lengd starfstíma að öðrum skilyrðum laganna uppfylltum. Þá segi í [5.] mgr. 15. gr. laganna að tryggingarhlutfall launamanns geti aldrei orðið hærra en sem nemur starfshlutfalli hans á ávinnslutímabilinu eða því starfshlutfalli sem hann sé reiðubúinn að ráða sig til, sbr. 4. mgr. 14. gr. Hafi launamaður ekki verið í sama starfshlutfalli allt ávinnslutímabilið skuli miða við meðalstarfshlutfall hans á þeim tíma.

Í 3. mgr. 23. gr. laga nr. 54/2006 komi fram að við útreikninga á ávinnslutímabili samkvæmt 15. eða 19. gr. þegar komi til geymdrar atvinnuleysistryggingar skuli líta til síðustu tólf mánaða sem hinn tryggði hafi starfað á innlendum vinnumarkaði á síðustu 36 mánuðum frá móttöku umsóknar, enda leiði ekki annað af lögunum. Bótahlutfall kæranda sé byggt á vottorði frá B. Samkvæmt vottorði vinnuveitanda hafi kærandi verið við störf hjá B frá 1. júlí 2017 til 30. júní 2020. Starfshlutfall kæranda á starfstímabilinu sé tilgreint á bilinu 32,42% til 109,33%. Vinnumálastofnun telji að kærandi geti ekki gert tilkall til hærri atvinnuleysisbóta en hún eigi rétt á, sbr. 15. gr. laga nr. 54/2006. Ljóst sé af gögnum málsins að á síðustu 36 mánuðum frá móttöku umsóknar hafi kærandi einungis verið með 100% starfshlutfall eða meira á tímabilinu 1. júlí 2018 til 31. júlí 2018 en þá sé kærandi skráð í 109,33% starfshlutfall. Í ljósi framangreindra sjónarmiða telji Vinnumálastofnun að tryggingarhlutfall kæranda sé því rétt reiknað 92%.    

IV.  Niðurstaða

Kærð er ákvörðun Vinnumálastofnunar um 80% bótarétt kæranda. Í kjölfar kæru til úrskurðarnefndar kom í ljós að starfstímabil vantaði í vinnusögu kæranda og var bótaréttur því endurmetinn og hækkaður upp í 92%.

Í 1. gr. laga nr. 54/2006 um atvinnuleysistryggingar er kveðið á um gildissvið laganna, en þar segir að lögin gildi um atvinnuleysistryggingar launamanna eða sjálfstætt starfandi einstaklinga á innlendum vinnumarkaði þegar þeir verða atvinnulausir. Í 2. gr. laganna kemur fram að markmið þeirra sé að tryggja launamönnum eða sjálfstætt starfandi einstaklingum tímabundna fjárhagsaðstoð á meðan þeir eru að leita sér að nýju starfi eftir að hafa misst fyrra starf sitt. Launamaður er hver sá sem vinnur launuð störf í annarra þjónustu í að minnsta kosti 25% starfshlutfalli í hverjum mánuði og greitt er tryggingagjald vegna starfsins samkvæmt lögum um tryggingagjald, sbr. a-lið 3. gr. laganna.

Samkvæmt 1. mgr. 15. gr. laganna telst launamaður, sbr. a-lið 3. gr., að fullu tryggður samkvæmt lögunum eftir að hafa starfað samfellt á síðustu tólf mánuðum á innlendum vinnumarkaði áður en hann sækir um atvinnuleysisbætur til Vinnumálastofnunar að öðrum skilyrðum laganna uppfylltum, sbr. þó 5. mgr. Í 2. mgr. 15. gr. kemur fram að launamaður, sem starfað hefur skemur en tólf mánuði en lengur en þrjá mánuði á síðustu tólf mánuðum á innlendum vinnumarkaði áður en hann sækir um atvinnuleysisbætur til Vinnumálastofnunar, teljist tryggður hlutfallslega í samræmi við lengd starfstíma að öðrum skilyrðum laganna uppfylltum, sbr. einnig 5. mgr. Samkvæmt 5. mgr. 15. gr. getur tryggingarhlutfall launamanns aldrei orðið hærra en sem nemur starfshlutfalli hans á ávinnslutímabilinu eða því starfshlutfalli sem hann er reiðubúinn að ráða sig til, sbr. 4. mgr. 14. gr. Hafi launamaður ekki verið í sama starfshlutfalli allt ávinnslutímabilið skal miða við meðalstarfshlutfall hans á þeim tíma.

Í V. kafla laga nr. 54/2006 er kveðið á um tilvik er leiða til þess að atvinnuleysistryggingar geymast. Samkvæmt 1. mgr. 23. gr. getur sá sem telst tryggður samkvæmt lögunum og hverfur af vinnumarkaði geymt þegar áunna atvinnuleysistryggingu í allt að 24 mánuði frá þeim degi er hann sannanlega hætti störfum. Hið sama á við þegar sá sem telst tryggður samkvæmt lögunum tekur ólaunað leyfi frá störfum samkvæmt lögum, kjarasamningi eða ráðningarsamningi. Sá tími sem hinn tryggði starfar á innlendum vinnumarkaði á tímabilinu samkvæmt 1. mgr. telst til ávinnslutímabils samkvæmt 15. eða 19. gr. eftir því sem við á, sbr. 2. mgr. 23. gr. laganna. Þá segir í 3. mgr. 23. gr. að við útreikninga á ávinnslutímabili samkvæmt 15. eða 19. gr. þegar komi til geymdrar atvinnuleysistryggingar skuli líta til síðustu tólf mánaða sem hinn tryggði hafi starfað á innlendum vinnumarkaði á síðustu 36 mánuðum frá móttöku umsóknar, enda leiði ekki annað af lögunum.

Samkvæmt fyrirliggjandi vottorði fyrrverandi vinnuveitanda kæranda var hún þar við störf á tímabilinu 1. júlí 2017 til 30. júní 2020. Starfshlutfall kæranda á starfstímabilinu var frá 32,42% til 109,33%. Samkvæmt upplýsingum frá Vinnumálastofnun var bótaréttur kæranda reiknaður út frá 85% starfshlutfalli á tímabilinu 1. maí 2018 til 30. júní 2018, 100% starfshlutfalli í júlí 2018 og 93% starfshlutfalli á tímabilinu 1. ágúst 2018 til 30. apríl 2019. Kærandi var því að meðaltali í 92% starfshlutfalli á framangreindu tólf mánaða tímabili. Með vísan til þess er ákvörðun Vinnumálastofnunar um 92% bótarétt kæranda staðfest.

Ú R S K U R Ð A R O R Ð

Ákvörðun Vinnumálastofnunar um 92% bótarétt A, er staðfest.

F.h. úrskurðarnefndar velferðarmála

Kári Gunndórsson