Mál nr. 141/2009

Úrskurður

Á fundi úrskurðarnefndar atvinnuleysistrygginga og vinnumarkaðsaðgerða þann 20. apríl 2010 var kveðinn upp svohljóðandi úrskurður í máli A nr. 141/2009.

1.

Málsatvik og kæruefni

Málsatvik eru þau að með bréfi, dags. 9. desember 2009, vakti Vinnumálastofnun athygli kæranda, A, á því að samkvæmt bráðabirgðaákvæði II með lögum um atvinnuleysistryggingar, nr. 54/2006, ljúki bótatímabili hans hjá Atvinnuleysistryggingasjóði þann 31. desember 2009. Kærandi vildi ekki una þeirri ákvörðun og kærði hana til úrskurðarnefndar atvinnuleysistrygginga og vinnumarkaðsaðgerða með bréfi, dagsettu 15. desember 2009. Vinnumálastofnun krefst þess að hin kærða ákvörðun verði staðfest.

Kærandi kveðst hafa misst atvinnuna haustið 2004 eftir nærfellt 27 ára starfsferil hjá sama fyrirtækinu sem sérhæfður blaðamaður. Framan af hafi virkni hans í starfsleit verið óaðfinnanleg að mati Vinnumálastofnunar, fyrst hafi hann leitað að vinnu í samræmi við reynslu, síðar hafi hann sótt um á víðu sviði en allt hafi komið fyrir ekki. Oftast hafi umsóknum ekki verið svarað. Í þessu ljósi hafi kærandi tekið til við að skapa eigin starfsgrundvöll og hafi það verið gert með vitund og vilja Vinnumálastofnunar. Verkefnið hefði komist á koppinn haustið 2008 ef hrunið hefði ekki orðið. Hann hafi þó haldið verkefninu lifandi og á þetta hafi verið litið hjá Vinnumálastofnun sem virka atvinnuleit. Kærandi kveður það að missa atvinnuleysisbætur setja allt sem hann hafi verið að vinna að í atvinnuleit/sköpun í uppnám. Hann kveðst ekki hafa áhuga á að vera skráður atvinnulaus lengur en þurfa þyki. Hann hafi ekki beðið um að missa vinnuna og vilji vinna fyrir launum og sjá sér og sínum farborða. Hann óskar þess að gerð verði undanþága í sínu tilviki og að hann fái að halda bótum í eitt ár til viðbótar og að staða hans þá verði endurskoðuð ef hann verði enn atvinnulaus að þeim tíma liðnum. Á þeim tíma ætti að liggja fyrir hvað verður úr tilraunum hans til að búa til sinn eigin tekjustofn.

Í greinargerð Vinnumálastofnunar til úrskurðarnefndar atvinnuleysistrygginga og vinnumarkaðsaðgerða, dags. 3. mars 2010, kemur fram að kærandi hafi fyrst sótt um atvinnuleysisbætur hjá stofnuninni fyrir gildistöku laga um atvinnuleysistryggingar þann 1. nóvember 2004 og hafi hann þegið atvinnuleysisbætur þann 1. júlí 2006 er lög um atvinnuleysistryggingar, nr. 54/2006, tóku gildi. Samkvæmt bráðabirgðaákvæði II með lögum um atvinnuleysistryggingar, nr. 54/2006, geti þeir sem hafa verið skráðir atvinnulausir hjá Vinnumálastofnun fyrir 15. nóvember 2005 að hámarki átt rétt til grunnatvinnuleysisbóta samkvæmt lögum um atvinnuleysistryggingar til 31. desember 2009 en þó ekki lengur en í fimm ár frá því að þeir fyrst skráðu sig atvinnulausa hjá stofnuninni. Ákvæðið eigi við um þá sem hafi verið samfellt án atvinnu frá 15. nóvember 2005 eða starfað í skemmri tíma en sex mánuði á innlendum vinnumarkaði.

Í ákvæði til bráðabirgða III með lögum um atvinnuleysistryggingar komi fram að ákvæði laganna eigi að öllu leyti við um þá sem skráðir höfðu verið atvinnulausir fyrir gildistöku laganna, hafi þeir starfað samfellt í a.m.k. sex mánuði á innlendum vinnumarkaði. Hafi sá tryggði starfað í meira en sex mánuði áður en hann sótti aftur um atvinnuleysisbætur skuli ekki litið til fyrra bótatímabils samkvæmt eldri lögum um atvinnuleysistryggingar nr. 12/1997 og ekki gert að skilyrði að eldra tímabili ljúki áður en tímabil skv. 29. gr. gildandi laga um atvinnuleysistryggingar hefjist.

Samkvæmt greiðslusögu kæranda og fyrirliggjandi gögnum frá Ríkisskattstjóra hafi kærandi ekki starfað í sex mánuði á umræddu tímabili. Samkvæmt greiðsluskrá kæranda hafi hann ekki verið á atvinnuleysisskrá frá 28. febrúar til 3. september 2007. Á þessi tímabili hafi kærandi verið í vinnumarkaðsúrræði á vegum stofnunarinnar sem nefnt hafi verið „heimild fyrir þátttöku í sérstöku verkefni“. Verkefnið sem kærandi hafi haft með höndum hafi verið útgáfa á tímariti. Fyrirkomulagið hafi verið með þeim hætti að atvinnuleitandi hafi fengið greidd laun sem verktaki á meðan á úrræðinu hafi staðið. Launin hafi verið jafnhá bótum viðkomandi og greidd úr Atvinnuleysistryggingasjóði. Í gögnum málsins sé að finna hreyfingalista frá stofnuninni sem staðfesti að kæranda hafi verið greidd laun frá Atvinnuleysistryggingasjóði þann tíma sem hér um ræði. Vinnumálastofnun telji því ljóst að ekki hafi verið um starf á innlendum vinnumarkaði að ræða í skilningi bráðabirgðaákvæðisins heldur vinnumarkaðsúrræði fyrir atvinnuleitendur sem greidd hafi verið úr Atvinnuleysistryggingasjóði.

Samkvæmt fyrirliggjandi gögnum hjá Vinnumálastofnun hafi kærandi ekki áunnið sér rétt á nýju bótatímabili, hvorki á grundvelli 29. gr. laga um atvinnuleysistryggingar né bráðabirgðaákvæðis III sömu laga. Það sé því niðurstaða Vinnumálastofnunar að bráðabirgðaákvæði II með lögum um atvinnuleysistryggingar eigi við í máli kæranda og geti hann því ekki notið greiðslu atvinnuleysistrygginga eftir 31. desember 2009 nema að öðrum ákvæðum laganna uppfylltum.

Kæranda var með bréfi úrskurðarnefndarinnar, dags. 19. mars 2010, sent afrit af greinargerð Vinnumálastofnunar og gefinn kostur á að koma á framfæri frekari athugasemdum fyrir 6. apríl 2010. Kærandi sendi athugasemdir sínar með rafpósti dagsettum þann 25. mars 2010.

2.

Niðurstaða

Lög um atvinnuleysistryggingar, nr. 54/2006, öðluðust gildi 1. júlí 2006 og leystu þá af hólmi lög sama efnis nr. 12/1997. Með hinum nýju lögum voru gerðar ýmsar breytingar á atvinnuleysistryggingakerfinu, meðal annars var boðið upp á að atvinnuleysisbætur yrðu tekjutengdar í allt að þrjá mánuði frá tilteknu tímamarki, sbr. 32. gr. laganna, og að lengd tímabils sem atvinnuleysisbætur væru greiddar fyrir takmarkaðist við ákveðið hámark, sbr. 29. gr. laganna. Þar sem meginreglur hinna nýju laga gátu annað hvort aukið réttindi þeirra sem voru þá á atvinnuleysisbótum eða dregið úr þeim, var með ákvæðum I–III til bráðabirgða tekin afstaða til réttarstöðu þeirra atvinnuleitanda sem nutu greiðslu atvinnuleysisbóta áður en hin nýju lög komu til framkvæmda. Kærandi var einn þeirra sem tilheyrði þessum hópi atvinnuleitanda.

Fallist verður á það með Vinnumálastofnun að ákvæði II til bráðabirgða hafi átt við um kæranda þegar hin kærða ákvörðun var tekin en lagaákvæðið er svohljóðandi:

Sá sem var skráður atvinnulaus fyrir 15. nóvember 2005 og hefur verið án atvinnu samfellt síðan eða hefur starfað í skemmri tíma en sex mánuði á innlendum vinnumarkaði getur að hámarki átt rétt á grunnatvinnuleysisbótum samkvæmt lögum þessum til 31. desember 2009 en þó ekki í lengri tíma en fimm ár frá skráningu hjá svæðisvinnumiðlun að teknu tilliti til starfstímabila hans. Að öðru leyti gilda ákvæði laga þessara um réttindi hans og skyldur innan atvinnuleysistryggingakerfisins.

Í ljósi þess að ákvæði þetta mælir fyrir um stöðvun greiðslu atvinnuleysisbóta frá og með 1. janúar 2010 að telja þá verður hin kærða ákvörðun staðfest með vísan til þess rökstuðnings sem Vinnumálastofnun hefur fært fyrir henni.

Úrskurðarorð

Ákvörðun Vinnumálastofnunar í máli A frá 9. desember 2009 um það að hann eigi ekki rétt á greiðslu atvinnuleysisbóta frá og með 1. janúar 2010 er staðfest.

Brynhildur Georgsdóttir, formaður

Hulda Rós Rúriksdóttir

Helgi Áss Grétarsson